Πυρκαγιές, κλιματική αλλαγή: «Kάθε χρόνο τα συζητάμε, σαν να συμβαίνουν για πρώτη φορά»

Οι πυρκαγιές, η κλιματική αλλαγή και πόσο έχει αλλάξει ριζικά η σχέση του ανθρώπου με τον περιβάλλοντα χώρο Facebook Twitter
Η τακτική στη διαχείριση των δασικών πυρκαγιών φαίνεται πως πρέπει να χωριστεί αφενός μεν σε αυτές που αναμένουμε στα δάση και αφετέρου στη ζώνη μείξης δασών και αστικών περιοχών.
0

— Οι πυρκαγιές φέτος ξεκίνησαν από πολύ νωρίς. Τι είναι αυτό που σας ανησυχεί περισσότερο;

Πυρκαγιές συνέβαιναν πάντα στη μεσογειακή λεκάνη και στη χώρα μας, όπως συμβαίνουν σε όλες τις περιοχές του πλανήτη με μεσογειακό κλίμα, (Καλιφόρνια, Χιλή, Νότια Αφρική και ΝΔ Αυστραλία) και δεν υπάρχει κάτι που να μπορεί σταματήσει την εκδήλωση αυτού του φυσικού φαινομένου, όπως άλλωστε τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει και τους σεισμούς.

Ωστόσο είναι γεγονός πως το «πρότυπο» που η επιστημονική γνώση έχει τεκμηριώσει πλέον για το καθεστώς εκδήλωσης των πυρκαγιών φαίνεται να αλλάζει τα τελευταία χρόνια. Ξεσπούν πυρκαγιές νωρίτερα, συχνά σε περιοχή που είχε καεί πριν από μερικά χρόνια, σε υψόμετρο μεγαλύτερο από το όριο της θερμομεσογειακής ζώνης όπου συνήθως συνέβαιναν και είναι μεγαλύτερης έκτασης.

Αυτά όλα υποδηλώνουν κάποιες αλλαγές στους παράγοντες-εκκινητές των πυρκαγιών, που μεταξύ άλλων είναι οι κλιματικές συνθήκες αλλά και η διευθέτηση-χρήση των μορφών κάλυψης γης στις οποίες εκδηλώνονται τα περιστατικά. Και σε ό,τι αφορά τις κλιματικές συνθήκες θεωρώ πως αρχίζει πλέον να γίνεται αισθητή και στον απλό πολίτη η μεταβολή του προτύπου, με περισσότερα ακραία φαινόμενα, θερμότερες ημέρες νωρίτερα στον χρόνο και έντονες, μεγάλης ραγδαιότητας βροχοπτώσεις ‒ όλα αυτά τα οποία χαρακτηρίζουν την κλιματική αλλαγή.

H ευθύνη της πολιτείας πρέπει να αποτρέπει τη συνέχιση της άναρχης και χωρίς σχεδιασμό δόμησης από τη μια και από την άλλη να υποχρεώνει όσους αναλαμβάνουν το ρίσκο να χτίσουν μέσα στο δάσος να παίρνουν και τα μέτρα προφύλαξης της περιουσίας τους οι ίδιοι

— Όλα σχετίζονται τελικά με την κλιματική αλλαγή;
Δεν μπορεί όλα να αποδίδονται στην κλιματική αλλαγή, που συμβαίνει σε πλανητική κλίμακα. Σε τοπική κλίμακα έχει αλλάξει ριζικά η σχέση του ανθρώπου με τον περιβάλλοντα χώρο. Εγκαταλείφθηκαν παραδοσιακές χρήσεις των δασών και αυτά «πύκνωσαν», όπως «φύτρωσαν» και σπίτια σε δασικές περιοχές, τα οποία σιγά σιγά έγιναν οικισμοί, ενώ η επαφή του αστικού ιστού με τα δάση πλέον είναι παντού και δεν είναι οριοθετημένη.

Τι δεν άλλαξε; Η αντίληψή μας για τη διαχείριση του φυσικού φαινομένου των πυρκαγιών, ώστε να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην πρόληψη, και αυτό είναι που με ανησυχεί. Τα σημάδια πως όσο περνούν τα χρόνια θα περνάμε δυσκολότερα από πλευράς εκδήλωσης πυρκαγιών ήταν εδώ, αλλά πολύ φοβάμαι πως η πρόληψη δεν έχει την έκταση που θα έπρεπε να έχει.

arianoutsou
Μαργαρίτα Αριανούτσου

— Οι μεικτές ζώνες, όπου συνυπάρχει άναρχα το δάσος με τον αστικό ιστό, είναι πλέον πραγματικότητα. Τι μέτρα χρειάζεται να παρθούν;
Η τακτική στη διαχείριση των δασικών πυρκαγιών φαίνεται πως πρέπει να χωριστεί αφενός μεν σε αυτές που αναμένουμε στα δάση και αφετέρου στη ζώνη μείξης δασών και αστικών περιοχών.

Σε ό,τι αφορά το δεύτερο, που είναι ίσως και το πλέον επικίνδυνο, γιατί απειλούνται άμεσα ανθρώπινες ζωές και περιουσίες, η προληπτική διαχείριση θα συνίστατο στη συνευθύνη πολιτείας και πολιτών.

Η πολιτεία, σε κάθε βαθμό οργάνωσής της, οφείλει να παράσχει τα σχέδια και τους πόρους ώστε να εφαρμοστούν μέτρα όπως η εγκατάσταση έγκαιρου εντοπισμού φλόγας, δεξαμενών νερού, συστημάτων διάβρεξης της ιστάμενης φυτομάζας σε κρίσιμα σημεία (πιτσιλιστήρια), έγκαιρου περιορισμού και απομάκρυνσης της επιφανειακής αλλά και νεκρής ιστάμενης καύσιμης φυτικής ύλης των «περιαστικών» δασών, σωστής και συστηματικής παρακολούθησης εγκαταστάσεων υποδομών εντός των δασών και δασικών εκτάσεων, όπως οι πυλώνες και μετασχηματιστές ρεύματος κ.λπ., δημιουργίας εθελοντικών ομάδων πυροπροστασίας, ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης των πολιτών ώστε να δρουν και αυτοί προληπτικά (π.χ. δεν επεκτείνουμε τον κήπο μας και ό,τι δραστηριότητες κάνουμε σε αυτόν στις παρυφές του βουνού).

— Ποια είναι η μεγάλη ευθύνη της πολιτείας;
Πρέπει να αποτρέπει τη συνέχιση της άναρχης και χωρίς σχεδιασμό δόμησης από τη μια και από την άλλη να υποχρεώνει όσους αναλαμβάνουν το ρίσκο να χτίσουν μέσα στο δάσος να παίρνουν και τα μέτρα προφύλαξης της περιουσίας τους οι ίδιοι (ύπαρξη ελεύθερου χώρου περιμετρικά του σπιτιού, προσεχτική επιλογή των υλικών, δεξαμενές νερού και αντλίες κ.λπ.).

Από την άλλη πλευρά, η προετοιμασία μιας προληπτικής διαχείρισης των δασών για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών είναι ένα τεράστιο και πολύ σοβαρό θέμα που μας εισάγει στην αντίληψη των μέτρων που η χώρα συνολικά αλλά και κάθε περιφέρεια ειδικά οφείλει να λάβει έγκαιρα στην κατεύθυνση μετριασμού των επιπτώσεων και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.

Η διαχείριση των δασών στην κατεύθυνση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή είναι μια νέα τάση εφαρμογής μέτρων και δράσεων που έχουν ως στόχο να κάνουν λιγότερο ευάλωτα τα δασικά οικοσυστήματα στους κινδύνους που εγκυμονεί η ανθρωπογενής αλλαγή του κλίματος, με ταυτόχρονη ενίσχυση του ρόλου των δασών στη δέσμευση του ατμοσφαιρικού άνθρακα.

Στο πλαίσιο αυτό ο ρόλος της προληπτικής διαχείρισης της πιθανής καύσιμης ύλης είναι σημαντικός. Υπάρχουν πλέον πολύ σοβαρές επιστημονικές προσεγγίσεις και στη χώρα μας, οι οποίες τεκμηριώνουν την ανάγκη αυτή και την υποστηρίζουν με κατάλληλα εργαλεία λήψης αποφάσεων.

Τα συστήματα αυτά υπολογίζουν τις πιθανότητες εκδήλωσης και εξάπλωσης των πυρκαγιών ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του τοπίου και υποδεικνύουν πού θα μπορούσε χωρικά να δοθεί προληπτικά προτεραιότητα στη διαχείριση της φυτικής μάζας ‒καύσιμης ύλης στην προκειμένη περίπτωση‒ ώστε να ανασχεθεί η διάδοση μιας πυρκαγιάς προς ευαίσθητες περιοχές, π.χ. προστατευόμενες περιοχές, ή/και να ανακοπεί η ενίσχυση της έντασης μιας φωτιάς.

— Ζούμε σε μια χώρα που είναι ευάλωτη στην κλιματική αλλαγή, άρα πρέπει να προσαρμοστούμε. Με ποιους τρόπους μπορεί να επιτευχθεί ένας πλήρης περιβαλλοντικός ανασχεδιασμός;
Η χώρα μας έχει καταρτίσει εθνική στρατηγική για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή από το 2016, η οποία περιλαμβάνει δεκαπέντε τομείς προτεραιότητας. Ανάμεσα στα άλλα που προβλέπονται είναι και η ενδυνάμωση των υπηρεσιών για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση πολιτικών και μέτρων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή (π.χ. επαρκής στελέχωση, επιμόρφωση, διαθεσιμότητα αναγκαίων επιστημονικών και τεχνικών εργαλείων και πληροφοριών). Επίσης, ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των μαθητών (π.χ. σχολικά προγράμματα για προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, σχετική θεματολογία στα προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης) και των πολιτών γενικότερα.

Είναι όντως κρίμα κάθε χρόνο να συζητάμε τα ίδια θέματα, σαν να συμβαίνουν για πρώτη φορά. Οι επιστήμες της διαχείρισης των δασικών πυρκαγιών, από τη μελέτη της συμπεριφοράς τους, την πρόληψη και την οικολογία των δασικών πυρκαγιών μέχρι την αποκατάσταση των καμένων εκτάσεων είναι πολύ προχωρημένη στη χώρα μας και αναγνωρισμένη σε διεθνές επίπεδο. Πρέπει επιτέλους αυτή η γνώση να χρησιμοποιηθεί κάποτε με προσοχή μήπως καταφέρουμε κάτι πέρα από το να ξοδεύουμε απλώς τα χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Θέματα
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Αν δεν υπήρχε η Σελίν Ντιόν, κανείς δεν θα είχε καταλάβει την πάθησή μου»

Lifo Videos / «Αν δεν υπήρχε η Σελίν Ντιόν, κανείς δεν θα είχε καταλάβει την πάθησή μου»

Υιοθετήθηκε στα 5 της χρόνια, διαγνώστηκε με το σπάνιο σύνδρομο stiff person και κινείται με αναπηρικό αμαξίδιο. Η Αλεξάνδρα Σταματοπούλου, χρυσή παραολυμπιονίκης στο Παρίσι, μιλά για την έλλειψη αναγνώρισης και την απογοητευτική υποδοχή μετά το μετάλλιο: «Κανείς δεν ήταν εκεί να με χειροκροτήσει».
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
«Πώς η ΔΕΠΥ με βοήθησε να λύσω ένα άλυτο μυστήριο ενός αιώνα σε αγγλικό μουσείο»

Ζούμε, ρε! / «Πώς η ΔΕΠΥ με βοήθησε να λύσω το μυστήριο των εικόνων του Μπράιτον»

Η Χρυσέλλα Λαγαρία και ο Θοδωρής Τσάτσος συζητούν με την ηθοποιό και σεναριογράφο Ανδριανή Ρέλλου, η νευροδιαφορετικότητα της οποίας υπήρξε καθοριστικής σημασίας στην επίλυση ενός μυστηρίου που παρέμενε άλυτο επί εκατό περίπου χρόνια.
THE LIFO TEAM
Ο Κώστας Καββαθάς μέσα από τα μάτια ενός στενού του συνεργάτη

LiFO politics / Ο Κώστας Καββαθάς μέσα από τα μάτια ενός στενού του συνεργάτη

O Φαίδων Καραϊωσηφίδης, εκδότης του περιοδικού «Πτήση» και για 28 χρόνια συνεργάτης του Κώστα Καββαθά, μιλά στη Βασιλική Σιούτη για έναν από τους πιο επιδραστικούς ανθρώπους του σύγχρονου ελληνικού Τύπου που έφυγε πρόσφατα από τη ζωή.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Γιώργος Χρονάς: «Για χρόνια θεωρούσα τον έρωτα ντροπή»

Lifo Videos / Γιώργος Χρονάς: «Για χρόνια θεωρούσα τον έρωτα ντροπή»

Η αυτοβιογραφία του είναι γεμάτη από ιστορίες με τον Τσαρούχη, τον Χατζιδάκι και άλλες εμβληματικές μορφές της εποχής, τις οποίες είχε την τύχη να γνωρίσει και να μπολιαστεί από τη ματιά και τη στάση τους. Η Τζούλη Αγοράκη συναντά τον ποιητή και εκδότη της Οδού Πανός σε μια χειμαρρώδη συζήτηση.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
«Αν περάσεις μια νύχτα στις Μάντρες της Ανάφης, θα τη θυμάσαι για πάντα»

Lifo Videos / «Αν περάσεις μια νύχτα στις Μάντρες της Ανάφης, θα τη θυμάσαι για πάντα»

Η Έφη Καλογεροπούλου διηγείται ιστορίες από την Ανάφη: από τις θρυλικές «Μάντρες», το μπαρ που δημιούργησε ο πατέρας της, μέχρι το εστιατόριό της, τη «Μαργαρίτα», σε ένα νησί που διαρκώς αλλάζει χρώματα.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Πόσο βρόμικοι ήταν οι άνθρωποι τον Μεσαίωνα;

Ηχητικά Άρθρα / Πόσο βρόμικοι ήταν οι άνθρωποι κατά τον Μεσαίωνα;

Η ζωή σε μια μεγαλούπολη του Μεσαίωνα δεν είχε καμία σχέση με τη ρομαντική εικόνα που συχνά παρουσιάζουν οι ταινίες εποχής. Στους στενούς δρόμους της, μέσα στη ζέστη, οι άνθρωποι ζούσαν κυριολεκτικά μέσα στη βρομιά –χωρίς αποχέτευση, χωρίς βασικές συνθήκες υγιεινής, και σχεδόν χωρίς μπάνιο.
M. HULOT
Η εφιαλτική ιστορία του δράκου της Βάρκιζας

Αληθινά εγκλήματα / Το θρίλερ με το απανθρακωμένο ζευγάρι στη Βάρκιζα

Ο Νίκος Τσέφλιος ερευνά και αφηγείται τη διπλή δολοφονία που, ένα βροχερό ξημέρωμα του Μαρτίου του 1988, σκόρπισε τον πανικό στους κατοίκους της περιοχής και απασχόλησε τις αστυνομικές αρχές για μήνες.
THE LIFO TEAM
Η σκληρή αλήθεια για την Αλίκη Βουγιουκλάκη: Το «Παρασκήνιο»

Μικροπράγματα / Η σκληρή αλήθεια για την Αλίκη Βουγιουκλάκη: Το «Παρασκήνιο»

Ένα ηχητικό ντοκιμαντέρ του Άρη Δημοκίδη για μια συναρπαστική, μεταβατική στιγμή στη ζωή της Εθνικής Σταρ και το παρασκήνιο πίσω απ' την αποκαλυπτική, τηλεοπτική εκπομπή που την κατέγραψε
ΑΡΗΣ ΔΗΜΟΚΙΔΗΣ
Idra Kayne, τι φάση με τις μπότες σου;

Lifo Videos / Idra Kayne, τι φάση με τις μπότες σου;

Αν η ζωή της γινόταν ντοκιμαντέρ, ποιος θα ήταν ο τίτλος του; Ποιο είναι το πιο iconic μήνυμα που έχει λάβει από φαν; Και τι της έχει μάθει η ψυχοθεραπεία; Η Idra Kayne απαντά στην Στεφανία Παπαδημητρίου και τον Γιώργο Τσαγκόζη, που της θέτουν τις ερωτήσεις του κοινού.
THE LIFO TEAM
«Στη διαστημική αποστολή βλέπεις 16 ανατολές και δύσεις ηλίου σε μία μέρα»

Αδριανός Γολέμης / «Στο διάστημα βλέπεις 16 ανατολές και δύσεις ηλίου σε μία μέρα»

Τι συμβαίνει με το σώμα ενός αστροναύτη; Πώς κοιμάται; Με τι τρέφεται; Έχει ορμές; Και πόσο διαφέρει η ιατρική φροντίδα στο διάστημα απ’ αυτή στη Γη; Ο επικεφαλής ιατρός αποστολών στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Αστροναυτών, Αδριανός Γολέμης, μιλά στον Γιάννη Πανταζόπουλο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πάρις Ρούπος: «Τα hate comments δεν είναι κριτική»

Lifo Videos / «Τα hate comments δεν είναι κριτική»

Ο Πάρις Ρούπος παρουσιάζει τη νέα του σόλο παράσταση «Κυριλέ» και μιλά στα βίντεο της LiFO για το χιούμορ και τα όριά του, το αν το stand up αποτελεί «αριστερή τέχνη» και το κατά πόσο μπορεί κανείς να βιοποριστεί από αυτό στην Ελλάδα σήμερα.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Ποιος υπερασπίζεται τη συμπερίληψη στην εποχή Τραμπ;

Ζούμε, ρε! / Ποιος υπερασπίζεται τη συμπερίληψη στην εποχή Τραμπ;

Πόσο απειλούνται τα προγράμματα συμπερίληψης από τις πολιτικές αποκλεισμού του προέδρου Τραμπ; Ποια είναι η στάση των μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών απέναντι σε αυτές τις εξελίξεις; Και τι μπορεί να κάνει ο απλός πολίτης για να αντιδράσει και να συμβάλει σε μια πιο δίκαιη κοινωνία; Η Χρυσέλλα Λαγαρία και ο Θοδωρής Τσάτσος συζητούν με τον δημοσιογράφο και ερευνητή του Ινστιτούτου Reuters, Νίκο Ευσταθίου.
Η σκληρή αλήθεια για την λογοκρισία της Τέχνης στην Ελλάδα

Μικροπράγματα / Η σκληρή αλήθεια για την λογοκρισία της Τέχνης στην Ελλάδα

Ένα ηχητικό ντοκιμαντέρ του Άρη Δημοκίδη για την υποκρισία πίσω απ' τις πιο σημαντικές περιπτώσεις λογοκρισίας και βανδαλισμών των τελευταίων 50 ετών και για το πώς οι τηλεοπτικές εκπομπές τις εκμεταλλεύονται
ΑΡΗΣ ΔΗΜΟΚΙΔΗΣ
Θωμά Ζάμπρα, ποια είναι η καλύτερη γιούχα που έχεις φάει ποτέ;

Lifo Videos / Θωμά Ζάμπρα, ποια είναι η καλύτερη γιούχα που έχεις φάει ποτέ;

Του έχουν πει ότι μοιάζει στον Ζακ Γαλυφιανάκη; Θεωρεί τον εαυτό του φεμινιστή; Πότε θα δούμε τη σειρά «Κακές Ιδέες»; Ο Θωμάς Ζάμπρας απαντά στην Στεφανία Παπαδημητρίου και στον Γιώργο Τσαγκόζη που του θέτουν τις ερωτήσεις του κοινού.
THE LIFO TEAM
Χρήστος Λούλης: «Μεγαλώνοντας με νοιάζει περισσότερο να μου λένε ότι είμαι ωραίος παρά κάλος ηθοποιός»

Χρήστος Λούλης / «Μεγαλώνοντας, με νοιάζει περισσότερο να μου λένε ότι είμαι ωραίος, παρά καλός ηθοποιός»

Η Τζούλη Αγοράκη σε μια εκ βαθέων συζήτηση με τον Χρήστο Λούλη για τον ρόλο του δικαστή που υποδύεται στην «Έντα Γκάμπλερ» του Ίψεν, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά, αλλά και για τον χρόνο, την υστεροφημία και τον ρόλο της οικογένειας στη ζωή του.
THE LIFO TEAM