Ενώ διανύουμε ένα ακόμη καλοκαίρι με τις πυρκαγιές να αποτελούν έναν ρεαλιστικό φόβο, μια ομάδα μαθητών από το 3ο Γενικό Λύκειο Ρόδου διακρίθηκε σε ευρωπαϊκό επίπεδο κατασκευάζοντας έναν δορυφόρο για την πρόληψη και αποτίμησή τους. Πρόκειται για μια κατασκευή σε μέγεθος αναψυκτικού που με τη χρήση αισθητήρων (θερμοκρασίας, CO2, υγρασίας, ποιότητας αέρα κ.ά.) και κάμερας εποπτεύει τα μέτωπα.
Η ομάδα με την ονομασία «FireSat» αποτελείται από επτά μαθητές, οι οποίοι αρχικά ξεχώρισαν στον πανελλήνιο διαγωνισμό διαστημικής «CanSat in Greece 2022» που διοργανώνεται από τη SPIN-Space Innovation σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) και τον World CanSat & Rocketry Competition (WCRC).
Πρακτικά πρόκειται για έναν δορυφόρο που εκτοξεύεται σε υψόμετρο ενός χιλιομέτρου, ενσωματωμένος σε έναν πύραυλο, και στη συνέχεια αποδεσμεύεται από αυτόν. Μετά την αποδέσμευσή του, προσγειώνεται με ασφάλεια με τη χρήση αλεξίπτωτου, εκτελώντας την αποστολή που έχει επιλέξει η ομάδα.
Το σχολείο πρέπει να προσανατολίζει τη νέα γενιά στη δημιουργία και στην εφευρετικότητα, να δίνει όραμα και στόχο στα παιδιά για να προχωρήσουν και να φτιάξουν έναν καλύτερο κόσμο! Είναι αναγκαίο να προωθούν προγράμματα όπως ο διαγωνισμός στον οποίο συμμετείχαμε, ώστε οι νέοι να έχουν τη δυνατότητα να ανακαλύπτουν τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά τους.
Ο διαγωνισμός στόχο είχε να φέρει σε επαφή μαθητές και φοιτητές με τις τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή δορυφόρων και γενικότερα με τον χώρο του Διαστήματος. Ακολούθησε η πανευρωπαϊκή διάκριση της ομάδας FireSat, που απέσπασε το βραβείο Τεχνικού Επιτεύγματος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) σε διαγωνισμό στον οποίο συμμετέχουν όσοι ξεχώρισαν στους διαγωνισμούς των χωρών τους.
«Κάθε καλοκαίρι ξεσπούν όλο και περισσότερες φωτιές σε όλη τη χώρα, γι' αυτό και η πρόληψή τους κρίνεται απαραίτητη. Το καλοκαίρι του 2021 ξέσπασε στη Ρόδο μία από τις πιο καταστροφικές πυρκαγιές των τελευταίων χρόνων, που άφησε 11.000 καμένα στρέμματα γης. Αυτό το γεγονός υπήρξε η αφορμή για τη συμμετοχή της ομάδας στον διαγωνισμό CanSat in Greece», λέει η Ευαγγελία Χατζηδάκη.
«Η ομάδα δημιούργησε επιτυχώς μια συσκευή σε μέγεθος αναψυκτικού, από την οποία η χώρα αποκομίζει όφελος μέσω της μελέτης και της έρευνας για την πρόληψη ανάπτυξης της πυρκαγιάς. Μέσω αισθητήρων θερμοκρασίας, CO, υγρασίας, PM 2.5, CO2 και φορμαλδεΰδης καταγράφονται μετρήσεις που δείχνουν αν υπάρχει κίνδυνος εξάπλωσης της φωτιάς και πώς αυτή επηρεάζει τις γύρω περιοχές. Το CanSat, λόγω της άρτιας λειτουργίας του, ζητήθηκε από το Πυροσβεστικό Σώμα της Ρόδου προκειμένου να το αξιοποιήσει κατάλληλα», συνεχίζει.
«Όλα ξεκίνησαν όταν μάθαμε για τον διαγωνισμό, τον Μάιο του 2021. Τότε αποφασίσαμε να πάρουμε μέρος και κάπως έτσι γίναμε ομάδα. Αρχικά ξεκινήσαμε με τρία μέλη, την Ευαγγελία Χατζηδάκη, τον Μελέτη Φώτη και την Ηλιάνα Παπαθεοδωράκη. Έπειτα προτείναμε την ιδέα μας για τη συμμετοχή μας στον διαγωνισμό και σε άλλα παιδιά, έτσι η ομάδα μας απέκτησε άλλα τρία μέλη, τον Γιάννη Σταματιάδη, τη Ναταλία Σταματάκη και τη Βένια Φραράκη. Ύστερα από λίγο καιρό, μπήκε στην ομάδα μας και το έβδομο μέλος, η Καίτη Σκανδαλίδη», λέει ο Φώτης Μελέτης, εξηγώντας πώς συστήθηκε το γκρουπ τους.
Η κατασκευή και η στιγμή της απογείωσης
«Η διαδικασία κατασκευής του δορυφόρου μας ήταν κάθε άλλο παρά εύκολη. Ήταν ιδιαίτερα απαιτητική και χρονοβόρα, μια και ο κόπος και οι ώρες που αφιερώσαμε σε αυτήν ήταν περισσότερες από τις αναμενόμενες», λέει η Ευαγγελία Χατζηδάκη.
«Όλα αυτά εξαιτίας της αρχικής μας άγνοιας πάνω σε τεχνολογικά ζητήματα, όπως ο προγραμματισμός και η διαχείριση σχεδιαστικών προγραμμάτων. Τελικά η αρχική μας ιδέα για δημιουργία μιας συσκευής παρακολούθησης πυρκαγιών υλοποιήθηκε χάρη στην αφοσίωση και στην όρεξή μας για δουλειά. Η κατασκευή αποδείχθηκε επιτυχής λόγω της τέλειας συνεργασίας ανάμεσα στα μέλη της ομάδας καθ'όλη τη διάρκεια του διαγωνισμού αλλά και της βοήθειας που λάβαμε από μερικά άτομα ειδικά στον τομέα της τεχνολογίας, λίγο πριν από τη λήξη του διαγωνισμού.
Τη στιγμή της πρώτης απογείωσης του δορυφόρου μας με τον πύραυλο που παρείχε η διοργάνωση του διαγωνισμού σε υψόμετρο σχεδόν ενός χιλιομέτρου νιώσαμε ένα αίσθημα απίστευτης χαράς και ανακούφισης, καθώς όλα λειτούργησαν όπως περιμέναμε και λάβαμε όλες τις μετρήσεις. Κάπως έτσι νιώσαμε πως ανταμείφθηκαν οι κόποι μας».
Η βράβευση σε ευρωπαϊκό επίπεδο
«Μέσα από τον ευρωπαϊκό διαγωνισμό κερδίσαμε μοναδικές εμπειρίες, κατανοήσαμε καλύτερα τι σημαίνει να δουλεύει κανείς στον τομέα της επιστήμης και της τεχνολογίας, ενώ ταυτόχρονα εμπεδώσαμε την αξία της ομαδικής δουλειάς και συνεργασίας. Μέσα σε μία εβδομάδα γνωρίσαμε παιδιά κοντά στην ηλικία μας από πολλές διαφορετικές χώρες, γίναμε φίλοι και πλέον μοιραζόμαστε μια ξεχωριστή εμπειρία», προσθέτει η Ηλιάνα Παπαθεοδωράκη, ενώ ο Φώτης Μελέτης περιγράφει τη στιγμή της διάκρισης με ενθουσιασμό.
«Η αλήθεια είναι πως τη στιγμή της διάκρισής μας δεν το πιστεύαμε πως θα φτάναμε τόσο ψηλά. Αυτό μας έδωσε ακόμα μεγαλύτερη χαρά και ικανοποίηση γι' αυτό που φτιάξαμε. Αφιερώσαμε όλοι μας πολλές ώρες και αναμφισβήτητα ανταμειφθήκαμε με το παραπάνω».
Όταν τους ρωτάω αν πιστεύουν ότι το σχολικό σύστημα λειτουργεί με τρόπο τέτοιο ώστε να βοηθάει την ανάδειξη των ικανοτήτων τους και τη σωστή ανάπτυξη των δεξιοτήτων και των ταλέντων τους, η Ηλιάνα λέει:
«Παρά τις κατά καιρούς δομικές αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, φαίνεται ότι οι αδυναμίες του εκπαιδευτικού συστήματος υπονομεύουν τη λειτουργία του όσον αφορά την ανάδειξη των ικανοτήτων και την ορθή ανάπτυξη των δεξιοτήτων και των ταλέντων των μαθητών. Το σχολείο πρέπει να προσανατολίζει τη νέα γενιά στη δημιουργία και στην εφευρετικότητα, να δίνει όραμα και στόχο στα παιδιά για να προχωρήσουν και να φτιάξουν έναν καλύτερο κόσμο! Είναι αναγκαίο να προωθούν προγράμματα όπως ο διαγωνισμός στον οποίο συμμετείχαμε, ώστε οι νέοι να έχουν τη δυνατότητα να ανακαλύπτουν τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά τους».
Είναι η Ελλάδα όμως μια χώρα όπου θα μπορούσαν να ικανοποιήσουν τις επιστημονικές και επαγγελματικές τους φιλοδοξίες; Πιστεύουν ότι μπορεί να τους βοηθήσει να κάνουν τα όνειρά τους πραγματικότητα;
«Είναι αποδεδειγμένο πως στην Ελλάδα οι μαθητές, τελειώνοντας είτε το σχολείο είτε το πανεπιστήμιο, έχουν υψηλότερο γνωστικό επίδεδο από συνομηλίκους τους σε άλλες χώρες», σχολιάζει η Ευαγγελία Χατζηδάκη.
«Έτσι ερμηνεύεται και το γεγονός πως είναι περιζήτητοι στο εξωτερικό και πως πολλά "μυαλά" φεύγουν από τη χώρα μας. Επομένως το να γίνει η Ελλάδα κέντρο επιστημών, το να δίνει και να δημιουργεί ευκαιρίες δεν φαντάζει δύσκολο όταν οι επιστήμονες που βγαίνουν είναι τέτοιου επιπέδου. Χρειάζεται η πολιτεία να δώσει μεγαλύτερη έμφαση και στον επιστημονικό τομέα, που δυστυχώς σήμερα δεν είναι τόσο αναπτυγμένος. Με τα σημερινά δεδομένα είναι δύσκολο να πετύχουμε στο έπακρο τα όνειρά μας, γι' αυτό ίσως καταφεύγουμε στην επιλογή του εξωτερικού. Παρ' όλα αυτά, πιστεύουμε πως αν το κράτος κάνει τις κατάλληλες κινήσεις, η Ελλάδα θα μπορούσε να μας "κρατήσει"».
To βίντεο της βράβευσης