Και οι οχτώ απαντούν στις παρακάτω ερωτήσεις.
1.Τι ένιωσες την πρώτη φορά που άκουσες το Smells like teen spirit;
2.Ποια ήταν η συνεισφορά του, στο να βγει στην επιφάνεια ξανά η κιθαριστική μουσική και να εκτοπίσει την ποπ στο heavy rotation του MTV και τον ραδιοφωνικών σταθμών;
3.Πέντε πράγματα που κάνουν το Nevermind ένα από τα σημαντικότερα άλμπουμ στην ιστορία;
4.Ποια εικόνα των Nirvana θα σου μείνει για πάντα χαραγμένη στο μυαλό;
5.Πόσο επίκαιρο ακούγεται το Nevermind είκοσι χρόνια μετά (και γιατί);
Στυλιανος Τζιρίτας (μουσικός, δημοσιογράφος, ραδιοφωνικός παραγωγός και συγγραφέας)
1.Απόρησα. όχι για κάποιο ιδιαίτερο λόγο αλλά επειδή έτυχε να το ακούσω με κάποιους συναδέλφους (σε εκδοτικό οίκο) μου έκανε εντύπωση (αυτοί το είχαν ακούσει τις προηγούμενες ημέρες) πως διαφορετικοί σε φορμά μυαλού άνθρωποι πορώνονταν με αυτό το τραγούδι
2.Ο τρόπος που πολύ έξυπνα ενσαρκώθηκε σε εικόνα το συγκεκριμένο τραγούδι όπου για πρώτη φορά αναπαραστάθηκε σε στημένη διάσταση ένα αφηνιασμένο εφηβικό κοινό μαζί με την πολύ καλή φωτογραφία του video clip μιλησε κατα πως φαίνεται κατευθείαν στην καρδιά πολλών teenagers ανα τον κόσμο. Αυτονόητο μιας και είχαμε καραφυστικωθεί από χαζοηλεκτροποπ τα προηγούμενα χρόνια (μιλώντας πάντα για τα charts) και οι οθόνες με ελάχιστες εξαιρέσεις προέβαλλαν ανθρώπους που ζούσαν σε κάποιο άλλο πλανήτη. Ο Cobain ένεκα της μικροαστικής καταγωγής του έδειχνε πολύ κοντά με τη διαδρομή του λεωφορείου προς τα Άνω Ιλίσια. Θα μπορούσες να τον συναντήσεις σε καφετέρια θαρρούσες. Τον Vanilla Ice όχι μόνο δεν θα τον συναντούσες με τις γελοίες ενδυμασίες του αλλά ήξερες ότι κρυβόταν για να μην τις αρπάξει.
3.*Σωστά δομημένες συνθέσεις
*Άψογη παραγωγή από τον Butch Vig
*Μια μπάντα που ξέρει να παίζει
*Αμεσότητα του μηνύματος των στίχων
*Επιστροφή στις βασικές αξίες του rock n roll
4. Ο τεράστιος Νοβοσέλιτς να χτυπιέται στις συναυλίες. Το μέγεθος του κορμού του τον έκανε να φαντάζει αν όχι απειλητικός στα σίγουρα όμως επίφοβος.
5.Στην ελληνική μητρόπολη (βλέπε Αθήνα) ακούγεται επίκαιρο ακριβώς διότι μόλις τα τελευταία 4 χρόνια έχουμε τα συμπτώματα της αστικής ζωής που οι Αμερικανοί βιώνουν για παραπάνω από 3 δεκαετίες. Αν τότε ακουγόταν ως ενας καλός και παλικαρίσιος δίσκος τώρα ακούγεται με τη διαδικασία του επίκαιρου και του επείγοντος ως προς την απομόνωση που εκφράζει και την ανάγκη για επικοινωνία με τον πλησίον που σχεδόν απαιτεί.
Γιάννης Παπαϊωάννου (μουσικός, δημοσιογράφος)
1.Αμηχανία, γιατί πίστευα ότι το πανκ είχε πεθάνει. Σίγουρα δεν ήταν αυτό που θα χαρακτήριζε κάποιος τυπικό πανκ συγκρότημα, αλλά διατηρούσαν το πανκ ήθος που έλεγε ότι όποιος θέλει φτιάχνει ένα συγκρότημα και είχαν πληρώσει τα χρέη τους παίζοντας εδώ κι εκεί στην Ευρώπη ως support band. Βέβαια, όταν υπέγραψαν στην Geffen όλα άλλαξαν, αλλά με στο Ιn Utero επέστρεψαν και πάλι στις πανκ ρίζες τους.
2.Θα πρέπει να είσαι γύρω στα 32 με 38 σήμερα για να πεις ότι δέχθηκες κάτι σημαντικό από τους Nirvana τότε. Βέβαια, η δεκαετία του 90 δεν μπόρεσε να περάσει το νόημα της ποπ κουλτούρας γιατί απλούστατα δεν το είχε ποτέ, σε αντίθεση με το καταραμένο post-punk-glitz των 80s ή τις κοινωνικές αναταραχές των 70s. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με την «νέα» ασέβεια του grunge (ένα τέχνασμα των δισκογραφικών), το χάσιμο της Gen X και τον χωρίς νόημα θάνατο του Kurt μπορεί να σε κάνουν να καταλάβεις γιατί οι Nirvana ήταν η αγαπημένη μπάντα στις αφίσες των νεανικών δωματίων τη δεκαετία του ’90. Φυσικά, δεν πήρε πολύ για τη μουσική βιομηχανία να πουλήσει αυτό το αίσθημα πίσω σε μας υπερδιαφημίζοντας μπάντες όπως οι Pearl Jam, με αποτέλεσμα ύστερα από λίγο να καταλάβουμε ότι το grunge ήταν ένα καλοστημένο βήμα που, σχετικά σύντομα, θα επέτρεπε στην rap να γίνει η νέα αμερικανική pop.
3. Oι κιθάρες, οι στίχοι, η φωνή, η σκοτεινή μελαγχολία και οι στομαχόπονοι του Kurt Cobain.
4.Η εμφάνισή τους στο MTV Awards, (όπου το MTV δεν τους επέτρεπε να παίξουν το Rape Me) και στη σκηνή πριν αρχίσουν να παίζουν το Lithium o Kurt ξεκινάει με τα ακόρντα του Rape Me. Είναι η πρώτη φορά που κάποιοι φανς κάνουν stage-diving σε MTV Awards, το κομμάτι τελειώνει μέσα σε χαοτικούς μικροφωνισμούς με τον Novocelic να πετάει το μπάσο στον αέρα (για να πέσει πίσω και να τον χτυπήσει στο πρόσωπο), τον Kurt να σπάει την κιθάρα και τους ενισχυτές και τον Grohl να τα χώνει στον Axl Rose πριν φύγουν από την σκηνή.
5. Δεν ξέρω, γιατί έχω πολύ καιρό να το ακούσω και γιατί πάντα θεωρούσα ότι το σπουδαιότερο άλμπουμ των Nirvana, ήταν εκείνο το funeral party που έστησαν για το MTV Unplugged
Θεοδόσης Μίχος (δημοσιογράφος)
1. Αυτό δεν το θυμάμαι και να σου πω την αλήθεια δε θέλω να το φανταστώ και να σου πω κάτι ποιητικό ή μάλλον "ποιητικό". Θυμάμαι όμως τι είχα νιώσει όταν περίπου δύο χρόνια μετά το φούντο του Κομπέιν, είχα ακούσει ένα τυχάρπαστο ρεμίξ της πυρκαγιάς του "Smells like..." σε ένα επαρχιακό "κλάιν-ροκ" κλαμπ στο Βόλο. Εκείνο το βράδυ είχα νευριάσει τόσο που απορώ τελικά γιατί δεν πέταξα το μπουκάλι της μπύρας στον "παπάρα dj" (κλεμμένο αυτό), εξασφαλίζοντας μία εντυπωσιακή έξοδο από το μαγαζί πάνω στα χέρια των φουσκωτών που ήταν ακροβολισμένοι σε καίρια σημεία. Με όλο αυτό πιστεύω ότι έχω καταλήξει κάπου και έχω απαντήσει κάπως.
2.Αντιγράφω από τα liner notes που έγραψε ο σταθερά ευφυής Thurston Moore στο box set "With the Lights Out ": "Οι Nirvana υπήρξαν η σπουδαιότερη φωνή της γενιάς τους, και εξακολουθούν να είναι. Εξέφρασαν και προκάλεσαν θυμό, όρεξη για διασκέδαση, σάτιρα, ήττα, συναίσθημα και συζητήσεις. Εκείνοι ήθελαν απλά να είναι για πάντα ένα κομμάτι της σκηνής από την οποία αντλούσαν έμπνευση. Η μουσική τους ήταν τόσο γαμάτη που έγιναν κάτι πολύ περισσότερο από αυτό - είτε τους άρεσε είτε όχι".
3. -Ότι ακόμη κάποιοι εξακολουθούν να πιστεύουν ότι δεν είναι ένα από τα σημαντικότερα άλμπουμ στην ιστορία.
- Ότι προηγήθηκε του In Utero
4. Βασικά οι εικόνες των Nirvana που έχω στο μυαλό μου, είναι εικόνες του εαυτού μου και τη grunge προ-εφηβεία μου. Θυμάμαι σίγουρα τα καρό πουκάμισα, ένα χακί-λαδί-κάτι τέτοιο τέλος πάντων και ένα κόκκινο-μπλε, που ήταν ακόμη πιο ζεστό από το “χακί-λαδί-κάτι τέτοιο τέλος πάντων”, αλλά παρ’ όλ’ αυτά μου άρεσε περισσότερο κι ας έλιωνα στον ιδρώτα κάθε φορά που το έβαζα. Θυμάμαι να τα φοράω στο σχολείο, να τα φοράω στο σπίτι, να τα φοράω στα Goody’s, να τα φοράω στα πεζούλια που καθόμουνα με μπύρες περιπτέρου στο ένα χέρι και κρέπες γλυκές στο άλλο. Θυμάμαι και τα All Star, όχι τα χρώματά τους, αλλά το ότι βρωμούσαν και έζεχναν γιατί και αυτά τα φορούσα στο σχολείο, στο σπίτι και πάει λέγοντας. Θυμάμαι και εκείνη την (“αλήστου μνήμης”) νεανική εκπομπή, νομίζω “Τελευταίο Θρανίο” τη λέγανε, της οποίας οι παρουσιαστές, ένα κορίτσι και ένα αγόρι (που αργότερα νομίζω έκανε καριέρα ως παρουσιαστής στο ελληνικό Disney Club, αλλά μπορεί να κάνω και λάθος), αφιέρωσαν μερικά λεπτά για να λύσουν τις απορίες μιας τηλεθεάτριας για το “grunge κίνημα”. Θυμάμαι επίσης ότι δεν έκλαψα τη μέρα που ο Cobain βρέθηκε αυτοτουφεκισμένος. Ήμουνα συντονισμένος, μπα κολλημένος ήμουνα, στο MTV, έβλεπα τα breaking news, έβλεπα τον γενικότερο οδυρμό, VJs να σκίζουν τα ρούχα τους, κορίτσια να τραβάνε τα μαλλιά τους, αγόρια να σκίζουν ακόμη περισσότερο τα τζιν τους (το τερπνόν μετά του ωφελίμου θα έλεγε ένας κυνικός), αλλά εγώ εκεί, ούτε δάκρυ, τίποτα. Θυμάμαι όμως να κλειδώνω την πόρτα του “παιδικού” μου δωματίου, να κάθομαι οκλαδόν πάνω στην κόκκινη-γκρι μοκέτα, να σηκώνω το κεφάλι, να κοιτάζω τη μούρη του Kurt στην αφίσα που τον έδειχνε αν-φας, και να προσπαθώ να κλάψω για πάρτη του. Και αν σκεφτείς ότι το ίδιο είχα κάνει και στην κηδεία του συνονόματου παππού μου, καταλαβαίνεις ότι εκεί έγκειται το ειδικό βάρος ενός rock star σαν και αυτόν τον συμπλεγματικό, ξανθό Αμερικανό, με τα προβληματικά παιδικά χρόνια, με τα χαλασμένα στομάχια, με τις χιλιοτρυπημένες φλέβες, με τα διαλυμένα μυαλά (όχι, αυτό δεν είναι μακάβριο αστείο): το ότι με έναν γαμημένα “κάτι” μαγικό τρόπο που ξεχωρίζει τα σύκα από τη σκάφη, έκανε χιλιάδες, εκατομμύρια, κι εγώ δεν ξέρω πόσα παιδιά σαν και μένα να νοιαστούν τόσο πολύ γι’ αυτόν, για τη μουσική του και μέσω αυτής για τους ίδιους τους τους εαυτούς, ώστε να προσπαθούν να στάξουν ένα ή περισσότερα δάκρυα για πάρτη του. Το πόσοι το κατάφεραν και πόσοι όχι, ποσώς αλλάζει την ουσία, η οποία είναι μία κι άλλη καμία. Ότι κάπου εκεί, στα τέλη των 80s έσκασε μύτη ένας τύπος που με όχημα μια μπάντα θα έβγαζε με τη δεύτερη ένα δίσκο (ξέρεις ποιον), που με έναν διαολεμένα απροσδιόριστο τρόπο θα γινόταν κτήμα μιας πιτσιρικαρίας η οποία δε μπορούσε εκ των πραγμάτων να έχει ασχοληθεί on time με την indie-ligencia των 80s (ως είθισται, μαθαίνεις μεγαλώνοντας) και γι’ αυτό είχε πήξει στο περμανάντ-ροκ (έστω και αν έλεγε ότι ακούει Ramones), ένα δίσκο που θα κέρδιζε και την αποδοχή των μεγαλυτέρων που κατάφερναν να μη χαλαστούν από το ότι το “Smells like teen spirit” θα κατέληγε εν μία νυκτί να ακούγεται ακόμη και σε super-market, ένα δίσκο που θα άρπαζε και τη χλεύη των κομπλεξικών που χάνοντας το δάσος θα κολλούσαν στο ότι οι Nirvana είναι φτυστοί οι Pixies (που δεν είναι). Και μετά θα προσπαθούσε να μην εξαργυρώσει την επιτυχία του, κυκλοφορώντας το Albini-κό In Utero, που προς απογοήτευση του ίδιου, και πάλι θα απασχολούσε το Μεγάλο Κοινό ακριβώς γιατί το είχε γράψει αυτός ο ξανθομπάμπουρας με τα αδρά γένια και την ξερή φωνή.
5. Νομίζω καθόλου επίκαιρο. Όλα τα σπουδαία άλμπουμ στέκουν σαν ενσταντανέ της εποχής που (άλλα περισσότερο και άλλα λιγότερο) σημάδεψαν. Αυτό είναι που σε κάνει να τα ακούς σπάνια μεν, αλλά κάθε μία από τις λίγες φορές που θα αποφασίσεις να βάλεις τη βελόνα πάνω στο γρατσουνισμένο δίσκο, θα σε βάζει σε μία περίεργη υπερταχεία ενδοσκόπησης και αυτοαναφορικότητας. "Που είναι τα χρόνια, ωραία χρόνια", "πως τα φέρνει η ζωή", και άλλα τέτοια γραφικά.
Γιώργος Φακίνος (promoter / dj)
1.Το θυμάμαι πολύ καθαρά (παρά το γεγονός ότι έχουν περάσει 20 χρόνια από τότε και ναι τότε ήμουν 20 χρονών): Ήταν εκείνη η εποχή πριν το Internet, όπου ήμασταν μια παρέα που μαζευόμασταν μερικές φορές την εβδομάδα, είτε στο σπίτι μου, είτε στα σπίτια της υπόλοιπης παρέας και ακούγαμε μουσικές που είχε αγοράσει ο καθένας ή είχε δανειστεί από άλλους. Ή είχε κλέψει από το δισκάδικο που δούλευε. (δες πιο κάτω).Παρά το γεγονός ότι συνέβαινε πολύ συχνά, ήταν σαν ιεροτελεστία. Προτείναμε ο καθένας το δικά του, συμφωνούσαμε,διαφωνούσαμε,βριζόμασταν, υπερασπιζόμασταν τους αγαπημένους μας καλλιτέχνες ή θέλαμε να προσηλυτίσουμε και τους υπόλοιπους,αλλά σίγουρα είχαμε την ευκαιρία να ακούσουμε πολλά και διαφορετικά πράγματα,από πολλά και διαφορετικά μουσικά είδη.Και όποιος μάθαινε κάτι πρώτος στους άλλους, μετά είχε σίγουρα μεγάλο respect όταν αυτό γινόταν γνωστό. Ήταν λοιπόν ένα τέτοιο απόγευμα (Σεπτεμβρίου 1991) και ο Γιωργος μαζί με τον αδελφό του τον Χάρη (ο Γιώργος δούλευε σε ένα ιστορικό δισκάδικο στο κέντρο που έχει κλείσει και συχνά, πέρα από την έκπτωση που είχε, έβαζε και κάτι παραπάνω στην τσάντα...) ανοίγει μία σακούλα με καμιά 30αρια βινύλια και από μέσα βγάζει πρώτο πρώτο το 12” “Smells Like Teen Spirit”. “Ακου ειδικά εσύ αυτό μαλάκα Γιώργο”, απευθυνόμενος σε μένα. “Σου κάνω πρόλογο,γιατί πιστεύω ότι αυτό το κομμάτι θα γίνει γαμώ τα hit και θα μείνει διαχρονικό”. Το ακούω λοιπόν, ενώ ταυτόχρονα του λέω πως οι επιρροές από Pixies και Husker Du είναι φανερές. Του λέω να το ξαναβάλει. Μαγεία. Ήταν καταδικασμένο να πετύχει και δεν έβλεπα για ποιο λόγο να μην πετύχει, παρά το γεγονός ότι τα charts τότε ήταν γεμάτα από maistream pop ή Hair Metal συγκροτήματα. ‘Ήταν σαν το Alternative Rock να ξυπνούσε από τον ελιτισμό του και το καβούκι του και να συνθέτει έναν ύμνο.“Βάλε και τα b-sides”, του λέω. Λάτρεψα το “Even In his Youth” που ακόμα και τώρα είναι από τα αγαπημένα μου Nirvana κομμάτια ever. Το επόμενο πρωινό πήγα στο δισκάδικο και αγόρασα το 12” που έπαιζε και ξανα-έπαιζε στο πικαπ μου. Βέβαια όσο κι αν μάντευες πως το “Smells Like Teen Spirit” θα γινόταν επιτυχία, κανείς πιστεύω (ούτε οι ίδιοι οι Nirvana,ούτε η εταιρία τους, ούτε κανείς) δεν μπορούσε να φανταστεί τι θα γινόταν όταν θα κυκλοφορόυσε το “Nevermind” , 14 μέρες ακριβώς μετά την κυκλοφορία αυτού του 12”...
2.‘Όπως είπα και πιο πάνω, οι Nirvana με αυτό το 2ο album τους έφτιαχναν ένα άλμπουμ που ξέφευγε από τα στεγανά και τα ηλίθια κολλήματα του εναλλακτικού ροκ. Του Alternative Rock δηλαδή, που για να σε σέβονται τότε έπρεπε η παραγωγή του άλμπουμ σου να είναι τόσο χάλια όσο ενός τετρακάναλου demo ,να μην είσαι σε πολυεθνική φυσικά ή να μην σου κάνει διανομή major label (γιατί έτσι δεν ήσουν true alternative) και ένα σωρό άλλα μουσικά παλιομοδίτικα στερεότυπα. Οι Nirvana είχαν το κατάλληλο υλικό,αλλά αν κάποιος ανέδειξε τα τραγούδια του Nevermind και πρέπει να πάρει τα περισσότερα credits, αυτός είναι ο παραγωγός Butch Vig. Γενναίος, εφευρετικός και πολύ καλός στις ισορροπίες, σε αυτόν οφείλεται στο μεγαλύτερο μέρος του, το πως ακούγεται το Nevermind. Υπάρχουν διάφορες χρονικές στιγμές, διάφορα “κενά” στην ιστορία της μουσικής και για κάποιους λόγους συγκεκριμένα τραγούδια ή αλμπουμ έρχονται αυτήν την κατάλληλη στιγμή, σε αυτό το κενό. Το Nevermind ήρθε σε αυτό ακριβώς το κενό: Ο κόσμος είχε μπουχτίσει από την pop και την μη ύπαρξη κιθαριστικών groups ( που να τα γνωρίζει τουλάχιστον και να μην είναι underground ) και ήταν απλά το κατάλληλο άλμπουμ, στην κατάλληλη στιγμή με τις σωστές συγκυρίες. Το ίδιο σχεδόν κατάφερε και το “Is This It” των Strokes το 2001, πέφτοντας ακριβώς σε ένα διαφορετικό “κενό” βέβαια, απομακρύνοντας τις Nu Metal μπάντες και τους Coldplay από τα charts και επαναφέροντας την Indie μουσική στο προσκήνιο. Γυρνώντας πάλι στο “Nevermind” αναρωτιέσαι πως θα ήταν αν αυτό που κατάφερε αυτός ο δίσκος και οι Nirvana, το κατάφερναν μερικά χρόνια πριν το Nevermind, οι Mudhoney, οι Mother Love Bone,οι Soundgarden ή οι Green River. Νομίζω η απάντηση βρίσκεται σε αυτά που ανέφερα πιο πριν , όσο και αν λατρευω τα γκρουπς που ήδη ανέφερα...
3.-Ο πολύς κόσμος άκουσε αληθινή μουσική ξανά. Ή άκουσε για πρώτη φορά αληθινή μουσική και αυτό επηρέασε την ζωή του καθενός προς το καλύτερο (σίγουρα όμως όχι αυτή του Cobain)
-Επιτέλους υπήρχε πάλι στο προσκήνιο μια ενδιαφέρουσα περσόνα σαν τον Cobain.
-Οι κιθαρες επέστρεψαν και στα charts, αλλά και σαν επιρροή. Ένα σωρό πιτσιρικάδες έφτιαξαν συγκροτήματα εξαιτίας του Cobain. Βγήκαν ωραία πράγματα από όλο αυτό και πολλά όχι και τόσο ωραια που ευτυχώς δεν τα θυμόμαστε καν.
-Η επιτυχία του Nevermind παρέσυρε και συγκροτήματα όπως οι Pearl Jam,Alice In Chains,Soundgarden και άλλοι να γίνουν γνωστοί. Το στυλιστικό κομμάτι του Grunge από την άλλη, ήταν από τα αρνητικά της όλης υπόθεσης. Πόσο καρώ πουκάμισο να αντέξεις?
-Το απόλυτο timing για την εποχή που χρειαζόταν ένα Nevermind απελπισμένα...
4. Η εικόνα του Cobain να παριστάνει τον ανάπηρο on stage. Όλες οι εικόνες που έφτιαξα στο μυαλο μου όταν πρωτοδιάβασα το σπαρακτικό “Journals” του Cobain, όπως εκείνη με την αποτυχημένη αποπειρα αυτοκτονίας στις γραμμές του τρένου (for the record, πριν την επιτυχία του Nevermind) όπου το τρένο πέρασε από τις άλλες ράγες... Και μία άσχετη,αλλά και τόσο σχετική εικόνα: H Courtney Love με τους Hole live στη σκηνή του Reading Festival μερικούς μηνες μετά την αυτοκτονία του Kurt , να σέρνεται, να είναι λιώμα και να ξεκινάει τη συναυλία λέγοντας “Let’s pretend it never happened”.
5.Ηχητικά κρίνοντας και μόνο θα μπορούσε άνετα να έβγαινε φέτος. Ακούγεται τόσο φρέσκο και τόσο άμεσο, όπως και τότε. Είναι ειρωνικό πάντως αν σκεφτεί κανείς πως συμπληρώνουμε 20 χρόνια από την κυκλοφορία του Nevermind και βρισκόμαστε (μουσικά τουλάχιστον,γιατι απο πλευράς τεχνολογίας και εξελίξεων έχουν γίνει πάρα πολλά και επαναστατικά από τότε) ακριβώς στην ίδια κατασταση που ήμασταν και το 1991: Δεν υπάρχουν κιθαριστικά συγκροτήματα στο προσκήνιο και η pop κουλτουρα κυριαρχεί παντού. Είναι η κατάλληλη στιγμή για ένα καινούριο Nevermind...
Παναγιώτης Χριστόπουλος (δημοσιογράφος, μπλόγκερ στο popoculture.blogspot.com)
1.Όντας δεκαεξάχρονος, και χεβιμεταλλάς απ' τα 13 μου, ένιωσα την εφηβική μου οργή να ξεχειλίζει μ' ένα νέο, υπέροχο τρόπο -και κάπως αισθάνθηκα βολικά που ετούτες τις κιθάρες, με το χαρακτηριστικό reverb, τις γούσταραν και οι υπόλοιποι συμμαθητές μου.
2.Ήμουν πολύ πιτσιρικάς για να ασχολούμαι με τέτοιου τύπου "κλαδικά" ζητήματα. Αυτό που ήξερα στα σίγουρα ήταν ότι χάρη στο "Nevermind", τους Pearl Jam, τους Alice In Chains και τους Soundgarden, είχα πλέον έναν πιο ταιριαστό ήχο να ορίζει την εφηβεία μου. Κι έριχνα πιο εύκολα γκομενάκια, απ' ότι με τους Helloween και τους Maiden που άκουγα ως τότε.
3.Ένα, πράγμα μόνο, κι ας ακουστώ εκτός κλίματος. Αλλά θα το πω με πέντε λέξεις, για να ταιριάξει στην ερώτησή σας: Το ότι αυτοκτόνησε ο Κομπέιν. (Επιμένω ότι αν οι Nirvana συνέχιζαν να υπάρχουν για μια ακόμη δεκαετία, θα είχαν φθαρεί πολύ απότομα και η ιστορία δεν θα ήταν το ίδιο ερωτευμένη μαζί τους).
4.Το MTV Unplugged. Αλλά το αντίστοιχο επεισόδειο με τους Pearl Jam και τον Έντι Βέντερ να πέφτει από την καρέκλα και να ζωγραφίζει τα χέρια του με μαρκαδόρο, θα μου μείνει πιο πάντα χαραγμένο στο μυαλό. Γενικά, στο δίπλο Nirvana - Pearl Jam, εγώ ψηφίζω τους δεύτερους.
5.Βάλε το "Newermind" που οργάνωσε το περιοδικό Spin με διασκευές από πολλούς και διάφορους, και θα γουστάρεις όπως τότε. Αλλά δεν είναι λόγω επικαιρότητας. Είναι λόγω ωραίων αναμνήσεων. Το γκραντζ πέθανε γρήγορα, αλλά έτσι ήθελε. Μότο του δεν ήταν το "live fast, die young";
Κώστας Μπόρσης (ντράμερ των Film)
1.Το πρώτο άκουσμα του SLTS ως πιτσιρικάς τότε ήταν πραγματικά η πρώτη φορά που είχα ακούσει κάτι τόσο εκρηκτικό. Τα άκουσα πρώτη φορά να παίζει δυνατά σε κάποιο πάρτυ και για μια στιγμή ένοιωσα το έδαφος να κουνιέται. Η πρωτόγνωρη δυναμική του με συγκλόνισε και μάλλον ήταν ένα από τα κομμάτια που με έκαναν να έχω ανάγκη να ακούω (και να κάνω αργότερα) μουσική. Τώρα που το σκέφτομαι ήταν το πρώτο κομμάτι που έμαθα να παίζω στην κιθάρα.
2. Η αποδοχή που είχαν οι Nirvana με το Nevermind ήταν εντυπωσιακή. Πραγματικά από του πουθενά αυτά τα κομμάτια έγιναν ύμνοι μιας γενιάς γιατί ήταν κάτι αυθεντικά ξεχωριστό. Αυτή την αποδοχή βέβαια έσπευσαν να εκμεταλλευτούν τα μέσα και μέσα σε μερικούς μήνες το τοπίο άλλαξε εντελώς καθώς κανάλια/ραδιοφωνικοί σταθμοί αναζητούσαν να παίζουν και αντίστοιχες μπάντες που εκείνη την περίοδο υπήρχαν σε αθφονία. Αν δεν κάνω λάθος το Nevermind ήταν το αλμπουμ που έριξε το Thriller από το No1 των charts στην Αμερική μετά από δεκάδες εβδομάδων.
3.-Καθόρισε τον ήχο της μιας ολόκληρης δεκαετίας
-Έκανε μια ολόκληρη γενιά νεων παιδιών να πιάσουν μια κιθάρα και να ασχοληθούν με τη μουσική
-Διέλυσε το μύθο οτι για κάνεις καλή μουσική πρέπει να είσαι και καλός τεχνικά μουσικός (ο Kurt Cobain ήταν μέτριος κιθαρίστας)
-Περιέχει 3 από τα μεγαλύτερα Hits των 90s (Smells like teen spirit, Lithium, Come as you are)
-Θα είναι πάντα συνδεδεμένο με το μύθο του Cobain
4. Στο οπισθόφυλλο του booklet του αλμπουμ From the muddy bank of the Wishkah υπάρχει μια φωτογραφία που έχει απαθανατίσει τέλεια την ενέργεια των ζωντανών εμφανίσεων των Nirvana και μου θυμίζει πάντα ότι δεν θα τους δω ποτέ live
5. Πως πέρασαν 20 χρόνια ρε γαμώτο; Ακόμα και μετά από 20 χρόνια το Nevermind ακούγεται το ίδιο φρέσκο με τότε, δεν έχει χάσει τίποτα από τη δυναμική του και παραμένει επίκαιρο καθώς έχει επηρεάσει τη σύγχρονη μουσική σε τέτοιο βαθμό που πολλές μπάντες ακόμα και σήμερα έχουν στοιχεία στη μουσική τους απο την έκρηξη του grunge στις αρχές των 90s. Ακόμα και σε επίπεδο παραγωγής είναι σημείο αναφοράς, πόσα αλμπουμ από τότε έχουν τύμπανα σαν το Nevermind;
Νατάσσα Γιανναράκη (Berlin Brides)
1.Τη σχολική χρονιά '91-92 ψάχνοντας στα FM πέτυχα ένα κομμάτι με μυστηριώδες κουπλέ και εκρηκτικό ρεφραίν: τα παράσιτα ήταν πολλά αλλά ένιωσα τον ηλεκτρισμό της ωμής εφηβικής αγανάκτησης. Κόλλησα το αυτί μου για ν' ακούσω τον τίτλο του κομματιού. Κατάφερα να συγκρατήσω μόνο το όνομα το συγκροτήματος. Nirvana. Ένιωσα πως κάτι καινούργιο γενιόταν, ένας ήχος που συμπύκνωνε όλα μου την εφηβικά αδιέξοδα
2.Στα τέλη της δεκαετίας του '80 στην Αμερική στα τσαρτς και στο ΜΤV παιζόταν είτε ποπ τύπου Madonna και Michael Jackson είτε hair metal τύπου Bon Jovi και Motley Crue. Ένα μεγάλο μέρος του κοινού όμως δεν ταυτιζόταν μ' αυτήν τη λαμπερή αισθητική. Είχαν δημιουργηθεί πολλές μπάντες που δανείστηκαν στοιχεία από άλλα, πιο σκοτεινά είδη μέταλ και την DIY punk αισθητική και δημιούργησαν το δικό τους μουσικό υβρίδιο που συνδύαζε δυνατές κιθάρες με εσωστρεφείς στίχους. Πολλές τέτοιες μπάντες ήταν από το Σιάτλ, όπου μια εταιρεία ονόματι Sub Pop έβγαζε τους δίσκους τους. Πρωτοπόροι του είδους όπως οι Mudhoney είχαν μεγάλο κοινό στην περιοχή αλλά δεν είχαν γίνει ευρέως γνωστοί στη χώρα. Ο όρος grunge εφευρέθηκε κάπου τότε και μπάντες όπως οι Soundgarden και οι Nirvana έβγαζαν τους πρώτους τους δίσκους. Το "Bleach" των Nirvana βγήκε το 1989 αλλά χρειάστηκε να βγει το "Nevermind" με την πιο "γυαλισμένη" παραγωγή του Butch Vig για να εισχωρήσουν στο mainstream. Η ξαφνική δημοσιότητα των Nirvana έστρεψε τα βλέμματα και τα αυτιά στο Σιάτλ και στο grunge κίνημα. Μπάντες όπως οι Pearl Jam, Alice in Chains και Stone Temple Pilots απέκτησαν κι αυτές τεράστια φήμη.
3.-Τα powercords και τα διάφωνα διαστήματα στις συγχορδίες.
-Το πρωτότυπο εξώφυλλο.
-Η παραγωγή που ανέδειξε το υλικό.
-Οι ιδιοσυγκρασιακοί στίχοι.
-Η αυθεντική απόγνωση στην ερμηνεία.
4.Το unplugged show των Nirvana στο ΜTV. Ο Κομπέιν με το μάλλινο ζακετάκι και το άλουστο μαλλί, πρότυπο αντιστάρ.
5.Αμέτρητα συγκροτήματα προσπάθησαν να μιμηθούν τον ήχο των Nirvana. Αυτό το αναμάσημα του ύφους τους έκανε το μουσικό τους ιδίωμα πιο διαδεδομένο, αλλά το πρότυπο δεν χάνει την αξία του. Το αυθεντικό και το ειλικρινές στην τέχνη παραμένει επίκαιρο. Τα κομμάτια του Nevermind είναι χιλιοπαιγμένα αλλά η έφηβη μέσα μου ποτέ δε θα τα βαρεθεί.
Λεωνίδας Οικονόμου (My Wet Calvin)
1.Μου το έβαλαν οι μεταλάδες φίλοι μου από το γυμνάσιο και η πρώτη μου αντίδραση ήταν πως μάλλον βρέθηκε ένας κοινός κώδικας επικοινωνίας.
2.Η "ψυχή" του Nevermind ήταν αγνά, καλογραμμένα pop τραγούδια. Η ευτυχής συγκυρία ήταν ότι διέθεταν τη σωστή δόση ανατροπής για να βρουν μια θέση στα αυτιά των πολλών.
3.-Ο χρόνος ηχογράφησής του
-H παραγωγή του Butch Vig
-Oι στίχοι που "τα λέγανε"
-O θάνατος του Kurt Cobain
-Tο πρώτο κομμάτι στην πρώτη πλευρά του LP.
4.Η εναλλασόμενη εικόνα τους στο video clip του "In Bloom", απόλυτα αντιπροσωπευτική της παρουσίας τους στη μουσική.
5.Όχι και τόσο. Οι μεγάλες "ανατροπές" στην ποπ μουσική είναι πια εντελώς σκηνοθετημένες και σίγουρα λιγότερο επιδραστικές.
σχόλια