Aπό την πλευρά του Γιαν
Το αεροπλάνο που με φέρνει στο Τακλομπάν από το Σέμπου είναι από τα πρώτα που άρχισαν να πετούν μετά τον τυφώνα. Ακόμη κι από ψηλά, η θέα είναι αποκαρδιωτική. Σου προκαλεί δέος. Δεν βλέπεις κανένα όρθιο κτίριο. Χιλιάδες άνθρωποι έχουν μαζευτεί στο αεροδρόμιο, ψάχνοντας βοήθεια, ελπίζοντας πως κάποιο αεροπλάνο θα δεχτεί να τους πάρει μακριά από δω. Αλλά για πανικό, ούτε λόγος.
Οι άνθρωποι κάνουν ουρά, ήσυχα, αν και η υπομονή τους δοκιμάζεται σκληρά, εδώ και μέρες. Ακόμη κι όταν οι στρατιώτες πετάνε σοκολάτες από ψηλά, απλώνουν τα χέρια στον αέρα προσπαθώντας να πιάσουν όσο πιο πολλές, αλλά δεν ανοίγει μύτη. Οι Φιλιππινέζοι στρατιώτες είναι απίστευτα βοηθητικοί και ευγενικοί. Δεν θυμάμαι πουθενά αλλού να έχω δει στρατιώτες που να είναι τόσο καλοί άνθρωποι.
Βλέπεις παντού αλληλεγγύη. Οι άνθρωποι μοιράζονται τα λίγα που διαθέτουν. Βλέπεις παιδιά να παίζουν σε κάθε γωνιά, με ό,τι καταφέρουν να βρουν. Είναι εκπληκτικό πώς καταφέρνουν τα παιδιά να παραμένουν παιδιά ακόμη και στις πιο αντίξοες και καταστροφικές συνθήκες.
Πέφτει σιγά σιγά η νύχτα και ακόμη ψάχνουμε μέρος για να διανυκτερεύσουμε. Διάφοροι εργαζόμενοι στο ανθρωπιστικό πεδίο, δημοσιογράφοι, διεθνές προσωπικό, έχουν μαζευτεί σε ένα αθλητικό κέντρο που διέθεσε ο στρατός. Ένας Αυστραλός ρεπόρτερ μας δείχνει κάπου όπου μπορούμε να μείνουμε. Το κτίριο έχει υποστεί ζημιές αλλά ο ιδιοκτήτης του έχει κάνει αρκετή δουλειά κι ένα μέρος του είναι κατοικήσιμο. Είμαστε εξουθενωμένοι. Και πεινάμε τρομερά. Η σούπα με νουντλ του Νταμιάν έχει γεύση παραδεισένια. Όλοι βρίσκουμε μια γωνιά, έναν καναπέ, οι πιο τυχεροί κάνουν κατάληψη σε ένα κρεβάτι. Και καταρρέουμε.
Νωρίς το πρωί η ομάδα μας διασχίζει οριζοντίως, καθέτως και διαγωνίως την πόλη. Χάος παντού. Το Τακλομπάν είναι γεμάτο ερείπια και σάκους με πτώματα. Η μυρωδιά δεν αντέχεται. Σε όσους δεν φοράνε μάσκα δίνω λίγο από το λάδι «βάλσαμο της τίγρης» που φυλάω σε ένα μπουκαλάκι στην τσέπη για τέτοιες περιπτώσεις. Σε βοηθά να αντέξεις τη μυρωδιά του πτώματος. Ψάχνουμε μέρος να εγκαταστήσουμε το «φουσκωτό» νοσοκομείο μας. Τελικά, το νοσοκομείο Μπέθανι φαίνεται η καλύτερη επιλογή. Δεν υπάρχει άλλο μέρος στην πόλη με ίσιωμα και αρκετά τετραγωνικά για να φιλοξενήσει μια τόσο μεγάλη σκηνή. Η εγκατάσταση θα αρχίσει την Τρίτη, 19 Νοεμβρίου και πρέπει να δώσουμε αγώνα ταχύτητας ενάντια στον χρόνο για να καθαρίσουμε το έδαφος, που, όπως και η υπόλοιπη πόλη Τακλομπάν, έχει σκεπαστεί με ερείπια. Το νοσοκομείο δίπλα έχει θέα στη θάλασσα. Όλα στο εσωτερικό του έχουν καταστραφεί. Ίσως κάποια ιατρικά εργαλεία να μπορούν ακόμα να χρησιμοποιηθούν, και πού ξέρεις, ίσως αργά αργά να μπορέσουμε να αποκαταστήσουμε το κτίριο.
Κοντά στο ξενοδοχείο μας βρίσκουμε τον Τζέισον, ιδιοκτήτη ενός ορειβατικού κέντρου και γνωστό σπηλαιολόγο στην περιοχή, η οποία έχει πολλές υπόγειες σπηλιές από ασβεστόλιθο και προσφέρεται για τέτοια σπορ. Οι φίλοι του, που έχουν όλοι παρατσούκλι «cavemen» (άνθρωποι των σπηλιών), έχουν έρθει από όλο το αρχιπέλαγος, κάποιοι μάλιστα από το εξωτερικό, για να βοηθήσουν τον φίλο τους και την κοινότητα του Τακλομπάν. Υπάρχουν οικογένειες που τους αναθέτουν να βρουν τους συγγενείς τους. Εκείνοι παίρνουν μηχανάκια και ψάχνουν τους αγνοούμενους σε όλη την περιοχή, καμιά φορά ρισκάροντας την ίδια τους τη ζωή. Ο Τζέισον συγκρίνει τον τυφώνα με την ταινία World War Z. Ο τρόμος του δεν έχει κοπάσει ακόμα. Κουβαλά συνεχώς όπλο, αν και στον δρόμο βλέπεις πλέον μαζική την παρουσία του στρατού. Σε έναν από τους τοίχους μού δείχνει το σημάδι που άφησε το νερό, ύψους δύο μέτρων, έπειτα από την πλημμύρα. Ο Τζέισον και οι «άνθρωποι των σπηλιών» προθυμοποιούνται να μας βοηθήσουν να καθαρίσουμε το νοσοκομείο Μπέθανι. Όλοι τους είναι εντυπωσιακά θαρραλέοι και αφοσιωμένοι.
Όλοι αντιλαμβάνονται πόσο κρίσιμο είναι να επαναλειτουργήσει το νοσοκομείο στην πόλη τους. Τραύματα που σχετίζονται με τον τυφώνα έχουν ήδη αρχίσει να μολύνονται και ήδη έγιναν οι πρώτοι ακρωτηριασμοί στα στρατιωτικά νοσοκομεία. Η έλλειψη τράπεζας αίματος είναι τεράστιο πρόβλημα. Η έλλειψη ηλεκτρικού ρεύματος και ψύξης εμποδίζει μέχρι στιγμής οποιαδήποτε έννοια συντήρησης. Το ίδιο ισχύει και για εργαστήρια, εμβόλια και θερμοκοιτίδες. Η μαιευτική φροντίδα είναι άλλο ένα κρίσιμο ζήτημα.
Ακόμη κι αν ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού έχει ήδη κατορθώσει να φύγει από το Τακλομπάν, η πόλη είχε πάνω από 300.000 κατοίκους, οπότε το στήσιμο νοσοκομείου αναφοράς παραμένει προτεραιότητα.
Η ομάδα που έχει αναλάβει να στήσει το προσωρινό «φουσκωτό» νοσοκομείο φτάνει. Δεν μπορώ να κρύψω τον ενθουσιασμό μου που βρίσκω ξανά φίλους από το παρελθόν, τον Έρικ από το Κεμπέκ, με τον οποίο δουλέψαμε μαζί σε κρίσεις στο Μπουρούντι και στον σεισμό στην Αϊτή. Τον Ντανιέλ, έναν μηχανικό που γνώρισα στη Νιγηρία. Τον Αυστραλό Νταμιάν, στη Νιγηρία επίσης. Την Ορελί, ηλεκτρολόγο που γνώρισα πέρσι σε μια εκστρατεία εμβολιασμού των Γιατρών Χωρίς Σύνορα σε έναν προσφυγικό καταυλισμό στο νότιο Σουδάν.
Οι ομάδες Επείγουσας Δράσης μας αποτελούνται από πολύ έμπειρους ανθρώπους. Όλοι μας έχουμε δει καταστροφές και καταστροφές. Κανείς μας όμως δεν είχε δει τέτοιο μέγεθος καταστροφής. Ο τυφώνας Χαϊγιάν απλώθηκε στο αρχιπέλαγος σαν λάβα ηφαιστείου, αφήνοντας πίσω του μια φαρδιά «λεωφόρο», μήκους εκατοντάδων χιλιομέτρων, χωρίς ίχνος ζωής. Δεν μπορείς παρά να σταθείς ταπεινά μπροστά σ' αυτό που μπορεί να προκαλέσει μια λαίλαπα. Ή ίσως να είναι ο ίδιος ο άνεμος που μας ταπεινώνει.
Από την πλευρά της Καρολίν
Παρασκευή, 15 Νοεμβρίου. Ανέλαβα μέλος στην ομάδα Επείγουσας Δράσης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στο Γκουιουάν, μια μικρή πόλη 50.000 κατοίκων στη νοτιοανατολική ακτή του Σαμάρ, το μέρος που πρωτοχτύπησε ο τυφώνας. Αυτό που με εντυπωσίασε από την πρώτη στιγμή ήταν η απόλυτη καταστροφή. Δεν απέμεινε τίποτα σ' αυτή την πόλη, υπάρχουν όμως γωνιές που σου επιτρέπουν να φανταστείς πόσο όμορφα ήταν κάποτε. Ευτυχώς, δύο συνάδελφοι, ο Αλέξις και ο Άντζελο, ήρθαν και με υποδέχτηκαν θερμά στο «αεροδρόμιο», μια άσφαλτο που εξυπηρετεί ως διάδρομος προσγείωσης. Είχαν έρθει για να παραλάβουν επίσης το «κιτ επιβίωσης»* που έφερνα μαζί μου με το ελικόπτερο, το μοναδικό μέσο για να φτάσεις το Γκουιουάν σε λιγότερο από 12 ώρες.
Ας συστηθούμε: Είναι ο Γιόχαν και η Λίζα, χειρουργός γιατρός και νοσηλεύτρια αντίστοιχα, και οι δύο από τη Σουηδία. Η Ντέιζι, ντόπια νοσοκόμα, και ο Αλέξις και ο Άντζελο, δύο ειδικευμένοι τεχνικοί, από το Βέλγιο και την Ιταλία αντίστοιχα. Οι δύο τελευταίοι έχουν αναλάβει το «φουσκωτό» νοσοκομείο μας, που θα αντικαταστήσει εκείνο που καταστράφηκε από τον τυφώνα πριν από μία εβδομάδα. Είναι αγώνας ταχύτητας ενάντια στον χρόνο, γιατί δεν βρίσκεις τίποτα πλέον σ' αυτό το μέρος. Δεν υπάρχει νερό, δεν υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα, ούτε τηλεφωνικά δίκτυα. Όλα έχουν χαθεί!
Ενώ περιμένουμε το νοσοκομείο να στηθεί και να λειτουργήσει, οι γιατροί μας δουλεύουν σε ένα μισοερειπωμένο κέντρο υγείας. Με τη στέγη του να έχει σαρωθεί, το κτίριο εξακολουθεί να στέκεται, πράγμα που το λες και «θαύμα» σ' αυτή την ισοπεδωμένη πόλη. Ο Γιόχαν και η Λίζα έχουν πέσει με τα μούτρα στην περίθαλψη τραυματιών. Απολυμαίνουν πληγές, κάνουν ράμματα, εμβολιάζουν. Πολλές πληγές έχουν μολυνθεί γιατί έμειναν μέρες χωρίς περιποίηση, ορθάνοιχτες. Επίσης βλέπεις βαθιές εκδορές και πολλά κατάγματα. Οι γιατροί μας δουλεύουν χέρι με χέρι με ντόπιους γιατρούς που έχουν έρθει εθελοντικά από άλλα μέρη των Φιλιππινών να βοηθήσουν.
Στις 6 μ.μ. βραδιάζει. Χωρίς ρεύμα η πόλη βυθίζεται στην απόλυτη νύχτα. Η ομάδα αφηγείται τις εμπειρίες της από τη μέρα που πέρασε και βγάζει το πρόγραμμα της επομένης. Τα μάτια όλων κλείνουν από την κούραση. Εξετάσεις τραυματιών που έφταναν ακατάπαυστα, τεχνικά προβλήματα που γύρευαν άμεση λύση, η μέρα ήταν εξουθενωτική για όλους. Κοιμόμαστε στο πάτωμα ενός ερειπωμένου μικρού σπιτιού που καταφέραμε να φέρουμε βόλτα και να τακτοποιήσουμε όπως όπως. Βάλαμε ένα κομμάτι πλαστικό για στέγη. Το κατάλυμα αυτό το φτιάξαμε για τον ύπνο μας, σύντομα όμως θα γίνει χώρος αποθήκευσης φαρμάκων για το νοσοκομείο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.
Τρεις το πρωί. Καταρρακτώδης βροχή πέφτει πάνω στο αυτοσχέδιο καταφύγιό μας και με ξυπνά απότομα. Οι συνάδελφοί μου συνεχίζουν τον ύπνο τους. Σκέφτομαι το αυριανό πρόγραμμα. Τρία αεροφορτία της οργάνωσης θα φτάσουν στο αεροδρόμιο του Γκουιουάν. Θα πρέπει να οργανώσουμε πώς θα μεταφέρουμε από εκεί αμέτρητους τόνους από ιατρικό υλικό, φάρμακα και είδη πρώτης ανάγκης εδώ στη βάση μας. Δύσκολο να φανταστείς πως αύριο εδώ θα στηθούν αντίσκηνα και θα υπάρχει ένα ολόκληρο νοσοκομείο, που μάλιστα θα διαθέτει και χειρουργείο!
* Ένα «κιτ επιβίωσης» επιτρέπει στις ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα να έχουν αυτάρκεια όταν φτάνουν σε μια απομακρυσμένη περιοχή, προκειμένου να μην εξαρτώνται από τους έτσι κι αλλιώς επιβαρυμένους πόρους της ντόπιας κοινότητας. Διαθέτει αντίσκηνα, στρώματα αφρού, νερό, πακέτα με τρόφιμα ψυχρής ξήρανσης, μέχρι και κατσαρόλα.
Από την πλευρά της Νατάσα
Καθώς είμαι και εγώ η ίδια από τις Φιλιππίνες, γνωρίζω ότι είμαστε ένας ανθεκτικός λαός. Έχουμε πληγεί πολλές φορές από φυσικές καταστροφές. Έτσι, όταν βλέπω σε πoιο βαθμό έχουν απελπιστεί οι συμπατριώτες μου εδώ, σε ποια αδιανόητη κατάσταση βρίσκονται, μπορώ να αντιληφθώ πόσο άσχημα είναι τα πράγματα.
Νιώθω πως έπειτα από την πρώτη εκείνη «ζοφερή» φάση, την προηγούμενη εβδομάδα, όταν πραγματικά βρισκόμασταν στο σκοτάδι και μας ανησυχούσαν περισσότερο όσα δεν βλέπαμε από όσα βλέπαμε, σήμερα έχουμε λόγο να δείξουμε κάποια αισιοδοξία. Οι ομάδες μας Επείγουσας Δράσης κατάφεραν ήδη να είναι στο πεδίο, να έχουν αξιολογήσει τις ανάγκες, να έχουν σχεδιάσει τη δράση μας. Περιμένουμε ακόμη 140 ανθρώπους που είναι έμπειροι στη βοήθεια σε καταστροφές –γιατροί, νοσηλευτές, χειρουργοί, τεχνικοί, ψυχολόγοι, ειδικοί εξυγίανσης νερού και αποχετευτικών συστημάτων–, οι οποίοι από στιγμή σε στιγμή θα φτάσουν. Ήδη φτάνουν 359 τόνοι βοήθειας, ιατρικά υλικά, φάρμακα, είδη πρώτης ανάγκης. Και μαζί με όλα αυτά ψυχολόγοι. Αδύνατον να φανταστούμε τις ανάγκες ψυχικής βοήθειας που θα έχουν οι επιζώντες, προκειμένου να μαζέψουν ξανά τα κομμάτια τους –όσα απέμειναν– και να στήσουν ξανά τις ζωές τους.
Σήμερα ένας συνάδελφός μου, ο Αλέξις, είδε να νοσηλεύεται ένας άντρας που όταν έμαθε ότι σκοτώθηκε ολόκληρη η οικογένειά του, προσπάθησε να αυτοκτονήσει χτυπώντας το στήθος του με μαχαίρι.
=====
Επείγουσα έκκληση βοήθειας στις Φιλιππινες
Εκατομμύρια άνθρωποι στις Φιλιππίνες περιμένουν βοήθεια και από εμάς τους Έλληνες για να κρατηθούν στη ζωή. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουμε στείλει ήδη πάνω από 350 τόνους φαρμάκων και ειδών πρώτης ανάγκης, και οι ομάδες μας είναι από το πρώτο εικοσιτετράωρο στο πεδίο και περιθάλπουν ασθενείς, με πάνω από 100 άτομα προσωπικό. Καθώς –για λόγους ανεξαρτησίας και αμεροληψίας– σχεδόν το σύνολο των πόρων μας έρχεται από ιδιώτες και όχι από κυβερνητικά ή θεσμικά κονδύλια, περιμένουμε και τη δική σας βοήθεια –μικρή ή μεγάλη– για να παραμείνουμε ενεργοί.
Για δωρεά μέσω τράπεζας
Alpha Bank: 1040 0278 6014 374
Μέσω PayPal: http://support.msf.gr/philippines-typhoon
Με €30 εμβολιάζουμε 7 ανθρώπους κατά του τετάνου.
Με €50 εξασφαλίζουμε την εξυγίανση νερού για 10.000 άτομα για μία εβδομάδα.
Με €100 αγοράζουμε ένα χειρουργικό κιτ για έναν άνθρωπο.
σχόλια