Η Εμίλια Πέρεζ απέσπασε 13 υποψηφιότητες. Το Brutalist, 10. Και το Κονκλάβιο, 8. Συνολικά 31 υποψηφιότητες για τρεις ταινίες με κεντρικό θέμα μια Μεξικανή τρανς, έναν Ούγγρο μετανάστη και έναν ίντερσεξ καρδινάλιο αντίστοιχα.
Αν, επίσης, υπολογίσουμε την παρουσία του I’m still here, μιας ευθείας καταγγελίας της δικτατορίας της Βραζιλίας, στις κατηγορίες ταινίας και α' γυναικείου ρόλου, του Sing Sing, με θέμα το καλλιτεχνικό πρόγραμμα αναμόρφωσης σε φυλακές, στο σενάριο, το τραγούδι και τον α' ανδρικό ρόλο, το Nickel Boys (στη δεκάδα της καλύτερης ταινίας και στην πεντάδα του σεναρίου) με την υποκειμενική αφήγηση δυο νέων Αφρικανοαμερικανών που πέρασαν από σωφρονιστικό ίδρυμα, το Anora των 6 υποψηφιοτήτων για τις τρελές περιπέτειας μιας σεξεργάτριας που κρύβει τη ρωσική καταγωγή της, και, κυρίως, την κάπως απροσδόκητη, καθ’ όλα άξια υποψηφιότητα του Σεμπάστιαν Σταν για το καθόλου κολακευτικό πορτρέτο του ίδιου του 47ου Προέδρου των ΗΠΑ όταν ήταν Apprentice, τότε παίρνουμε μια σαφή γεύση για το τι αντιπολιτευτικό θα ακολουθήσει μετά τη βραδιά της απονομής των 97ων βραβείων της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου!
Τα μέλη εκτός ΗΠΑ που σταδιακά εντάχθηκαν στο εκλογικό σώμα φαίνεται να περνούν το γούστο και τη φωνή τους και κρατούν τον φανό ενός σινεμά που δεν έχει καμία σχέση με αυτό που ενδεχομένως τα σχεδόν 80 εκατομμύρια των ρεπουμπλικανών ψηφοφόρων έχουν στον νου τους ως μαζική διασκέδαση απόδρασης.
Σε πλήρη αντίστιξη με την αναχρονιστική κίνηση απευθείας διορισμού τριών λευκών εκπροσώπων της παλιάς χολιγουντιανής τάξης πραγμάτων, του Γιον Βόιτ, του Μελ Γκίμπσον και του Σιλβέστερ Σταλόνε –κάποτε οσκαρικών για να μην ξεχνιόμαστε– ως πρέσβεων/συμβούλων από τον Ντόναλντ Τραμπ, με σκοπό να βοηθήσουν το Λος Άντζελες να ορθοποδήσει σε οικονομικό επίπεδο, και έμμεσα σε ένα ηθικότερο μονοπάτι, τα Όσκαρ βαδίζουν στον εντελώς αντίθετο δρόμο της συμπερίληψης και της διεθνοποίησης που ακολουθούν εδώ και κάποια χρόνια.
Τα μέλη εκτός ΗΠΑ που σταδιακά εντάχθηκαν στο εκλογικό σώμα φαίνεται να περνούν το γούστο και τη φωνή τους και κρατούν τον φανό ενός σινεμά που δεν έχει καμία σχέση με αυτό που ενδεχομένως τα σχεδόν 80 εκατομμύρια των ρεπουμπλικανών ψηφοφόρων έχουν στον νου τους ως μαζική διασκέδαση απόδρασης. Με εξαίρεση το Dune 2 και κάποια κινούμενα σχέδια, καμία άλλη ταινία δεν εκπροσωπεί το mainstream. Ακόμη και το Wicked των 10 υποψηφιοτήτων, μια τεράστια εμπορική επιτυχία με έρεισμα σε νεαρότερο κοινό, μιλά για τη διαφορετικότητα με ευανάγνωστα σύμβολα.
Το Εμίλια Πέρεζ έσπασε το ρεκόρ υποψηφιοτήτων για ξενόγλωσση ταινία. Με τα 13 πλασαρίσματα σε όλες τις βασικές κατηγορίες, και με τρεις ηθοποιούς να διεκδικούν Όσκαρ, μαζί με τη μουσική και δύο τραγούδια, πολλαπλά nods για τον ίδιο τον Ζακ Οντιάρ, χωρίς ακόμη να έχει διευκρινιστεί αν είναι και επίσημα παραγωγός, και φυσικά τη διεθνή ταινία όπου είναι ακλόνητο φαβορί, ισοβαθμεί στη δεύτερη θέση με ταινίες όπως: Όσα παίρνει ο άνεμος, Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ, Όσο υπάρχουν άνθρωποι, Μέρι Πόπινς, αλλά και με τα πιο πρόσφατα Φόρεστ Γκαμπ, Ερωτευμένος Σαίξπηρ, τον πρώτο Άρχοντα των δαχτυλιιών, Σικάγο, The curious case of Benjamin Button, Η μορφή του νερού και το περσινό Οπενχάιμερ.
Με 14 παραμένουν στην κορυφή των στατιστικών το Όλα για την Εύα, ο Τιτανικός και το Lalaland. Το προηγούμενο ρεκόρ το είχε το Roma του Αλφόνσο Κουαρόν και το Τίγρης και Δράκος του Ανγκ Λι με 10, ενώ η μοναδική μη αγγλόφωνη ταινία που έχει κατορθώσει να σαρώσει τα μεγάλα βραβεία, και κυρίως αυτό της καλύτερης ταινίας, είναι τα Παράσιτα, κερδίζοντας τα 4 από τα μόλις 6 βραβεία για τα οποία είχε προταθεί πριν από ακριβώς πέντε χρόνια. Παρότι ο Ζακ Οντιάρ δεν κέρδισε τη Χρυσή Σφαίρα σκηνοθεσίας και στις Κάννες, που τον έχουν πολλάκις τιμήσει, δεν έφτασε πέρα από το απλό Βραβείο της Επιτροπής, η ταινία και ο ίδιος δεν είναι καθόλου απίθανο να επικρατήσουν σε μια χρονιά χωρίς το προβάδισμα που είχαν ο Νόλαν και οι Ντάνιελς πέρσι και πρόπερσι αντίστοιχα.
Το Brutalist παραμένει ο μεγάλος του αντίπαλος: είναι μεγάλο σινεμά σε φιλοδοξία αλλά και σε διάρκεια. Πόσοι ψηφοφόροι το έχουν δει εκεί που του ταιριάζει, δηλαδή στη μεγαλύτερη δυνατή οθόνη; Όχι τόσοι όσους χρειάζεται η ταινία για να το εκτιμήσουν δεόντως, συνεπώς οι πιθανότητες μειώνονται αισθητά. Μια αντίστοιχης κλίμακας και επικής διάστασης ταινία, οι Κόκκινοι του Γουόρεν Μπίτι, είχαν αποχωρήσει από την τελετή του 1982 με βραβεία φωτογραφίας, ερμηνείας για τη Μορίν Στέιπλετον και σκηνοθεσίας, το μοναδικό του Αμερικανού στην «αναγεννησιακή» καριέρα του. Κάτι παρόμοιο μπορεί να συμβεί και στην περίπτωση της δημιουργίας του Μπρέιντι Κόρμπετ.
Το Κονκλάβιο διεκδικεί τον ρόλο της ευγενούς συμμετοχής σε πολλές κατηγορίες, χωρίς επείγουσα ανάγκη να κερδίσει κάποια από αυτές, εκτός από τη σεναριακή διασκευή του μυθιστορήματος του Ρόμπερτ Χάρις από τον Πίτερ Στρον.
Στη δεκάδα της καλύτερης ταινίας τα προγνωστικά έπεσαν μέσα, με εξαίρεση την απουσία του Sing Sing και του Αληθινού Πόνου έναντι του Substance και κυρίως του I’m still here, της δεύτερης μης αγγλόφωνης ταινίας της κατηγορίας, χωρίς όμως τη στήριξη υποψηφιοτήτων στη σκηνοθεσία και στο σενάριο.
Στην πεντάδα των καλύτερων σκηνοθετών, για πρώτη φορά στην καριέρα τους, εκτός του Οντιάρ και του Κόρμπετ, ο Τζέιμς Μάνγκολντ για το A complete unknown, που έχει συνολικά 8 υποψηφιότητες, και ο Σον Μπέικερ για το Ανόρα είναι οι άλλοι δύο από τους τέσσερις άνδρες της παρέας. Η πέμπτη θέση θα μπορούσε να είχε καταληφθεί από τον Ντενί Βιλνέβ ή τον Τζον Τσου για τα περίτεχνα blockbusters της οσκαρικής χρονιάς. Ή βέβαια από τον Έντουαρντ Μπέργκερ, τον Γερμανό δημιουργό του Κονκλάβιου, που είχε παραληφθεί και με το Ουδέν Νεώτερο που είχε κερδίσει το Διεθνές Όσκαρ πρόπερσι.
Η ωραία, σχετική (γιατί οπωσδήποτε συζητιόταν) έκπληξη ήταν η Κοραλί Φαρζά που πήρε το Βραβείο Σεναρίου στις Κάννες για το Substance: Το ελιξίριο της νιότης, που συνολικά απέσπασε 5 υποψηφιότητες· έγινε η ένατη γυναίκα που διεκδικεί Όσκαρ στα χρονικά του θεσμού, μετά την πρώτη, τη Λίνα Βερτμίλερ, και την πιο πρόσφατη Τζέιν Κάμπιον, μία από τις τρεις που το έχει κερδίσει, μαζί με την Κάθριν Μπίγκελοου και την Κλόι Τζάο.
Η μεγάλη απούσα, όχι μόνο στις υποψηφιότητες σεναρίου και σκηνοθεσίας αλλά και στην κατηγορίας Καλύτερης Ταινίας, είναι η Παγιάλ Καπάντια με το Όλα όσα φανταζόμαστε ως φως. Δυστυχώς, δεν είχε δικαίωμα συμμετοχής στις διεθνείς ταινίες, απ' όπου παραδόξως απουσιάζει και το Kneecap, γιατί η αρμόδια επιτροπή έκρινε πως το βραβευμένο αυτό αριστούργημα από το Φεστιβάλ Καννών δεν ήταν αρκετά «ινδικό», εκτιμώντας μάλιστα πως είναι κακότεχνο!
Η Ισπανίδα Κάρλα Σοφία Γκασκόν έγινε η πρώτη τρανς ηθοποιός που προτείνεται για α' ρόλο, για την ερμηνεία της στο Εμίλια Πέρεζ. Στις Χρυσές Σφαίρες δήλωσε πως το συναίσθημα ήταν γλυκόπικρο, μια και κέρδισε η ταινία, αλλά έχασε η ίδια, συμπληρώνοντας ωστόσο πως μετά τη νίκη της στις Κάννες έναντι της Ντεμί Μουρ ένιωσε, όπως κι εκείνη, και τώρα είναι πάτσι: «Θα δούμε ποια θα σπάσει την ισοπαλία», κατέληξε, προβλέποντας όχι μόνο πως θα είναι συνυποψήφιες αλλά και πως το ντέρμπι θα διεξαχθεί μεταξύ των δυο τους.
Οι υπόλοιπες της πεντάδας, όλες πρωτάρες στην κατηγορία, είναι η Μάικι Μάντισον, που μπορεί να κάνει την ανατροπή, η Σίνθια Ερίβο, που παρά το φωνητικό της tour de force δεν έχει πολλές πιθανότητες, και η Φερνάντα Τόρες για το I’m still here που κέρδισε τη Χρυσή Σφαίρα για δράμα και δεν την ξεγράφουμε εύκολα από την κούρσα – έγινε η δεύτερη Βραζιλιάνα στην πεντάδα των πρώτων ρόλων στα Όσκαρ, είκοσι έξι χρόνια μετά τη μητέρα της, τη Φερνάντα Μοντενέγκρο, για τον Κεντρικό Σταθμό, η οποία παίζει τον ίδιο χαρακτήρα, σε μεγαλύτερη ηλικία, και πάλι σε σκηνοθεσία Βάλτερ Σάλες! Έξω από την πεντάδα η Πάμελα Άντερσον για το Last Showgirl (κρίμα η επιστροφή), η Κέιτ Γουίνσλετ για το Lee και κυρίως η Νικόλ Κίντμαν και η Αντζελίνα Τζολί που δεν έπεισαν τα μέλη της Ακαδημίας για τους οργασμούς και το λυρικό τραγούδι τους αντίστοιχα…
Ο μοναδικός «νεοφώτιστος» στην αντίστοιχη πεντάδα των ανδρών είναι ο Σεμπάστιαν Σταν για το Apprentice σε μια χρονιά που διακρίθηκε και για το απαιτητικό A different man, παίρνοντας τη θέση του Ντάνιελ Κρεγκ για το Queer. Ο μοναδικός που το έχει κερδίσει είναι ο Έιντριαν Μπρόουντι, φέτος υποψήφιος με το Brutalist, τότε για τον Πιανίστα, κρατώντας εδώ και δεκαετίες το ρεκόρ του νεότερου στην κατηγορία αυτή. Επίσης 29 ετών, αν και μερικούς μήνες νεότερος από τον Μπρόουντι στον Πιανίστα, είναι ο βασικός του αντίπαλος, ο Τίμοθι Σαλαμέ, στη δεύτερη υποψηφιότητά του μετά το Call me by your name, για το A complete unknown.
Θυμίζουμε πως ο ίδιος ο Μπομπ Ντίλαν, εκτός από Νόμπελ, έχει κερδίσει και ένα Όσκαρ, τραγουδιού φυσικά, για το Times have changed από το Wonder Boys του Κέρτις Χάνσον. Σε άλλη χρονιά, ο Ρέιφ Φάινς, στην τρίτη του υποψηφιότητα φέτος, μετά τη Λίστα του Σίντλερ και τον Άγγλο Ασθενή, θα προπορευόταν, αλλά φέτος έχει υποχωρήσει στην τρίτη θέση στα προγνωστικά, ενώ ο Κόλμαν Ντομίνγκο αποσπά τη δεύτερη συνεχόμενη υποψηφιότητά του (η πρώτη ήταν πέρσι στο Rustin, καταπληκτικός, αν δεν τον έχετε δει) και αποδεικνύει ότι είναι ένας ηθοποιός με επιδραστικότητα και δύναμη, ίσως όμως πρέπει να περιμένει του χρόνου, σε δεύτερο ρόλο, στην επικείμενη βιογραφική ταινία για τον Μάικλ Τζάκσον, όπου θα υποδυθεί τον τερατώδη πατέρα του, Τζο.
Ο Κίραν Κάλκιν δίνεται ως φαβορί στον β' ανδρικό ρόλο για το πορτρέτο του αυτοκτονικού, αν και ψυχωμένου ξαδέλφου του Τζέσι Άιζεμπεργκ στον Αληθινό Πόνο. Ο Τζέρεμι Στρονγκ είναι φοβερός ως Ρόι Κον στο Apprentice, κάνοντας την επιτυχημένη κινηματογραφική μετάβαση μετά από μια φορτωμένη με Emmy πορεία στο Succession, όπως υπέροχος είναι και ο Έντουαρντ Νόρτον ως Πιτ Σίγκερ στη βιογραφία για τον Μπομπ Ντίλαν, αποσπώντας την τρίτη του υποψηφιότητα μετά το American History και το Birdman.
Το δυνατό κρυφό χαρτί της κατηγορίας είναι ο Γιούρα Μπορίσοφ του Ανόρα, που γνωρίσαμε στην Ελένα του συμπατριώτη του Αντρέι Σβιάγκιντσεφ και θαυμάσαμε στο Compartment No 6 του Φινλανδού Γιούχο Κουοζμάνεν: έγινε ο πρώτος υποψήφιος Ρώσος ηθοποιός μετά τον κορυφαίο χορευτή Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ στο ντεμπούτο του, στην Κρίσιμη Καμπή του Χέρμπερτ Ρος το 1977!
Στους γυναικείους δεύτερους ρόλους, η Ζόι Σαλντάνα χορεύει, τραγουδάει, αγωνιά, κλαίει και πανηγυρίζει δίπλα στην ιδιάζουσα περίπτωση της Εμίλια Πέρεζ, γι’ αυτό και είναι φαβορί, εκτοπίζοντας τη διάσημη συμπρωταγωνίστριά της Σελίνα Γκόμεζ από μια πεντάδα όπου η μοναδική repeat υποψήφια είναι η Φελίσιτι Τζόουνς, για το Brutalist – είχε ξαναπροταθεί για τη Θεωρία των Πάντων. Η Τζέιμι Λι Κέρτις έμεινε επίσης εκτός τελετής, η Αριάνα Γκράντε και η Μόνικα Μπαρμπάρο ως Τζόαν Μπαέζ επίσης έπρεπε να τραγουδήσουν πολύ για να εξασφαλίσουν τη θέση τους, ενώ η Ιζαμπέλα Ροσελίνι αναγνωρίζεται για πρώτη φορά σε έναν κρίσιμο για την πλοκή του Κονκλάβιου ρόλο, παίρνοντας τον λόγο για μία και μοναδική φορά.
Το Νοσφεράτου περιορίστηκε σε τεχνικές κατηγορίες, το Challengers παραλείφθηκε στην κατηγορία της μουσικής, όπως και το Dune 2 στο μοντάζ. Το υπέροχο Flow από τη Λετονία κατάφερε να είναι υποψήφιο και ως ντοκιμαντέρ και ως διεθνής ταινία, κάτι που είχε πετύχει πριν από δύο χρόνια το Flee, χωρίς ωστόσο να νικήσει σε καμία από τις δύο κατηγορίες
Μετά το κάζο της μη υποβολής της Ανατομίας μιας πτώσης στην κατηγορία της διεθνούς ταινίας, η Γαλλία μπήκε στην πεντάδα μετά από 5 χρόνια (οι Άθλιοι του Λατζ Λι) φυσικά με την πανταχού παρούσα Εμίλια Πέρεζ, αν και ομιλεί την ισπανική και ολίγο την αγγλική γλώσσα και έχει αυξημένες πιθανότητες να κερδίσει για πρώτη φορά μετά την Ινδοκίνα από το μακρινό 1992 – είναι και ζήτημα τιμής για τη μία από τις δύο γενέτειρες του σινεμά.
Κάτω από τη σκιά του Ντέιβιντ Λιντς, την πρώτη Κυριακή του Μαρτίου θα περιμένουμε μια σεμνότερη και πιο μετρημένη τελετή από το πληγωμένο Λος Άντζελες, αλλά είναι σίγουρο πως τα αστεία του οικοδεσπότη Κόναν Ο’Μπράιαν, που ελάχιστοι θα ήθελαν να είναι στη θέση του, θα αφορούν εξίσου τις απώλειες και το τραμπ-νοϊκό τσουνάμι, και τα speeches θα αντίκεινται στα διατάγματα και στον προσβλητικό τους χαρακτήρα έναντι όσων εκπροσωπεί το διευρυμένα liberal κατεστημένο του νέου Χόλιγουντ.
Stay tuned για περισσότερη ανάλυση, προγνωστικά και σχόλια για τη φετινή οσκαρική κούρσα, σύντομα στα podcasts της LiFO.
