ρίξε στο κορμί μου σπίρτο~
―Γιατί ο ωραίος Πολωνός ιππότης αφού ήπιε τον Πάδο σε κρασί και διασκέδασε με τις ευφρόσυνες Δεσποσύνες της Αυλής (τέλη του 15ου στο Μιλάνο των Sforza) άρχισε να βγάζει φλόγες απ'το στόμα και σε λίγα λεπτά έγινε από στάχτη και κόκκαλα;
―Γιατί η γηραιά αριστοκράτισσα Cornelia di Bandi βρέθηκε στάχτη και μπούρμπερη ανάμεσα στο κρεβάτι και το παράθυρο της κρεβατοκάμαρας της (μέσα του 18ου στην Τσεζένα) χωρίς να καεί ούτε ένας κόμπος από τα πανάκριβα περσικά χαλιά ;
―Γιατί η πιστή σύζυγος και νοικοκυρά Νicole Millet (αρχές του 18ου κι αυτή ,στην καθολική Ρένς ) έγινε σταχτοπολτός μέσα στην ίδια της την κουζίνα με τις ξύλινες κουτάλες δίπλα της ανέπαφες ;
Και οι τρεις άτυχοι συνάνθρωποί μας ήταν από τις πρώτες καταγεγραμμένες περιπτώσεις θανάτου από Spontaneous Human Combustion (SHC), αυτού του μυστήριου και ανεξήγητου ακόμα συνδρόμου της ανθρώπινης αυτανάφλεξης.
Eπίσημα καταγεγραμμένα περιστατικά βρίσκουμε σε ληξιαρχικές πράξεις θανάτου του 16ου αιώνα, με την ένδειξη "death caused by spontaneous combustion''. Πολλές περιπτώσεις είχαν αποδoθεί σε Οργή Θεού, μια που τα περισσότερα θύματα ήταν εκτός των κοινωνικών στάνταρντς της εποχής: χρόνιοι αλκοολικοί, επαίτες, υπέρβαροι, μοναχικοί ηλικιωμένοι - όλοι αποδέκτες της καθαρτήριας πυράς.
Το περίεργο με την αυτανάφλεξη είναι πως δεν υπάρχει εμφανής πηγή θερμότητας που θα δικαιολογούσε την καύση. 'Επιπλα,πατώματα,αντικείμενα, κλινοσκεπάσματα , ρούχα, παραμένουν ανέπαφα δίπλα στα αποτεφρωμένα σώματα.
Στον Ζοφερό του Οίκο, ο Κάρολος Ντίκενς (Βleak House, 1853) βάζει τον ρακοσυλλέκτη Κύριο Krook να τυλίγεται ξαφνικά και αναίτια στις φλόγες. Προηγήθηκε ο Μέλβιλ (Redburn, 1849) και ακολούθησε ο Τουαίην, ο Ίρβινγκ κι αργότερα οι σεναριογράφοι των X-files (επεισόδιο Trevor), αλλά και του CSI (επεισόδια Face lift και The theory of everything).
Το περίεργο με την αυτανάφλεξη είναι πως δεν υπάρχει εμφανής πηγή θερμότητας που θα δικαιολογούσε την καύση. Συνήθως ξεκινά από το στήθος ή το στομάχι,αφήνοντας ίχνη στα πόδια και τα χέρια. 'Επιπλα, πατώματα, αντικείμενα, κλινοσκεπάσματα, ακόμα και ρούχα, παραμένουν ανέπαφα δίπλα στα αποτεφρωμένα σώματα.
Ο βαριόμοιρος ο Τζων Μπέντλευ (τον Δεκέμβρη του 1966) έγινε όλος στάχτη, εκτός από ένα τμήμα του ποδιού του. Στο δωμάτιο δεν υπήρχαν άλλα ίχνη φωτιάς εκτός από μια τρύπα στο πάτωμα, που έριξε το καμένο σώμα από τον πρώτο όροφο στο ισόγειο,προφανώς κατά τη διαδικασία αποτέφρωσης.
Ακόμα πιο μυστήριος ήταν ο θάνατος της Μαίρη Ρήζερ. Τα απομεινάρια της Κυρίας Μαίρης βρέθηκαν ένα ζεστό καλοκαιρινό βράδυ του 1951 στη μέση ενός μαύρου κύκλου στο πάτωμα. Υπολείμματα από συκώτι κολλημένα στην σπονδυλική στήλη, ένα περίεργα συρρικνωμένο κρανίο, μια μαύρη σατέν παντόφλα στο άθικτο πόδι κι όλα τα υπόλοιπα σωρός στάχτες.
Ο Dr Wilton Krogman, καθηγητής ιατρικής στο πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια με εξειδίκευση στη μελέτη των επιπτώσεων της φωτιάς στο ανθρώπινο σώμα, έγραψε στο τελικό πόρισμα τρεις λέξεις: ''ανεξήγητη ανθρώπινη αυτανάφλεξη''.
Οι πιθανές εξηγήσεις, πάντως, διασχίζουν όλη την ερμηνευτική γκάμα: από υπερφυσικές (ένα φάντασμα ή εξωγήινο ον προκάλεσε την ανάφλεξη) έως επιστημονικές (κέτωση δηλαδή συσσώρευση ακετόνης στον οργανισμό σε περιπτώσεις αλκοολισμού, υποσιτισμού ή και διαβήτη που αναπτύσσει ξαφνική και ασυνήθιστα υψηλή θερμότητα ).
Στα σέβεντις κυριάρχησε μια μιξοφροϋδική ανάλυση που μιλούσε για κατάθλιψη των θυμάτων. Αυτά, υπνωτισμένα σχεδόν, έδιναν ασυνείδητα την εντολή της αυτανάφλεξης σαν μέσο αυτοτιμωρίας. Την ίδια περίοδο κυκλοφορούσαν θεωρίες που μιλούσαν για κοσμική ακτινοβολία ή άγνωστα βακτήρια που παρήγαν εύφλεκτα αέρια.΄Ολες ψευδοεπιστημονικές βέβαια, μια που το ανθρώπινο σώμα στο μεγαλύτερο ποσοστό του δεν είναι εύφλεκτο και κανένας ιατρικός ή φυσικός μηχανισμός δεν επιτρέπει αυτανάφλεξη.
Η επικρατέστερη ερμηνεία, πάντως, είναι το λεγόμενο "εφέ του φιτιλιού: Το λίπος του δέρματος, για άγνωστους λόγους, λιώνει ξαφνικά επάνω στα ρούχα των θυμάτων και μετατρέπεται σε εύφλεκτο φιτίλι. Βέβαια η ανάπτυξη θερμοκρασιών που οδηγούν σε ολοσχερή καύση των οστών (ακόμα και στα ναζιστικά κρεματόρια η θερμοκρασία δεν ξεπερνούσε τους 1000 βαθμούς Κελσίου, στην αυτανάφλεξη αναπτύσσονται υπερδιπλάσιες) παραμένει μαύρο κουτί για τους επιστήμονες.
Θεωρίες με πολλούς οπαδούς είναι αυτές του ''επιταχυντή μεταβολισμού'' (μια νέα συνομοταξία "αναρχικών'' μορίων προκαλούν αλυσιδωτές επιταχυνόμενες βιοχημικές αντιδράσεις απελευθερώνοντας ενέργεια και υψηλή θερμότητα), του ''αλκοόλ'' που πιστεύει ότι τα θύματα ξεπέρασαν το επιτρεπόμενο επίπεδο αλκοόλ στο αίμα σε σημείο που μπορεί να δημιουργηθεί ανάφλεξη ή του ''συνδρόμου Steven –Johnsons'', μιας ιδιότυπης τοξικής αντίδραση σε φαρμακευτική αγωγή που εκδηλώνεται με εγκαύματα στο σώμα.
Το πιο πρόσφατο περιστατικό αυτανάφλεξης καταγράφηκε στην Οκλαχόμα,τον Φλεβάρη του 2013. Ο συνταξιούχος Danny Vanzandt βρέθηκε στην αγαπημένη του πολυθρόνα του με τα πόδια άθικτα και το υπόλοιπο σώμα του στάχτη.
(Αξίζει να σημειωθεί ότι η πολυθρόνα,αγορασμένη στις εκπτώσεις από τοπικό πολυκατάστημα επίπλων, είχε καεί ελάχιστα).
