Είδα αυτο το ωραίο σχέδιο του Γιόζεφ Ροτ, στο τελευταίο Νew York Review of Books.
Tου Μies Blomsma, απο το 1938.
Ο ίδιος ο Ροτ έχει γράψει πάνω: "Πραγματικά είμαι εγώ αυτός! Απεχθής, σουρωμένος, αλλά έξυπνος!"
Ήταν ζόρικη περίπτωση όντως. Πλάνητας. Μέθυσος. Άνισος. Αλλά πάντα ενδιαφέρων.
Έχω καλύψει πολλά χιλιόμετρα. Ανάμεσα στον τόπο όπου γεννήθηκα και τις πόλεις και τα χωριά όπου βρέθηκα τα τελευταία δέκα χρόνια για να μείνω βρίσκεται η ζωή μου: πιο εύκολα μπορώ να τη λογαριάσω με χωρικά παρά με χρονικά μέτρα. Τα χρόνια που άφησα πίσω μου είναι οι δρόμοι που ταξίδεψα. Πουθενά, ούτε σε μητρώο εκκλησίας, ούτε σε κατάστιχο δήμου, ούτε σε κτηματολόγιο δεν υπάρχει γραμμένη η ημερομηνία της γέννησής μου ή έστω το όνομά μου. Δεν έχω σπίτι ούτε πατρίδα. Το σπίτι μου και η πατρίδα μου είναι μέσα μου. Όπου είμαι δυστυχής, εκεί είναι το σπίτι μου. Ευτυχισμένος νιώθω μόνο έξω και μακριά από τον εαυτό μου. Αν αφεθώ έστω και μια φορά, θα χαθώ. Γι' αυτό και φροντίζω να μένω πάντα μέσα μου».
Για τον Ροτ έχει γράψει επανειλημμένως ο Παπαγιώργης στη lifo - αν και τον ανακάλυψε αργά.
Με εξαίρεση το Εμβατήριο του Ραντέτσκυ, τον θεωρούσε άνισο, πιθανόν λόγω ποτού.
Ψυχρά και λογοτεχνικά μπορούμε να πούμε ότι ο Ροτ ήταν χαμένος από χέρι. Το χώμα που πατούσε δεν ήταν ποτέ στέρεο, οι γυναίκες που αγάπησε ουδέποτε ένιωσαν ασφάλεια μαζί του, όσο για τους εκδότες και τις εφημερίδες με τις οποίες συνεργάστηκε, ήταν ένα παιχνίδι μεταξύ γλωσσών, μετακινήσεων, χαμένων χειρογράφων, παρεξηγήσεων, πολεμικών επιχειρήσεων, εθνοτήτων και ό,τι βάλει ο νους μας. Υπ' αυτή την έννοια, ο αναγνώστης, παρότι θέλγεται από το στυλ του Ροτ, σπανίως έχει την αίσθηση ότι το βιβλίο που έχει στα χέρια του μπορεί να ανταποκριθεί στα υπεσχημένα και να φέρει σε πέρας μια ιστορία ολοκληρωμένη. Απεναντίας, τα πρώτα κεφάλαια κατά κανόνα είναι επιτυχή, αλλά η συνέχεια, ως είθισται, αποδεικνύεται κατώτερη του αναμενομένου.
Αν εξαιρέσουμε το Εμβατήριο του Ραντέτσκυ, προφανώς το καλύτερο βιβλίο του, τα υπόλοιπα είναι για τον έναν ή τον άλλο λόγο οιονεί αδούλευτα, πρόχειρα, χωρίς στέρεο σκελετό και με ανολοκλήρωτους ήρωες. Άραγε, η «γραφή» υπερτερούσε απέναντι στα πρόσωπα του Ροτ, που τα επινοούσε μεν με ευκολία, αλλά τελικά ξεθύμαινε στα τελευταία κεφάλαια; Κάτι τέτοιο έχει ειπωθεί επανειλημμένα από τους κριτικούς του που, παρά ταύτα, αναγνωρίζουν τη σπάνια ικανότητά του. Όπως κι αν έχουν τα πράγματα, ο Ροτ ενσαρκώνει το πολιτιστικό μνημείο των Εβραίων της Γαλικίας, όπως λέγει ο Χάρολντ Μπλουμ.
Το κομμάτι του NYRB δεν προσθέτει κάτι στα ήδη γνωστά, αλλά τα συγκεφαλαιώνει ωραία.
During his time in Paris, Roth had always stayed at the Hotel Foyot, at the corner of the Rue de Tournon, overlooking the Luxembourg Gardens. He frequented a neighboring café and entire days went by without his leaving what he called his Tournon Republic. But one day the hotel closed down. It was scheduled for demolition, and a few days later Roth watched from his customary perch as his Parisian home crumbled into dust:
Now I'm sitting facing the vacant lot, and hearing the hours go by. You lose one home after another, I say to myself. Here I am, sitting with my wanderer's staff. My feet are sore, my heart is tired, my eyes are dry. Misery crouches beside me, ever larger and ever gentler; pain takes an interest, becomes huge and kind; terror flutters up, and it doesn't even frighten me anymore. And that's the most desolate thing of all.
σχόλια