Υπάρχουν δύο λόγοι για τους οποίους παράγονται πολιτικά επιχειρήματα. Ο ένας είναι γιατί παράγεται πολιτική σκέψη η οποία πρέπει να εκφραστεί. Ο άλλος είναι γιατί πρέπει να δικαιολογηθούν πολιτικές. Στην Ελλάδα η παραγωγή της πολιτικής σκέψης, κακώς, θεωρείται ως ο καλύτερος τρόπος με τον οποίο παράγονται δικαιολογίες για πολιτικές. Δηλαδή δεν υπάρχει.
Η ελληνική πολιτική σκηνή είναι ο καουμπόι που πρώτα πυροβολεί και μετά ρωτάει. Πολύ συχνά με το ύφος και τον στόμφο πρωταγωνιστή ενός σπαγγέτι γουέστερν. Πρώτα δημιουργούν πολιτικές πράξεις και μετά εφευρίσκουν τα πολιτικά επιχειρήματα που θα πείσουν.
Η ηθική, βεβαίως, των κομμάτων ίσως πλέον είναι μια κουβέντα προηγούμενης δεκαετίας. Η συζήτηση για το αν εκφράζουν την ηθική στην πολιτική μοιάζει παρωχημένη. Τα κόμματα εξουσίας εγκαταλείπουν τις πολιτικές πλατφόρμες που εκφράζουν τα «δίκαια του κόσμου» για ν’ ανέβουν στο άρμα που εγγυάται την πολιτική τους επιβίωση. Εν ολίγοις, εμφανίζεται τα τελευταία χρόνια μια μεγάλη αντίφαση. Όσο οι πολίτες δυσανασχετούν κάτω από πολιτικές λιτότητας, απώλειας εισοδήματος και μείωσης κοινωνικών δαπανών, τόσο οι πολιτικοί την παρουσιάζουν ως τη μόνη αναγκαία λύση.
Προφανώς οι πολιτικοί δεν τρελάθηκαν. Αντιθέτως παρουσιάζουν μια διορατικότητα που είναι στον αντίποδα της συνήθους τυφλότητάς τους. Αντιλαμβάνονται πως το πολιτικό τους μέλλον κι η προσωπική τους ανέλιξη είναι άμεσα συνδεδεμένα με την οικονομική ελίτ που κυριαρχεί στην Ευρώπη. Η μόδα του νεοφιλελευθερισμού που άλλοτε παίρνει τη σκληρή μορφή των πολιτικών θέσεων και άλλοτε εμφανίζεται ως ένα αυταπόδεικτο πολιτικό brand («Φταίει το κράτος, όχι εσύ») δεν έχει κανένα stress πολιτικής ταυτότητας, αλλά επικράτησης κι επιβίωσης.
Αυτό φάνηκε έντονα στην πρόσφατη «κυβερνητική» κρίση. Έγινε παραγωγή πολιτικών επιχειρημάτων με ομοιογένεια, παρά την κομματική ανομοιογένεια.
- «Η χώρα κινδυνεύει γιατί μένει ακυβέρνητη». Το πρόβλημα με τη χώρα δεν είναι ότι είναι ακυβέρνητη, αλλά ότι έχει κυβερνηθεί επί δεκαετίες με συγκεκριμένο τρόπο. Άρα, έχει σημασία όχι η ακυβερνησία αλλά ο τρόπος της διακυβέρνησης. Αυτό μάλλον είναι το επικίνδυνο.
-«Πρέπει να είναι μια κυβέρνηση εθνικού σκοπού. Γιατί δεν συμμετέχει ο Τσίπρας». Τον εθνικό σκοπό δεν τον ορίζουν το ποιοι συμμετέχουν αλλά τι θα υλοποιηθεί. Γιατί πρέπει μια «εθνική κυβέρνηση» να εμπεριέχει κάποιον ο οποίος είναι «αλαζόνας, χωρίς υπευθυνότητα, νομιμοποιητής των κουκουλοφόρων κ.λπ.»; Γιατί δεν προχωρούν μόνοι τους;
-«Να έρθουν όλοι μαζί να επαναδιαπραγματευτούμε το Μνημόνιο». Πώς θα γίνει αυτό; Πώς θα το εγγυηθούν όσοι έλεγαν πως δεν υπάρχει άλλη λύση, και μάλιστα το υπέγραψαν κιόλας;
-«Θα γυρίσουμε στη δραχμή, δεν ακούτε τι λένε οι ξένοι;». Υπάρχουν και άλλοι ξένοι, νομπελίστες, όπως ο Γκρούγκμαν, οι οποίοι λένε πως «το πρόβλημα δεν είναι τα ελλιπή μέτρα λιτότητας, αλλά η ίδια η λιτότητα». Επίσης, στους ξένους συμπεριλαμβάνεται και η Μέρκελ, η οποία δήλωσε (την Τρίτη 15 Μαΐου) πως θα χαλαρώσουν τα μέτρα του Μνημονίου, αν σχηματιστεί κυβέρνηση. Άρα, το Ννημόνιο δεν είναι ανελαστικό και εξυπηρετεί συμφέροντα.
-«Πρέπει να δούμε όλοι μαζί την ανάπτυξη». Στις προβλέψεις της τρόικας δεν υπάρχει καμιά πρόβλεψη για ανάπτυξη. Ενώ υποτίθεται αντιμετωπίζουν έλλειμμα 2-4 δισ., αντί να πάρουν μέτρα γι’ αυτό το ποσό και ταυτόχρονα μέτρα ανάπτυξης, παίρνουν μέτρα για 11,5-15 δισ. χωρίς κανένα μέτρο ανάπτυξης.
-«Θα καταστρέψουν τη χώρα αυτοί που λένε όχι σε όλα». Το επιχείρημα μπορεί εύκολα ν’ αντιστραφεί και να γίνει «θα καταστρέψουν τη χώρα όσοι λένε ναι σε όλα» χωρίς όρους.
-«Με την ανασφάλεια αυτή θα καταρρεύσουν οι τράπεζες». Καταρχάς, οι τράπεζες έχουν καταρρεύσει. Αν οι καταθέτες ζητήσουν τα λεφτά τους, δεν θα έχουν να τους τα δώσουν. Τα έκαναν δάνεια στους εαυτούς τους και στις offshore εταιρείες τους. Επίσης, η κατάρρευση μπορεί να επέλθει όταν λες συνεχώς «οι τράπεζες θα καταρρεύσουν» για να εξυπηρετηθείς πολιτικά.
-«Να φτιαχτεί τουλάχιστον μια κυβέρνηση τεχνοκρατών». Οι τεχνοκράτες, για να κυβερνήσουν, πρέπει να υλοποιήσουν πολιτικές και κατευθύνσεις. Άρα, το θέμα είναι και πάλι για ποιες πολιτικές μιλάμε.
Τα επιχειρήματα αυτά, τα οποία δεν είχα συγκεντρωμένα, κατάφερα να τα καταγράψω, ακούγοντας όσο έγραφα το άρθρο το δελτίο ειδήσεων ενός ραδιοφώνου. Οι φορείς αυτών των επιχειρημάτων είναι η πλειονότητα των κομμάτων ή, για να ακριβολογούμε, των ηττημένων κομμάτων. Η καταγραφή τους και η αντιπαράθεσή τους με την «άλλη επιχειρηματολογία» δεν είναι καμιά ανάγκη μου για υποστήριξη του Τσίπρα, αλλά μια προσπάθεια να δείξω πως η πολιτική στην Ελλάδα τον καιρό της κρίσης παράγεται με φοβικά επιχειρήματα.
Ζητούμενο είναι να μην καταρρεύσει το πολιτικό σύστημα και να διασωθούν τα κόμματα που το υπηρέτησαν. Η παρέμβαση των ξένων παραγόντων, και κυρίως της Μέρκελ που εκβιάζει πολιτικές εξελίξεις προσφέροντας χρήμα, στους παλιότερους θυμίζει άλλες εποχές. Τότε που οι Βρετανοί στρατηγοί επιθεωρούσαν την Ελλάδα και οι Έλληνες πολιτικοί αναφωνούσαν «στρατηγέ, ιδού ο Στρατός σας».
Όλες αυτές τις μέρες στα κομματικά γραφεία υπήρξαν σενάρια για δημιουργία κυβέρνησης που ξεπερνούν τη συνταγματική ομαλότητα. Για τη σωτηρία της πατρίδας, υποτίθεται. Σε αυτά η κ. Μερκελ συμφωνούσε. Επίσης για το καλό μας. Μπορεί να φαίνεται πως είναι μια πολιτική του Καραγκιόζη, αλλά μάλλον είναι πολιτική απευθείας από το Σεράι.
σχόλια