Κάποτε ο Χένρι Κίσινγκερ, όταν ακόμα ήταν υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, είχε πει πως το πρόβλημα που είχε με την Ευρώπη είναι ότι όταν ήθελε να μιλήσει με εκπρόσωπό της, δεν είχε κάποιο τηλέφωνο να καλέσει. Χρόνιαμετά, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να δημιουργήσει θέση προέδρου. Μόνο που στη θέση αυτή Γερμανία και Γαλλία αποφάσισαν να βάλουν έναν κ. Βαν Ρομπάι, του οποίου το βασικό πλεονέκτημα για το Παρίσι και το Βερολίνο ήταν ότι ήταν παντελώς... άγνωστος, άχρωμος και άοσμος. Από τότε όμως, και καθώς το φάσμα της αποδόμησης του ευρώ άρχισε να ρίχνει τη σκιά του στη Γηραιά Ήπειρο, ένα πρόσωπο ξεκίνησε να αποκτά τον ρόλο που σύμφωνα με τον Kίσινγκερ, δεν υπήρχε στην Ευρώπη -του ανθρώπου που θα μπορεί να καλέσει ο κ. Oμπάμα, αν θέλει να μάθει τι γίνεται στην Ευρώπη: τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, τον κ. Ντράγκι.
Από μια σκοπιά, ο κ. Ντράγκι αποτελεί προέκταση του κλασικού «μοντέλου» Ιταλού, καλά μορφωμένου και εκπαιδευμένου γραφειοκράτη. Σπουδαγμένος σε ελίτ πανεπιστήμια της χώρας του, μετέβη στο ΜΙΤ, όπου πήρε το διδακτορικό του υπό δυο γνωστούς και καλούς, συντηρητικούς οικονομολόγους. Ο ένας ήταν ο συμπατριώτης του Ando Modigliani (που ήταν και επιβλέπων του «δικού μας» κ. Παπαδήμου) και ο άλλος ο (κατ’ εμέ) καλύτερος Bob Solow. Όπως επιβάλλεται σε έναν πολλά υποσχόμενο, κατεστημενικό, νέο μακρο-οικονομολόγο, ο κ. Ντράγκι πέρασε πρώτα από το μεγάλο, αμερικανικής κουλτούρας και καθοδήγησης, σχολειό, τη Διεθνή Τράπεζα.
Εκεί έμεινε από το 1984 έως το 1991. Το 1991 επέστρεψε στα πάτρια, όπου ανέλαβε τη γενική διεύθυνση του Ιταλικού Γενικού Λογιστηρίου - την οποία και κράτησε για μια δεκαετία, ενώ παράλληλα διετέλεσε και μέλος διοικητικών συμβουλίων μιας σειράς μεγάλων ιταλικών τραπεζών. Τα χρόνια εκείνα ήταν σημαντικά, καθώς κατά τη διάρκειά τους ο κ. Ντράγκι έπαιξε σημαντικό ρόλο στην προετοιμασία της Ιταλίας για την εποχή του ευρώ.
Με το που ολοκληρώθηκε η ευρωζώνη, ο κ. Ντράγκι ήταν έτοιμος για ένα σημαντικό 4ετές «διάλειμμα» της δημόσιας συνεισφοράς του, ένα «διάλειμμα» που τον έκανε πολύ πιο πλούσιο αλλά και του βελτίωσε το προφίλ αρκετά ώστε να είναι σήμερα πρόεδρος της ΕΚΤ: αντιπρόεδρος της Goldman Sachs και, ίσως ακόμα πιο σημαντικό, μέλος της 5μελούς επιτροπής που διοικεί την Goldman Sachs παγκοσμίως. Σε αυτό το σημείο να σημειώσουμε ότι η G.S. δεν στρατολογεί τυχαίους ανθρώπους. Στρατολογεί ανθρώπους που έχουν προοπτική να διοριστούν (ή έχουν σημαντικές προσβάσεις) στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή στην Κεντρική Τράπεζα. Άτομα όπως ο έτερος Mάριο (ο σημερινός Ιταλός πρωθυπουργός κ. Mόντι), ο κάποτε Chief Economist της ΕΚΤ Otmar Issing, ο Ιρλανδός κ. Peter Sutherland, που λέγεται ότι έπαιξε σημαντικό και αμφιλεγόμενο ρόλο στη «διάσωση» της χώρας του από την τρόικα και, βέβαια, ο κ. Παπαδήμος. Τι κερδίζει η G.S. από αυτές τις σχετικά πρόσκαιρες στρατολογήσεις; Φίλους στα κέντρα εξουσίας, έτσι ώστε να «διασφαλίζονται» τα συμφέροντα της τράπεζας στην περίπτωση μεγάλων αλλαγών ή κρίσεων. Και τι προσφέρει; Πέραν των παχυλών μισθών, η G.S. προσφέρει σε αυτά τα πρωτοκλασάτα στελέχη που απασχολεί για περίπου μια πενταετία μια αίγλη η οποία τα βοηθά να αναρριχηθούν εντός της ευρωπαϊκής δημόσιας διοίκησης πολύ γρήγορα. Έχει μια λογική: όταν ένας πρωθυπουργός ή ένας Πρόεδρος φοβάται ότι κάτι δεν γνωρίζει που το γνωρίζει η G.S. ή ότι (ακόμα χειρότερα) του την έχει «στημένη» η φημισμένη για τις δολοπλοκίες της τράπεζα, δεν είναι λογικό να θέλει να προσλάβει σε θέση-κλειδί κάποιον που γνωρίζει πράγματα, πρόσωπα και διαδικασίες εντός της συγκεκριμένης τράπεζας; Λογικότατο το βρίσκω.
Έτσι, λοιπόν, δεν άργησε να έρθει το «κάλεσμα» από την ιταλική κυβέρνηση: το 2005 προτάθηκε στον κ. Ντράγκι η θέση του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Ιταλίας. Το γεγονός ότι είχε μόλις διατελέσει αντιπρόεδρος της G.S. προσέδωσε στον κ. Ντράγκι μια αίγλη που προκάτοχοί του, όπως ο κ.Ρομάνο Πρόντι, δεν είχαν. Από το 2005 μέχρι πέρσι, ως διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Ιταλίας, εκπροσωπούσε τη χώρα του στη Φρανκφούρτη,
στην ΕΚΤ, χτίζοντας προσεκτικά το προφίλ του «γερμανικότερου» των Γερμανών κεντρικών τραπεζιτών: κάθε φορά που έμπαινε ζήτημα στα όργανα της ΕΚΤ για τύπωμα χρήματος υπέρ της Περιφέρειας ή της «ανάπτυξης», ο κ. Ντράγκι ψήφιζε εναντίον, ενστερνιζόμενος τη θέση της Bundesbank, της Κεντρικής Τράπεζας της Γερμανίας.
Αυτός ο συνδυασμός «γερμανικής» συμπεριφοράς εντός της ΕΚΤ και προϋπηρεσίας στην G.S., μαζί με την αναμφισβήτητη οξυδέρκειά του, ήταν ο λόγος που, όταν ο πρώην πρόεδρος της Bundesbank, ο κ. Axel Weber, αυτοκαταστράφηκε παραιτούμενος (διαμαρτυρόμενος εναντίον της αγοράς ελληνικών, πορτογαλικών και ιρλανδικών ομολόγων το 2010), η κ. Mέρκελ αναγκάστηκε να αποδεχτεί την υποψηφιότητα του κ. Ντράγκι ως του νέου προέδρου της ΕΚΤ.
O κ. Ντράγκι ανέλαβε τα ηνία της ΕΚΤ το φθινόπωρο του 2011, μερικές εβδομάδες πριν οι παλινωδίες του προκατόχου του, του ανεκδιήγητου κ. Tρισέ (ο οποίος μαζί με τον δικό μας, τον κ. Παπαδήμο, έμειναν στην ιστορία ως οι μοναδικοί κεντρικοί τραπεζίτες που, αντί να ρίξουν,ανέβασαν τα επιτόκια την ώρα που οι οικονομίες της Ευρώπης ζούσαν τη χειρότερη πτώση από το 1929, τον Ιούλιο του 2008), φέρουν την ευρωζώνη κυριολεκτικά ώρες πριν από την κατάρρευση. Μέσα σε μερικές μέρες από την προεδροποίησή του, ο κ. Ντράγκι είχε διατάξει το τύπωμα ενός τρισ. ευρώ το οποίο μοίρασε (σε δύο δόσεις) στις τράπεζες της ευρωζώνης. Με αυτό τον κάπως «χυδαίο», αλλά αποτελεσματικό τρόπο ο νέος πρόεδρος της ΕΚΤ εξασφάλισε οκτώ μήνες περισσότερης ζωής για το καταρρέον ευρωσύστημα.
Μέσα στον Αύγουστο, ο ίδιος ο κ. Ντράγκι παραδέχτηκε ότι εκείνη του η κίνηση δεν αρκούσε και ότι το ευρώ κινδύνευε και πάλι με άμεση κατάργηση. Υποσχέθηκε λύση εντός του Σεπτεμβρίου, σβήνοντας τη φωτιά που άναψαν τα δικά του λόγια. Πριν από μερικές ημέρες, πράγματι, ο κ. Ντράγκι ανακοίνωνε τη «λύση»: αυτήν τη φορά οι «πρέσες» ψηφιακού χρήματος της ΕΚΤ θα ξαναμπούν μπροστά, χωρίς συγκεκριμένο χρηματικό όριο και με σκοπό να αγοράζουν ιταλο-ισπανικό χρέος. Με αυτή του την κίνηση κατάφερε τα εξής: Διέσπασε τη γερμανική ελίτ στα δύο: Από τη μία έχουμε την Bundesbank, η οποία υπό τον κ. Weideman έχει αρχίσει αντάρτικο εναντίον του κ. Ντράγκι, και από άλλη την κ. Mέρκελ, τον κ. Άσμουσεν (Γερμανό που είναι μέλος του Δ.Σ. της ΕΚΤ) και τον κ. Σόιμπλε, οι οποίοι, προς το παρόν,
έχουν συνταχθεί με τον κ. Ντράγκι.
Κέρδισε κι άλλο χρόνο για την ευρωζώνη: Μπορεί η κίνηση αυτή να μην αρχίζει καν να λύνει το δομικό πρόβλημα της νομισματικής μας ένωσης, όμως δωρίζει άλλο ένα εξάμηνο, ίσως και χρόνο, στους πολιτικούς να δράσουν.
Καταργεί στην πράξη το ιδεολόγημα που θέλει την ΕΚΤ να ασχολείται μόνο με τη σταθερότητα των τιμών μέσω της νομισματικής πολιτικής, αφήνοντας τα δημοσιονομικά στους πολιτικούς. Πώς; «Δένοντας» τις αγορές ιταλοισπανικών ομολόγων με νέα μνημόνια, από τη μια μεριά αυτοδεσμεύεται, αλλά, από την άλλη, είναι σαν να δηλώνει ότι η ΕΚΤ παίζει πλέον και στα δύο τερέν: νομισματική και δημοσιονομική πολιτική.
Ίσως επειδή δεν είχε καμία άλλη εναλλακτική, ο κ. Ντράγκι έβαλε ένα τεράστιο στοίχημα με τον εαυτό του, τις αγορές και τους Γερμανούς ψηφοφόρους, οι οποίοι υποστηρίζουν σε ποσοστό 80% τον κ. Weideman της Bundesbank: ότι ο φόβος της διάλυσης του ευρώ θα υπερκεράσει, στην ψυχή του μέσου συντηρητικού Γερμανού ψηφοφόρου, την πεποίθηση ότι η κρίση της ευρωζώνης προκλήθηκε από Μεσογειακούς γραφειοκράτες και καταναλωτές που σπατάλησαν τα οφέλη της εισόδου στο ευρώ, ξοδεύοντας αλόγιστα - και οι οποίοι δεν πρέπει να ανταμειφθούν με «κομμένο» από την ΕΚΤ χρήμα.
Ίσως, τελικά, η μεγαλύτερη συνεισφορά της εμπειρίας του κ. Ντράγκι στην Goldman Sachs να ήταν ότι εκεί έμαθε πως τα μεγάλα οφέλη απαιτούν αποδοχή μεγάλων στοιχημάτων. Κάτι που ο κ. Tρισέ δεν ήξερε.
σχόλια