Αναίμακτη, αδάκρυτη κι ανώδυνη ζωή δεν έχει. Η ίδια κάνει ό,τι μπορεί για να μας δείξει τον τρόπο, μας προσφέρει την κρίση για να κριθούμε, την πανδημία μπας και δούμε ότι μετέχουμε στο κοινό, τον πόλεμο για να σοβαρευτούμε, κι ακόμα μυαλό δεν βάλαμε. Έχουμε αφήσει απότιστες τις ρίζες, τα στοιχειώδη και τ’ αυτονόητα, και στολίζουμε με τεχνητά φύλλα και φανταχτερά λουλούδια τα γυμνά κλαδιά μας. Άμαθοι από καιρό κι απροετοίμαστοι απ’ την παιδεία της ειρήνης και της απομνημόνευσης οδηγιών ευζωίας, χαζεύουμε αλλότρια αγαθά και ιδέες. Αποξενωμένοι ήδη απ’ τη φύση που όλα τα συν-χωρεί και ισορροπεί τα αντίρροπα, αποξενωμένοι πια και απ’ τα μέσα παραγωγής και απ’ τον κόπο της παραγωγικής διαδικασίας των ικανών και αναγκαίων για τη ζωή μας αγαθών, απομείναμε καταναλωτές ευκολιών. Αποκοιμηθήκαμε στο παραμύθι του Διαφωτισμού πως είναι δήθεν η πρόοδος μια γραμμική πορεία, η μόνη οδός, προς την αιώνια ευτυχία, πως αρκεί ο εκσυγχρονισμός για τη βελτίωση της ζωής, πως οι επιθυμίες μας είναι οι πραγματικές μας ανάγκες, πως έχουμε δικαιώματα αναφαίρετα που οι άλλοι οφείλουν να τα αναγνωρίσουν, πως η επιστήμη θα μας λύσει κάθε πρόβλημα κι ένα σωρό τέτοιας λογής φανταστικά επινοήματα, με αποτέλεσμα να μένουμε έκπληκτοι απέναντι στην πραγματικότητα, στην αυθεντικότητα της ζωής, που επανακάμπτει ακατάλυτη κάθε φορά στην ώρα της, με τις δόξες της και με τις πίκρες της. Η τεχνολογία μπορεί να βελτιώνει όντως την καθημερινή μας ζωή, οι εποχές μπορεί να αλλάζουν χρονολογίες κι ονόματα, αλλά η ουσία του ανθρώπου μένει απαράλλαχτη, ακόμα κι αν δεν τη βλέπει. Άπληστοι για ανέσεις, ξεχάσαμε το μέτρο το άριστο και εφαρμόζει καθένας κατά βούληση το δικό του, ευελπιστώντας με τεχνάσματα να αποφύγουμε την τιμωρία των ύβρεων που ελεύθερα και ασύστολα διαπράττουμε, ανεύθυνοι. Αποδομούμε τους θεσμούς και το κράτος και απαιτούμε απ’ τους θεσμούς και το κράτος να μας φροντίζουν. Απαξιώνουμε το κοινό και το κύριο, αυτόνομοι δήθεν και ανεξάρτητοι, και μένουμε μόνοι μας με τις πρίζες, εξαρτημένοι απολύτως από ανώνυμους κι απρόσωπους παρόχους ενέργειας, ειδήσεων και υπηρεσιών. Υποκριτές και κοντόφθαλμοι, εθελοτυφλούμε απέναντι στην ίδια μας τη φύση, έχουμε αντιτάξει τον εαυτό μας στον κόσμο, λες και δεν είναι ο κόσμος γύρω οδηγός, σύντροφος και συνοδοιπόρος, αλλά πεδίο εφαρμογής κερδοφόρων σχεδίων, απόθεμα προς εκμετάλλευση πόρων και αγαθών. Αρνούμαστε να δούμε τον εαυτό μας στις μεγάλες διάρκειες της Ιστορίας κι αναρωτιόμαστε οι αφελείς γιατί η κρίση, η αρρώστια, ο πόλεμος, τα εγκλήματα, ο θάνατος, η κακία. Λες κι είναι η ζωή διασκέδαση μόνο, ομορφιές και απολαύσεις. Άκαπνοι πραγματικών μαχών σκιαμαχούμε τηλέμαχοι με θεωρίες, ιδέες κι απόψεις. Αρνούμαστε το όντως ον, τη μετοχή του ανθρώπου στην παρούσα αιωνιότητα, την εν ζωή αθανασία. Τι κρίμα.
Και σε τι ομονοούμε ως κοινότητα για να συναποφασίσουμε λύσεις στα όποια προβλήματα ανακύπτουν; Με τι κριτήριο κοινό θα κρίνουμε, θα διακρίνουμε και θα προκρίνουμε το καλό και το κύριο; Πώς θα κριθούμε; Τι ποσοστό της ασυδοσίας μας ή έστω της ελευθερίας μας θα περιστείλουμε χάριν του κοινού σκοπού; Ποιοι θα κρίνουν, ποιοι θα δικάσουν, ποιοι θα πάρουν αποφάσεις, ποιοι θα τις επιβάλουν, ποιοι θα κυβερνήσουν αυτόν τον κόσμο; Εμείς. Απαντά ο καθένας και εννοεί τον εαυτό του και τους όμοιούς του. Οι πολιτισμοί ακμάζουν και παρακμάζουν κι εμείς είμαστε ακόμη εδώ ανιστόρητοι. Η μετριότητα επιβάλλεται με το πρόσχημα της κατάργησης αξιολογικών διακρίσεων. Η άνοδος της ασημαντότητας έχει αναδειχθεί σε ρυθμιστική δύναμη των πληθυσμών και των τόπων. Τα προνόμια του πλήθους ανθούν. Κρίνουν και δικάζουν μισαλλόδοξες ομάδες ατόμων που εφημερεύουν δίχως να κοινωνούν. Αλλά το κοινό δεν είναι οι απόψεις, ούτε οι θνητές επιθυμίες, ούτε καν οι ανάγκες μας, είναι κάτι υψηλότερο που μας ξεπερνάει και μας εξυψώνει. Όραμα αθανασίας. Το ηθικό δίλημμα που εκκρεμεί επ’ αόριστον ενώπιόν μας. Μοναχός του κανείς μας δεν σώζεται.
Μάθημα αυτογνωσίας είναι η ζωή, ανεκτίμητο χάρισμα, κι άλλο χρέος απ’ το να ορθώσουμε το παράδειγμά μας φωτεινό στο σκοτάδι δεν έχουμε. Επί το έργον, λοιπόν, και υπομονή. Αρμονία αφανής μάς στηρίζει. Ο χρόνος θέλει χρόνο ν’ αποκαλυφθεί. Ως τότε, νήφε και μέμνησο απιστείν. Η αλήθεια κρύβεται συνήθως εκεί που δεν κοιτάμε κι επιφυλάσσει απρόβλεπτες ανατροπές το μέλλον. Να ’μαστε καλά και να μαθαίνουμε.
