[Αργυρώ Μποζώνη]
Η ιστορία είναι η αρχή. Ο Άμλετ, πρίγκηπας της Δανίας, αποφασίζει να εκδικηθεί το θείο του Κλαύδιο. Για το θάνατο του πατέρα του. Για το γάμο του, με τη μητέρα του. Σε μια χώρα αναστατωμένη. Ένας άνθρωπος επιλέγει να αλλάξει τον κόσμο που τον περιβάλλει. Έναν κόσμο που είναι πια «ένας κήπος παρατημένος, με αγριόφυτα, με σπέρματα χυδαία που τον πνίγουν βλασταίνοντας παντού ξεδιάντροπα». Μετά είναι η εποχή. Η πολιτική και κοινωνική συνείδηση έχει γίνει επιταγή. Η υπαρξιακή αγωνία, καθημερινή συζήτηση. Κάθε εποχή έχει τους δικούς της Άμλετ. Κάθε στιγμή κάποιος 'Αμλετ στέκεται σαστισμένος στη μέση του παρατημένου κήπου. Τέλος, είναι τα λόγια. Τα λόγια του Σαίξπηρ στέκονται μάρτυρες της ανθρώπινης ιστορίας. Η ατέρμονη αγάπη και ο αναπόφευκτος θάνατος, η ζωή που ψάχνεις και το τέλος που σε προλαβαίνει. «Μια ευτυχία χτικιασμένη από πόνο». Πόσο δύσκολο είναι να είσαι. Πόσο δύσκολο να μην είσαι.
Στην τέταρτη παραγωγή της η «Ορχήστρα των Μικρών Πραγμάτων» στρέφεται στους κλασικούς. Μέσα από τον Άμλετ του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ -ίσως το πιο αινιγματικό από τα έργα του- συνεχίζει την αναζήτησή της ποίησης που κρύβεται πίσω από τον λόγο. Πίσω από την κίνηση. Πίσω από τη μουσική. Μια νέα ελληνική μετάφραση του κειμένου, 20 έμπειροι αλλά και νέοι συντελεστές και μια ιστορία δίχως τέλος. Μέσα σε μια γενιά που ψάχνει να βρει την ανάσα της. Μια γενιά που πασχίζει να μιλήσει. Με δικά της λόγια.
Για τον Άμλετ και την επικαιρότητά του μιλήσαμε με τη μεταφράστρια του έργου Ιζαμπέλα Κωνσταντινίδου και τον σκηνοθέτη της παράστασης Χρήστο Θεοδωρίδη.
Γιατί επιλέγετε τον Αμλετ;
Ι.Κ: Η ιδέα να ασχοληθούμε με ένα κλασικό έργο ήρθε από το Χρήστο. Τη μοιράστηκε μαζί μας και πολύ σύντομα η σκέψη αυτή "άρπαξε μέσα μας φωτιά". 
Ήταν, νιώσαμε, η στιγμή να επανασυνδεθούμε, υπό νέους όρους πια, με έργα που επί χρόνια κρατούσαμε σε απόσταση, με μια λογική "κειμηλίου" που το κοιτάς χωρίς να το αγγίζεις. Η απόφαση να ασχοληθούμε με τον Άμλετ συγκεκριμένα είχε να κάνει -πιστεύω για όλους μας- με το γεγονός ότι είναι ένα έργο που περικλείει πάνω-κάτω όλα τα σημαντικά ζητήματα που απασχόλησαν ποτέ τον άνθρωπο καθως και το ότι, παρόλη τη σύνθετη ποίηση του λόγου που έχει χρησιμοποιηθεί, υπάρχει πίσω από όλα μια απλότητα που του χαρίζει δύναμη και καιριότητα.
Χ.Θ.: Ο Άμλετ ήταν για την Ορχήστρα μια επιλογή που μας “πρόλαβε”. Ήταν από αυτές τις ιδέες που στροβιλίζουν μέσα σου για χρόνια αλλά για διάφορους λόγους τις αφήνεις στο πίσω μέρος του μυαλού σου. Έρχεται τότε κάποια στιγμή που ενώ παραμένουν εκεί ,αποφασίσεις να κοιτάξεις πιο τολμηρά αυτούς τους λόγους που στέκονται εμπόδια. Τότε συνειδητοποιείς ότι αυτοί οι λόγοι δεν είναι ούτε αρκετοί ούτε καλά ορισμένοι και τέλος φυτεμένοι εκεί παράταιρα. Σαν να μην είναι δικοί σου. Σαν να μην σου ανήκουν. Κι έτσι ξαφνικά ανοίγεται ένας δρόμος προς αυτήν την ιδέα που τον βλέπεις ανοιχτό και πρόσφορο. Αυτό ακριβώς έγινε με τον Άμλετ. Σαν να λες: Αφού είναι εδώ, γιατί όχι; Και γιατί όχι τώρα;
Τι σημαίνει για εσάς σήμερα αυτό το έργο;
Ι.Κ.: Νομίζω πως ένα τέτοιο έργο, που παραμένει ζωντανό και παρόν στο παγκόσμιο θέατρο εδώ και αιωνες, καταλήγει να αποτελεί κάτι σαν "μετρητή" της εξέλιξης της ανθρώπινης κοινωνίας. Μια σταθερά απέναντι στην οποία μπορεί να στέκεται κανείς και να "διαβάζει" τι "σχήμα" έχουν οι καιροί που ζει και πώς μοιάζουν πλάι σ αυτους που έχουν παρέλθει.
Χ.Θ.: Το τι “σημαίνει” ο Άμλετ είναι μια τεράστια συζήτηση στην οποία διάλεξα να μην μπω ούτε κατά τη διάρκεια του χτισίματος της παράστασης. Έχουν γραφτεί τα πάντα, έχουν ειπωθεί τα πάντα, έχουν σχολιαστεί τα πάντα πάνω σ αυτό το έργο. Διάλεξα να μείνω ανεπηρέαστος από όλα αυτά και να βρω έτσι την προσωπική μου σχέση με το έργο. Ούτως ή άλλως αυτό ακριβώς πιστεύω ότι πρέπει να γίνει και με τον θεατή τέτοιων έργων. Για αυτό και -πιστεύω τουλάχιστον ότι-πλησιάζω το έργο με ειλικρίνεια και αθωότητα. Δεν χρειάζεται την όποια δική μου πολύπλοκη σκέψη αυτό το έργο. Δεν χρειάζεται την όποια εξυπνάδα μου. Χρειάζεται την ανάγκη μου, το πρωτογενές απλό συναίσθημά μου και ουσιαστικά την αγάπη μου. Περιέργως, είδα ότι ο κόσμος του Άμλετ, το σύμπαν το οποίο περιβάλλει το έργο, ο δικός μας κόσμος δηλαδή, έχει τελικά την ίδια ακριβώς ανάγκη. Την ανάγκη για τον άλλον. Σ αυτήν την ιδέα με οδήγησε το έργο. Τη στιγμή που το εγώ και το εσύ γίνονται ένα μέσα σε έναν κόσμο που αυτές οι στιγμές όλο και λιγοστεύουν.
Τι είναι ο Αμλετ στον σημερινό κόσμο;
Ι.Κ.: Για ένα μεγάλο μέρος του έργου, ο πρίγκιπας Άμλετ προβληματίζεται που στέκεται αγκυλωμένος απέναντι στην τόση αδικία που έχει υποστεί και μαρτυρήσει. Υπ' αυτήν την έννοια, οι Άμλετ σήμερα, είναι εκατοντάδες χιλιάδες. Είναι όσοι προσπαθούν να καταλάβουν τι είναι αυτό που τους εμποδίζει να κάνουν πράξη τις σκέψεις εκείνες που θα βοηθήσουν να "στηθούν ξανά στα πόδια τους" οι "λυγισμένοι μας καιροί".
Χ.Θ.: Αυτό που περιέγραψα πριν. Είναι ένας άνθρωπος που αισθάνεται όλο και πιο επιτακτικά την ανάγκη επιστροφής μιας πρώτης “απλής” ιδέας. 
Της ιδέας μιας αγάπης. Οποιασδήποτε. Της επικοινωνίας του εγώ με το εσύ. Των μικρών στιγμών αλληλοκατανόησης, αλληλοσεβασμού, συνδημιουργίας, βοήθειας. Τα χέρια γύρω μας απλώνονται και όλο και πιο εμμονικά τα αγνοούμε. Αν κάπου έχει δημιουργηθεί ρωγμή σ αυτόν τον κόσμο που ζούμε είναι στο ήθος μας. Στον άνθρωπο μέσα μας. Όλα τα άλλα, οικονομίες, κοινωνίες, προβλήματα έρχονται δεύτερα, εξαιτίας ακριβώς αυτής της ρωγμής. Έχουμε πάρει το ρόλο μας στην ζωή και τον παίζουμε συνέχεια, τοποθετημένοι σε ένα ρολόι που μόνο μπροστά πάει με βιασύνη και εμμονή. Είναι τρομακτικοί οι καιροί μας. Ανυπόφοροι, άγριοι. Και το έργο αυτό λέει: Τώρα τί; Τι απομένει; Τι πρέπει να “κάνω”; Τι σημαίνει “είμαι” σ αυτόν κόσμο;
Εσείς ποιος ήρωας θα ήσασταν, ο Αμλετ ή ένα άλλο πρόσωπο και γιατί;
Ι.Κ.: Καθένας που διαβάζει το έργο βρίσκει, πιστεύω, στον εαυτό του μεγάλα κομμάτια της σκέψης του Άμλετ. Με μια πιο προσεκτική ματιά, όμως, γίνεται σαφές πως, λίγο-πολύ, έχει μέσα του σημαντικά στοιχεία κι από τους υπόλοιπους χαρακτήρες. Ίσως την απερισκεψία της Γερτρούδης, την καταπιεσμένη αντισυμβατικότητα της Οφηλίας, την αδιακρισία του Πολώνιου, τον ολέθριο ωφελιμισμό του Ρόζενκραντζ και του Γκίλδενστερν, τη φλογισμένη ανωριμότητα του Φόρτενμπρας ή ακόμα και τον αριβισμό του Κλαυδίου. Όσο κι αν θα ήθελε κανείς, λοιπόν, να ψελλίσει ή να βροντοφωνάξει το όνομα Άμλετ, μάλλον στην πραγματικότητα του ταιριάζει περισσότερο ένα ψηφιδωτό από όλους τους χαρακτήρες του έργου!
Χ.Θ.: Δεν γνωρίζω. Το μόνο για το οποίο είμαι σίγουρος είναι ότι όλοι θα έπρεπε να κουβαλάμε έναν Άμλετ μέσα μας. Οι καιροί μας τότε δεν θα “λύγιζαν” τόσο εύκολα.
Πέστε μου μερικά πράγματα για εσάς. Γιατί κάνετε θέατρο, τι θέλετε να πείτε και που θα θέλατε να φθάσετε.
Ι.Κ.: 'Ο,τι έχω αγαπήσει ποτέ, έχει στον πυρήνα του την αφήγηση. Αυτή την απλή ιδέα ανθρώπων που λένε σε άλλους ανθρώπους τι σκέφτηκαν, τι είδαν, τι ελπίζουν και τι φοβούνται. Τον κόσμο που βλέπουν και τους κόσμους που φαντάζονται. 
Νιώθω πολύ ευεργετημένη από εκείνους που κάποια στιγμή αποφάσισαν να πουν μια ιστορία μέσα από τη συγγραφή, τη μουσική σύνθεση, έναν πίνακα ή κάποιο άλλο μέσο. Χάρη σε κάποιους από αυτούς βρήκα απάντηση σε προβληματισμούς, απέκτησα νέους ή δεν συνέβη τίποτα από τα δύο αλλά βρήκα παρηγοριά στη σκέψη ότι κι άλλοι παιδεύονται από ανησυχίες αντίστοιχες με τις δικές μου. Στην πραγματικότητα θέλω απλά να μπορώ να ακούω ιστορίες, να λέω ιστορίες κι όποτε μου δίνεται η ευκαιρία να βοηθάω τους άλλους να λένε τις δικές τους.
Χ.Θ.: Ας ξεκινήσω ανάποδα. Το που θέλω να φτάσω είναι απλό. Να μπορώ να αρθρώνω αυτό που έχω ανάγκη μέσα από το θέατρο, με όσο γίνεται λιγότερες δυσκολίες. Είμαι πεπεισμένος ότι όσοι ασχολούμαστε με το θέατρο στην Ελλάδα σήμερα είμαστε απλά “χαζορομαντικοί”. Κανείς δεν νοιάζεται για την προστασία σου, για το τι κάνεις. Ούτε το κράτος-ένα αστείο είναι πια όλο αυτό-, ούτε ιδιωτική πρωτοβουλία υπάρχει, ούτε τίποτα. Και συ συνεχίζεις με το σύμπαν γύρω σου να καταρρέει. Και απλά επιλέγεις να μην απαντάς στην απλή ερώτηση: Γιατί; Αν αυτό δεν είναι ρομαντικό δεν ξέρω τι άλλο είναι. Το τι θέλω να πω προτιμώ να το ακούσω από τους άλλους. Από τους θεατές και ακροατές της δουλειάς μου. Αυτή η επικοινωνία χρειάζεται στο θέατρο. Θέτουμε ερωτήματα για να συζητήσουμε και να προχωρήσουμε όλοι μαζί την σκέψη μας. Τώρα το γιατί κάνω θέατρο... Θα απαντήσω ότι δεν ξέρω. Ήταν και είναι η πρώτη μου ανάγκη. Και ως ηθοποιός και ως σκηνοθέτης. Να λέω μια ιστορία που αν ευτυχήσει ίσως μετακινήσει ελάχιστα τον άνθρωπο που την ακούει. Αυτό μόνο.
_________________________________________________________________
Πληροφορίες:
Θέατρο Πορεία 28/4 έως 27/5 στις 8.30μ.μ.
Αμλετ του Ουίλιαμ Σαίξπηρ
Mετάφραση: Ιζαμπέλα Κωνσταντινίδου
Eπιμέλεια κειμένου - δραμ. επεξεργασία: Χρήστος Θεοδωρίδης, Ιζαμπέλα Κωνσταντινίδου
Σκηνοθεσία - μουσική επιμέλεια: Χρήστος Θεοδωρίδης
Χορογραφία: Ξένια Θεμελή
Σκηνογραφία: Τίνα Τζόκα
Κοστούμια; Βασίλης Μπαρμπαρίγος
Παίζουν: Παναγιώτης Εξαρχέας, Ξένια Θεμελή, Κώστας Κορωναίος, Ντένης Μακρής, Κατερίνα Πατσιάνη, Νικόλας Παπαδομιχελάκης, Τατιάνα-Άννα Πίττα, Σαμψών Φύτρος, Σπύρος Χατζηαγγελάκης
σχόλια