Και ξαφνικά στο timeline μου στο Facebook βλέπω έναν φίλο να είναι μέσα σε ένα μηχάνημα με ένδειξη -179 βαθμούς Κελσίου που βγάζει «ατμούς». Έκανε, λέει, κρυοσάουνα. Εσείς ξέρετε τι είναι η κρυοσάουνα; Εγώ δεν είχα ιδέα και φυσικά το πρώτο πράγμα που έκανα ήταν να γκουγκλάρω με μανία.
Αρχικά, διάβασα ότι η κρυοσάουνα επινοήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του '70 από τον Ιάπωνα δόκτορα Toshima Yamauchi. Σκοπός του ήταν να συμβάλει στη μείωση του πόνου των ασθενών που έπασχαν από αρθριτικά. Αργότερα, το 1981, σε ένα μεγάλο ευρωπαϊκό ιατρικό συνέδριο μοιράστηκε τα ευρήματά του για πρώτη φορά, ενημερώνοντας και για πολλά άλλα πλεονεκτήματα της κρυοσάουνας.
Από τότε, η κρυοθεραπεία θεωρείται ένας καλά εδραιωμένος τρόπος θεραπείας για διάφορα ιατρικά θέματα. Έτσι, σήμερα χρησιμοποιείται για την ανακούφιση από τον πόνο, την αποκατάσταση από τραυματισμούς, την επιτάχυνση του μεταβολισμού, την καλύτερη πρόσληψη οξυγόνου, την απελευθέρωση των ενδορφινών από τον εγκέφαλό και τη μείωση των φλεγμονών.
Από την πρώτη συνεδρία θα αντιληφθείτε την ευεξία και την αναζωογόνηση που προσφέρει η ολόσωμη κρυοθεραπεία, ενώ μετά το πέρας λίγων ακόμα συνεδριών θα είναι ορατά τα πρώτα της αποτελέσματα
Συνεχίζοντας το σερφάρισμα, είδα φωτογραφίες ποδοσφαιριστών της Λέστερ να φορούν προστατευτικές κορδέλες για να καλύπτουν τα αυτιά τους και να μπαίνουν σε θαλάμους κρυοθεραπείας, αναπνέοντας αέρα που ψύχεται με υγρό άζωτο επί πέντε λεπτά, ως μέρος της καθημερινής τους ρουτίνας. Μία από τις λεζάντες έλεγε: «Στον θάλαμο της κρυοθεραπείας ξεπαγιάζεις! Αλλά αυτό σε βοηθά να αναρρώσεις».
Το έχει δηλώσει και ο Τζέιμι Βάρντι, ο οποίος, χάρη σε αυτήν τη μέθοδο, αγωνίστηκε παρά το πρόβλημα που είχε στον γοφό. Κάποια άλλη έλεγε: «Οι παίκτες που χρησιμοποιούν κρυοθεραπεία προπονούνται με μεγαλύτερη ένταση κι επίσης κοιμούνται καλύτερα. Η κρυοθεραπεία είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα απλό, κρύο μπάνιο».
Όμως, για να είμαι ειλικρινής, δεν ήταν αυτά που με έπεισαν να δοκιμάσω τη διαδικασία της κρυοσάουνας. Δεν είμαι αθλήτρια (δυστυχώς), ούτε καν γυμνάζομαι, και δεν έχω (μέχρι στιγμής) κάποιο πρόβλημα υγείας το οποίο να απαιτεί κρυοθεραπεία. Επιχειρήματα που υποστηρίζουν ότι παίρνει φωτιά ο μεταβολισμός του οργανισμού, καθώς σε κάθε συνεδρία χάνεις από 500 θερμίδες τουλάχιστον ‒ανάλογα, βέβαια, με τον μεταβολικό σου ρυθμό‒, ότι ενισχύεται η μικροκυκλοφορία, γεγονός που βοηθά στην καταπολέμηση της κυτταρίτιδας και της χαλάρωσης, ή ότι αυξάνεται η παραγωγή του κολλαγόνου και αισθάνεσαι ένα γενικευμένο αίσθημα ευεξίας και ευφορίας έκαναν τη «δουλειά».
Στο εξωτερικό, δε, διαβάζω ότι υπάρχει μια τρέλα με την κρυοθεραπεία, ειδικά ανάμεσα στους επωνύμους. Η Ντέμι Μουρ κάνει συχνά ολόσωμη κρυοθεραπεία, ο Ντάνιελ Κρεγκ ακολουθεί ένα τέτοιο πρόγραμμα σε συνδυασμό με σκληρή προπόνηση, ενώ η Τζέσικα Άλμπα και η Τζένιφερ Άνιστον έχουν ανακαλύψει τα οφέλη της κοσμητικής κρυοθεραπείας στο πρόσωπο αλλά και τοπικά.
Δεν ξέρω και πολλούς ανθρώπους που θα μπορούσαν να αντισταθούν στη δοκιμή μιας θεραπείας που υποστηρίζει όλα αυτά τα οφέλη, αν και πρέπει να ομολογήσω πως μολονότι είμαι ανοιχτή σε πειραματισμούς, πάντα κρατάω μικρό καλάθι. Ωστόσο, η κλήση για ραντεβού έγινε άμεσα και χωρίς πολλή σκέψη. Σίγουρα μια συνεδρία δεν θα μου κάνει κακό. Και, τέλος πάντων, δεν θα σε αφήσουν να καταψυχθείς, σκέφτηκα.
Έτσι, βρίσκομαι να μιλάω με τον Παναγιώτη Ράλλη, τον ιδιοκτήτη της Cryosauna-icetube στο Κολωνάκι. Ο χώρος είναι κατάλευκος, «κλινικός», και παραπέμπει στο ψύχος. Είναι επίσης εντελώς μινιμάλ και πολύ, μα πολύ μικρός. «Έχει κάτι από Ιαπωνία» μουρμουρίζω, καθώς ο κ. Ράλλης μου εξηγεί τι μέλλει γενέσθαι.
«Θα μπείτε σε έναν ειδικά κατασκευασμένο θάλαμο, φορώντας μόνο τα εσώρουχά σας. Με την πόρτα του κλειστή και το κεφάλι εκτός καμπίνας, αεριοποιημένο άζωτο θα εκλυθεί από τους αγωγούς της καμπίνας, ρίχνοντας τη θερμοκρασία μέχρι και τους -170°C, για τρία λεπτά μάξιμουμ ή και για λιγότερο, αν δεν αντέξετε και ανοίξετε την πόρτα. Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η συνεδρία είναι πολύ σύντομη, το επιφανειακό στρώμα του δέρματος είναι το μόνο που έχει ψυχθεί, ενώ η θερμοκρασία των εσωτερικών οργάνων παραμένει η ίδια.
Στην πραγματικότητα, το σώμα δεν παγώνει, δημιουργείται μόνο η αίσθηση του κρύου, γι' αυτό και δεν κινδυνεύετε από κρυολόγημα. Η διαδικασία αυτή δεν είναι τίποτα παραπάνω από ροή ψυχρού αέρα στην επιφάνεια του δέρματος. Ο αέρας είναι τελείως ξηρός, γεγονός που καθιστά τη διαδικασία πολύ άνετη. Από την πρώτη συνεδρία θα αντιληφθείτε την ευεξία και την αναζωογόνηση που προσφέρει η ολόσωμη κρυοθεραπεία, ενώ μετά το πέρας λίγων ακόμα συνεδριών θα είναι ορατά τα πρώτα της αποτελέσματα».
Ρίχνω μια ματιά στον θάλαμο, που μοιάζει με κάποιο γαλαξιακό φουτουριστικό φέρετρο. Όταν μένω μόνη για να βγάλω τα ρούχα και να φορέσω μονάχα ένα ζευγάρι μάλλινες μπότες και γάντια που θα προστατέψουν τα άκρα μου από κρυοπαγήματα, τον παρατηρώ καλύτερα. Είναι κυλινδρικός και επενδυμένος με κάποιο ύφασμα που θυμίζει εσωτερικό ακριβού κουτιού. Μπαίνω μέσα και κλείνω την πόρτα. «Έτοιμη» φωνάζω, για να έρθει η τεχνικός που χειρίζεται το μηχάνημα.
Μολονότι τελικά δεν νιώθω και πολύ έτοιμη, οι ατμοί αζώτου αρχίζουν ήδη να εκπέμπουν λευκά σύννεφα. «Α, δεν είναι και τίποτα φοβερό» λέω, καθώς νιώθω μια ευχάριστη δροσιά στο σώμα κι ενώ δεν έχω καλά-καλά τελειώσει την κουβέντα, αισθάνομαι έναν δεύτερο ψεκασμό που με κάνει να αρχίσω να αισθάνομαι για τα καλά το ψύχος. «Κάντε μια περιστροφή γύρω από τον εαυτό σας», μου συστήνουν, «θα σας βοηθήσει να το αντέξετε».
Κάνοντας την περιστροφή, το μάτι πέφτει πάνω στην ψηφιακή ένδειξη της θερμοκρασίας. Μείον 139 και συνεχίζει να πέφτει. Αν και έχω την αίσθηση ότι ο χρόνος κυλάει αργά, με ενημερώνουν πως τα δύο λεπτά, που είναι ο προτεινόμενος χρόνος παραμονής για την πρώτη φορά στο ψύχος των -180 βαθμών, έχει παρέλθει.
Βγαίνοντας από την καμπίνα, βλέπω κάτι σαν αχνή στρώση πάγου πάνω στο δέρμα μου που έχει γίνει κατακόκκινο από το ψύχος, ενώ αρκετά γρήγορα, μέχρι να φορέσω τα ρούχα μου, επανέρχομαι στη φυσιολογική μου θερμοκρασία. Αυτό ήταν όλο. Δύο λεπτά.
Στη συζήτηση που ακολουθεί, ο κ. Ράλλης μου δίνει κάποια επιπλέον στοιχεία γι' αυτό που μόλις δοκίμασα. «Στην επιδερμίδα μας έχουμε αισθητήρες ζεστού και κρύου. Μόλις αντιληφθούν τη σφοδρότητα του κρύου που εισπράττουμε, το μήνυμα περνάει στον εγκέφαλο. Με τη σειρά του αυτός προβαίνει σε κάποιες φυσικές διαδικασίες, ώστε να αμυνθεί από το σοκ.
Στην ουσία είναι οι διαδικασίες που κάνει πάντα το σώμα μας όταν αντιλαμβάνεται αισθητή πτώση θερμοκρασίας. Μαζεύει το αίμα από τα άκρα στον πυρήνα, στα ζωτικά όργανα, ώστε να απαγορεύσει την παραμικρή αλλαγή στη θερμοκρασία τους. Όταν επιστρέφει το αίμα, περνά από την καρδιά. Εκεί εμπλουτίζεται και οξυγονώνεται με βιταμίνες και ιχνοστοιχεία ώστε να το ξανασταλεί πίσω φρέσκο και καθαρό.
Η έκθεση του οργανισμού σε αυτές τις συνθήκες έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων ενδορφινών, ενός συμπλέγματος οπιούχων ορμονών, οι οποίες, εκτός από φυσικό παυσίπονο και αντιφλεγμονώδες του οργανισμού, είναι γνωστές και για τις αντικαταθλιπτικές τους ιδιότητες. Οι επιστήμονες λένε πως είναι από 50 έως 100 φορές πιο ισχυρές από τη μορφίνη.
Ακόμη, με την υπερ-αιμάτωση που προκαλείται, αυξάνονται τα όρια αντοχής και η απόδοση του οργανισμού, με αποτέλεσμα να μπορεί να υποβληθεί σε άσκηση πολύ πιο σύντομα απ' ό,τι θα μπορούσε σε κανονικές συνθήκες.
Η επιδερμίδα συσφίγγεται λόγω της μεγάλης παραγωγής ποσοτήτων κολλαγόνου, βασικού συστατικού της ανώτερης στιβάδας του δέρματος. Δρώντας επιπλέον και ως λιπαντικό των αρθρώσεων, το κολλαγόνο βοηθά στην καταπολέμηση αρθριτικών πόνων και μικροτραυματισμών, από μικρές θλάσεις και λουμπάγκο μέχρι αυχενικές παθήσεις.
Η υπερ-αιμάτωση του σώματος, η υπερπαραγωγή κολλαγόνου και οι καύσεις που κάνει ο οργανισμός την ώρα της συνεδρίας επιταχύνουν τον μεταβολισμό και βοηθούν το σώμα να χάσει μέσα στις επόμενες 6-10 ώρες από 500 έως 800 θερμίδες, ανάλογα με το πώς λειτουργεί ο μεταβολισμός του καθενός».
Αναρωτιέμαι πόσο συχνά μπορώ να κάνω συνεδρίες. «Και κάθε μέρα αν θες» μου λέει. «Μπορώ και περισσότερες από μια φορά την ημέρα;» ρωτάω με μια δόση υπερβολής πάντα. «Δεν παθαίνεις τίποτα αν το κάνεις, αλλά δεν κερδίζεις και κάτι. Η θεραπεία υπερλειτουργεί στο σώμα μας για 6 με 8 ώρες, οπότε δεν υπάρχει λόγος να την υπερκαλύψουμε με κάτι άλλο».
Φεύγω από την Πινδάρου, έχοντας ήδη κλείσει το δεύτερο ραντεβού και αδημονώντας πραγματικά να ξαναπάω, νιώθοντας κάπως σαν τζάνκι που θέλει τη δόση του. Κατηφορίζοντας προς το γραφείο, με καταλαμβάνει μια ακατάσχετη ευφορία. Δεν ξέρω αν βιώνω κάποιου είδους αυθυποβολή, αλλά αισθάνομαι μια έκκριση ντοπαμίνης και την αδρεναλίνη μου να χτυπάει κόκκινο. Το high της κρυοθεραπείας είναι αληθινό.
Χρήσιμες πληροφορίες:
- Κρυοθεραπεία είναι η διαδικασία κατά την οποία εισερχόμαστε στην κρυοσάουνα για 3 λεπτά (μέγιστος χρόνος) μόνο με τα εσώρουχά μας και φορώντας ειδικά μποτάκια και γάντια, σε θερμοκρασίες από -120C έως και -190C, χωρίς καθόλου υγρασία. Είναι ο ιδανικός χρόνος έτσι ώστε να μην πάθουμε υποθερμία και να έχουμε τα καλύτερα αποτελέσματα.
- Όταν μπαίνουμε στην καμπίνα της κρυοσάουνας ο εγκέφαλός μας αντιλαμβάνεται ότι αυτές οι θερμοκρασίες δεν είναι φυσιολογικές και αναλαμβάνει να προστατέψει το σώμα μας. Αυτό που συμβαίνει είναι η μεταφορά του αίματος από τα άκρα μας στον κυρίως κορμό και στα ζωτικά μας όργανα και η ενεργοποίηση της υπόφυσής μας για την παραγωγή ενδορφινών, ενζύμων, ορμονών, ντοπαμίνης και αδρεναλίνης. Βγαίνοντας από την καμπίνα της κρυοσάουνας έχουμε έντονη υπεραιμία με ταυτόχρονη έκκριση ενδορφινών για τις επόμενες 8-12 ώρες.
- H κρυοθεραπεία είναι μια επιδερμική διαδικασία, η οποία εστιάζει στην πρώτη στιβάδα του δέρματος, όπου και βρίσκεται η κυτταρίτιδα. Παγώνοντας αυτή την περιοχή αναγκάζουμε το σώμα να μεταφέρει αίμα εκεί, πλούσιο σε ενδορφίνες και ένζυμα, με αποτέλεσμα να απομακρύνονται οι τοξίνες και να μειώνεται θεαματικά η κυτταρίτιδα. Χρειάζονται 10 θεραπείες για να έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα.
- Το μέσο κόστος ανά συνεδρία κρυοσάουνας είναι €25, με τις τιμές να κυμαίνονται από €22 μέχρι και €45, ανάλογα με το πακέτο που θα επιλέξει κανείς για να καλύψει τις ανάγκες του.