Σε ένα στρατόπεδο προσφύγων στη Χίο, πέθανε εντός της εβδομάδας ένας νέος άνδρας μόνος σε μια σκηνή.
«Μέχρι να φτάσουν οι φύλακες στο αντίσκηνο, περίπου 12 ώρες μετά τον θάνατό του Σομαλού πρόσφυγα, το πτώμα του ήταν περικυκλωμένο από τρωκτικά» περιγράφει η Έλενα Σμιθ στο ρεπορτάζ της από τη Χίο στον Guardian.
Οι αιτούντες άσυλο που ειδοποίησαν τις αρχές, τρομοκρατήθηκαν βλέποντας τα στίφη ποντικιών να συνωστίζονται στη σκηνή. Το πρωί της Τρίτης, οι συνοριοφύλακες βρήκαν τη σορό, καλυμμένη από εκατοντάδες τρωκτικά.
Σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές, ο 28χρονος πρόσφυγας που δεν κατονομάζεται, πιστεύεται πως πέθανε από φυσικά αίτια. Σε μια σύντομη ανακοίνωσή του, το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής απέκλεισε το ενδεχόμενο εγκληματικής ενέργειας, σημειώνοντας πως ο «άτυχος άνδρας» έφερε δαγκώματα στο αυτί και το χέρι. «Τα ακριβή έτοιμα του θανάτου θα γίνουν γνωστά μετά τη νεκροψία» αναφερόταν στην ανακοίνωση.
Όπως σημειώνει ο Guardian, αν και εγγεγραμμένος ως πρόσφυγας, ο Σομαλός αναγκαστικά παρέμενε στο ΒΙΑΛ Χίου λόγω των περιορισμών της Covid-19. Τα κέντρα κράτησης στα ελληνικά νησιά βρίσκονται σε καθεστώς δρακόντειων μέτρων lockdown από την αρχή της πανδημίας.
«Τους φιλοξενούμε και τους ταΐζουμε γιατί είναι άνθρωποι, δεν μπορούμε να τους πετάξουμε έξω» αναφέρει χαρακτηριστικά ο διοικητής του κέντρου, Παναγιώτης Κιμουρτζής στη βρετανική εφημερίδα, συμπληρώνοντας: «Είναι λογικό να εμφανίζονται τρωκτικά όταν είναι κάποιος νεκρός τόσες ώρες. Το κέντρο κατασκευάστηκε γρήγορα το 2016 και βρίσκεται στη φύση, μέσα στα χωράφια. Κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν, χρησιμοποιούμε παρασιτοκτόνο, αλλά δεν υπάρχουν πολλά να κάνουμε».
«Περίπου έξι χρόνια από την αρχή της προσφυγικής κρίσης στην Ευρώπη, το τραγικό τέλος αυτού που λογιζόταν ως ένα μακρύ και επικίνδυνο ταξίδι, υπενθυμίζει τις άθλιες συνθήκες στα "κέντρα υποδοχής" των νησιών της Ελλάδας» σχολιάζει η δημοσιογράφος συμπληρώνοντας: «για τους εθελοντές σε Λέσβο, Χίο, Σάμο, Λέρο και Κω, τα πέντε νησιά του Αιγαίου που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των προσφυγικών ροών, το νέο αυτό συμβάν αποτελεί άλλη μια απόδειξη της αποτυχίας των πολιτικών συγκράτησης που ακολουθούν οι ηγέτες της ΕΕ στα σύνορα της ηπείρου».
«Υπάρχει μόνο μια αλήθεια κι αυτή είναι πως τα στρατόπεδα στα ελληνικά νησιά είναι συνώνυμα του συνωστισμού και των απάνθρωπων συνθηκών. Οι άνθρωποι είναι εκτεθειμένοι σε καθημερινή βάση σε ποντίκια, σκουπίδια και βία. Στις κλινικές των νησιών συχνά μεταφέρονται παιδιά με σημάδια από δάγκωμα ποντικιών. Είναι ντροπιαστικό και αποκρουστικό να ζουν σε τέτοιες απαίσχυντες συνθήκες» σημειώνει στο ρεπορτάζ ο δρ Απόστολος Βεΐζης, Γενικός Διευθυντής της διεθνούς ανθρωπιστικής οργάνωσης INTERSOS Hellas.
Η Αθήνα έλαβε ευρωπαϊκό κονδύλι περίπου 3 δισεκατομμύριων ευρώ για τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης, μετάξύ 2015 και 2020. Ωστόσο, οι επικρίσεις για τη διαχείριση των χρημάτων αυτών δεν έχουν κοπάσει.
«Αν είχαν χρησιμοποιηθεί σωστά τα χρήματα, δεν θα μιλούσαμε τόσα χρόνια αργότερα για μια σκηνή μεσαίωνα όπου ένας νεκρός δέχεται επίθεση από ποντίκια» λέει ο δρ Βεΐζης που δουλεύει στα νησιά εδώ και πάνω από μια δεκαετία. Και προσθέτει: «Όλα τα στρατόπεδα είναι φρικτά. Κάθε μέρα άνθρωποι αρρωσταίνουν, νοητικά και σωματικά. Είναι να αναρωτιέσαι αν το να τους αντιμετωπίζουν έτσι, όχι ως ανθρώπους αλλά σαν αριθμούς, είναι η σκόπιμη πολιτική επιλογή της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αποτροπή νέων αφίξεων».
Με τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να αντικαταστήσει τις νησιωτικές δομές με υπερσύγχρονα «κλειστά» κέντρα. Ο αριθμός μεταναστών και προσφύγων σε δομές φιλοξενίας έχει μειωθεί από τις 92.000 πέρυσι στις 56.000 φέτος, όπως έχει δηλώσει ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης.
Παρά τη μείωση στον αριθμό των φιλοξενούμενων στη χώρα μας, η προοπτική της επιστροφής στην κανονικότητα για όσους βρίσκονται παγιδευμένοι στα νησιά, παραμένει ουτοπική.
Με πληροφορίες από Guardian