Είμαστε ανήσυχοι πίθηκοι!

 «Ακούς εκεί, καταγόμαστε από τους πιθήκους! Αγαπητέ μου, ας ελπίσουμε ότι δεν είναι αλήθεια· αν όμως είναι, ας ελπίσουμε ότι δεν θα διαδοθεί».

Το σχόλιο αποδίδεται στη σύζυγο του επισκόπου του Worcester, όταν της εξήγησαν τη θεωρία της εξέλιξης του Δαρβίνου. Όσοι διαβάσουν το βιβλίο του Bill Brysson, αυτή τη συναρπαστική μικρή ιστορία περί των πάντων, δεν αποκλείεται να αντιδράσουν όπως η σύζυγος του επισκόπου. Μάλλον δεν θα ήθελαν να διαδώσουν ότι, ακόμα κι αν είναι συνεπείς στους κανόνες υγιεινής, ένα κοπάδι περίπου ενός τρισεκατομμυρίου βακτηρίων βόσκει στις πεδιάδες της σάρκας τους. Αφήστε δε τα τρισεκατομμύρια βακτήρια που κρέμονται από τα μαλλιά και τις βλεφαρίδες τους, κολυμπούν στην επιφάνεια των ματιών τους ή ανοίγουν τρύπες στο σμάλτο των δοντιών τους!

Όπως καταλαβαίνετε, το βιβλίο του Βryson δεν είναι τίποτε λιγότερο από ένα καλογραμμένο θρίλερ που, όπως συνηθίζουν να σας λένε, κόβει την ανάσα! Δυστυχώς για όλους μας, το υλικό του βιβλίου δεν είναι προϊόν της αχαλίνωτης φαντασίας του συγγραφέα. Είναι η ίδια η πραγματικότητα όπως αναδύεται μέσα από τις επιστημονικές ανακαλύψεις δεκάδων εκκεντρικών επιστημόνων, που ρίχνουν διαρκώς φως στα μυστήρια του σύμπαντος και της ζωής.

Το μόνο που μας σώζει τελικά είναι το χιούμορ και η ανεπάρκεια του ανθρώπου να εξηγήσει τα πάντα, υπενθυμίζει διαρκώς ο συγγραφέας, στην περιγραφή του μεγάλου ταξιδιού που επιχείρησε στη χώρα της επιστήμης. Για να μιλήσει για τη δημιουργία του σύμπαντος, αυτή την «έξαρση θριάμβου» που δεν μπορεί να περιγραφεί με κανενός είδους λόγια, για το ηλιακό μας σύστημα, τις ανακαλύψεις της χημείας, της παλαιοντολογίας και της αστρονομίας. Το ενδιαφέρον του συγγραφέα εκτείνεται στη δημιουργία της ζωής, στην ομορφιά των κυττάρων, ενώ η περιέργειά του τρέφεται με την πολυπλοκότητα του DNA, την απειλή των ιών ή την εποχή των παγετώνων. Αλλά κυρίως με τη μεταμόρφωση ενός παράξενου πιθήκου, με ανησυχίες, σε άνθρωπο. Στο πλάσμα δηλαδή που έχει τη δυνατότητα να παρατηρεί και να ερμηνεύει τον εαυτό του και τον κόσμο που τον περιβάλλει, με… τις γνωστές καταστροφικές συνέπειες.

Το βιβλίο του Bryson είναι εξαιρετικά γραμμένο, με το χιούμορ και τη σαφήνεια που απαιτεί η περίσταση και η διαχείριση επιστημονικών πληροφοριών. Αν και ανήκει στο είδος των βιβλίων της εκλαϊκευμένης επιστήμης, δεν βρίθει ανακριβειών και παρανοήσεων. Οι ειδικοί επιστήμονες που το έχουν διαβάσει εντόπισαν ελάχιστα λάθη ουσίας.

Τέλος, επειδή διαισθάνομαι ότι είστε ανυπόμονοι να μάθετε αν υπάρχει ζωή σε άλλους πλανήτες, σας μεταφέρω πως αυτά τα όντα, αν είναι σε θέση να μας παρατηρούν με τα τηλεσκόπιά τους, αυτό που βλέπουν είναι φως που έφυγε από τη Γη κάπου διακόσια χρόνια νωρίτερα. Συνεπώς δεν βλέπουν εμάς, αλλά τη Γαλλική Επανάσταση και τον Τόμας Τζέφερσον, και ανθρώπους με μεταξωτές κάλτσες και πουδραρισμένες περούκες.

Υπομονή!