Αν κάτι έλαμψε στην αγορά του βιβλίου το 2008 (μια χρονιά πανομοιότυπη με τις προηγούμενες σε μέγεθος και ταυτότητα) ήταν η εμφάνιση νεαρών συγγραφέων που όντως έχουν κάτι νέο να πουν και να το υπογράψουν, φέροντας όλο το βάρος της πρωτότυπης υπογραφής που μας έλειψε τελευταία. Διαβάσαμε το αστικό θρίλερ της Σταυρούλας ΣκαλίδηΠροδοσία και Εγκατάλειψη (Πόλις), την ποιητική συλλογή Το Σωσίβιο του Παναγιώτη Ιωαννίδη (Καστανιώτης), τα διηγήματα του Σπύρου Γιανναρά O Λοξίας (Ίνδικτος), το Ανάμισης Ντενεκέςτου πρωτοεμφανιζόμενου στο μυθιστόρημα Γιάννη Μακριδάκη (Εστία), το Καπρίτσιατης κυρίας Ν. της Μαρίας Φακίνου (Καστανιώτης) και πολλά άλλα. Η πολυφωνικότητα των νέων είναι ιδιαιτέρως εμφανής και στις συλλογικές εκδόσεις, με διηγήματα που είδαμε φέτος, όπως ταΟνόματα (Κέδρος), όπου γράφουν 15 νέοι συγγραφείς κάτω των 40 ετών.

Η τάση: Λιγότερα και με απαντήσεις

Με την οικονομική κρίση να αναδιανέμει budget και αναγνωστικές ανάγκες και το κοινό να επαναδιατυπώνει αιτήματα κοινωνικά, οικονομικά, ακόμη και υπαρξιακά, είναι προφανές πως η εκδοτική αγορά θα υποχρεωθεί να αλλάξει πορεία. Λιγότερα βιβλία θα εκδοθούν, αλλά αντίστοιχα θα αυξηθεί η αναλογία των βιβλίων πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών επιστημών που θα αναλύσουν και θα εξηγήσουν τις πολλαπλές κρίσεις που αντιμετωπίζουμε. Η επικαιρότητα όταν έχει μέγεθος και προφανή στόχευση στο μέλλον πάντα επηρεάζει τις αναγνωστικές συνήθειες. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των βιβλίων για τον Μπαράκ Ομπάμα που έγιναν παγκόσμια best seller εξαιτίας του τεράστιου ενδιαφέροντος του κοινού για την ενδεχόμενη στροφή της αμερικανικής πολιτικής.

BEST OF 2008

ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΧΡΟΝΟΥ
ΓΙΑΝΝΗΣ ΞΑΝΘΟΥΛΗΣ

Έχει το ρεκόρ εργατικότητας. Το Νοέμβριο του 2007 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά του Με του φιδιού το Γάλα (Ελληνικά Γράμματα), ενώ μέσα στο 2008 κυκλοφόρησε το βιβλίοΚωνσταντινούπολη των ασεβών μου φόβων(Μεταίχμιο) και το λεύκωμα από το αρχείο του Κ. Μεγαλοοικονόμου Βασικά θεατής: Ελληνικό Θέατρο 1950-1960 με εισαγωγή και σχόλια Γιάννη Ξανθούλη. Επίσης, προλόγισε το βιβλίο Χαρέμι, Ο οίκος της ηδονής της Σοφίας Σφυρόερα (Ελληνικά Γράμματα) και επιμελήθηκε το παιδικό βιβλίο του Λούαν Τζούλις Το κυπαρίσσι που τα 'βαλε με τον ουρανό.

ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΕΥΡΗΜΑ ΓΙΑ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΗ ΕΚΔΟΣΗ
ΟΙ  ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΕΙΣ

Είναι η πιο ασφαλής λύση σε μια αγορά που πελαγοδρομεί από την είσοδο δεκάδων βιβλίων, όπου οι άνθρακες είναι περισσότεροι από τα διαμάντια. Φέτος ήταν η χρονιά της επανέκδοσης κλασικών και αγαπημένων έργων, με νέα επιμέλεια, συμπληρώματα όπου κρίθηκε απαραίτητο, πιο φρέσκια ματιά και σίγουρα πιο όμορφα εξώφυλλα. Επέστρεψαν μεταξύ άλλων ηΑρχαία Σκουριά της Μάρως Δούκα (Πατάκης), το Σοφό Παιδί του Χρήστου Χωμενίδη (Πατάκης), Τα τζιτζίκια του Βαγγέλη Ραπτόπουλου (Κέδρος), Τώρα θα δεις του Δημήτρη Γκιώνη (Καστανιώτης), Ο βίος του Ισμαήλ Φερίκ Πασά της Ρέας Γαλανάκη (Καστανιώτης), Γλαύκος Θρασάκης του Βασίλη Βασιλικού (Ελληνικά Γράμματα), Ο Θησαυρός του Ξέρξη του Νάνου Βαλαωρίτη (Αγκυρα), Οι παράξενοι λόγοι της κυρίας Μποβαρί της Κλαίρης Μητσοτάκη (Αγρα) και πολλά άλλα.

ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ
ΗΠΑ

Οι αμερικανικές εκλογές καθοδήγησαν μεγάλο μέρος της εκδοτικής παραγωγής στα βιβλία που έχουν σχέση με τις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις των ΗΠΑ - ακόμη και μέσα από ένα λογοτεχνικό περιβάλλον. Μεταξύ άλλων, ξεχωρίσαμε τα Ιστορία του Λαού των Ηνωμένων Πολιτειών του Howard Zinn (Αιώρα), Η συνείδηση ενός Προοδευτικούτου Paul Krugman (Πόλις), Δημοκρατία χωρίς δεσμά (Αγρα),Ισχύει ό,τι πούμε εμείς του Νόαμ Τσόμσκι (Πατάκης), Ελπίδες και όνειρα: Η ιστορία του Μπαράκ Ομπάμα (Κλειδάριθμος).

ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΤΙΤΛΟΣ ΤΙΜΗΣ (!)
ΚΑΤΡΙΝ ΒΕΛΙΣΣΑΡΗ

Είναι γεγονός, η διευθύντρια του ΕΚΕΒΙ τιμήθηκε από το Γάλλο πρέσβη Κριστόφ Φαρνό με τα διάσημα του Ιππότη του Εθνικού Τάγματος της Αξίας. Ωραία, ένας ιππότης για το ελληνικό βιβλίο.

ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ

ΤΑ ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΑ

Αν το χέρι δειλιάζει πάνω από τον πάγκο του βιβλιοπωλείου, τότε η κόκκινη κορδέλα που τυλίγει ένα βιβλίο ανακοινώνοντας το βραβείο με το οποίο έχει τιμηθεί κάνει την απόφαση ευκολότερη. Φέτος είδαμε αρκετές «κορδέλες»: Ανατρέχοντας στις προθήκες του Ψυχογιού βλέπουμε μεταξύ άλλων: Στη χώρα των χρυσών ήλιωντου Καλέντ Χοσεϊνί (Britsih Book Award 2008), Το τοτέμ του Λύκου του Ζιάνγκ Ρονγκ (Μan Asian Literary Prize 2007), Άνθρωποι και Ζώα της Ίντρα Σίνχα (βραβείο Regional Commonwealth, υποψήφιο για Booker),Το Τέλος του Μίστερ-Υ της Σκάρλετ Τόμας (Orange Longlist 2008 Exclusive Books Longlist 2007), Η Κλέφτρα των βιβλίων του Μάρκους Ζούσακ (Prinz Honour Book 2006, Book sense book for the year). Eπίσης, το Αν δεν μιλάμε για τα σπουδαία πράγματατου Jon McGregor από τις εκδόσεις Άγρα (βραβείο Betty Trask Prize και Somerset Maugham Award), το Χαμένοι στο πλήθος της Κάθριν Ο' Φλιν από τις εκδόσεις Μίνωας (Costa First Novel Award 2007, Jeff Group First Novel Award Waterstone's Newcomecomer of the Year), το Γόμορρα του Ρομπέρτο Σαβιάνο από τις εκδόσεις Πατάκη (βραβείο Viareggio Repaci 2006 Opera Prima).

ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ
ΣΤΟ ΚΑΦΕ ΤΟΥ ΙΑΝΟΥ

Το άρωμα του καφέ και των φρεσκοτυπωμένων σελίδων δημιουργούν μια ασύλληπτη στιγμή ευφορίας στους απανταχού φανατικούς ή όχι και τόσο αναγνώστες που επισκέπτονται το καφέ του Ιανού. Εκεί συχνά συναντάμε αγαπημένους συγγραφείς και καλλιτέχνες, είτε ως διπλανούς θαμώνες, είτε ως οικοδεσπότες εξαιρετικών βραδιών πολιτισμού.

THE TOP TEN BOOKS

1Ουρλιαχτό και άλλα ποιήματα
Άλαν Γκίνσμπεργκ

Εκδόσεις Άγρα
«Ο Γκίνσμπεργκ έδειξε ότι και τις φωνές βάζοντας μπορεί κανείς να κάνει ποίηση» γράφει ο μεταφραστής Άρης Μπερλής για τη νέα έκδοση του εμβληματικού ποιήματος.Το Ουρλιαχτό και άλλα ποιήματα γίνεται σημείο αναφοράς, χάρη και στη γνωστή μοναδική αισθητική της Άγρας και την αγέρωχη μετάφραση που ταυτοποιείται με το πρωτότυπο.

2 Η ζωή είναι αγρίως απίθανη
Μαργαρίτα Καραπάνου

Η ημερολογιακή γραφή της Μαργαρίτας Καραπάνου από τα 13 της χρόνια μέχρι το 1980 αποκαλύπτεται σε αυτή την έκδοση που κατορθώνει να καθηλώσει τον αναγνώστη με την αλλόκοτη γοητεία και δύναμη αυτής της σημαντικής συγγραφέως. Η ανάγνωση γίνεται ακόμη πιο βαθιά και κάπως επώδυνη, μετά τον πρόσφατο ξαφνικό χαμό της στις αρχές του μήνα. Ένα farewell λογοτεχνικής φλέβας.

3 Οι μικρές αναμνήσεις
Ζοζέ Σαραμάγκου

Η αυτοβιογραφία του Πορτογάλου συγγραφέα που επαναπροσδιόρισε την ευρωπαϊκή γραφή έφτασε στα χέρια μας αφού προηγήθηκαν είκοσι χρόνια συγγραφής, σκισίματος σελίδων και επιστροφής στο πιο «δύσκολο» για το συγγραφέα κείμενο. Αφορά τα 15 πρώτα χρόνια της ζωής του νομπελίστα συγγραφέα και φέρει όλη την τρυφερότητα της αναδρομής στα κρίσιμα παιδικά χρόνια.

4 Η Μαρία των Μογγόλων
Μαριάννα Κορομηλά

Εκδόσεις Πατάκη
Ένα ανένταχτο βιβλίο που εξιστορεί γεγονότα πραγματικά και περιδιαβαίνει με τη χάρη της μυθιστορηματικής γραφής στην ιστορία του Βυζαντίου. Οδηγός η Μαρία Παλαιολογίνα, ένα τριτεύον πρόσωπο ιστορικά, που εστάλη έφηβη νύφη στους Μογγόλους για να εξασφαλιστεί η βυζαντινομογγολική ειρήνη. Η Κορομηλά αποδεικνύει με αυτό το βιβλίο πως παραμένει ιερατική μορφή της ιστορικής, περιηγητικής μα και μυθιστορηματικής γραφής.

5 O Hλίθιος
Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι

Εκδόσεις Ίνδικτος
Άφιξη των ημερών που κατόρθωσε αυτομάτως να χαρακτηριστεί μνημειώδης. Ο οίκος Ίνδικτος με πείσμα συνεχίζει το μεγάλο στοίχημα του Ντοστογιέφσκι, με μεταφράστρια την Ελένη Μπακοπούλου. Ένα χρόνο μετά τους Δαιμονισμένους, ο Ηλίθιος έφτασε στα χέρια μας με το εξαιρετικό εξώφυλλο από την ταινία του MπρεσόνAu hazard Balthazar.

6 Mαρία Βοναπάρτη - Η ζωή της
Σελιά Μπερτέν

Εκδόσεις Ποταμός
Η ογκώδης βιογραφία της «τελευταίας Βοναπάρτη» διασχίζει τα σκοτεινά μονοπάτια των προγόνων της πριγκίπισσας και ψυχαναλύτριας, τις δολοπλοκίες της βασιλικής οικογένειας αλλά και την πορεία της στο χώρο της ψυχανάλυσης (πλάι στον Φρόιντ). Η σπάνια περίπτωση που μια αυτοβιογραφία λειτουργεί ως ιστορικό ντοκουμέντο όχι μόνο για το βίο των Βοναπάρτηδων αλλά και για την άνθηση της ψυχανάλυσης στο Μεσοπόλεμο.

7 Ανάμεσα στους τοίχους
Φρανσουά Μπεγκοντό

Ένα βιωματικό αφήγημα που συζητήθηκε από τις πρώτες μέρες της κυκλοφορίας του, για να επανέλθει «καυτό» τις μέρες αυτές που έφηβοι και νέοι οργισμένοι βγαίνουν στους δρόμους. Ο Μπεγκοντό, δάσκαλος σε γαλλικό λύκειο, προσπαθεί να περάσει τον τοίχο της δυσπιστίας και της διαφορετικότητας και τα καταφέρνει. Την εμπειρία του αυτή αφηγείται αποφεύγοντας συναισθηματισμούς και ηθικολογίες, σε ένα κείμενο μεστό και ευθύβολο όσο λίγα από αυτά που διαβάσαμε φέτος.

8 Τελευταίος σταθμός Σαλίνα Κρους
Ντέιβιντ Λαλέ

Κινηματογραφική ορμή και ισορροπία στο μεταίχμιο μεταξύ ποίησης και γκροτέσκου εκπέμπει η γραφή του Λαλέ σε αυτό το βιβλίο που θα μπορούσε να είναι η εναλλακτική βιογραφία του Αρθούρου Κραβάν (ποιητής, πυγμάχος, ναύτης, τυχοδιώκτης). Η συναρπαστική ζωή του προσφέρεται ταυτόχρονα για μια ανάγνωση- περιήγηση στον κόσμο, αφού ο Λαλέ τον ακολουθεί στα ταξίδια του από το Παρίσι στη Βαρκελώνη, στη Βόρεια Αμερική, στο Μεξικό, μέχρι την καταληκτική ημερομηνία: Σαλίνα Κρους.

9Η τσακισμένη ακτή
Πίτερ Τεμπλ

Το καλύτερο αστυνομικό μυθιστόρημα του 2007 (σύμφωνα με το Βραβείο της Διεθνους Ομοσπονδίας Συγγραφέων Αστυνομικού Μυθιστορήματος) φέρει όλες τις αρετές της πλοκής μυστηρίου αλλά και της στέρεης λογοτεχνικής γνώσης. Πορνογραφία, σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων, κοινωνικές διακρίσεις, οικονομικά σκάνδαλα, παγκοσμιοποίηση είναι μερικά από τα θέματα που βάζει στον καμβά του ο Τεμπλ.

10Logicomix
Απόστολος Δοξιάδης & Χρίστος Χ. Παπαδημητρίου

Το πρώτο ελληνικό graphic novel αποτελεί ταυτόχρονα ένα παγκόσμιο εκδοτικό γεγονός, καθώς τον προσεχή Οκτώβριο θα κυκλοφορήσει και σε Αγγλία και Αμερική από τον οίκο Bloomsbury. Μυθιστόρημα και κόμικ μαζί, το βιβλίο αποκωδικοποιεί τη συναρπαστική αλλά και δυσπρόσιτη αναζήτηση των θεμελίων των Μαθηματικών. Το ρόλο του αφηγητή έχει ο πιο συναρπαστικός χαρακτήρας της ιστορίας, ο μεγάλος μαθηματικός και φιλόσοφος Μπέρτραντ Ράσελ.