Μπορούσα να φανταστώ τον εαυτό μου να σουλατσάρει αμέριμνος στην Ιστικλάλ, πίσω από εκείνες τις δύο κυρίες που διακρίνονται μπροστά από τον αμήχανο δράστη στο βίντεο που δημοσιοποιήθηκε μετά το χτύπημα στην Κωνσταντινούπολη την περασμένη εβδομάδα. Κι αμέσως μετά, εκτυφλωτικές λάμψεις, σμπαράλια, όλεθρος, χάος. Έχω περάσει στον κεντρικό και πολυσύχναστο αυτό δρόμο πολλές στιγμές, όποτε έχω επισκεφτεί την οικεία μεγαλούπολη στον Βόσπορο. Στις Βρυξέλλες δεν έχω πάει ποτέ. Θα ήταν ανόητο όμως να μην αναγνωρίσω ότι ακόμα και μια πολύνεκρη τρομοκρατική επίθεση στην «ευρωπαϊκή και κοσμοπολίτικη» (όσο ακόμα αντέχει στη σκοταδιστική μετάλλαξη που συστηματικά επιχειρεί το καθεστώς Ερντογάν) Κωνσταντινούπολη δεν είναι το ίδιο, για χίλιους λόγους, με τα ολέθρια πλήγματα στο αεροδρόμιο και το μετρό της φύσει και θέσει πρωτεύουσας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ευρώπης της ίδιας τέλος πάντων.
Ο προφανής κυρίαρχος στόχος τρομοκρατών σαν αυτών που καθοδηγούνται από το Ισλαμικό Κράτος δεν είναι να καταστρέψουν και να σκοτώσουν, αλλά να βάλουν λουκέτο στη δυτική κοινωνία, να καταδείξουν ότι η φιλελεύθερη δημοκρατία είναι απάτη και να προκαλέσουν διώξεις των μουσουλμάνων.
Κι εμείς εδώ, πιστοί στην εσωστρέφειά μας, ασφαλείς στην εντελώς παραπλανητική ιδέα ότι ζούμε μόνιμα και αδιατάρακτα σε μια γκρίζα, ουδέτερη ζώνη απολαμβάνοντας μια ιδιότυπη ασυλία από την μήνιν των έντονων και αντίρροπων δυνάμεων της Ιστορίας, ήδη χρησιμοποιούμε το συνταρακτικό γεγονός (αν και είμαστε πολύ κοντά στο να αντιμετωπίζουμε ως ρουτίνα τέτοια χτυπήματα) για να τροφοδοτήσουμε με πυρομαχικά τις γελοίες εμφυλιακές κόντρες μας στα social media. Τα βλέπετε, ρε μενουμευρωπαίοι, η Ευρώπη θερίζει θύελλες (καλά να πάθει δηλαδή), γράφει ο ένας, καμιά ανοχή στο Ισλάμ, γράφει ο άλλος, ενώ είναι φανερό ότι είναι θέμα χρόνου να βρεθούμε κι εμείς στο μάτι του κυκλώνα που μας περιβάλλει απειλητικά και σίγουρα θα δυσχεράνει ο ήδη δύσκολος ρόλος που έχουμε αναλάβει στο προσφυγικό ζήτημα. Τρικυμία στο σφηνάκι, θα έλεγε κάποιος όσον αφορά αυτές τις αντιπαραθέσεις του καναπέ (που αντικατέστησε το καφενείο), η ευρύτερη κοινωνία είναι πιο ψύχραιμη και πιο προβληματισμένη. Δεν είναι βέβαιο το δεύτερο και, πάντως, ακόμα κι αυτές οι εξ αποστάσεως, δειλές αντιπαραθέσεις φανερώνουν ότι το δηλητήριο βρίσκεται βαθιά στον οργανισμό. Και επίσης ότι ισχύει το αφελές ίσως, αλλά πανίσχυρο κλισέ: όταν επικρατεί υστερία και φόβος, κερδίζει η τρομοκρατία.
Η ρητορική του φόβου θα κυριαρχήσει για μια ακόμη φορά, μαζί με τις κραυγές περί Τρίτου Παγκοσμίου (ή Πολέμου των Πολιτισμών), παρόλο που ο νέος τρόμος είναι ο παλιός (αρχαίος) τρόμος, με σύγχρονες μεθοδεύσεις. Η επιπόλαιη δημοσιότητα και η υστερική ανταπόκριση είναι οι «χρήσιμες ηλιθιότητες» στις οποίες υπολογίζουν οι πράκτορες του τρόμου, τόνισε ο παλαίμαχος Βρετανός δημοσιογράφος (και επί σειρά ετών διευθυντής των «Times» του Λονδίνου) Σάιμον Τζένκινς στο επείγον σημείωμα που έγραψε για τον «Guardian» χθες, αμέσως μετά τις επιθέσεις: «... Δεν υπάρχει τρόπος να καταστεί άτρωτη σε τρομοκρατικές επιθέσεις οποιαδήποτε κοινότητα... Ο πολιτικός τρόμος είναι όσο παλιός είναι κι ο πόλεμος. Από τις ρωμαϊκές λεγεώνες ως τους συμμαχικούς βομβαρδισμούς στη Δρέσδη και στο Αμβούργο, η επιβολή τρομοκρατίας εναντίον αμάχων αποτελεί σταθερή πρακτική. Ο "πόλεμος κατά της τρομοκρατίας" είναι εξίσου ανόητος με τον "πόλεμο κατά του πολέμου". Αυτό που δεν είναι ανόητο είναι η αναζήτηση τρόπων ύφεσης της οργής που ενισχύει τις πράξεις τρομοκρατίας και στη συνέχεια η αποδυνάμωση του αντίκτυπου που προκαλεί το χτύπημα. Το πρώτο προϋποθέτει μια σοφότερη εξωτερική πολιτική προς τον μουσουλμανικό κόσμο από αυτήν που έχουν επιδείξει τα περισσότερα δυτικά έθνη κατά την τελευταία δεκαετία. Το δεύτερο είναι πιο δύσκολο. Απαιτεί υπομονή και αυτοσυγκράτηση στη δημοσιοποίηση και τη μιντιακή διαχείριση τρομοκρατικών χτυπημάτων... Ο προφανής κυρίαρχος στόχος τρομοκρατών σαν αυτών που καθοδηγούνται από το Ισλαμικό Κράτος δεν είναι να καταστρέψουν και να σκοτώσουν, αλλά να βάλουν λουκέτο στη δυτική κοινωνία, να καταδείξουν ότι η φιλελεύθερη δημοκρατία είναι απάτη και να προκαλέσουν διώξεις των μουσουλμάνων. Κι όμως, αυτή ακριβώς παραμένει η συνήθης αντίδραση της βιομηχανίας ασφάλειας και παρακολούθησης. Απόλυτα πεπεισμένη για την ικανότητά της, δεν τολμά να παραδεχτεί ότι υπάρχουν κίνδυνοι από τους οποίους δεν μπορεί να μας προστατέψει. Κι όταν συμβαίνουν τέτοια περιστατικά, η σπασμωδική, αντανακλαστική της αντίδραση είναι η απαίτηση να της δοθούν περισσότερα χρήματα και μεγαλύτερη εξουσία. Δεν πρέπει να της δοθούν...».
σχόλια