Στρατηγική Οριεντάλ

Εάν τα γραφεία στοιχημάτων δέχονταν στοιχήματα για το πώς θα αντιδρούσε ο Τούρκος πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν την επόμενη μέρα που η Ευρωπαϊκή Ένωση θα του υπενθύμιζε για μία ακόμη φορά τις υποχρεώσεις της χώρας του, θα δανειζόμουν ένα εκατομμύριο ευρώ για να ποντάρω ότι θα αντιδρούσε σαν να μην έγινε τίποτα, και θα επαναλάμβανε το γνωστό τροπάριο ότι «όσο θα βρίσκονται σε απομόνωση οι Τουρκοκύπριοι, πρωτόκολλο τελωνειακής ένωσης με την Κύπρο εγώ δεν υπογράφω».
Δεν είμαι προικισμένος με κάποιο σπάνιο πολιτικό αισθητήριο, ούτε κι έχω σκοπό να… απλοποιήσω αυτό που πολλοί θεωρούν «καλά μελετημένη στρατηγική» εκ μέρους της γειτονικής μας χώρας. Ίσα ίσα, η δική μου θεωρία δεν ταυτίζεται με αυτόν τον γενικό θαυμασμό, που κατά καιρούς απλώνεται εδώ, για το «πόσο καλή εθνική πολιτική έχουν οι Τούρκοι», ούτε και καταφεύγω στην περίλυπη ευχή «μακάρι να τους μοιάζαμε κι εμείς λίγο σ’ αυτό».
Θεωρώ ολωσδιόλου μπουνταλάδικη την πολιτική των Τούρκων. Δεν την ζηλεύω καθόλου. Και είμαι ευτυχής που δεν την μιμούμεθα.
Η τακτική που ακολουθεί σε σχέση με την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση ενέχει έναν πολιτικό πρωτογονισμό που προβληματίζει βαθύτατα εκείνους που δεν είχαν ως τώρα γνωρίσει αυτό το πολιτικό πρόσωπο της Τουρκίας.
Ένας σκανδιναβός διπλωμάτης μού έλεγε, λίγο μετά τη Σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών στο Λουξεμβούργο πέρυσι, ότι η συμπεριφορά της Τουρκίας ενδυναμώνει την άποψη εκείνων που επιμένουν ότι «δεν είναι ευρωπαϊκή χώρα», και ότι «εάν προκαλεί τώρα συνεχώς προβλήματα, φανταστείτε τι θα κάνει αν και όταν γίνει πλήρες μέλος».
Το επιχείρημα που θέλει την Τουρκία να εντάσσεται στην ΕΕ υπάρχει κυρίως ως «αναγκαίο σενάριο» για να αποφευχθούν τα χειρότερα – δηλαδή να γίνει η χώρα αυτή ένα προπύργιο σκληροπυρηνικού ισλαμικού κράτους σε μια περιοχή, στις νοτιοανατολικές παρυφές της Ευρώπης, όπου ανά πάσα στιγμή μπορούν να σημειωθούν μεγάλες πολιτικές εκρήξεις.
Το ερώτημα «ποια Τουρκία θέλουμε; ευρωπαϊκή ή ισλαμική;», έχει τεθεί πολλές φορές, και έχει απαντηθεί ερήμην της ιδίας!
Μοιάζουμε με το γονιό που έχει από καιρό αποφασίσει τι θα σπουδάσει το παιδί του: Συνήθως αυτό που σπούδασε κι εκείνος, ή αυτό που θα ήθελε να είχε σπουδάσει. Μιλώ για τις χώρες που αποφασίζουν για τον εαυτό τους επί τη βάσει τού τι θεωρούν πως είναι καλύτερο για την Τουρκία! Αδιανόητη πολιτική πρακτική…
Καθώς, σιγά σιγά και αναπόφευκτα, οι τρεις μας χώρες –Ελλάς, Τουρκία και Κύπρος– οδεύουν σε εκλογές, τα μεταξύ μας «επείγοντα» μοιάζουν ξαφνικά με προσυμφωνημένα μορατόριουμ «να τ’ αφήσουμε λίγο στην μπάντα και, όταν με το καλό αποκτήσουμε νέες κυβερνήσεις, ξανασφαζόμαστε πάλι».
Η Άγκυρα, όσο μπορεί να κερδίζει «χρόνο ανοχής» από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όχι μόνο θα εξακολουθεί (μη υπογράφοντας το Πρωτόκολλο) να μην αναγνωρίζει καν την ύπαρξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά θα συνεχίσει να φωνάζει για τα δικαιώματα «των οικονομικά αποκλεισμένων Τουρκοκυπρίων αδερφών». (Με ποίων την ευθύνη είναι αποκλεισμένοι, δεν το εξετάζει και δεν το θυμάται κανείς.)

Η Λευκωσία μοιάζει όλο και πιο πολύ να έχει βολευτεί στη μικρή γωνίτσα που της παραχώρησε η Ευρωπαϊκή Ένωση (που πίστεψε ειλικρινά ότι θα υποστήριζε μια, έστω και επώδυνη, λύση του Κυπριακού (αφού ανώδυνη είναι γνωστό πως δεν μπορεί να υπάρξει), και απλώς περιμένει τις επόμενες προεδρικές εκλογές το ερχόμενο έτος, για να ασχοληθεί, τότε, με το φλέγον (;) πρόβλημά της. Το’ πε κι ο Χριστόφιας, του ΑΚΕΛ, πολύ πρόσφατα: «Μην περιμένετε τίποτα το 2007, αλλά ίσως ανοίξει ο δρόμος για διερευνητικό διάλογο το 2008.» Αυτά, από το στόμα πολιτικού και δη προέδρου της Βουλής, στηρίζοντος μάλιστα τον Πρόεδρο Παπαδόπουλο, που δεν παραλείπει, κατά τα άλλα, να θυμίζει ότι η χώρα του είναι κατεχόμενη.
Τέλος, but not least, η βολικότατη, παρατεταμένη χειμερία νάρκη της ελληνικής κυβέρνησης. «Αφού δεν καίγεται ο Παπαδόπουλος,» σου λένε «γιατί να καούμε εμείς;» Όσο για τις σχέσεις μας με την Τουρκία, γνωστή η γραμμή μας και αδιατάρακτη: «Είναι εθνικό μας συμφέρον η ευρωπαϊκή της πορεία.» Το γιατί έχει εξηγηθεί πολλάκις αλλά δεν είναι καθόλου πειστικό. Δηλαδή, συγγνώμη: ποιο εθνικό όφελος αποκομίσαμε μέχρι στιγμής από την –έστω και με προβλήματα– προενταξιακή πορεία της Τουρκίας, για να προσδοκούμε σε ακόμα καλύτερες μέρες όταν θα μπει με τα μπούνια;