Νάπολη, Ρώμη, Φλωρεντία, Βενετία, κι έπειτα Λισαβώνα, Σεβίλλη και Μαδρίτη, οι πόλεις-σταθμοί της ζωής του Domenico Scarlatti. Βλ. booksandmusica.blogspot.com.
Προσωπογραφία της πορτογαλέζας πριγκίπισσας -και μετέπειτα βασίλισσας της Ισπανίας- MariaBárbara de Braganza (1711-1758), έργο του ιταλού ζωγράφου Domenico Duprà (1689–1770). Η MariaBárbara de Braganza διδάχτηκε στα νεανικά της χρόνια τη μουσική και την τέχνη του τσέμπαλου από τον Domenico Scarlatti, στον οποίον και προσέφερε το 1733 τη θέση του αρχιμουσικού στην αυλή της Μαδρίτης όταν έγινε βασίλισσα της Ισπανίας δια του γάμου της με τον Fernando VI. Βλ. Wikimedia Commons.
Αριστ.,το -πλήρες- πορτρέτο του Domenico Scarlatti από τον Domingo Antonio Velasco. Βλ. Wikimedia Commons. Δεξ., προσωπογραφία της βασίλισσας της Ισπανίας MariaBárbara de Braganza (1729), έργο του γάλλου ζωγράφου Jean Ranc. Βλ. Wikimedia Commons.
Ως ένδειξη ευγνωμοσύνης για την εύνοια και την ακέραιη φιλία που πάντα του έδειξε η βασίλισσα, ο Domenico Scarlatti θα συνθέσει ειδικά γι' αυτήν τις 555 σονάτες του για τσέμπαλο. Η MariaBárbara de Braganza πέθανε ένα χρόνο μετά τον Domenico Scarlatti σε ηλικία 47 ετών. Κληροδότησε ένα μέρος της μουσικής συλλογής της (παρτιτούρες και μουσικά όργανα) στο διάσημο καστράτο Farinelli.
Η οικογένεια του βασιλιά Felipe V (πατέρα του Fernando VI), έργο του γάλλου ζωγράφου Louis-Michel van Loo. Η María Bárbara de Braganza είναι η δεύτερη από αριστερά. Βλ. Wkimedia Commons.
Το 1984, o αμερικανός τσεμπαλίστας Scott Rossυπέγραψεπενταετές συμβόλαιομε την δισκογραφική εταιρεία Erato προκειμένου να ηχογραφήσει το σύνολο των 555 σονάτων του DomenicoScarlatti, ένα τιτάνιο έργο που υποστηρίχθηκε από το γαλλικό σταθμό RadioFrance, με σκοπό να συμπέσει η μετάδοση των σονάτων με τον εορτασμό της300ηςεπετείου απότη γέννησητου συνθέτητο 1985. Ο ScottRossάρχισε να ηχογραφείτιςσονάτεςστις 16 Ιουνίου1984,γνωρίζοντας ήδη ότιέπασχε από μίαθανατηφόρα ασθένεια (πέθανε το 1989 σε ηλικία 38 ετών). Χρειάστηκαν 98 συναντήσεις, με την τελευταία να πραγματοποιείταιστις 10 Σεπτεμβρίου1985, καθώς και 8.000 ηχογραφήσεις για να ολοκληρωθεί η σειρά των 34 CDs. Ο Scott Ross προσέφερε μάλιστα στους ακροατές του και την ... 556η "σονάτα" του Scarlatti γραμμένη από τον ίδιο, χωρίς κανείς να υποψιαστεί τίποτα. (Wikipedia)
Σ' αυτόν τον άθλο αναφέρθηκε με τα πιο εγκωμιαστικά λόγια ο γάλλος καθηγητής μουσικολογίας Francis Albou :
"Αν ο ScottRossείχε ειχογραφήσει μόνο 55σονάτες, η επιτυχίακαιο θρίαμβός του σχεδόν δεν θα διέφεραν. Η απόλυτη συγγένειατου ερμηνευτή με το σύμπαντουScarlatti-και την εποχή του-είναι αυτή πουσε αιχμαλωτίζειαπό τις πρώτες κιόλαςσελίδες.ΟScottRossκατάφερε με μοναδικό τρόπο να συνδυάσεισε μια αρμονικήσύνθεσητην ευλύγιστηαντίστιξη της ιταλικής γραφής με την ισπανική παράδοση, που αποτελείται απότραγούδια και χορούς. Η καταπληκτική του δεξιότητα του επιτρέπεινα παίξειτα πιο επικίνδυνα σημεία με μία ευκολία σχεδόν αυθάδικη.Πάνταφυσική καιεκφραστική,η χρήση των διακοσμήσεωνδεν σπάει ποτέ τημελωδική γραμμή,την οποία ένα στρογγυλόςκαιφωτεινός ήχοςαναδεικνύει με σαφήνεια.[...]Γιακάθεσονάτα,χρησιμοποιεί ένα ευρύειδικό φωτισμό, προσπαθώντας κυρίως να ξαναβρεί αυτόν τον φυσικόαυθορμητισμό που πλησιάζει στον αυτοσχεδιασμό" (Francis Albou, περιοδικό Répertoire n° 1). Βλ. patachonf.free.fr.
Les Hasards heureux de l'escarpolette (Τα ευχάριστα απρόοπτα της κούνιας, 1767), έργο του γάλλου ζωγράφου Jean-Honoré Fragonard. Βλ. Plum leaves.flickr.
Les Hasards heureux de l'escarpolette.Βλ. Plum leaves.flickr.
Ιδιωτικά μαθήματα μουσικής από τον Scott Ross.
Domenico Scarlatti, Sonata K 208 A major. Ερμηνεύει ο Scott Ross.
Domenico Scarlatti, Σονάτες K24-K25. Ερμηνεύει στο τσέμπαλο ο Scott Ross.
DOMENICO SCARLATTI KEYBOARD SONATAS
(David Ocker, Boy Music Critic. Βλ.mixedmeters.com)
"In the review of the Philador Trio (playing 18th century Italian baroque music) I was clearly out of my element. But this paragraph stood out from the antique typesetting:
In my biased opinion, the 490 odd Demenico (sic) Scarlatti harpsichord sonatas are the most enjoyable pieces ever written (and I will defend myself against all who disagree, but I will never deny that I am right). It is not odd, therefore, that I thought that the performance of five of these sonatas was the high point of the concert. No more discussion is necessary. Two realizations made reading this bit of boyhood music criticism fascinating:
My enthusiasm for Scarlatti's keyboard sonatas has remained the same (or maybe even increased) over 35 years.
My propensity to make grand sweeping generalizations of what constitutes good (or bad) music has remained the same (or maybe even increased) over all these years as well.
My initial exposure to Scarlatti was probably from the four sonatas on the album The Well-Tempered Synthesizer. As a beginning piano student at Carleton I advanced far enough to play a few myself, naturally having my mind stretched while happily banging out some of the cluster harmonies on a piano. And I acquired a 3-LP set of Fernando Valenti playing several dozen sonatas, noting sadly that he had recorded hundreds of others which I could not find.
When I got to CalArts Valenti, who was on the faculty, gave an all-Scarlatti concert. He worked hard to bring the emotions of the pieces out - way out, nearly collapsing in "tears" onto the keyboard of his harpsichord at the end of one poignant sonata. Ever since then that performance has defined the phrase "milking it" in my mind.
Years later the first complete set of Scarlatti sonatas by Scott Ross became available on 33 compact discs. A CD cover from complete Scarlatti Sonatas by Scott Ross I found out about the set when the local Pacifica station KPFK devoted all their daylight airtime during a holiday weekend to broadcasting the whole thing. I listened intently. The presenter was William Malloch (here or here or here for bits of info) who rationalized the broadcast to the audience (and perhaps to the station management) as a tribute to Ross, an early victim of Aids, rather than as an opportunity to experience some great music. Whatever. It worked.
The form and style of each sonata is remarkably consistent throughout the cycle. A modern composer could never imagine writing so many similar pieces. The closest modern equivalent, if you ignored the issue of lyrics, might be a prolific popular songwriter.
Listening to the entire Scarlatti set made me realize that the 555 sonatas form one huge piece of music, a single hours-long work. The sonatas are so similar that each becomes just a moment in a huge meta-structure, not "movements" (as in a symphony) but more like "choruses" (as in a jazz solo.)
Multiple Scarlatti sonatas become a bubbling stream of constantly fresh ideas in which twists of melody, harmony and rhythm are always floating past. The underlying sonata structure provides some cohesion. The overall effect reminds me of John Coltrane soloing on, say, My Favorite Things - putting out idea after idea while the rhythm section vamps happily in the background.
If you consider the massive length of the combined Scarlatti sonatas they can be compared to another keyboard piece, Vexations by Erik Satie. Vexations is a short gnarly dissonant bit of piano music which the composer instructed was to be repeated 840 times during a single performance.
Of course the actual musical content couldn't be more different. Scarlatti is tasty and rich - a true physical pleasure. Satie is just a few seeds and stems, memories from the bottom of the bag.
I also own a complete recording of all the Haydn symphonies conducted by Antal Dorati. This represents about the same quantity of music (and same number of discs) as the Scarlatti. The difference is, as you progress from symphony to symphony chronologically, you can hear Haydn working out his ideas, changing over time. He created the form by trial and error, adopting and discarding things. This is completely different than the way I perceive the Scarlatti. I'm not suggesting a value judgment between these two massive bodies of music. Rather I'm making an observation about the purposes, personalities and careers of the two composers as viewed abstractly through the artificial lens of nearly three dozen compact discs each.
Finally, I've noticed that my interest in Scarlatti does not change according to the medium or performer to which I listen. My iPod currently has four different interpreters - Ross, Valenti, Horowitz and Carlos - on harpsichord, harpsichord, piano and Moog. I enjoy all of them.
My affinity for Scarlatti is directly to the music itself. There is some ineffable, magical quality of his writing which resonates naturally with me and my tastes andmy preferences. It's a wonderful thing - which I can't really explain - and which I don't really understand."
σχόλια