Κι όμως, συμβαίνουν και αισιόδοξα πράγματα σε αυτό τον τόπο. Που αποδεικνύουν ότι η μιζέρια δεν είναι μονόδρομος, ότι η σελίδα μπορεί και πρέπει να γυρίσει, ότι μια άλλη Ελλάδα είναι πράγματι εφικτή – αρκεί να το πιστέψουμε, να το οργανώσουμε, να το παλέψουμε.
Από τις αυτοδιαχειριζόμενες ομάδες παραγωγών, τους συλλογικούς αγρούς, τις αγορές χωρίς μεσάζοντες ως τις κοινωνικές κουζίνες, τα κοινωνικά παντοπωλεία και τα «νέου τύπου» συνεταιριστικά εγχειρήματα, εκατοντάδες δίκτυα αλληλεγγύης αναπτύσσονται σε όλη τη χώρα αναζητώντας, συζητώντας και υλοποιώντας εναλλακτικά παραγωγικά, διατροφικά και οργανωτικά μοντέλα. Ένα κίνημα «ήρεμης δύναμης», δραστήριο, πολυσυλλεκτικό, που φιλοδοξεί να γίνει ανάχωμα διαρκείας στην κρίση, ανατρέποντας κατεστημένες αντιλήψεις, πρακτικές και πολιτικές «από το χωράφι ως το πιάτο» κι ακόμα παραπέρα!
«Δημιουργούμε ένα πανελλαδικό δίκτυο ενάντια στην πείνα, την ακρίβεια και την καταστροφή της ντόπιας παραγωγής, στοχεύοντας στην κάλυψη των βασικών διατροφικών αναγκών με ποιοτικά προϊόντα για όλους, για μια ζωή με αξιοπρέπεια», διαβάζω στο «μανιφέστο» της Πρώτης Συνάντησης Τροφής που διοργανώνουν πάνω από εκατό τέτοιες συλλογικότητες το Σαββατοκύριακο στη Γεωπονική Σχολή Αθηνών. Η προώθηση ενός δίκαιου και αλληλέγγυου εμπορίου, η στήριξη της τοπικής παραγωγής, η ποιοτική της αναβάθμιση, η δικαιότερη διανομή των αγαθών, οι δικαιότερες αμοιβές για Έλληνες και ξένους εργάτες γης, η αυτοοργάνωση, οι συμμετοχικές διαδικασίες, η απεξάρτηση από κερδοσκοπικά κυκλώματα, η καλλιέργεια της κοινωνικής αλληλεγγύης, η παραγωγική ανασυγκρότηση, η επιδίωξη της διατροφικής αυτάρκειας είναι οι κοινές τους συνισταμένες. Γιατί ναι, η Ελλάδα θα μπορούσε να είναι παραγωγικά και διατροφικά αυτάρκης αν προσανατόλιζε την παραγωγή της στις πραγματικές κοινωνικές ανάγκες», υποστηρίζουν.
Όσο «ουτοπικά» κι αν ακούγονται σε κάποιους όλα αυτά, άλλο τόσο ρεαλιστικά τα θεωρούν όσοι συμπράττουν ήδη ενεργά σε αυτά τα εγχειρήματα, δουλεύοντας υπομονετικά και συνήθως αθόρυβα πλην επίμονα και ουσιαστικά. Ήδη μιλάμε για χιλιάδες ανθρώπους ανά την Ελλάδα, χώρια οι αλληλέγγυοι και οι συναλλασσόμενοι. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε η Ομάδα Προετοιμασίας του διημέρου, υπολογίζεται ότι σήμερα υπάρχουν πανελλαδικά 45 δομές χωρίς μεσάζοντες (οι 37 στην Αττική) τις οποίες στηρίζουν 963 εθελοντές. Λειτουργούν επίσης 20 συλλογικές κουζίνες που μοιράζουν κάθε μήνα 9.000 μερίδες (αύξηση 290% σε μία διετία), ενώ 2169 νοικοκυριά ενισχύονται από τα τρόφιμα που προσφέρουν δωρεάν οι παραγωγοί κι άλλοι 13.000 άνθρωποι υποστηρίζονται κάθε μήνα με τα «πακέτα αλληλεγγύης. Οι αριθμοί αυτοί είναι μάλιστα αρκετά μεγαλύτεροι αν συνυπολογιστούν εγχειρήματα που προτιμούν να λειτουργούν ακόμα πιο αυτόνομα.
Με ένα το 35% των Ελλήνων να ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, την ανεργία στα ύψη και σχεδόν δύο στους δέκα να δυσκολεύονται να προμηθευτούν ακόμα και τα αναγκαία (στοιχεία ΟΟΣΑ), πρωτοβουλίες και συλλογικότητες όπως αυτές που συμμετέχουν στην Πρώτη Συνάντηση Τροφής δεν είναι απλά ένα κοινωνικό πείραμα, είναι αδήριτη αναγκαιότητα. Ένα πείραμα που «ενοχλεί»: Τρεις στις δέκα αγορές χωρίς μεσάζοντες έχει δεχτεί κάποιου είδους ενόχληση από τις αρχές, συχνά με τα πιο απίθανα προσχήματα. Γιατί υπάρχουν εμπορικά συμφέροντα που πλήττονται αλλά και δήμοι που βλέπουν ανταγωνιστικά τη δράση τέτοιων ομάδων στα «χωράφια» τους, καθότι «δεν τους εξασφαλίζουν ψήφους ούτε οικονομικά οφέλη από εταιρίες-διαμεσολαβητές σαν αυτές που αναλαμβάνουν να τρέξουν τις δικές τους κοινωνικές δράσεις», όπως μας λένε. Διαχωρίζουν οπότε τη θέση τους από ανάλογες δράσεις επίσημων φορέων, δήμων, εκκλησίας, φιλανθρωπικών οργανώσεων και ΜΚΟ, είναι όμως ανοικτοί σε συνεργασίες με όποια πρωτοβουλία ή συλλογικότητα μοιράζεται τις ίδιες ευαισθησίες.
Το πρόγραμμα του 2ημέρου της Γεωπονικής περιλαμβάνει ομιλίες, παρουσιάσεις, συζητήσεις, εργαστήρια, φαγητό από κοινωνικές κουζίνες, «τρύγημα» της μέχρι τα τώρα σοδειάς εμπειριών και «σπορά» νέων ιδεών και δράσεων για ένα ακόμα πιο γόνιμο μέλλον. Γιατί είπαμε, η αλληλεγγύη μπορεί να κάνει πέρα την πείνα και την ανέχεια αλλά δεν σερβίρεται στο πιάτο, ούτε πωλείται στα ράφια των σούπερ μάρκετ – τη χτίζεις καθημερινά πετραδάκι-πετραδάκι στο σπίτι, τη γειτονιά, την πόλη, το χωριό, την πλατεία, το χωράφι, στους εργασιακούς χώρους αλλά και στους τόπους παραγωγής. Πίσω και τους φάγαμε!
__________
Info: 29 & 30/3 Πρώτη Συνάντηση Τροφής, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, αμφιθέατρο Σίδερη, Ιερά Οδός 75.
σχόλια