Θυρεοειδίτιδα Hashimoto: Διάγνωση και αντιμετώπιση
H θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι από τις πιο συχνές παθήσεις του θυρεοειδούς και πρέπει να διαγιγνώσκεται εγκαίρως και να παρακολουθείται περιοδικά. Η αντιμετώπιση εξατομικεύεται και μπορεί να είναι (α) απλή παρακολούθηση (β) χορήγηση λεβοθυροξίνης (γ) χειρουργική επέμβαση (σε επιλεγμένους ασθενείς).
H θυρεοειδίτιδα Hashimoto (γνωστή και ως χρόνια λεμφοκυτταρική θυρεοειδίτιδα) είναι μια αυτοάνοση πάθηση του θυρεοειδούς. Χαρακτηρίζεται από διάχυτη διήθηση του θυρεοειδικού ιστού από λεμφοκύτταρα, που σταδιακά προκαλεί ατροφικές αλλοιώσεις στον θυρεοειδή. Ο θυρεοειδής αδένας παρουσιάζει σκληρή υφή, συχνά σε συνδυασμό με ανώδυνη διόγκωσή του.
Διαγιγνώσκεται σε 30-60 άτομα ανά 100.000 πληθυσμού ανά έτος, συχνότερα σε άτομα της λευκής φυλής και είναι 10-20 φορές συχνότερη σε γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες, με μέση ηλικία εμφάνισης τα 30-50 έτη. Εκτιμάται ότι 5% των λευκών γυναικών θα εμφανίσουν θυρεοειδίτιδα Hashimoto στη διάρκεια της ζωής τους. Είναι η πιο συχνή αιτία υποθυρεοειδισμού, που παρατηρείται στο 20% των ασθενών με θυρεοειδίτιδα Hashimoto. Αν συνοδεύεται από αύξηση του μεγέθους του θυρεοειδούς μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα από πίεση των παρακειμένων οργάνων (π.χ. δύσπνοια από πίεση της τραχείας, δυσφαγία από πίεση του οισοφάγου, αλλαγή της χροιάς/βράγχος φωνής, πόνος –σπάνια– κ.λπ).
Διάγνωση
Η διάγνωση τίθεται με βάση την κλινική εικόνα (συμπτώματα και ευρήματα από την ψηλάφηση του θυρεοειδούς) και τον εργαστηριακό/απεικονιστικό έλεγχο. Στις εξετάσεις αίματος παρατηρούνται συχνά τα ευρήματα του υποθυρεοειδισμού (υψηλές τιμές TSH, χαμηλές τιμές των θυρεοειδικών ορμονών Τ3 και Τ4). Ιδιαίτερα χρήσιμη για τη διάγνωση είναι η μέτρηση των αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων κατά της υπεροξειδάσης (αντι-TPO) και κατά της θυρεοσφαιρίνης (αντι-Tg) (υπενθυμίζεται ότι πρόκειται για αυτοάνοση πάθηση).
Στο υπερηχογράφημα παρατηρείται συχνά μικροοζώδης απεικόνιση του θυρεοειδούς με παρουσία ινωδών ταινιών στον θυρεοειδή αδένα. Συχνά παρατηρείται αύξηση του μεγέθους του θυρεοειδούς, ενώ μπορεί να παρατηρηθούν και όζοι. Οι υπερηχογραφικοί χαρακτήρες των όζων θα πρέπει να αξιολογούνται προσεκτικά προκειμένου να μη διαφύγει την προσοχή τυχόν καρκίνος θυρεοειδούς. Αν υπάρχει υπόνοια για τυχόν παρουσία καρκίνου σε κάποιον όζο θυρεοειδούς σε ασθενή με θυρεοειδίτιδα Hashimoto θα πρέπει να γίνεται παρακέντηση με λεπτή βελόνη (FNA) και κυτταρολογική εξέταση.
Το λέμφωμα θυρεοειδούς είναι μια σπάνια μορφή κακοήθους νεοπλάσματος του θυρεοειδούς που παρατηρείται συχνότερα στους ασθενείς με θυρεοειδίτιδα Hashimoto σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό. Χαρακτηρίζεται από ταχεία διόγκωση του θυρεοειδούς και η αντιμετώπισή του διαφέρει από εκείνη του καρκίνου θυρεοειδούς. Η διάγνωση του λεμφώματος θυρεοειδούς γίνεται με FNA ή συνηθέστερα με βιοψία με τέμνουσα βελόνη (tru-cutbiopsy) ή ανοιχτή βιοψία. Στους ασθενείς με θυρεοειδίτιδα Hashimoto υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανιστούν κι άλλες αυτοάνοσες παθήσεις, όπως συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, ρευματοειδής αρθρίτιδα, σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 κ.λπ.
Θεραπεία
Η θεραπεία εξατομικεύεται στον κάθε ασθενή ανάλογα με τα ιδιαίτερα ευρήματα του διαγνωστικού ελέγχου. Συχνά δεν χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη αγωγή πέραν της περιοδικής παρακολούθησης του ασθενούς. Αν υπάρχει υποθυρεοειδισμός, αντιμετωπίζεται με τη χορήγηση θυροξίνης από το στόμα. Χειρουργική επέμβαση μπορεί να απαιτηθεί σε επιλεγμένους ασθενείς, όπως όταν συνυπάρχουν σημαντικού βαθμού αύξηση των διαστάσεων του θυρεοειδούς (βρογχοκήλη), ευμεγέθεις όζοι, υπόνοια ή διάγνωση καρκίνου θυρεοειδούς κ.λπ.