Με τα ψάθινα καπέλα και τα ριγέ πουκάμισά τους, οι διακεκριμένοι γονδολιέρηδες της Βενετίας κωπηλατούν επιδέξια στα στενά κανάλια της λιμνοθάλασσας εδώ για αιώνες. Τώρα, η πόλη εξέδωσε αγγελία, με την οποία αναφέρει απλά και ξεκάθαρα: «Ζητούνται γονδολιέρηδες».
Το δημαρχείο της Βενετίας ανακοίνωσε αυτή την εβδομάδα ότι βρίσκεται στο κυνήγι νέων γονδολιέρηδων. Οι απαιτήσεις για τη θέση περιλαμβάνουν το να είσαι 18 ετών και άνω, να έχεις γυμνασιακή εκπαίδευση, να ξέρεις κολύμπι και να έχεις ιατρικό πιστοποιητικό που αποδεικνύει ότι είσαι «υγιής και στιβαρός».
Αλλά η διαδικασία αίτησης δεν είναι απλή υπόθεση.
Πρώτον, οι εκκολαπτόμενοι γονδολιέρηδες πρέπει να υποβάλουν αίτηση σε ένα εκπαιδευτικό σεμινάριο – Arte del Gondoliere ή Τέχνη του Γονδολιέρη. Θα επιλεχθούν για αυτό, όμως, μόνο εάν αποδείξουν ότι μπορούν να κωπηλατήσουν, ή τουλάχιστον δείξουν σημάδια ότι έχουν ό,τι χρειάζεται για να αναπτύξουν την ικανότητα αυτή.
«Το να μπορείς να μετακινήσεις τη γόνδολα είναι το πιο σημαντικό πράγμα», είπε ο Andrea Balbi, πρόεδρος της ένωσης γονδολιέρων της Βενετίας. «Η διαδικασία προεπιλογής μας βοηθά να το καταλάβουμε και μετά αρχίζουν την εκπαίδευση».
Για όποιον είναι εξοικειωμένος με την εκμάθηση οδήγησης στην Ιταλία, η διαδικασία εκπαίδευσης για τη γόνδολα είναι εξίσου αυστηρή. Οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να παρακολουθήσουν θεωρητικά μαθήματα διάρκειας 30 ωρών, κατά τη διάρκεια των οποίων θα μάθουν τις πλωτές οδούς που ισοδυναμούν με τον κώδικα αυτοκινητοδρόμων. Θα διδαχθούν επίσης αγγλικά και γαλλικά, καθώς και για την ιστορία, την τέχνη και τον πολιτισμό της Βενετίας, με ιδιαίτερη έμφαση στο πώς χτίστηκε η πόλη και τις υδάτινες διαδρομές της. Στη συνέχεια θα ξεκινήσουν 10 ώρες πρακτικής εκπαίδευσης, που περιλαμβάνει την κωπηλασία μιας γόνδολας με το μονό της κουπί, υπό την καθοδήγηση ενός μάστερ γονδολιέρη.
Το επάγγελμα του γονδολιέρη αποτελεί πυλώνα της Βενετίας από το 1094. Για αιώνες, τα σκάφη μήκους 11 μέτρων ήταν η κύρια μορφή μεταφοράς στην πόλη, μεταφέροντας αρχικά τα κατώτερα κλιμάκια της κοινωνίας, πριν αγκαλιαστούν τελικά από τους αριστοκράτες όταν οι μεταφορές με άλογα που προτιμούσαν ως τότε, απαγορεύτηκαν στα στενά δρομάκια τον 14ο αιώνα. Μέχρι τον 16ο αιώνα, περίπου 10.000 γόνδολες βρίσκονταν στη Βενετία.
Σήμερα, υπάρχουν μόνο 433 γονδολιέρηδες. Το επάγγελμα παλαιότερα ήταν αποκλειστικά ανδρικό, με τις πολυπόθητες άδειες συνήθως να μεταβιβάζονται από πατέρα σε γιο. Τώρα όμως το επάγγελμα είναι ανοιχτό σε οποιονδήποτε είναι πολίτης της ΕΕ. Η Giorgia Boscolo έγινε η πρώτη γυναίκα γονδολιέρισσα το 2009 και σήμερα υπάρχουν 14 γυναίκες.
Με περίπου 30 εκατομμύρια επισκέπτες ετησίως, οι γονδολιέρηδες έχουν μεγάλη ζήτηση στη Βενετία. Αλλά η εύρεση νέων προσλήψεων είναι λιγότερο για την εξυπηρέτηση των τεράστιων αριθμών τουριστών και περισσότερο για τη διατήρηση του επαγγέλματος, σύμφωνα με τον Balbi.
«Υπάρχει μια αλλαγή γενιάς: Οι άνθρωποι συνταξιοδοτούνται και πρέπει να αντικατασταθούν», είπε. «Έτσι, κάνουμε τα μαθήματα εκπαίδευσης όποτε υπάρχει ανάγκη. Οι άνθρωποι που ασχολούνται με αυτό το επάγγελμα το κάνουν επειδή είναι ερωτευμένοι με τη Βενετία και είναι πεπεισμένοι ότι προωθούν τις παραδόσεις της γόνδολας και της πόλης».
Οι γονδολιέρηδες έχουν παλέψει συχνά για να διατηρήσουν το επάγγελμά τους ανέπαφο. Όταν η Βενετία εισήγαγε μια δημόσια υπηρεσία μηχανοκίνητων θαλάσσιων λεωφορείων τη δεκαετία του 1880, οι γονδολιέρηδες έκαναν την πρώτη τους απεργία. Σήμερα, οι γονδολιέρηδες συχνά διαμαρτύρονται για τα θαλάσσια ταξί και τα ταχύπλοα, υποστηρίζοντας ότι η αλόγιστη οδήγησή τους διακινδυνεύει ζωές καθώς σηκώνουν κύματα που ταράζουν τα μικρότερα σκάφη.
Ο Balbi είναι γονδολιέρης εδώ και 30 χρόνια. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, έχει δει την ανάπτυξη του τουρισμού και τις μεταβαλλόμενες ανάγκες των επιβατών που επιβιβάζονται στο σκάφος του. «Συνήθως διαπιστώνεις ότι οι νέοι θέλουν μόνο να βγάζουν selfies», είπε. «Είναι οικογένειες ή άτομα άνω των 30 που δείχνουν περισσότερη περιέργεια για την πόλη και θέλουν να μάθουν την ιστορία της και πώς χτίστηκε».
Ήταν τέτοιος ο ενθουσιασμός μιας ομάδας Κινέζων σε μια γόνδολα τον περασμένο Δεκέμβριο που δεν άκουσαν τη διαταγή του γονδολιέρη να καθίσουν, βγάζοντας το σκάφος εκτός ισορροπίας και πέφτοντας στη θάλασσα. Ο γονδολιέρης, ο οποίος επιχειρούσε έναν περίπλοκο ελιγμό καθώς περνούσε το σκάφος κάτω από μια γέφυρα κοντά στην περιοχή της πλατείας του Αγίου Μάρκου, κατέληξε επίσης στο νερό προτού προσπαθήσει να σώσει τους επιβάτες του.
Ο Balbi είπε ότι οι εκπαιδευόμενοι θα διδαχθούν επίσης λέξεις-κλειδιά σε μη ευρωπαϊκές γλώσσες για να αποφευχθεί η επανεμφάνιση τέτοιων περιστατικών.
Προς το παρόν, η ζήτηση για το μάθημα, το οποίο κοστίζει στους υποψήφιους περισσότερα από 1.000 ευρώ, είναι τεράστια, είπε ο Balbi και δεν θεωρεί ότι υπήρχε κίνδυνος να εξαφανιστεί το επάγγελμα. «Η ίδια Βενετία θα πρέπει να πεθάνει πριν πεθάνει αυτό το επάγγελμα», πρόσθεσε.
Με πληροφορίες από Guardian
