Λίγο πριν πεθάνει η Ούρσουλα Λε Γκεν, η πολυβραβευμένη συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας δούλευε πάνω στην επανακυκλοφορία του "Music And Poetry of the Kesh", ενός άλμπουμ που κυκλοφόρησε την δεκαετία του '80.
Ελάχιστοι γνώριζαν ίσως πέρα από τους σκληροπυρηνικούς φαν της ότι τότε είχε συνεργαστεί με τον συνθέτη Todd Barton στην δημιουργία ενός αρκετά φιλόδοξου πρότζεκτ που εκτείνονταν πέρα από την συγγραφή. Η μουσική θα λειτουργούσε σαν ένας ηχητικός οδηγός του μυθιστορήματος της "Always Coming Home".
Χρειάστηκαν δυο χρόνια για να ολοκληρωθεί όπως το είχε μυαλό της η Λε Γκεν. Στο "Always Coming Home" η Λε Γκεν αφηγούνταν την ιστορία των Kesh μέσα από την ματιά μιας νεαρής γυναίκας που ανήκε σε αυτούς. Οι Kesh ήταν μια ειρηνική και αγροτική φυλή ανθρώπων που ζούσε στην Κοιλάδα της Νάπα στην Καλιφόρνια στο μέλλον.
Η εμμονή τους με την λεπτομέρεια έκανε το άλμπουμ τόσο ρεαλιστικό που από την Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου που κατέθεσε ο Barton αίτηση για τα δικαιώματα δεν κατάλαβαν ότι πρόκειται για ορίτζιναλ συνθέσεις και την απέρριψαν με την αιτιολογία ότι δεν μπορείς να κάνεις copyright σε μουσική αυτόχθονων λαών μόνο την μετάφραση.
Το βιβλίο που μετρούσε πάνω από 500 σελίδες έμοιαζε περισσότερο σαν μια εθνογραφική μελέτη αφού περιείχε χάρτες, εικονογραφήσεις, καθώς και ένα γλωσσάριο και περιέγραφε τον τρόπο ζωής και τα έθιμα αυτών των φανταστικών ανθρώπων. Η μουσική τους παράδοση αποτελούσε αναπόσπαστο στοιχείο του έργου μιας και έδειχνε μια άλλη πλευρά του πολιτισμού τους.
Ο Todd Barton γνώρισε την Λε Γκεν κατά την διάρκεια μιας περιοδείας της για την προώθηση ενός βιβλίου της. Στις αρχές των 80s, δούλευε σαν συνθέτης για το Oregon Shakespeare Festival στο Άσλαντ, μια σχετικά μικρή πόλη κοντά στα σύνορα της Καλιφόρνιας. Ο Barton πήγε στην ομιλία της και της συστήθηκε ως φαν. Ανακάλυψε ότι το πανεπιστήμιο εκεί ετοίμαζε μια σειρά από εκπομπές με τα ραδιοφωνικά έργα της και ο Barton προσφέρθηκε να βοηθήσει ως συνθέτης. Μεταξύ τους γεννήθηκε μια βαθιά φιλία που κράτησε για χρόνια μέχρι το θάνατο της συγγραφέως. Ο Barton, μάλιστα, ονόμασε Ούρσουλα την κόρη του. Κάποια στιγμή, η Λε Γκεν με τον άντρα της τον προσκάλεσαν στο σπίτι τους στην Nάπα και σε μια βόλτα τους τον ρώτησε αν θα ενδιαφερόταν να γράψει μουσική για το επόμενο βιβλίο της και φυσικά δέχτηκε, ενθουσιασμένος. Έτσι γεννήθηκε το "Music and Poetry of the Kesh".
«Ο τρόπος που το προσέγγισε ήταν να είναι σαν μια φανταστική αρχαιολογική ανασκαφή σε αυτή την κουλτούρα. Έτσι υιοθέτησα το ίδιο σκεπτικό. Άρχισα να κάνω φανταστικές μουσικολογικές ανασκαφές στον πολιτισμό των Kesh με σκοπό να φέρω πίσω ήχους ή όργανα ή διάφορα πράγματα που έβρισκα», είπε πρόσφατα ο Barton σε μια συνέντευξη του στο Bandcamp.
Η Λε Γκέν έγραφε και ο Barton συνέθετε την μουσική παράλληλα. Μάλιστα ήταν τόσο δημιουργική η συνεργασία τους που η Λε Γκεν δημιούργησε μια καινούργια γλώσσα αποκλειστικά για τα τραγούδια μετά από δική του προτροπή. Όταν του έστειλε ένα ποίημα της (το A River Song που υπάρχει στο άλμπουμ) για να το μελοποιήσει, ο Barton την ρώτησε αν η γλώσσα των Kesh θα ήταν τα αγγλικά, κάτι που την έβαλε σε σκέψεις και μέσα σε έξι μήνες ετοίμασε ένα καινούργιο λεξιλόγιο και αλφάβητο. Δημιούργησε μια γλώσσα που ήξεραν να μιλούν μόνο οι δυο τους.
Ursula LeGuin & Todd Barton - Kesh Musics from Always Coming Home - River Song
Ο Barton ήταν τόσο αφοσιωμένος στο πρότζεκτ που έφτιαξε τα μουσικά όργανα της φυλής βασισμένος σχέδια της Λε Γκεν όπως ένα τεράστιο πνευστό όργανο, το Houmbuta και ένα κοκαλένιο φλάουτο, που ονόμασαν Wéosai Medoud Teyahi. Ταξίδεψε μέχρι την Νάπα για να κάνει επιτόπιες ηχογραφήσεις. «Σηκωνόμουν στις 4 το πρωί και καθόμουν σε ένα ξέφωτο για να ηχογραφήσω ήχους από τον κόσμο που ξυπνάει για δυο ώρες, ξεπαγιάζοντας από το κρύο», αναφέρει. Για τα χορωδιακά κομμάτια χρησιμοποίησε συναδέλφους του ενώ με την βοήθεια της τεχνολογίας κατάφερε να πειράξει την φωνή της Λε Γκεν η οποία απαγγέλλει τα ποιήματα και άλλοτε να ακούγεται σαν ένας άνδρας μεγάλης ηλικίας και άλλοτε σαν ένα νεαρό κορίτσι. Με ένα Ronald Jupiter-8 συνθεσάιζερ κατάφερε να δημιουργήσει και να επεξεργαστεί όλους τους ήχους.
Η εμμονή τους με την λεπτομέρεια έκανε το άλμπουμ τόσο ρεαλιστικό που από την Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου που κατέθεσε ο Barton αίτηση για τα δικαιώματα δεν κατάλαβαν ότι πρόκειται για ορίτζιναλ συνθέσεις και την απέρριψαν με την αιτιολογία ότι δεν μπορείς να κάνεις copyright σε μουσική αυτόχθονων λαών μόνο την μετάφραση. Φυσικά τους εξήγησε στην συνέχεια τι είχαν κάνει. Το έργο επίσης ενέπνευσε φαν της Λε Γκεν να φτιάξουν ίδια όργανα με βάση τις περιγραφές της.
Το "Music and Poetry of the Kesh" κυκλοφόρησε επίσημα το 1985 σε μορφή κασέτας. Η κασέτα ήταν διαθέσιμη μόνο σε ειδικές εκδόσεις του βιβλίου κι αυτός ίσως είναι ο κυριότερος λόγος που ξεχάστηκε τόσο γρήγορα μόλις αυτό σταμάτησε να τυπώνεται. Με το πέρασμα των χρόνων, αυτές οι ηχογραφήσεις χάθηκαν κάπου μέσα στην μνήμη.
Σήμερα, είναι ένα άλμπουμ που πραγματικά αξίζει να ανακαλυφθεί από ένα ευρύτερο κοινό. Είναι συναρπαστικό το πόσο άχρονο ακούγεται. Τα τραγούδια δεν ακούγονται σαν ηχογραφήσεις του 1985, αντίθετα μοιάζουν σαν να έχουν φτιαχτεί πριν από λίγους μήνες. Η γλώσσα που έχουν δημιουργήσει δεν αποξενώνει τον ακροατή αντίθετα τον γοητεύει και τον ελκύει περισσότερο μέσα σε αυτό τον περίεργο κόσμο.
Είναι ίσως ένα από τα καλύτερα παραδείγματα της θεωρίας του Jonh Hassel για το Fourth World, το είδος μουσικής που δεν μοιάζει ακριβώς με τίποτα αντίθετα είναι μια μεταλλαγμένη μουσική που ταυτόχρονα ακούγεται πρωτόγονη και φουτουριστική σαν να βγαίνει από μια ακαθόριστη παράδοση ενός πολιτισμού που όμως δεν υπήρξε ποτέ.
Δυστυχώς, η Λε Γκεν έφυγε από την ζωή πριν προλάβει την κυκλοφορία του άλμπουμ. Πέθανε στις 22 Ιανουαρίου του 2018 σε ηλικία 88 ετών. Σύμφωνα με τον Barton όμως, «Η Ούρσουλα ήταν πολύ ευτυχισμένη με την ηχογράφηση από τότε και για όλη της την ζωή. Την θεωρούσε μια από τις πιο σημαντικές δουλειές της».
Με στοιχεία από το Bandacamp
σχόλια