Στη στήλη ''Πώς Έγραψα το Πρώτο μου Βιβλίο'', ζητώ από Έλληνες συγγραφείς να μου περιγράψουν τις αναμνήσεις τους για το πρώτο τους έργο, το βιβλίο που τους άλλαξε τη ζωή - και τους έκανε συγγραφείς.
Σήμερα, καλεσμένη μου η Ελένη Ξένου.
Δεν σκέφτηκα ποτέ ότι θα εκδώσω βιβλίο. Ψέμματα! Το σκέφτηκα χιλιάδες φορές και το ευχήθηκα άλλες τόσες. Ήτανε όμως από κείνες τις ευχές που τις κάνεις καθώς βλέπεις ένα αστέρι να πέφτει και ύστερα προσπαθείς να συνεφέρεις τον εαυτό σου λέγοντας «σιγά τώρα μην έπεσε το αστέρι για το δικό μου το χατίρι». Και κάπως έτσι την είχα θαμμένη την ευχή στα κρυφά συρτάρια του μυαλού μου, καλά κλειδωμένη μήπως και δραπετεύσει και αρχίσει να μου παιδεύει το μυαλό, ακονίζοντας μου μια-μια τις ανασφάλειες.
Για χρόνια συναντούσα, μέσα από την δημοσιογραφική μου διαδρομή, γνωστούς και καθιερωμένους συγγραφείς. Είχα πάντα την περίεργεια να γνωρίσω σπουδαία ταλέντα, τους περιεργαζόμουν όπως περιεργάζεται κανείς κάτι σπάνιο και προσπαθούσα να καταγράψω την κάθε τους λέξη ή την κάθε τους χειρονομία σε μια αγωνία να αντιληφθώ τί σημαίνει ταλέντο και αν αυτό τελικά σε ενώνει ή σε απομωνώνει από την ζωή. Aν βρίσκεται δηλαδή έξω από τις νόρμες και από τα δοσμένα πλαίσια κι’ αν ναι πως το διαχειρίζεται κανείς ώστε να μην χρειάζεται κάθε φορά να δίνει εξηγήσεις που προτίμησε να περπατήσει στους παραδρόμους.
«Ποιά από όλες εκείνες τις ιδέες που στριφογυρίζουν το μυαλό ενός συγγραφέα είναι αυτή που τελικά γίνεται βιβλίο;». Ήταν ένα ανοιξιάτικο απόγευμα όταν έκανα αυτή την ερώτηση στην Μάρω Δούκα. Καθόμασταν σε μια καφετέρια κάπου στην Βαλαωρίτου, πίναμε παγωμένο καφέ και μιλούσαμε λες και είμασταν χρόνια φιλενάδες. Με κοίταξε-θυμάμαι-με ένα τόσο τρυφερό βλέμμα που μου προκάλεσε αμηχανία. Και ύστερα μου έδωσε την εξής απάντηση: «Είναι εκείνη η ιδέα που αν δεν την γράψεις κάτω νιώθεις ότι θα σκάσεις, ότι θα κάνεις έκρηξη».
Δεν ένιωθα κάτι τέτοιο. Δεν έφτασα ποτέ κοντά στο σημείο της έκρηξης. Άρα αυτό σήμαινε-σύμφωνα με τις δικές μου ερμηνείες- πως δεν ήμουνα εγώ για ιδέες που γίνονται βιβλία. «Κάνεις λάθος» με διόρθωσε εκείνη, ενώ είχαμε πιει τον καφέ μας και ενώ είχα τολμήσει να της εκφράσω την πεποίθηση μου πως δεν είμαι εγώ για τέτοια. «Χρειάζεται δουλειά και παίδεμα και πειθαρχία, δεν είναι μόνο η έμπνευση, είναι και πολλά άλλα» συμπλήρωσε και γω δεν έκανα κανένα σχόλιο. Γύρισα πίσω στην Κύπρο κουβαλώντας ωστόσο τον ήχο των φράσεων της λες και ξαφνικά είχε ενεργοποιηθεί ένα παράξενο ξυπνητήρι μέσα στο μυαλό μου το οποίο μετρούσε τις ώρες και τα λεπτά που θα με έφερναν ένα βήμα πιο κοντά στο μπάμ!
«Γιατί δεν γράφεις βιβλίο», με ρωτούσανε πολλές φορές οι αναγνώστες της προσωπικής στήλης που διατηρούσα στο έντυπο «Υστερόγραφο» το οποίο κυκλοφορούσε κάθε Κυριακή με την εφημερίδα «ο Φιλελεύθερος». Ένα έντυπο στο οποίο ήμουν διευθύντρια σύνταξης και είχε το χαρακτήρα μιας πολιτιστικής πλατφόρμας, η οποία αποσκοπούσε να προτείνει μια άλλη αισθητική εικόνας και γραφής. «Γιατί δεν γράφεις ένα βιβλίο» με ρωτούσανε και οι φίλοι μου, εκείνοι μάλιστα το ρωτούσανε πιο θυμωμένα γιατί δεν μου έδιναν κανένα ελαφρυντικό στις διάφορες δικαιολογίες που έδινα για να αποφύγω το...μοιραίο.
Μέχρι που έκανα έκρηξη. Και κάηκε το μυαλό μου. Δεν ήτανε ωστόσο μόνο μια ιδέα που μου την προκάλεσε. Ήτανε μια σωρεία απολογισμών που με οδήγησε να πάρω ξαφνικά ένα σακκίδιο, να το γεμίσω με σκισμένα τζιν και μακό φανελάκια και να δηλώσω απούσα από την μέχρι τότε ζωή μου, για ένα ολόκληρο χρόνο, γυρνώντας στην Ασία, ψάχνοντας ποιά ζωή τελικά θέλω να ζήσω. Ανέκαθεν είχα τάσεις φυγής, από μικρή, ζήλευα τους περιπλανώμενους ταξιδιώτες, η μάνα μου τους αποκαλούσε ξεπλένηδες και κακόμοιρους, εγώ ωστόσο τους θαύμαζα, όπως θαυμάζει κανείς κάποιον που έχει μάθει να πετάει λίγο πιο ψηλά από το έδαφος. Η απόφαση μου να φύγω για ένα ολόκληρο χρόνο ζητώντας άδεια άνευ απολαβών από την δουλειά μου και γυρνώντας μόνη μου στην Ασία ανάμεσα σε άλλους ξυπόλητους backpackers δεν ήτανε, ωστόσο, απόροια της τάσης φυγής που με χαρακτήριζε. Ήταν συνειδητή απόφαση να αναλάβω την ευθύνη της ζωής μου την στιγμή που την ένιωσα όπως νιώθει κανείς ένα παπούτσι δανεικό που του στευνεύει το πόδι. Διάλεξα να ταξιδέψω σε μακρινούς προορισμούς, όπου τίποτα δεν ήταν οικείο για να αναμετρηθώ με τα όρια τα δικά μου και του κόσμου, μήπως και έτσι ανακαλύψω ποιό ήτανε το πραγματικό μέγεθος των δικών μου παπουτσιών.
Σ’αυτό το ταξίδι άρχισα να γράφω τις μικρές ιστορίες που αργότερα αποτέλεσαν και το περιεχόμενο του πρώτου μου βιβλίου. Έγραφα παντού. Σε βρώμικα λεωφορεία που με ταξίδευαν από την μια πόλη του Λάος στην άλλη. Σε αργά ποταμόπλοια που διάσχιζαν τον Μεγκόγκ και μου αποκάλυπταν την δύναμη ενός άλλου ρυθμού σκέψης. Στα τρένα που με πήγαιναν Ταιλάνδη, στους υπόγειους σταθμούς της Μπαγκόκ, σε μικρά καφέ με θέα τις ρυζοφυτείες του Ούμπουτ στο Μπάλι, στα παγκάκια έξω από τους μυστήριους ναούς της Καμποτίας. Παντού. Γνώρισα κόσμο με τα μικρά του ονόματα, ανθρώπους που προέρχονταν από κάθε γωνιά του πλανήτη και κουβαλούσανε στα σακκίδια τους δεκάδες ερωτηματικά… Ψηλαφούσα τις ιστορίες τους και προσπαθούσα να καταλάβω αν εκείνο που τροφοδοτεί αυτή την περίεργη φυλή των περιπλανωμένων, η οποία σκεπάζει το δέρμα της με σιτρονέλα και περπατά τα βράδια με αναμμένο το φανάρι, ήταν τελικά η ίδια ανάγκη: Να ανακαλύψουμε κάτι περισσότερο για τον εαυτό μας και τον κόσμο…
Έζησα σε πολλές καλύβες όλο αυτό το διάστημα. Με τα ελάχιστα. Ούτε καν ζεστό νερό δεν υπήρχε. Κοιμόμουνα σε ένα κρεβάτι που είχε μια λευκή κουνουπιέρα για να με προστατεύει από τις σαρανταποδαρούσες και τους σκορπιούς και άκουγα μέσα στον ύπνο μου τον ωκεανό που άλλωτε θύμωνε και άλλωτε κυλούσε ήρεμος, μέχρι που δεν μπορούσα πια να διακρίνω αν ο ήχος που άκουγα ήτανε των κυμμάτων ή των ονείρων μου. Για μήνες προσπαθούσα να διαλύσω το δίχτυ που περιόριζε την πραγματικότητα μου και την έκανε να μοιάζει λιγότερη από την ζωή. Για μήνες παρατηρούσα την φύση και την άφηνα να με καθοδηγήσει για το ποιό θα είναι το επόμενο μου βήμα. Ό,τι έγραφα το έστελνα μέσα από το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στο “Υστερόγραφο” για να δημοσιεύεται στην στήλη που εξακολουθούσα να διατηρώ. Ήθελα να μοιραστώ αυτή την εμπειρία, να μιλήσω για τα κάκα πνεύματα και τους έξι πυροβολισμους, ήθελα να μιλήσω και για το κάρμα των παπουτσιών και για κείνο το ανάποδο αγορι που περίμενε ένα σύννεφο να του δροσίσει το βλέμμα.
Γύρισα πίσω μετά από ένα σχεδόν χρόνο. Με ένα τετράδιο γεμάτο σημειώσεις και μια λίστα από συνειδητές αποφάσεις. Ήθελα να τις γράψω κάτω την ώρα που το μυαλό μου ήτανε καθαρό, ήτανε δηλαδή απαλαγμένο από φόβους και φοβίες, ήτανε ήσυχο άρα ανήμπορο να κλονίσει την εμπιστοσύνη που έμαθα να έχω απέναντι στην ζωή. Κατα καιρούς άνοιγα εκείνο το τετράδιο για να υπενθυμίζω στο εαυτό μου πως πρέπει να καθαρίζω τους λεκκέδες μιας καθημερινότητας, η οποία επιμένει να μας λερώνει το μυαλό, ώστε να μπορέσω να διατηρήσω την επίγνωση που είχα κερδίσει: Πώς είναι πολύ σημαντικό να κοιτάς την ζωή σου απέξω και πως μερικές φορές είναι το μόνο που χρειάζεται να κάνεις για να φωτίσεις το επόμενο σου βήμα. Να μετακινηθείς λίγο από την θέση σου και να ξανακοιτάξεις τα πράγματα αλλιώς.
Όταν γύρισα, μετά από αρκετούς μήνες, πήρα ένα email από την Μελίτα Κάραλη, μου είπε για το www.doctv.gr, της είπα πως ήθελα να γράφω και γω σ’αυτό το site, συμφωνήσαμε να έχω μια στήλη, να την ονομάσουμε “Το νησί” και κεί να δημοσιεύω όλες αυτές τις εμπειριες που έζησα ταξιδεύοντας. Τα σχόλια των αναγνωστών του doc ήταν εκείνα που πρώτα μου έβαλαν την ιδέα να συγκεντρώσω αυτό το υλικό σε ένα βιβλίο. Και ο λόγος ήταν γιατί αντιλήφθηκα πως έστω κι’αν αυτές οι ιστορίες δεν ήταν λογοτεχνικά αριστουργήματα, είχαν μέσα τους κρυμμένες και φανερές βιωματικές αλήθειες, οι οποίες άγγιζαν τις κρυμμένες ή φανερές αλήθειες του αναγνώστη και τις ενεργοποιούσαν, ώστε να θέλει κι’αυτός να ψάξει την δική του...εκδρομή. Και τότε ήταν που αποφάσισα να μοιραστώ αυτή την εμπειρία γιατί ένιωθα πως χωρίς αυτό το μοίρασμα ήταν ημιτελής. Λες και κάποιος μου αποκάλυψε μια ωραία θέα και γω την κρατούσα για τον εαυτό μου αντί να την μοιραστώ με όποιον ψάχνει και ψάχνεται για χρώματα και μυρωδιές. Και αυτή η ωραία θέα δεν ήταν τίποτα άλλο παρά η διαπίστωση πως τελικά η μοναδική πραγματικότητα που έχουμε είναι να εμπιστευτεί ο καθένας το δικό του...παραμύθι.
Χώρισα το υλικό σε 4 ενότητες. Στη πρώτη συγκέντρωσα κείμενα που είχαν να κάνουν με τα βιογραφικά μου στοιχεία, όπου με χιούμορ και σαρκασμό προσπαθούσα να περιγράψω τί ήταν εκείνο που μου κατάργησε από πολύ μικρή την «βεβαιότητα» ότι η πραγματικότητα είναι μόνο μια. Στην δεύτερη περιλαμβάνονται οι απόπειρες μου να ζήσω τυχοδιωκτικά και στην τρίτη ενότητα μαζεύω όλα εκείνα τα κείμενα της μεγάλης περιπέτειας στην Ασία. Στην τέταρτη και τελευταία συγκέντρωσα όλες τις ιστορίες που γράφτηκαν μετά την επιστροφή μου, μετά δηλαδή που συνάντησα ένα...δελφίνι και θυμήθηκα ξανά πως Ο2 σημαίνει οξυγόνο. Ζήτησα από τον αγαπημένο μου φίλο, γνωστό Κύπριο ζωγράφο, Πόλυ Πεσλίκα να μου φτιάξει τα σκίτσα του βιβλίου. Και κάθε Σαββατοκυρίακο έπαιρνα το αμάξι και πήγαινα στο σπίτι της φίλης Κυριακής Σοφοκλέους, για να σελιδώσουμε το βιβλίο. Ένα σπίτι πλάι στην θάλασσα γιατί έτσι έπρεπε να φτιαχτεί αυτό το βιβλίο, όπως γεννήθηκε, με τον ήχο των κυμμάτων και τις απαντήσεις που σου δίνει το μπλέ...
«ΥΓ. Γεννήθηκα Έναν Απρίλη». Αυτό τον τίτλο έδωσα στο πρώτο μου βιβλίο. Και εκεί μέσα έκλεισα 45 μικρές ιστορίες τις οποίες θα χαρακτήριζα σαν μικρά ενσταντανέ μιας προσωπικής διαδρομής. Πρόθεση μου βέβαια δεν ήταν να καταγράψω μια προσωπική διαδρομή, αλλά να μοιραστώ μια εμπειρία που γεννήθηκε όταν αποφάσισα να παρατηρώ τους ανθρώπους και όχι τους χάρτες. Τοποθετώντας αυτές τις ιστορίες την μια δίπλα στην άλλη συνειδητοποίησα ότι τις ενώνει ένα αόρατο σχοινί. Εκείνο το σχοινί που ενώνει όχι μόνο τις δικές μου ιστορίες αλλά οποιουδήποτε ανθρώπου έχει την περίεργεια να ανακαλύψει κάτι περισσότερο για αυτό που αποκαλούμε ζωή.
Το βιβλίο εκδόθηκε πέρσι. Το παρουσιάσε σε ένα όμορφο κήπο της Λευκωσίας ο φίλος μου συγγραφέας Χρήστος Χωμενίδης. Και ύστερα ταξίδεψε μέχρι την Σαντορίνη, στο Φεστιβάλ Λογοτεχνίας, στο υπέροχο βιβλιοπωλείο Ατλαντίς όπου σε μια ταράτσα με φόντο την καλντέρα διάβασα μια από τις ιστορίες μου.
Ποιο είναι το πιο όμορφο που σου έχουν πει για τις ιστορίες σου, με ρώτησαν σε μια συνέντευξη. «Ο,τι διαβάζοντας τες είναι σαν να κάνεις μια βόλτα και σε διαπερνάει ξαφνικά μια ωραία μυρωδιά από το δρόμο». Αυτό για μένα είναι ακόμα η πιο ωραία ανταμοιβή μου. Να ανοίγεται στον άλλο μια μικρή πόρτα η οποία να του επιβεβαιώνει πως δικαιούται να βολτάρει στην δική του χώρα των θαυμάτων.
Ένα χρόνο μετά απολύθηκα από την δουλειά μου. Και ενώ κάνεις θα υπέθετε πως το πρώτο συναίσθημα που θα μου προκαλούσε αυτή η απόλυση θα ήταν η οικονομική ανασφάλεια ή ο φόβος για το αύριο, τίποτα από τα δύο (παρότι δεν είχα εισόδημα, ούτε και άλλη εναλακτική λύση) δεν κατάφερε να υπερνικήσει το αίσθημα ελευθερίας που αισθάνθηκα. Το χαρτί μου γινόταν ξανά λευκό και μπορούσα πια να το ζωγραφίσω όπως ήθελα, με τα χρώματα που μου ταιριάζαν και όχι εκείνα τα οποία χρωμάτιζαν τις φιλοδοξίες ή τις φοβίες ανθρώπων που όχι μόνο δεν καταλάβαιναν την γλώσσα των...δελφινιών αλλά είχαν χάσει και κάθε ικανότητα να πιστεύουν στην δύναμη των παραμυθιών. Η πολύμηνη μου περιπέτεια σε μακρινούς προορισμούς μου έμαθε κάτι πολύ σημαντικό: Πως η ζωή δεν είναι ευθεία. Είναι ένα κύμα που πάει πάνω και κάτω. Και συ για να συνεχίσεις να κολυμπάς και στα πάνω και στα κάτω του πρέπει να συνεχίσεις να πιστεύεις στην ησυχία του ωκεανού και στους πολύχρωμους βυθούς του.
Ένα χρόνο μετά λοιπόν αποφασίζω να συνεχίσω εκείνες τις μικρές ιστορίες που αποτέλεσαν το περιεχόμενο του βιβλίου μου, γράφοντας καινούργιες σε ένα site που έχω δημιουργήσει και στο οποίο συγκέντρωσα όλες εκείνες τις διαδρομές σε χώρες και ανθρώπους που μου έμαθαν πως δεν υπάρχει τίποτα πιο φανταστικό από την ίδια την ζωή. Που πάει να πει πως δεν υπάρχει τίποτα πιο πραγματικό από κείνα που έχουμε φανταστεί. Το μόνο που απομένει (το γράφω ξανά) είναι να εμπιστευτούμε ο καθένας το δικό του παραμύθι...
Info: Το βιβλίο μου «ΥΓ. Γεννήθηκα έναν Απρίλη» διατίθεται στην Ελλάδα από τα βιβλιοπωλεία Ιανός. Ιστορίες ταξιδιών και ανθρώπων στο site μου www.elenixenou.com
σχόλια