Ζήτω ο θάνατος είναι το σύνθημα που εμπνεύστηκε ο Μιγιάν Αστράι, φασίστας στρατηγός του δικτάτορα Φράνκο κι αυτό το σύνθημα έκανε πράξη ο νεοναζί στη Νορβηγία. Το να χαρακτηριστεί ψυχοπαθής ο δράστης, αφαιρεί από τα κίνητρα του τη φαιά ιδεολογία του και το κοινωνικό πλαίσιο, ιατρικοποιώντας τη φρικαλέα πράξη.
Πίσω από το πολυσέλιδο μανιφέστο του που είχε αναρτηθεί νωρίτερα στο διαδίκτυο, ο οπαδός του θανάτου, ορίζει ως απόλυτους εχθρούς τους "ισλαμιστές εισβολείς" και τους μαρξιστές που τους υποστηρίζουν. Η Νορβηγία το 2007 χορήγησε τις περισσότερες υπηκοότητες σε μετανάστες από Ασία και Αφρική, εξακολουθεί να έχει κεντροαριστερή κυβέρνηση σε αντίθεση με τις λοιπές σκανδιναβικές χώρες που στο πολιτικό σκηνικό κυριαρχούν πλέον κεντροδεξιές κυβερνήσεις και ισχυρά ξενοφοβικά-ακροδεξιά κόμματα. Για το δράστη όλα αυτά αποτελούσαν στοιχεία που νομιμοποιούσαν την ακροδεξιά τρομοκρατία.
Ίσως ήθελε να αποτελέσει την ιστορική συνέχεια του Κουίσλινγκ (δωσίλογος κυβερνήτης των ναζί) ή του λαμπρού Κνουτ Χάμσον που θαμπώθηκε από τη θανατοφιλία των χιτλερικών, όμως καμία σημασία δεν έχουν τέτοιες ερμηνείες.
Αυτό που έχει σημασία είναι πως οι ηθικοί αυτουργοί της πράξης του είναι η ευρωπαϊκή ακροδεξιά που ανήγαγε σε εχθρό του έθνους τους μουσουλμάνους μετανάστες και τώρα νίπτει τας χείρας της. Αλλά και η διάχυτη ξενοφοβία, το δόγμα της Ευρώπης φρούριο ενίσχυσαν και έθρεψαν το νέο ρατσισμό.
Ακόμα και το γεγονός πως η νορβηγική αστυνομία αρχικά απέδωσε την επίθεση σε ισλαμιστές (λόγω συμμετοχής της Νορβηγία στο Νάτο και τους πολέμους του) και δεν μπορούσε να διανοηθεί πως το αυγό του φιδιού γέννησε θάνατο, εκφράζει την ισχύ της ισλαμοφοβίας.
Ζήτω ο θάνατος λοιπόν, βίβα λα μουέρτε! Κι ίσως στο φόντο μιας γενικότερης και παρατεταμένης κρίσης το μακελειό αντί να αφυπνίσει, να ενισχύσει την ακροδεξιά ρητορεία, που θα χει το θράσος όταν καταλαγιάσει ο θρήνος διεθνώς, να αποδώσει το "ατύχημα" στην ελαστική μεταναστευτική πολιτική των Νορβηγών Εργατικών και γενικότερα της Ευρώπης.
Αυτό που συνέβη μπορεί να ξανασυμβεί έγραφε ο Πρίμο Λέβι , αφηγούμενος την εμπειρία του από τα χιτλερικά στρατόπεδα θανάτου και τώρα αξίζει και ως φόρος τιμής στα θύματα, η προσπάθεια να διαψευστεί η απαισιόδοξη αυτή προοπτική.
σχόλια