ΤΟ ΚΟΙΝΟΦΕΛΕΣ ΙΔΡΥΜΑ Αθανασίου Κ. Λασκαρίδη ιδρύθηκε με κίνητρο την αγάπη για την Ελλάδα –τους ανθρώπους, τη θάλασσα και τον πολιτισμό της– και η δραστηριότητά του επικεντρώνεται σε τέσσερις πολύ σημαντικές θεματικές: α) την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και την καταπολέμηση της ρύπανσης σε ακτές και βυθούς, β) την ενίσχυση της απασχόλησης και την υποστήριξη της επιχειρηματικότητας, γ) την ενίσχυση κοινωνικά και οικονομικά ευάλωτων ομάδων και δ) την προώθηση της διαφάνειας και της λογοδοσίας σε όλο το εύρος της κοινωνικής και οικονομικής ζωής. Στόχος του ιδρύματος είναι η καταλυτική συμβολή του σε ζωτικά ζητήματα για την Ελλάδα και τους κατοίκους της.
Sea Change
Το πρόγραμμα Sea Change Greek Islands, που εφαρμόζεται φέτος για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, έχει ως όραμα την ουσιαστική αλλαγή της σχέσης μας με τη θάλασσα. «Όταν μιλάμε για την αλλαγή, συνήθως σκεφτόμαστε κάτι μεγάλο και σύνθετο, κάποτε αδύνατο. Έτσι, δεν θεωρούμε τον εαυτό μας μέρος της λύσης. Όμως οι αλλαγές συχνά ξεκινούν από τα μικρά πράγματα. Αν αλλάξουμε κάτι στις καθημερινές μας συνήθειες, για παράδειγμα αν σταματήσουμε να χρησιμοποιούμε καλαμάκι ή παίρνουμε τον καφέ στο δικό μας, επαναχρησιμοποιούμενο ποτήρι, κάτι αλλάζει, σ' εμάς και στους άλλους» αναφέρει η διευθύντρια του ιδρύματος, δρ. Αγγελική Κοσμοπούλου, περιγράφοντας τον τρόπο που λειτουργεί το πρόγραμμα.
Η αποτελεσματική παρέμβαση στην προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος περιλαμβάνει μια δέσμη δράσεων σε 10 νησιά των Κυκλάδων (Σίκινος, Φολέγανδρος, Κίμωλος, Σέριφος, Ανάφη, Αμοργός, Σχοινούσα, Δονούσα, Κουφονήσια, Ηρακλειά), αλλά κυρίως περιλαμβάνει την ουσιαστική εμπλοκή του κοινού. Οι επισκέπτες και κάτοικοι των νησιών καλούνται καταρχάς να κατανοήσουν την αξία του περιβάλλοντος, να συμβάλουν στη διατήρηση της ομορφιάς της παρθένας φύσης, αλλά και να συνεργαστούν για την προστασία του πιο σημαντικού μας περιουσιακού στοιχείου.
«Το πρόγραμμα Sea Change γεννήθηκε από την ανάγκη να προστατέψουμε το περιβάλλον οργανωμένα, υπερβαίνοντας τους καθαρισμούς ακτών – που κάνουμε εμείς, όπως και αρκετές άλλες οργανώσεις. Αναζητήσαμε τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να δημιουργήσουμε μια συνθήκη που θα προτρέπει τον κόσμο να αλλάξει τη σχέση του με το περιβάλλον. Καταλάβαμε πως χρειάζονται γνώση, ευαισθητοποίηση, καλό παράδειγμα και τα κατάλληλα υλικά για να μπορέσει αυτό να γίνει πιο εύκολο».
Για την επιτυχία του Sea Change συνδυάζονται η επιστημονική γνώση, η εμπειρία από τον χώρο της εκπαίδευσης, η δουλειά στο πεδίο, καθώς και η έμπνευση από καλές διεθνείς πρακτικές.
Για την επιτυχία του Sea Change συνδυάζονται η επιστημονική γνώση, η εμπειρία από τον χώρο της εκπαίδευσης, η δουλειά στο πεδίο, καθώς και η έμπνευση από καλές διεθνείς πρακτικές.
Οι καθαρισμοί ακτών και βυθών, οι δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τους κατοίκους και επισκέπτες των νησιών, το εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τα παιδιά του δημοτικού σχολείου, καθώς και το πρόγραμμα Citizen Science για εφήβους είναι κάποιες από τις δράσεις σε τομείς αιχμής που δεν αφορούν μόνο την προστασία της θάλασσας και την υποστήριξη των ανθρώπων της.
Άλλωστε, η ενεργός συμμετοχή των κατοίκων των νησιών και η δέσμευσή τους για την υποστήριξη των αξιών του προγράμματος αποτελούν προϋπόθεση για την επιτυχία και τη μακροπρόθεσμη αλλαγή νοοτροπίας και συμπεριφοράς, γι' αυτό όλες οι δράσεις πραγματοποιούνται υπό την αιγίδα και με τη συνεργασία των νησιωτικών δήμων. «Στα νησιά των προγραμμάτων μας δικός μας ρόλος είναι να δείξουμε τον δρόμο και να παράσχουμε τα μέσα. Μένει στους κατοίκους να δεσμευτούν για την αλλαγή και να την εμπεδώσουν, για το όφελος των ίδιων και του νησιού τους πρωτίστως» υποστηρίζει η δρ. Κοσμοπούλου.
Εξάλλου, σε περιπτώσεις όπου η τοπική κοινωνία φαίνεται πρόθυμη να υποστηρίξει περαιτέρω το πρόγραμμα, οι δράσεις ξεπερνούν τον κοινό, βασικό κορμό και δοκιμάζονται πρόσθετες πρωτοβουλίες. Στη Σίκινο από το 2018 προωθείται μια δράση για να καταργηθεί το πλαστικό καλαμάκι, στη Δονούσα εφαρμόστηκε πειραματικά η κατάργηση των πλαστικών μιας χρήσης από σπίτια και επιχειρήσεις πριν από την ευρωπαϊκή οδηγία, ενώ στη Σέριφο λειτούργησε στη Βαγιά η πρώτη παραλία με ελεγχόμενη ζώνη καπνίσματος, ώστε να μειωθεί η ρύπανση από τα αποτσίγαρα.
Typhoon Project
Το Typhoon Project αποτελεί ένα σημαντικό πρόγραμμα με διεπιστημονική βάση που ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2019 με στόχο τον καθαρισμό του συνόλου της ελληνικής ακτογραμμής και την παράδοση των καθαρών πλέον ακτών σε κατοίκους και επισκέπτες της χώρας. Κεντρικό εργαλείο του προγράμματος είναι το Typhoon, ένα σύγχρονο, νορβηγικής κατασκευής πλοίο 72 μέτρων που πλέει όλο τον χρόνο, απορρυπαίνοντας και μεταφέροντας τα απορρίμματα που συλλέγονται σε δομές ανακύκλωσης ή ορθής απόρριψης.
Με 5 ταχύπλοα για τον καθαρισμό δυσπρόσιτων ακτών και κάδους απορριμμάτων μεγάλης χωρητικότητας, κατάλληλους για τη διαλογή των ειδών που συλλέγονται στις δράσεις, αλλά και με μια ομάδα που αποτελείται από στελέχη του ιδρύματος και μόνιμο προσωπικό του σκάφους, το Typhoon Project αποτελεί μια σημαντική δράση για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και περιλαμβάνει τη συνεργασία με ακαδημαϊκά ιδρύματα για την υποστήριξη της έρευνας και την κατανόηση του προβλήματος της θαλάσσιας ρύπανσης στη Μεσόγειο.
Σε δέκα μήνες δραστηριοποίησής του, ο Τυφώνας έχει βρεθεί στις Κυκλάδες, στην Κρήτη, στον Σαρωνικό και στην ανατολική Πελοπόννησο, στα Κύθηρα και στην Εύβοια. Η ομάδα του έχει καθαρίσει συνολικά περισσότερες από 650 απομακρυσμένες ακτές, πολλές από αυτές απρόσιτες με άλλον τρόπο εκτός από μικρό ταχύπλοο, και έχει απομακρύνει 60 τόνους απορριμμάτων. Στόχος είναι η απορρύπανση του συνόλου των ελληνικών ακτών την επόμενη 5ετία. Ένας στόχος που όχι μόνο θα αλλάξει την εικόνα των θαλασσών μας αλλά θα λειτουργήσει και ως παράδειγμα καλής πρακτικής.
«Η αλλαγή που περιμένουμε δεν μπορεί να επιβληθεί άνωθεν, ούτε μόνο με τη νομοθεσία» λέει η δρ. Κοσμοπούλου. «Τα πλαστικά μιας χρήσης δεν είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα μιας χώρας που έχει βγει από μια πολύχρονη κρίση και σήμερα περνά μία ακόμα δυσκολία λόγω της πανδημίας. Είναι, ωστόσο, ένας ακόμα παράγων επιβάρυνσης και ένα στοίχημα που μπορούμε να κερδίσουμε για το περιβάλλον, για την υγεία και για την ομορφιά του τόπου μας. Η Ελλάδα αδικείται τόσο πολύ από την εικόνα των εγκαταλελειμμένων πλαστικών στις παραλίες, στους δρόμους, έξω από τους κάδους. Κι αυτό είναι κάτι που μπορούμε να αλλάξουμε»
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO
