Σχέδια για την επέκταση των ελέγχων σε όλα τα χερσαία σύνορά της και την αποτροπή περισσότερων αιτούντων άσυλο ανακοίνωσε αυτή την εβδομάδα η Γερμανία, στοχεύοντας στη μείωση της παράτυπης μετανάστευσης, σηματοδοτώντας μια αλλαγή από την προηγούμενη πολιτική ανοικτών συνόρων.
Η Γερμανία, που βρίσκεται στην καρδιά της Ευρώπης και συνορεύει με εννέα χώρες, προχωρά σε αυτά τα μέτρα, τα οποία αποτελούν πλήγμα στην ελεύθερη κυκλοφορία εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έναν βασικό πυλώνα του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, και ενδέχεται να προκαλέσουν εντάσεις στην περιφερειακή ενότητα.
Τι ανακοίνωσε η Γερμανία;
Τη Δευτέρα, η Γερμανία ανακοίνωσε την επέκταση των προσωρινών ελέγχων σε όλα τα χερσαία σύνορά της. Οι έλεγχοι εντός της ζώνης Σένγκεν, η οποία κανονικά επιτρέπει την ελεύθερη κυκλοφορία, θα ξεκινήσουν στις 16 Σεπτεμβρίου και θα διαρκέσουν αρχικά για έξι μήνες. Την Τρίτη, η Γερμανία πρότεινε επίσης αυστηρότερη εφαρμογή των κανονισμών της ΕΕ για το άσυλο, όπως την κράτηση των αιτούντων άσυλο έως ότου οι αρχές αποφασίσουν αν η Γερμανία είναι υπεύθυνη για την επεξεργασία της αίτησής τους.
Η αστυνομία θα μπορεί να χρησιμοποιεί εργαλεία, όπως η κοινή βάση δακτυλικών αποτυπωμάτων της Ευρώπης, Eurodac. Η κυβέρνηση απέρριψε τα αιτήματα των συντηρητικών της αντιπολίτευσης για αυτόματη απόρριψη αιτούντων άσυλο στα σύνορα, μέτρο που θεωρήθηκε αντίθετο με το δίκαιο της ΕΕ.
Γιατί τώρα;
Οι αναλυτές λένε ότι ενώ η παράτυπη μετανάστευση επιβαρύνει τις δημόσιες υπηρεσίες, τα μέτρα αυτά έχουν και πολιτικά κίνητρα, με στόχο να μειώσουν την υποστήριξη προς την ακροδεξιά και τους συντηρητικούς, ενόψει των κρατικών και ομοσπονδιακών εκλογών.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η μετανάστευση αποτελεί την κορυφαία ανησυχία των ψηφοφόρων στο ανατολικό κρατίδιο του Βρανδεμβούργου, όπου το κόμμα του καγκελαρίου Όλαφ Σολτς (SPD) προσπαθεί να διατηρήσει την εξουσία ενόψει των εκλογών σε δέκα ημέρες. Το αντι-μεταναστευτικό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) προηγείται στις δημοσκοπήσεις, έχοντας κερδίσει πρόσφατα τις πρώτες εκλογές της ακροδεξιάς από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο στη Θουριγγία.
Πώς μπορεί αυτό να επηρεάσει τα ταξίδια στην ΕΕ;
Οι ταξιδιώτες μπορεί να αντιμετωπίσουν περισσότερους τυχαίους ελέγχους σε αυτοκίνητα, τρένα ή λεωφορεία στα σύνορα, κάτι που μπορεί να προκαλέσει καθυστερήσεις και κυκλοφοριακή συμφόρηση. Όσοι κριθούν ότι εισέρχονται παράνομα στη Γερμανία ενδέχεται να απορριφθούν ή να κρατηθούν στα σύνορα, εάν δηλώσουν ότι θέλουν να ζητήσουν άσυλο.
Πώς αντέδρασαν άλλες χώρες;
Ορισμένες γειτονικές χώρες αντέδρασαν με ανησυχία, καθώς ενδέχεται να χρειαστεί να δεχθούν περισσότερους αιτούντες άσυλο και να επηρεαστεί η μετακίνηση των εργαζομένων και το εμπόριο. Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ, ζήτησε επείγουσες διαβουλεύσεις με τις άλλες χώρες και περισσότερη στήριξη για την πολιτική μετανάστευσης της Βαρσοβίας.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, δήλωσε ότι είναι λάθος να «προχωρήσουμε σε αποσπασματικές εξαιρέσεις από τη συμφωνία Σένγκεν, με ελέγχους στα σύνορα που θα βλάψουν μία από τις θεμελιώδεις κατακτήσεις της ΕΕ».
Ορισμένοι άλλοι ήταν πιο συγκρατημένοι, δεδομένου ότι η Γερμανία, όπως και άλλες χώρες της ΕΕ, έχει ήδη ελέγχους σε ορισμένα από τα σύνορά της.
Ποια είναι τα επόμενα βήματα;
Το Βερολίνο θα πρέπει να συζητήσει τα σχέδιά του για κράτηση αιτούντων άσυλο στα σύνορα με τις 16 περιφέρειες της Γερμανίας, οι οποίες θα κληθούν να τα εφαρμόσουν. Παράλληλα, η Γερμανία θα διαβουλευτεί με τους Ευρωπαίους εταίρους της, από τους οποίους θα χρειαστεί συνεργασία για την επαναπροώθηση αιτούντων άσυλο. Ωστόσο, μπορεί να εφαρμόσει άμεσα τους ελέγχους στα σύνορα, έχοντας ήδη ενημερώσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την απόφασή της.
Με πληροφορίες από Reuters