Νέος φωτισμός ανάδειξης του Μεγάρου της Βουλής και του Μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτη

Στα μέσα Ιουλίου ολοκληρώθηκαν ο νέος φωτισμός ανάδειξης του Μεγάρου της Βουλής και του Μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτη καθώς και η ενεργειακή αναβάθμιση του φωτισμού των υπόγειων χώρων στάθμευσης και του βρεφονηπιακού σταθμού. Τη μελέτη φωτισμού ανέλαβε ο Αθανάσιος Ντανίλωφ από την εταιρεία Danilof studio, ενώ ανάδοχος του έργου ήταν η εταιρεία Ζαμπέλης ΑΒΕΕ.

Η νέα μελέτη φωτισμού στοχεύει στην αισθητική αναβάθμιση και την επικαιροποίηση της νυχτερινής εικόνας του Μεγάρου της Βουλής και του περιβάλλοντος χώρου εντός ενός σύγχρονου πλαισίου περιβαλλοντικής υπευθυνότητας και βιωσιμότητας.

Ο νέος ψηφιακός φωτισμός υλοποιήθηκε με την αποκλειστική χρήση προηγμένης τεχνολογίας LED, υψηλής χρωματικής συνοχής. Κάθε ένα φωτιστικό σώμα ελέγχεται ψηφιακά με εξαιρετικά μεγάλη ακρίβεια ως προς το επίπεδο της έντασης του και το χρονικό πλαίσιο της λειτουργίας του. Με τη μέθοδο  αυτή, οι ενεργειακά αποδοτικές φωτεινές πηγές συνδυάζονται με το αυτοματοποιημένο σύστημα ελέγχου ακριβείας, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη μέγιστη ενεργειακή απόδοση και το μεγαλύτερο δυνατό όφελος.

Από τη δύση του ηλίου και μετά, η νέα φωτεινή σύνθεση των όψεων του Μεγάρου της Βουλής και του Μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτη εξελίσσεται ήπια καθ' όλη τη διάρκεια της νύχτας, χάρη στον δυναμικό νυχτερινό φωτισμό που έχει επιλεχθεί και χρησιμοποιηθεί.

Οι διαδοχές στις σκηνές φωτισμού πραγματοποιούνται με ομαλές αλλαγές στις εντάσεις, προσαρμοσμένες πάντοτε στην ώρα, ημέρα και εποχή, συνθέτοντας μια ζωντανή, αλλά ταυτόχρονα εκλεπτυσμένη νυχτερινή εικόνα.

Περιβαλλοντική υπευθυνότητα ως προτεραιότητα

Στο πλαίσιο της βιωσιμότητας, πέρα από την ενεργειακή αποδοτικότητα, η μελέτη του νέου φωτισμού επικεντρώνεται σε θέματα προστασίας κατά της φωτορύπανσης. Έχει ληφθεί ειδική μέριμνα ώστε οι συνθέσεις φωτισμού μετά τα μεσάνυχτα να προσαρμόζονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα τα οποία παραμένουν φιλικά προς το σκοτεινό Αθηναϊκό ουρανό.

Είναι πολύ σημαντικό να αναφερθεί ότι το σύστημα φωτισμού έχει τη δυνατότητα αυτόματης μεταβολής της θερμοκρασίας χρώματος του φωτός από πολύ ψυχρό λευκό σε θερμό, δεδομένου ότι το θερμότερο φως, λόγω του μειωμένου μπλε φάσματος, συμβάλλει λιγότερο στη φωτορύπανση. Αυτή η αλλαγή πραγματοποιείται καθημερινά από τα μεσάνυχτα έως την αυγή, εξασφαλίζοντας ότι ο φωτισμός παραμένει φιλικός προς τον νυχτερινό ουρανό.

Επιπρόσθετα τα νέα φωτιστικά σώματα έχουν προδιαγραφεί με οπτικά συστήματα ακριβείας, δυνατότητα κλειδωμένης στόχευσης και αντιθαμβωτικά εξαρτήματα έτσι ώστε να περιορίζεται η διάχυση του φωτός προς τον ουρανό.

Αρχιτεκτονική ανάδειξη και σεβασμός στην ιστορική ταυτότητα

Σε επίπεδο σύνθεσης ο νέος φωτισμός αναδεικνύει:

• Τις όψεις του Μεγάρου και του Μνημείου καθώς και τα διαδοχικά επίπεδα της συνολικής διαμόρφωσης
• Τον ρυθμό και την πλαστικότητα των επί των όψεων αρχιτεκτονικών στοιχείων  όπως τα αετώματα, τα γείσα, τις παραστάδες, τα πρόπυλα, τους θριγκούς, την κεντρική παράσταση του μνημείου, τις ασπίδες και τις επιγραφές.
• Το χρώμα και την υφή των υλικών με το φάσμα των νέων φωτεινών πηγών να διαθέτουν υψηλό δείκτη χρωματικής απόδοσης για τον σκοπό αυτό
• Τα αγάλματα του Ελευθέριου Βενιζέλου και του Χαρίλαου Τρικούπη καθώς και το άγαλμα της Μάνας.

Ένας επιπλέον στόχος της μελέτης ήταν η ομαλή ενσωμάτωση του νέου φωτιστικού εξοπλισμού τόσο στο κτήριο όσο και στον περιβάλλοντα χώρο, με προτεραιότητα:

• Στον σεβασμό των ιδιαίτερων μορφολογικών χαρακτηριστικών και λεπτομέρειών
•  Στην αξιοποίηση των υφιστάμενων ηλεκτρολογικών οδεύσεων και στηρίξεων, με στόχο τη βελτίωσή τους όπου ήταν εφικτό.

Τα νέα φωτιστικά σώματα που τοποθετήθηκαν στις όψεις υπέστησαν ειδική επεξεργασία βαφής στο χρώμα της επιφάνειας τοποθέτησης ώστε να παραμένουν αόρατα κατά τη διάρκεια της ημέρας. Επιπλέον, πραγματοποιήθηκε συντήρηση και αναβάθμιση των υφιστάμενων φανοστατών και διακοσμητικών ιστορικών φαναριών του Μεγάρου της Βουλής.

Κατασκευαστικές προκλήσεις

Κατά τη διάρκεια των 15 μηνών που διήρκεσε το έργο, προέκυψαν σημαντικές κατασκευαστικές προκλήσεις, καθώς όλες οι εργασίες πραγματοποιήθηκαν εντός του ωραρίου λειτουργίας του Μεγάρου, με τους περιορισμούς και τις ιδιαιτερότητες που αυτό συνεπάγεται. Η παλαιότητα του κτηρίου, σε συνδυασμό με τις συνεχείς παρεμβάσεις που έχουν γίνει με την πάροδο των χρόνων, αύξησαν το επίπεδο δυσκολίας του έργου. Ωστόσο, η λεπτομερής καταγραφή των οδεύσεων τόσο εντός όσο και εκτός του κτηρίου, από την τεχνική υπηρεσία της Βουλής, συνέβαλε ουσιαστικά στην επιλογή των πιο αποδοτικών διαδρομών για την καλωδίωση. Επιπλέον, λόγω της υβριδικής φύσης του συστήματος διαχείρισης, κρίθηκε απαραίτητη η εκτεταμένη εγκατάσταση δικτύου οπτικών ινών.

Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετώπισε η ανάδοχος εταιρεία ΖΑΜΠΕΛΗΣ ΑΒΕΕ ήταν η προσαρμογή πολλών από τα προδιαγραφόμενα φωτιστικά στις συγκεκριμένες απαιτήσεις του έργου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο σχεδιασμός και η κατασκευή ειδικού φωτιστικού σώματος για τα φατνώματα των πρόπυλων του Μεγάρου της Βουλής, μια διαδικασία που υλοποιήθηκε από το τεχνικό τμήμα της ελληνικής εταιρείας ALPHABET by Zambelis, προσαρμοσμένο στις ιδιαίτερες ανάγκες του χώρου.

Το Μέγαρο της Βουλής, ως ένα εμβληματικό διατηρητέο κτίριο, απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή σε κάθε παρέμβαση, ώστε να διαφυλάσσεται η ιστορική του αξία. Κατά την διεκπεραίωση του έργου, κρίσιμες εργασίες περιλάμβαναν την αποκατάσταση των οπών των παλιών φωτιστικών, τον καθαρισμό των μαρμάρων, καθώς και τη διάνοιξη νέων οπών για την τοποθέτηση σύγχρονων φωτιστικών. Η όλη διαδικασία υλοποιήθηκε από εξειδικευμένο συνεργείο συντήρησης αρχαιοτήτων, με στόχο να διατηρηθεί η αισθητική και η ακεραιότητα του κτιρίου, εξασφαλίζοντας έτσι την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς του.

Σημαντικές άλλες προκλήσεις που αντιμετωπίστηκαν περιλάμβαναν τη σύνδεση του φωτισμού μεταξύ του Μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτη, του περιβάλλοντα χώρου και του πενταώροφου υπόγειου χώρου στάθμευσης, με το εσωτερικό του Μεγάρου. Αυτές οι κατασκευές έχουν υλοποιηθεί σε διαφορετικές και ανεξάρτητες χρονικές περιόδους κατά τη διάρκεια των τελευταίων 180 ετών, γεγονός που καθιστούσε τη σύνδεση ακόμα πιο απαιτητική και πολύπλοκη.

Η σωστά μελετημένη ενσωμάτωση της σύγχρονης τεχνολογίας στο αρχιτεκτονικό πλαίσιο του κτιρίου διασφαλίζει όχι μόνο την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς αλλά και την αναβάθμιση της αισθητικής του δημόσιου χώρου.

Ενεργειακή αναβάθμιση

Ένα από τα σημαντικότερα οφέλη του έργου είναι η εντυπωσιακή εξοικονόμηση ενέργειας. Χαρακτηριστικά, στον πενταώροφο υπόγειο χώρο στάθμευσης και τον βρεφονηπιακό σταθμό, η ονομαστική κατανάλωση ενέργειας μειώθηκε από τα 137KW της προηγούμενης εγκατάστασης στα 41KW. Επιπλέον, χάρη στη χρήση του έξυπνου συστήματος διαχείρισης φωτισμού, η τελική κατανάλωση ενέργειας έπεσε στα μόλις 29KW. Αυτή η δραστική μείωση όχι μόνο ενισχύει την ενεργειακή αποδοτικότητα του κτιρίου, αλλά και συμβάλλει στην αειφορία, προσφέροντας ουσιαστικά οφέλη τόσο για το περιβάλλον όσο και για τη λειτουργική οικονομία του χώρου.

Το έργο αυτό συνδυάζει αισθητική αρτιότητα, τεχνολογική καινοτομία και περιβαλλοντική συνείδηση. Προσφέρει ένα πρότυπο φωτισμού για ιστορικά κτίρια, συνδυάζοντας την αιχμή της τεχνολογίας με τον σεβασμό στην παράδοση, ανοίγοντας τον δρόμο για την ανάδειξη και άλλων εμβληματικών κτιρίων, με έναν σύγχρονο και διαχρονικό τρόπο.

Συντελεστές

Μελετητής Φωτισμού: Αθανάσιος Ντανίλωφ, DANILOF STUDIO

Ηλεκτρομηχανολογική Μελέτη: INSTA Σύμβουλοι Μηχανικοί

Ανάδοχος Έργου: ΖΑΜΠΕΛΗΣ ΑΒΕΕ

Ειδικές Κατασκευές: ALPHABET by Zambelis

Φωτογράφος: Γαβριήλ Παπαδιώτης

Τεχνική Υποστήριξη Δοκιμών: HUB Lighting & Innovation

Ηλεκτρολογική Εγκατάσταση: Τσιλιβαράκος Ηλεκτρολογικά Έργα

Προγραμματισμός & Ανάπτυξη Λογισμικού: Καπετανέλης Δήμος

Συντήρηση και Αποκατάσταση Μαρμάρων: ΑΝΑΡΚΤΟΣ Ε.Ε.