Στην είσοδο της Ελληνοαμερικανικής ένωσης στην οδό Μασσαλίας τίποτα δεν σε προϊδεάζει για αυτό που πρόκειται να δεις. Μια χαμογελαστή κοπέλα τρέχει καταπάνω μου με ένα ψεύτικο μαχαίρι, αγόρια είναι ξαπλωμένα στο πάτωμα, ενώ τα υπόλοιπα μέλη μιας πολυάριθμης ομάδας είναι χαλαρά και συζητούν μεταξύ τους. Το σκηνικό είναι τελείως αντιφατικό με αυτό που πρόκειται να ακολουθήσει στην παράσταση που οργανώνει ο Δημήτρης Πλαβούκος η δραστήρια ομάδα εθελοντών του.
Λίγο αργότερα την αίθουσα επικρατεί απόλυτη ησυχία. Οι θεατές προχωράνε δειλά μέσα στο απόλυτο σκοτάδι μέσα σε διαδρόμους που θυμίζουν λαβύρινθο ενώ αμέσως ξεκινάει η πρώτη περφόρμανς με τρομερή ένταση που θα διατηρηθεί αμείωτη μέχρι την έξοδο από το τούνελ. Τι ακριβώς όμως είναι το Tunnel of Oppression;
Από τα παιδιά στο σχολείο που τους δικαιολογούν οι καθηγητές και οι γονείς με εκφράσεις του στυλ, «έτσι κάνουν τα παιδιά» ή το κλασικό «άντρεψε λίγο», μέχρι και τον διευθυντή ή τη διευθύντριά σου που δεν σου φέρεται με το σεβασμό που αρμόζει σε έναν υπάλληλο. Η βία υπάρχει παντού και σε κάθε μορφή...
Πρόκειται για μια διαδραστική παράσταση που ξεκίνησε το 1993 από φοιτητές του Western Illinois University με σκοπό να ευαισθητοποιήσουν και να δραστηριοποιήσουν τον κόσμο γύρω από θέματα διάκρισης και ρατσισμού. Αργότερα, το 1998 δολοφονία του Matthew Sheppard στο Wyoming και του James Byrd Jr., στο Τέξας, οι φοιτητές άρχισαν να προσθέτουν αναπαραστάσεις ομοφοβίας, βιασμού, δολοφονίας και γενικά θεματολογία που αφορούσε εγκλήματα μίσους. Έτσι μετατράπηκε σε μια εκδήλωση στην οποία οι φοιτητές μπορούσαν να πάρουν θέση ενάντια σε σύγχρονα κοινωνικά ζητήματα που τους απασχολούσαν.
Στην Ελλάδα έφτασε από τον Δημήτρη Πλαβούκο και την ομάδα εθελοντών του. Όπως μας λέει ο σκηνοθέτης «Η ιδέα για να φέρω το Tunnel of Oppression στην Ελλάδα, γεννήθηκε από την ανάγκη αυτής της ενημέρωσης, της αφύπνισης και αν θέλεις της επιμόρφωσης γύρω από τέτοιου είδους θέματα, κυρίως μετά το θάνατο του 20χρονου φοιτητή τον Φεβρουάριου που μας πέρασε. Ένιωσα την ανάγκη να κάνω κάτι γι' αυτό που συνέβη, να μην μείνω ένας απλός θεατής».
Συνεχίζουμε την συζήτηση, μιλώντας για την προσωπική εμπειρία του σκηνοθέτη αλλά και την απόφασή του να ασχοληθεί με ένα τόσο ευαίσθητο θέμα. «Εγώ έπαιξα στο Tunnel of Oppression το 2001 ως φοιτητής και το 2003 συμμετείχα στη διοργάνωση. Το «έφερα», αν θέλεις, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, με σκοπό να βάλουμε τον «σπόρο», ώστε να αρχίσουν και άλλοι να ασχολούνται με αυτό. Να ξεκινήσει σιγά, σιγά, αυτού του είδους η ενημέρωση που συνδυάζει την τέχνη της ηθοποιίας με τη ψυχολογία, να μπαίνει σε όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, ιδιαίτερα στα δημόσια σχολεία όπου δεν υπάρχουν φοιτητικοί σύλλογοι, κάτι που πιστεύω ότι είναι αναγκαίο. Κάνουμε την αρχή, ώστε να υπάρξει συνέχεια και από άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Βία νομίζω βιώνει ο καθένας μας, είτε ως θύμα είτε ως θύτης, ηθελημένα ή όχι. Από τα παιδιά στο σχολείο που τους δικαιολογούν οι καθηγητές και οι γονείς με εκφράσεις του στυλ, «έτσι κάνουν τα παιδιά» ή το κλασικό «άντρεψε λίγο», μέχρι και τον διευθυντή ή τη διευθύντριά σου που δεν σου φέρεται με το σεβασμό που αρμόζει σε έναν υπάλληλο. Η βία υπάρχει παντού και σε κάθε μορφή, αυτό που έχουμε ως σκοπό είναι να σταματήσουμε τη διαιώνισή της, και για να γίνει αυτό πρέπει να υπάρξει ενημέρωση, αναγνώριση και κατανόηση, συνειδητοποίηση και κυρίως παιδεία και αποδοχή».
Γιατί όμως μιλάμε σήμερα τόσο πολύ για το μπούλινγκ και την καταπίεση; «Δεν είναι κάτι καινούργιο, απλώς του δώσαμε μια μοντέρνα λέξη για να το χαρακτηρίσουμε. Ο εκφοβισμός υπήρχε πάντα, σε όλους τους τομείς της ζωής μας, στο εκπαιδευτικό περιβάλλον, το επαγγελματικό μας περιβάλλον, μέχρι και τον εκφοβισμό που δεχόμαστε από τα μέσα ενημέρωσης ή τις αναρτήσεις στα διάφορα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Παλιότερα, στο εκπαιδευτικό περιβάλλον, λεγόταν μαγκιά, νταηλίκι, αντρική συμπεριφορά, τώρα λέγεται bullying. Το ερώτημα ίσως έπρεπε να είναι γιατί αργήσαμε τόσο να μιλήσουμε για την καταπίεση και το μπούλινγκ όπως και μιλάμε πολύ για αυτά τα θέματα αλλά τι κάνουμε γι' αυτό;»
Με ποιον τρόπο όμως, το Tunnel of Oppression θα ευαισθητοποιήσει και -το σημαντικότερο- θα κινητοποιήσει το κοινό σε θέματα βίας και καταπίεσης; «Θέλω να πιστεύω πως ναι. Θα γίνει η αρχή και όχι μόνο της ευαισθητοποίησης του κοινού αλλά να προχωρήσουμε όλοι σε κάτι περισσότερο. Πράξεις. Να λύσουμε τη σιωπή μας απέναντι στην καταπίεση που μας ασκείται ή που βλέπουμε να ασκούν στους γύρω μας. Να ανοίξουμε τα μάτια σε αυτά που συμβαίνουν και να κάνουμε κάτι γι' αυτό. Να απευθυνθούμε σε εκείνους που μπορούν να βοηθήσουν. Τις περισσότερες φορές, το να μιλήσεις σε εκείνον τον άνθρωπο που δέχεται αυτού του είδους την καταπίεση, είναι αρκετό για να σταματήσει να νιώθει ότι είναι μόνος του σε αυτήν την κατάσταση»
Η ομάδα των εθελοντών, αποτελείται από αγόρια και κορίτσια, από 18 μέχρι 25 χρονών. Είναι ταλαντούχοι και σε μεταφέρουν αμέσως στο κλίμα της παράστασης, κάτι που σου προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση όταν μαθαίνεις ότι είχαν μόνο δύο μήνες στη διάθεσή τους για να προετοιμαστούν. Μιλάνε με ενθουσιασμό για αυτό που κάνουν και συμπληρώνουν ο ένας τον άλλο. «Ήταν πρόκληση για μας. Όλοι έχουμε υπάρξει και θύματα και θύτες και για αυτό θέλαμε να ευαισθητοποιήσουμε τον κόσμο. Το σημαντικότερο είναι ότι η παράσταση πραγματοποιείται σε μια δύσκολη περίοδο, εν μέσω της πολιτικής και της οικονομικής κρίσης που τέτοιες δράσεις εκλείπουν. Κανείς δεν μιλάει πια για την κοινωνική κρίση για αυτό και εμείς προσπαθούμε να περάσουμε ένα σημαντικό μήνυμα. Ακόμη και ένα άτομο να ευαισθητοποιηθεί με αυτό που κάνουμε, θα είμαστε ικανοποιημένοι»
Η ευαισθητοποίηση των θεατών λοιπόν, ξεκινάει ήδη μετά το τέλος της παράστασης. Ακολουθεί αποφόρτιση στην οποία οι συμμετέχοντες μιλάνε για την εμπειρία τους και τα συναισθήματά τους κατά τη διάρκεια της παράστασης. Η ομάδα αποφόρτισης και ενημέρωσης σημειώνει ότι ο κόσμος έχει ανάγκη να μιλήσει, να εκφράσει όλα όσα τον πνίγουν και τον καταπιέζουν. Είναι μια ανάγκη επικοινωνίας και πραγματικής επαφής, όχι αποστασιοποίησης πίσω από την οθόνη του υπολογιστή.
Info:
14/9-25/9
Καθημερινά από τις 14:00 έως τις 20:00,
και το Σάββατο 19 Σεπτεμβρίου, από τις 12:00 έως 20:00
Hellenic American College
JFK Gallery
Μασσαλίας 22, Αθήνα
Tηλ. Επικοινωνίας: 210 3680950
σχόλια