ADVERTORIAL
Του Γεωργίου Ανδρικόπουλου
Διευθυντής A΄ Καρδιολογικού Τμήματος/ Ηλεκτροφυσιολογίας και Βηματοδοτών, Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center
Από τα πρώτα κρούσματα της λοίμωξης με τον COVID-19, έγινε γίνει γνωστό ότι αφενός τα καρδιαγγειακά νοσήματα καθιστούν πιο ευάλωτους τους ασθενείς αλλά και ότι αφετέρου η λοίμωξη από το νέο κορωνοϊό προκαλεί προσβολή του μυοκαρδίου, ιδίως στην περίπτωση σοβαρής και επιπλεγμένης νόσου. Η Εθνική Επιτροπή Υγείας της Κίνας (NHC), ανακοίνωσε πρόσφατα ότι το 35% των ασθενών που νοσηλεύτηκαν είχε υπέρταση και το 17% στεφανιαία νόσο, γεγονός που φανερώνει ότι υπάρχει αμφίδρομη σχέση ανάμεσα στις καρδιοπάθειες και την λοίμωξη με τον ιό Covid 19.
Ομάδες υψηλού κινδύνου
Ας αναλύσουμε λίγο το πρώτο σκέλος αυτής της αμφίδρομης σχέσης. Μολονότι η προχωρημένη ηλικία και η κακή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος είναι τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά των ασθενών που βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών όταν προσβληθούν, είναι γεγονός ότι οι ασθενείς με καρδιολογικά νοσήματα έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο, και για το λόγο αυτό πρέπει να μεριμνούν ακόμα περισσότερο για την αποφυγή λοίμωξης από τον κορωνοϊό.
Οι σχετικές επιστημονικές αναφορές συμπεριλαμβάνουν όλα τα καρδιολογικά νοσήματα, ακόμα και την απλή υπέρταση και την κολπική μαρμαρυγή, αλλά είναι σαφές ότι τον μεγαλύτερο κίνδυνο παρουσιάζουν οι ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια, κυρίως όταν αυτή συνοδεύεται από προχωρημένη ηλικία και άλλα νοσήματα. Για το λόγο αυτό, πρέπει να υπάρχει αυστηρή προφύλαξη όλων των ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια, οι οποίοι αν προσβληθούν πρέπει να καταφύγουν στο νοσοκομείο όταν παρουσιάσουν βήχα κι επιδείνωση της δύσπνοιας, αφού οι περισσότεροι εξ' αυτών παρουσιάζουν ήδη δύσπνοια κατά την προσπάθεια ή την κατάκλιση.
Ας αναφερθούμε όμως λίγο και στο δεύτερο σκέλος αυτής της αμφίδρομης σχέσης. Από τους ασθενείς που νοσηλεύτηκαν στην Wuhan μάθαμε ότι στο 7.2% των ασθενών με κορωνοϊό, εμφανίζουν αύξηση τα ένζυμα που δείχνουν μυοκαρδιακή βλάβη σε επίπεδα παρόμοια με αυτά του εμφράγματος μυοκαρδίου. Η μεγάλη αυτή αύξηση σημειώθηκε στο 46% των αποβιωσάντων, αλλά μόνο στο 1% αυτών που επιβίωσαν. Δηλαδή η καρδιακή συμμετοχή είναι δείκτης σημαντικής βαρύτητας της νόσου.
Ένα σημαντικό ζήτημα είναι ότι ο ιός για να εισέλθει στα κύτταρα του αναπνευστικού συστήματος χρησιμοποιεί έναν υποδοχέα (ACE2) που είναι κοινός τόπος δράσης αρκετών από τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη θεραπεία της υπέρτασης, της καρδιακής ανεπάρκειας και της στεφανιαίας νόσου. Αρχικά, πολλοί είχαν υποθέσει ότι θα ήταν προτιμότερο να αντικατασταθούν όλα τα καρδιολογικά φάρμακα που αυξάνουν αυτούς τους υποδοχείς, ενώ πιο πρόσφατα πολλά έγκυρα άρθρα επιχειρηματολογούν υπέρ της προστατευτικής δράσης των φαρμάκων αυτών, γιατί καταλαμβάνουν τους υποδοχείς και δεν μπορεί να συνδεθεί με την ίδια ευκολία ο ένοχος ιός. Στο σημείο αυτό οφείλω να επισημάνω ότι η αποφυγή αναφοράς στα ονόματα των φαρμάκων αυτών είναι εσκεμμένη και αποσκοπεί στην αποφυγή μη ενδεδειγμένων ενεργειών από τους ασθενείς μας.
Ένα ακόμα σημαντικό ερώτημα που μας απασχολεί είναι αν ο κορωνοϊός προκαλεί άμεσα τοξική βλάβη στο μυοκάρδιο. Η απάντηση είναι καταρχάς αρνητική. Φαίνεται ότι η βλαπτική επίδρασή του στην καρδιά προκαλείται από τη μεγάλη ποσότητα φλεγμονωδών ουσιών που παράγει ο οργανισμός προσπαθώντας να τον αντιμετωπίσει. Τελειώνοντας, οφείλουμε να αναφέρουμε ότι ένα συχνό καρδιαγγειακό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε όταν θεραπεύουμε τους ασθενείς με λοίμωξη από τον ιό αυτό είναι η αυξημένη πιθανότητα εκδήλωσης αρρυθμιών, ιδίως όταν συγχορηγούνται αντιβιοτικά και άλλες θεραπείες που αυξάνουν τον αρρυθμιολογικό κίνδυνο. Προσοχή μεγάλη απαιτείται όταν ο ασθενής είναι ήδη σε αγωγή με φάρμακα που επηρεάζουν την πιθανότητα εκδήλωσης αρρυθμιών, όπως είναι τα αντιαρρυθμικά φάρμακα. Μια φαρμακευτική ουσία που αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης απειλητικών για τη ζωή αρρυθμιών είναι και η χλωροκίνη, οπότε γίνεται κατανοητό ότι υπάρχει ένας ακόμα λόγος για τον οποίο δεν πρέπει να λαμβάνεται χωρίς ειδική ένδειξη και συνεπή ιατρική παρακολούθηση.
Χρήσιμες συστάσεις
Μια και ο ιός Covid 19 είναι καινούριος, η αμφίδρομη σχέση του με τις καρδιοπάθειες μελετάται ακόμα και τα συμπεράσματα μέχρι τώρα αφορούν εύλογες υποθέσεις επιστημόνων. Σήμερα το μόνο σίγουρο είναι ότι η βιαστική τροποποίηση της φαρμακευτικής αγωγής των ασθενών μας θα οδηγήσει σε καρδιαγγειακές επιπλοκές και προβλήματα που θα επιδεινώσουν την υγεία των καρδιολογικών ασθενών που πρέπει να είναι σε όσο το δυνατόν καλύτερη κατάσταση για να αντιμετωπίσουν τυχούσα λοίμωξη. Πρέπει όμως να θυμόμαστε ότι προς το παρόν το μόνο σίγουρο όπλο που έχουν οι καρδιολογικοί ασθενείς μας είναι η επίμονη και συστηματική προσπάθεια να αποφύγουν τη λοίμωξη από τον κορωνοϊό.
σχόλια