Instapoetry: το φληνάφημα της ψηφιακής ποίησης

«Μην υπόσχεσαι πως θα ζήσεις για πάντα, υποσχέσου να ζεις πάντα όσο είσαι ζωντανός», «πάρε τα μαγικά σου χέρια και εξαφάνισε τον πόνο, θα τα χειροκροτήσω», «μείνε ψιθύρισα, καθώς έκλεινες την πόρτα πίσω σου».

Φαινομενικά βαθυστόχαστα νοήματα με έναν προσποιητό υφέρποντα πόνο αλλά ταυτόχρονα γεμάτα δήθεν εσωτερική δύναμη, τα σκαριφήματα των ψευδοποιητών του Instagram γνωρίζουν ασύλληπτη επιτυχία μέσα από την πλατφόρμα της εφαρμογής που επιθυμεί να πλημμυρίσει το ψηφιακό σύμπαν με ομορφιά και καλοσύνη.

Οι νέοι-προϊόντα της πρώτης γενιάς γονέων που ακολούθησαν κατά γράμμα τις παροτρύνσεις του new age parenting ώστε να μεγαλώσουν παιδιά βέβαια για τη μοναδικότητα, τη δύναμη και την ομορφιά που τα διακρίνει αποτελούν την ιδανική ομάδα-στόχο αυτής της επιφανειακής ποίησης. 

Ο απλοϊκός χαρακτήρας της σύνταξης και του λεξιλογίου που χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με τις ω-τόσο-όμορφες, ήπιες, απαλά φωτισμένες εικόνες που ακτινοβολούν καλοσύνη λειτουργούν ανακουφιστικά και ως έξωθεν επιβεβαίωση πως όσα σκέφτονται, νιώθουν, κάνουν οι λάτρεις της Instapoetry είναι κάτι το υπέροχο, εξαιρετικό, αξιοθαύμαστο.

Οι λακωνικές προτάσεις σχηματίζουν σπαράγματα ζωής από όπου κάθε ασχήμια έχει εξοβελιστεί ή μετουσιωθεί σε κίνητρο για να υπερβεί κανείς τις δυσκολίες της ύπαρξης.

Στην αλγοριθμική ουτοπία που καδράρει τη θετικότητα και εξορίζει την πραγματικότητα, η αισθητική δεν καλλιεργείται αλλά υπαγορεύεται.

Ο οπτικοποιημένος ποιητικός ρομαντισμός είναι ο απάνεμος λιμένας των νέων που νιώθουν σφυροκοπημένοι από την σκληρότητα της αληθινής ζωής, και οι Ιnstaποιητές οι βάρδοι που ενισχύουν τον ναρκισσισμό και την επίπλαστη αίσθηση αυταξίας τους αναγνωστών τους.

Αν υπάρχει μία στιγμή στην οποία μπορεί να ανατρέξει κανείς για να σηματοδοτήσει την αυγή της κυριαρχίας αυτού του ψευδολογοτεχνικού κινήματος, πρόκειται για μία ανάρτηση της αδιαμφισβήτητης βασίλισσας του είδους, Rupi Kaur.

Ως πείραμα στα πλαίσια του μαθήματος «Οπτικής Ρητορικής», η Ινδοκαναδή φοιτήτρια επέλεξε να μοιραστεί μια φωτογραφία όπου είναι ξαπλωμένη στο κρεβάτι με την πλάτη γυρισμένη, πλήρως ντυμένη, ενώ ένας λεκές περιόδου έχει ποτίσει τα λουλουδάτα σεντόνια και την γκρίζα φόρμα της.

Αυτή η αδιάφορη καλλιτεχνικά φωτογραφία δεν θα συγκέντρωνε ποτέ ιδιαίτερη προσοχή αν δεν λογοκρινόταν από την πλατφόρμα επειδή θεωρήθηκε ότι παραβίαζε τους όρους χρήσης, συγκεντρώνοντας έτσι την μήνη των νεόκοπων φεμινιστριών του καναπέ και εξασφαλίζοντας άμεσα στην Kaur πάνω από 100.000 likes και την φήμη της αγωνίστριας των γυναικείων δικαιωμάτων, γεγονός που σύντομα οδήγησε στην στέψη της ως κορυφαία Instapoet. 

Από την ανάρτηση αυτή και στο εξής, η Rupi Kaur ως έξυπνα ελισσόμενη βαθιά γνώστης της γενιάς της και του μέσου, φρόντισε να δημιουργήσει έναν οπτικά ομοιόμορφο λογαριασμό.

Εναλλάσσοντας φωτογραφίες της ως προσιτή, όμορφη αλλά ταυτόχρονα και δυνατή γυναικεία "θεότητα" (όπως είναι της μόδας να αποκαλούνται μεταξύ τους οι κοπέλες που δεν πτοούνται από τον πόνο που προκαλούν οι άνδρες και η πατριαρχία), με στίχους συνοδευόμενους από ασπρόμαυρα μινιμαλιστικά σκίτσα naif αισθητικής όπου ένα χέρι κρατάει ένα λουλούδι ή ένα κερί αργολιώνει, έχτισε την φήμη και το brand της.

Σύντομα οι αναρτήσεις που συγκεντρώνουν τις καρδούλες 2,2 εκ. ακολούθων εκδόθηκαν σε δύο ποιητικές συλλογές, εκ των οποίων η πρώτη πούλησε το 2016 δέκα φορές περισσότερα αντίτυπα απ' ότι η Οδύσσεια. Ναι, αυτή του Ομήρου.

A post shared by rupi kaur (@rupikaur_) on Sep 16, 2015 at 7:31pm PDT

Ο επόμενος τη τάξει Instaποιητής υπολείπεται της Kaur σε επίπεδο μεγεθών καθώς διαθέτει μόλις 1,8 εκ. followers. Ωστόσο ο R. M. Drake δεν έχει λόγους να ζηλεύει γιατί πολύ απλά megacelebrities των social media όπως η Khloe Kardashian και ο Ludacris αναπαράγουν στους λογαριασμούς τους τα «ποιήματά» του, το οποία ο ίδιος αποκαλεί μικρο-αφηγήσεις. 

Ο Drake δεν αναρτά φωτογραφίες αλλά κυρίως δακτυλογραφημένα κείμενα που ενίοτε συνδυάζει με απλοϊκά σκίτσα. Έχει επίσης εκδώσει όχι μία, όχι δύο, αλλά οκτώ συλλογές και οι τίτλοι τους εκμεταλλεύονται σαφείς αναφορές στην ποπ κουλτούρα, όπως η Broken Flowers and other Stairways to Heaven. Αξίζει να σημειωθεί πως οι περισσότερες από αυτές είναι sold out.

Facebook Twitter

Τους ίδιους πάνω-κάτω φεγγοβόλους αφορισμούς και παιδιάστικες, αβαθείς παροτρύνσεις αναμασούν και οι υπόλοιποι σπουδαίοι αυτής της κατηγορίας, οι οποίοι συμμερίζονται και την ημι-νοσταλγική, φωτεινά τρυφερή feelgood αισθητική των πιονιέρων. Η Lang Leav ανάμεσα στα ποιήματά της παραχώνει φωτογραφίες ιδεατών αξεσουάρ και σκηνικών που θα μπορούσαν να συνοδεύσουν την ανάγνωσή τους ή κορίτσια «της διπλανής πόρτας» που οπτικοποίησαν τις λέξεις της.

Ο Atticus κρύβει την ταυτότητα και το πρόσωπο του αλλά δεν αποφεύγει να χαριεντίζεται εμφανώς με τις αναγνώστριες/ακολούθους και στις αναρτήσεις του υπενθυμίζει με περηφάνια ότι τα λόγια του κοσμούν πλακάτ στις πορείες γυναικών. Τέλος, ο αντρίκια όμορφος Tyler Knott Gregson προβάλλει μια στυλιζαρισμένη στιβαρότητα εντός ενός αναλογικού κόσμου στον οποίο υπονοεί πως θέλει να ανήκει, κι εκεί επάνω συνθέτει τους στίχους που εικάζει πως κάθε γυναίκα θέλει να της απευθύνουν.

Όμως παρά την εμπορική τους επιτυχία, το περιεχόμενο, η πλατφόρμα που επέλεξαν και το γεγονός πως σπάνια επιμελούνται τα «ποιήματά» τους καθιστά πασιφανές πως οι στίχοι των Ιnstapoets δεν διαθέτουν ούτε κατά διάνοια την ουσία των ποιημάτων της Σίλβια Πλαθ, της Έμιλι Ντίκινσον ή της Μάγια Αγγέλου. Κι ας έχουν ως κατ' εξοχήν θέμα και κοινό τις γυναίκες.

A post shared by Lang Leav (@langleav) on Jan 27, 2018 at 4:11pm PST

Η Kaur ωστόσο επιμένει να αυτοχρίζεται επίγονος των σπουδαίων ποιητριών που εξέφρασαν με σπαρακτική ομορφιά την δυσκολία του να είσαι γυναίκα και κατηγορεί τους επικριτές της για ελιτισμό: «Πολλοί από τους αναγνώστες είναι νεαρές γυναίκες που βιώνουν πραγματικά αληθινά πράγματα (sic) και δεν είναι σε θέση να τα συζητήσουν με την οικογένειά τους ίσως ή άλλους φίλους, κι έτσι στρέφονται σε αυτού του είδους την ποίηση για να νιώσουν πως τις καταλαβαίνουν και να τα συζητήσουν. Έτσι, όταν χρησιμοποιείτε αυτό τον όρο (ποίηση του Instagram) ακυρώνετε τον χώρο που χρησιμοποιούν για να γιατρευτούν και να νιώσουν πιο κοντά η μία με την άλλη».

Εξίσου έξυπνη κίνηση, ειδικά στην τρέχουσα παγκόσμια συγκυρία, είναι το ότι έχει πλασάρει τον εαυτό της ως φωνή αφύπνισης όσων δεν ανήκουν στην κατηγορία των λευκών και προνομιούχων γυναικών, που αψηφά τα στερεότυπα και ενδυναμώνει τις «αδελφές» της ανά τον κόσμο.

Διασφαλίζει με αυτόν τον τρόπο πως όποιος τολμήσει να ψελλίσει πως ο αυτοκράτορας είναι γυμνός και οι μπανάλ φράσεις της Kaur δεν είναι ποίηση, θα καεί στο πυρ το εξώτερο με συνοπτικές διαδικασίες ως φιλολογικός καταπιεστής που εκπροσωπεί την ιμπεριαλιστική πατριαρχία. Και οι πωλήσεις της, όσο και η επιτυχία των συναδέλφων της δεν θα διαταραχθούν από την λογοτεχνική κριτική.

Στην αλγοριθμική ουτοπία που καδράρει τη θετικότητα και εξορίζει την πραγματικότητα, η αισθητική δεν καλλιεργείται αλλά υπαγορεύεται. Στον κόσμο αυτό δεν χωράει λοιπόν η κοπιώδης αλήθεια της ποίησης, η οποία εξάλλου προκειμένου να εκτιμηθεί απαιτείται χρόνος, κάτι που οι θιασώτες της Instapoetry αφιερώνουν μόνο στον καθρέφτη. 

thank you @instagram for providing me with the exact response my work was created to critique. you deleted a photo of a woman who is fully covered and menstruating stating that it goes against community guidelines when your guidelines outline that it is nothing but acceptable. the girl is fully clothed. the photo is mine. it is not attacking a certain group. nor is it spam. and because it does not break those guidelines i will repost it again. i will not apologize for not feeding the ego and pride of misogynist society that will have my body in an underwear but not be okay with a small leak. when your pages are filled with countless photos/accounts where women (so many who are underage) are objectified. pornified. and treated less than human. thank you. ⠀⠀⠀⠀⠀⠀ ⠀ ⠀⠀⠀⠀ ⠀⠀⠀⠀ ⠀ ⠀⠀⠀ ⠀ this image is a part of my photoseries project for my visual rhetoric course. you can view the full series at rupikaur.com the photos were shot by myself and @prabhkaur1 (and no. the blood. is not real.) ⠀⠀⠀⠀⠀⠀ ⠀ ⠀⠀⠀⠀ ⠀⠀⠀⠀ ⠀ i bleed each month to help make humankind a possibility. my womb is home to the divine. a source of life for our species. whether i choose to create or not. but very few times it is seen that way. in older civilizations this blood was considered holy. in some it still is. but a majority of people. societies. and communities shun this natural process. some are more comfortable with the pornification of women. the sexualization of women. the violence and degradation of women than this. they cannot be bothered to express their disgust about all that. but will be angered and bothered by this. we menstruate and they see it as dirty. attention seeking. sick. a burden. as if this process is less natural than breathing. as if it is not a bridge between this universe and the last. as if this process is not love. labour. life. selfless and strikingly beautiful.

A post shared by rupi kaur (@rupikaur_) on Mar 24, 2015 at 9:02pm PDT

Spotted at the Woman’s March. I’m so proud seeing my words fighting these fights. Thank you for this and for the fight. Xx

A post shared by ATTICUS (@atticuspoetry) on Jan 22, 2018 at 7:42pm PST

A post shared by ATTICUS (@atticuspoetry) on Jan 27, 2018 at 7:30pm PST

A post shared by R. M. Drake (@rmdrk) on Jan 30, 2018 at 9:20am PST

Friends in low places. If you’re ever looking for me, look for the animals, the critters, the non-humans. That’s where I will be. Always.

A post shared by Tyler Knott Gregson (@tylerknott) on Jan 5, 2018 at 6:46am PST

A post shared by Tyler Knott Gregson (@tylerknott) on Dec 25, 2017 at 11:24am PST

A post shared by Lang Leav (@langleav) on Sep 24, 2017 at 5:37pm PDT