Γιατί πιστεύουμε ότι οι γάτες είναι ψυχοπαθείς

Γιατί πιστεύουμε ότι οι γάτες είναι ψυχοπαθείς Facebook Twitter
6

Όταν η ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ Μπέκι Έβανς ξεκίνησε να μελετά τις σχέσεις ανάμεσα σε ανθρώπους και γάτες, άκουγε συνέχεια, ξανά και ξανά, να της λένε πόσο ψυχοπαθείς φαίνονται οι γάτες.

Από τη μία πλευρά, όποιος έχει σκιαχτεί με το κενό, συνοφρυωμένο βλέμμα μιας κουλουριασμένης γάτας, μπορεί να καταλάβει ακριβώς τι εννοούσαν. Από την άλλη όμως, τι νόημα έχει ακριβώς να αποδίδουμε ανθρώπινες ψυχικές διαγνώσεις σε αιλουροειδή, έστω και οικόσιτα; Ενώ επιτρέπουμε σ' αυτά τα πλάσματα να κυκλοφορούν στο σπίτι μας και να ξαπλώνουν στο κρεβάτι μας, έχουμε τεράστια δυσκολία να τα κατανοήσουμε παρά μόνο με τους δικούς μας, ανθρώπινους όρους.

Πρόσφατα η Έβανς ξεκίνησε μια δημοσκοπικού τύπου έρευνα στη σελίδα της στο Twitter (@BeckyEvans96) ζητώντας την άποψη επί του θέματος από ιδιοκτήτες (ή «συγκατοίκους») γατιών. Οι συμμετέχοντες καλούνται να περιγράψουν δείγματα υποτιθεμένης ψυχοπαθολογικής συμπεριφοράς και οι απαντήσεις τους κατά κανόνα περιλαμβάνουν το "bullying" άλλων κατοικίδιων, την κατάληψη του κρεβατιού του σκύλου ή το να παραμονεύουν στον πάγκο της κουζίνας και να ρίχνονται σε κάποιον ανύποπτο καλεσμένο που κατευθύνεται προς το ψυγείο. Τυπική γατίσια συμπεριφορά, δηλαδή.

Είναι σα να έχει κατοχυρωθεί αυτή η αντίληψη που παρομοιάζει τις γάτες με απόμακρα κωλόπαιδα, αυτό όμως είναι απότοκο της σύγκρισής τους με τα σκυλιά

Σύμφωνα με την μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Μικέλ Μαρία Ντελγκάδο, είναι σα να έχει κατοχυρωθεί αυτή η αντίληψη που παρομοιάζει τις γάτες με απόμακρα κωλόπαιδα, αυτό όμως είναι απότοκο της σύγκρισής τους με τα σκυλιά, τα οποία οι άνθρωποι πέρασαν πολλές χιλιάδες χρόνια παραπάνω εκπαιδεύοντάς τα και διαπλάθοντάς κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσή τους.

«Στην πραγματικότητα, μας αρέσουν τα πράγματα που μας θυμίζουν εμάς τους ίδιους», λέει η Ντελγκάντο. «Μας αρέσουν τα χαμόγελα. Μας αρέσει που τα σκυλιά κάνουν ό,τι τους λέμε και που τρέχουν κοντά μας και που μας κοιτάνε συχνά στα μάτια».

Σπεύδει να σημειώσει όμως οι γάτες δεν διαθέτουν εκ φύσεως τους μύες του προσώπου που απαιτούνται για να αποδώσουν την ποικιλία εκφράσεων των σκύλων (ή των ανθρώπων). Γι' αυτό όταν αντικρύζουμε μια γάτα να μας κοιτά με αυτό που εμείς εκλαμβάνουμε ως απάθεια, μοιάζει ίσως να αντιμετωπίζουμε έναν ψυχοπαθή που δεν μπορεί να βιώσει ή να εκδηλώσει συναισθήματα.

Έτσι είναι το πρόσωπο της γάτας όμως. Οι γάτες δεν επικοινωνούν με εκφράσεις του προσώπου αλλά κυρίως μέσω της θέσης των αυτιών και της ουράς τους. Οι συναισθηματικές τους ζωές μπορεί να μοιάζουν ανεξιχνίαστες – ή και ανύπαρκτες ακόμα – μέχρι να τις συναναστραφείς για μεγάλο διάστημα και να τις γνωρίσεις.

Τα σκυλιά, από την άλλη, έχουν μάθει να μιμούνται τους ανθρώπους. Κάνουν φερ' ειπείν αυτό το πράγμα που τραβάνε πίσω το στόμα και διαγράφεται κάτι που μοιάζει με χαμόγελο. Κουνάνε το κεφάλι με έναν ενοχικό τρόπο ή σηκώνουν παρακλητικά τα φρύδια τους.

Μια συνηθισμένη ένσταση εναντίον των γατών είναι ότι αδιαφορούν για τους ιδιοκτήτες τους και τους αντιμετωπίζουν κυρίως ως πηγή φαγητού. Δεν μπορεί να αποδειχτεί. Αυτό που έχει αποδειχτεί είναι ότι, σύμφωνα με τις σχετικές επιστημονικές μελέτες, τα σκυλιά είναι πράγματι πιο «προσκολλημένα» στα αφεντικά τους.

Αυτές οι έρευνες πάντως κατά κανόνα έχουν βασιστεί στο πρωτόκολλο της λεγόμενης "Ainsworth Strange Situation" μιας διάσημης έρευνας κατά την οποία ένα κατοικίδιο τοποθετείται σε άγνωστο περιβάλλον μόνο του, με τον ιδιοκτήτη του, ή με έναν άγνωστο. Τα σκυλιά ήταν πολύ πιο άνετα με τον ιδιοκτήτη τους παρά με έναν ξένο. Οι γάτες πάλι έδειχναν να αδιαφορούν εξίσου με οποιαδήποτε ανθρώπινη παρουσία.

Οι γάτες έχουν πολύ πιο έντονη «εδαφική» αίσθηση από τα σκυλιά, ειδικά αν μετακινούνται από το σπίτι για να πάνε στον κτηνίατρο. Συνεπώς, αυτό που μπορεί να μοιάζει με αδιαφορία, μπορεί συχνά να είναι κρίση άγχους υπό την πίεση της διαχείρισης ενός άγνωστου περιβάλλοντος.

Επίσης, θα πρέπει να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο πείραμα ήταν αρχικά προορισμένο από την διάσημη παιδοψυχολόγο Mary Aisworth για τη μελέτη της σχέσης ανάμεσα σε γονείς και βρέφη – άλλο ένα παράδειγμα του πώς κρίνουμε τις γάτες με αυστηρά ανθρώπινους όρους.

Με στοιχεία από το The Atlantic

Ιδέες
6

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η γυναίκα που ανακάλυψε από τι είναι φτιαγμένα τα αστέρια

Ιδέες / Η γυναίκα που ανακάλυψε από τι είναι φτιαγμένα τα αστέρια

Η περίπτωση της αστροφυσικού Σεσίλια Πέιν-Γκαπόσκιν που επέλυσε μόνη της ένα από ένα από τα πιο πιεστικά επιστημονικά ζητήματα αλλά η έρευνά της «καπελώθηκε» από το κατεστημένο της εποχής
EΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
π. Αλέξανδρος: «Ο Χριστός δεν ασχολήθηκε καθόλου με τα κρεβάτια των ανθρώπων»

Ένα ανοιχτό μυαλό / π. Αλέξανδρος: «Ο Χριστός δεν ασχολήθηκε καθόλου με τα κρεβάτια των ανθρώπων»

Ο π. Αλέξανδρος, πρώην καθηγητής Θεολογίας που έγινε παπάς στα 66 του και λειτουργεί στη δημοτική, στον Άγιο Νικόλαο Ραγκαβά στην Πλάκα, είναι από τους ιερωμένους που ξεχωρίζουν για την προοδευτικότητα, την ανοιχτοσύνη και το καινοτόμο πνεύμα τους.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Tι κάνει την αγάπη τόσο δύσκολη;

Βιβλίο / Tι κάνει την αγάπη τόσο δύσκολη;

Γνωστός από το αιρετικό βιβλίο του "Έρωτος Φύσις", ο πατέρας Φιλόθεος αναγνωρίζει τις ομοιότητες μεταξύ ψυχοθεραπείας και θρησκείας και τις προσπάθειες της επίσημης Εκκλησίας να προσεκλύσει "νέα πελατεία". Τονίζει, όμως, πάντα ότι το μέτρο της αληθινής πίστης είναι μόνο η αγάπη.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΑΡΙΑΝ ΛΑΖΑΡΙΔΗ
«Δεν υπάρχει ελεύθερη βούληση, τελεία και παύλα», σύμφωνα με επιφανή Αμερικανό νευροεπιστήμονα

Ιδέες / «Δεν υπάρχει ελεύθερη βούληση, τελεία και παύλα», σύμφωνα με επιφανή Αμερικανό νευροεπιστήμονα

Ο Robert Sapolsky, καθηγητής Νευρολογίας και Νευροχειρουργικής στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι σχεδόν όλη η ανθρώπινη συμπεριφορά είναι πέρα από τον συνειδητό μας έλεγχο.
THE LIFO TEAM
Μικαέλ Φεσέλ: «Η αμφισβήτηση του κατεστημένου είναι αδιαχώριστη από μια νέα οικονομία των σωμάτων και των ηδονών»

Βιβλίο / Μικαέλ Φεσέλ: «Η αμφισβήτηση του κατεστημένου είναι αδιαχώριστη από μια νέα οικονομία σωμάτων και ηδονών»

Μπορούμε, άραγε, ζώντας σε έναν άδικο κόσμο, να απολαμβάνουμε απενοχοποιημένα και δίχως να συναινούμε έστω αθέλητα στην ανισότητα και στην εκμετάλλευση; Είναι η ηδονοθηρία καθαρά ατομική, και ατομικιστική, υπόθεση ή μπορεί να ενταχθεί οργανικά στις πολιτικές της επιθυμίας και των σωμάτων; Πόσο επίκαιρα είναι σήμερα συνθήματα όπως το «επανάσταση για την καύλα της»; Ιδού πώς το φιλοσοφεί το θέμα ο συγγραφέας του βιβλίου «Κόκκινα Φανάρια – Η ηδονή και η αριστερά» (εκδ. Πόλις).
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ

σχόλια

3 σχόλια
Οι γάτες έχουν ένα καθαρά ανθρώπινο γνώρισμα: χαρακτήρα. Γεννιούνται μ'αυτό κι ό,τι κι αν τους κάνεις, δεν αλλάζουν. Τα σκυλιά παραδίνονται τα κακόμοιρο. Γίνονται όπως τα θέλουμε εμείς. Παράδειγμα: έσωσα γατί μέσα στο καταχείμωνο, που ήταν πετσί και κόκαλο. Το φρόντισα, το χάιδεψα. Πιο "αχάριστο" πλάσμα δεν υπάρχει. Εκεί που το χαϊδεύεις σου σκάει μια και εξαφανίζεται. Σε πονάει, όχι για πλάκα. Και υπάρχουν άλλα γατιά τόσο δοτικά, σχεδόν "σκυλιά". Σε ακολουθούν, σε υποδέχονται, σου ζητάνε χάδι πιο πολύ από φαΐ. Είχα έναν τεράστιο αρσενικό που μου έφερνε κυνήγι: μισοσκοτωμένα φίδια ή πουλάκια. Τα άφηνε στο κατώφλι, τα παρακολουθούσε και με περίμενε.
Οι γάτες πάλι έδειχναν να αδιαφορούν εξίσου με οποιαδήποτε ανθρώπινη παρουσία. Πηγή: www.lifo.grΟι γάτες π.χ. δείχνουν απόλυτη αδιαφορία όταν οι ιδιοκτήτες τους κάνουν σεξ μπροστά τους (κατά λάθος, στην δική μας περίπτωση--δεν ξέρω για άλλα ζευγάρια), σε αντίθεση με τα σκυλιά που νομίζουν πως πρόκειται να παίξουμε και οι τρεις κάποιο παιχνίδι και συμπεριφέρονται -το λιγότερο- με αδιακρισία.
Ο κωμικός Λέννυ Μπρους--ή ο Ντάστιν Χόφμαν ως "Λέννυ"--ελεγε ένα αστείο που ψάχνω αλλά δεν μπορώ να βρω: ότι ο σκύλος της φίλης του μπερδευόταν τελείως από την σεξουαλική συμπεριφορά των ανθρώπων και είχε και αυτός στύσεις, ανέβαινε στο κρεβάτι όλος ενθουσιασμό, "με το πέος του να μοιάζει σαν κραγιόν"--αλλά δεν θυμάμαι πως πάει παρακάτω (και αν υπάρχει παρακάτω)