Όχι στις ελληνοποιήσεις ονομάτων!

Το κακό είναι ότι αυτες οι τραγικές ελληνοποιήσεις δεν συνέβαιναν μόνο τον περασμένο αιώνα! Πρόσφατα σε μια έκθεση βιβλίου έπεσε το μάτι μου στον "ηγεμόνα" συγγραφέας "Νικόλας Μακιαβέλης". I rest my case.

Που να δεις με ελληνικά ονόματα τι έχει γίνει στο εξωτερικό...Γιατί το eurodice αντί του ευρυδικη και το ullysses αντί του Οδυσσέας βγάζει απόλυτο νόημα. Συμφωνώ είναι χαζό μερικές φορές αλλα μην υπερβάλουμε στο εμείς είμαστε οι Βλάχοι που αλλάζουμε τις λέξεις.

Φανταστείτε το σοκ όταν ταξιδεύοντας στις αντίστοιχες χώρες έψαχνα το Σηκουάνα(Seine) τον Τάμεση( Thames) κι εκείνη την έρμη την Αμβέρσα(Αntwerp)!

Και που λέτε, τότε το 2014 στους Ολυμπιακούς Αγώνες είχαν έρθει κάποιοι Κινέζοι που θα φιλοξενούσαν μετά από εμάς τους Αγώνες για να πάρουν την τεχνογνωσία. Όταν ένας από αυτούς συστήθηκε στον Διευθυντή (μιας από τις διευθύνσεις της ΟΕΟΑ) ως Κιν Οα Χάο Τσον Γιο ξέρω 'γω τι, ο Έλληνας διευθυντής του απάντησε με σοβαρότητα: "-All right, I will call you John"

Όπως προαναφέρθηκε δε μπορούμε να κρίνουμε πρακτικές προηγούμενων αιώνων με σημερινά κριτήρια. Σήμερα, ναι, δεν υπάρχει περίπτωση να εξελληνίσουμε όνομα. Σημερα όμως. Για τα παλιότερα τιμούμε την ιστορική διαδρομή αν και καμια φορά μας οδηγεί σε αστείες καταστάσεις, όπως να λέμε την ίδια στιγμή Νέα Υόρκη και Γιορκ.

ΑΠΟΡΙΑ : "Νικηφόρος Ούγος (Victor Hugo)"γιατί όχι Βίκτωρας ?? Το Νικηφόρος ΠΟΥ ΚΟΛΛΑΕΙ ?

Το καλοκαίρι περάσαμε ζάχαρη στο Αμστελόδαμον

Αγαπητέ κύριε Δημοκίδη,Σας ευχαριστώ για την αναφορά που κάνετε στο χρηστώνυμό μου και για το ότι θελήσατε να μοιραστείτε με τους αναγνώστες του Λάιφο κάτι απ’ όσα έγραψα για την απόδοση του ονόματος του Σαίξπηρ στα ελληνικά. Αν ίσως από αβλεψία δεν καταγράφτηκε ότι το γλωσσικό φόρουμ στο οποίο συμμετέχω είναι η Λεξιλογία (www.lexilogia.gr), ευκαιρία να το διορθώσουμε τώρα. Όποιος αναγνώστης σας θέλει να διαβάσει το πλήρες κείμενο του σημειώματός μου, που περιλαμβάνει κι άλλες αποδόσεις, κι ίσως άλλα ψιλοενδιαφέροντα «μικροπράγματα», μπορεί να κάνει κλικ εδώ: http://tinyurl.com/q8r4amr. Η παράγραφος που παραθέσατε είναι γραμμένη κατά πάσα πιθανότητα από τον Κώστα Νίτσο, στο θρυλικό περιοδικό Θέατρο που ο ίδιος εξέδιδε.Ωστόσο, μετά τις ευχαριστίες, θα ήθελα να μου επιτρέψετε να διατυπώσω —με κάθε σεβασμό σε όσες γνώμες διατυπώθηκαν εδώ— και τη διαφωνία μου, όχι ολική αλλά μερική, προς το πνεύμα όλου του σημειώματός σας (και κατ’ επέκταση με ορισμένους από τους σχολιαστές που, ξεκινώντας από εκεί που σταματήσατε, υπερακόντισαν). Βεβαίως, πολλές από τις αποδόσεις των λογίων του 19ου αιώνα δεν ηχούν πια στα αφτιά μας σοβαρές (παρεμπιπτόντως εκείνο το Νικηφόρος Ούγος για τον Βίκτωρα Ουγκώ είναι, υποπτεύομαι, γυμνασιακό παιχνίδι κι όχι πραγματικότητα —δεν το έχω διαβάσει ποτέ, κι άλλωστε ο Βίκτωρ είναι ήδη ελληνικό όνομα). Αλλά αν αυτό είναι το ένα άκρο, ασφαλώς καταδικαστέο, το άλλο σίγουρα είναι το να απορρίπτουμε συλλήβδην παγιωμένα, καταξιωμένα από την παράδοση εξελληνισμένα ονόματα και να γελάμε (!) με αυτά. Για τα δικά μου μέτρα ούτε ο Λούθηρος, ούτε ο Καρτέσιος, ούτε ο Έγελος, ούτε ο Δαρβίνος έχουν κάτι το γελοίο. Ειπώθηκαν έτσι στα συμφραζόμενα μιας εποχής, και αυτή την εποχή (όπως και κάθε άλλη) καλό είναι να την κρίνουμε με ευρύτητα πνεύματος και προσπάθεια κατανόησης. Καλό είναι, νομίζω, να έχουμε δύο πράγματα στο μυαλό μας: πρώτον, ότι κάθε λαός έχει το δικαίωμα (ναι, το δικαίωμα) να ονομάζει τον κόσμο του όπως θέλει, και να προφέρει τα ξένα ονόματα δίχως να στραβώνει το στόμα του (ευχαριστώ εκείνους τους σχολιαστές που το επισήμαναν αυτό), γι’ αυτό και δεν έχει νόημα να διαμαρτυρόμαστε όταν ακούμε αγγλόφωνους να μιλούν για τον Νταϊτζίνις Άκριτιζ (Digenes Akrites) και για τη δυναστεία των Σελιούσιντς (Seleucids) (την αρχή την έκαναν οι αρχαίοι, που μετέτρεψαν το Χσαγιάρχσα σε Ξέρξη και τον Νταραγιαβάους σε Δαρείο)· και, δεύτερον, ότι δεν είμαστε οι πρώτοι που ανακαλύπτουμε τη γνώση, υπήρξαν κι άλλοι πριν από μας, μόχθησαν και οι παλαιοί να φέρουν προς τα 'δω τα αποτελέσματα της επιστήμης και να τα αρθρώσουν στη δική μας γλώσσα, και είναι σπατάλη να πετάμε στα σκουπίδια μια παράδοση αιώνων. Γιατί να γίνει ο Έγελος Χέγκελ; Για να δείξουμε ότι τώρα ξεκινάμε ν’ αντικρίζουμε τον κόσμο;Βέβαια το θέμα δεν εξαντλείται σε λίγες γραμμές· αν θέλετε να συνεχίσουμε ξεδιπλώνοντας επιχειρήματα με άνεση χρόνου και χώρου, σας προσκαλώ στη Λεξιλογία.Σας ευχαριστώ για τη φιλοξενία.EarionΥ.Γ., για να ξαλεγράρουμε λίγο: στη Λεξιλογία, κάτω από την αβατάρα μου, έχει ένα μικρό σημαδάκι που δείχνει ότι γι’ αυτό το προσωπείο μου έχω διαλέξει φύλο αρσενικό.

Μιλάμε για επικαιρότητα, όχι αστεία ...

η προσπάθεια για ελληνοποίηση των ονομάτων -και γενικότερα των ξένων λέξεων- και κυρίως η προσθήκη καταλήξεων -πέρα από τον όποιο ιδεολογικό χαρακτήρα μπορεί να εντοπίσει κανείς- έχει να κάνει με το ότι τα ελληνικά διαθέτουν πολύ πλούσιο και ισχυρό κλιτικό σύστημα. Οι καταλήξεις είναι φορείς σημασίας στα ελληνικά, πράγμα που στα αγγλικά για παράδειγμα δε συμβαίνει.Αν και έχει να κάνει ότι πλέον είμαστε πολύ πιο άνετοι με τις ξένες γλώσσες, εμένα με μελαγχολεί λίγο η υποχώρηση αυτού του φαινομένου: πέρα από το τρελό γέλιο του Σακεσπήρου έχει να κάνει και με τα αντανακλαστικά, τη ζωντάνια των ελληνικών.

Τα καλύτερα είναι: Γαριβάλδης, Κάνιγγος (που απαντάται μόνο σε γενική, δεν θα το δείς πουθενά "Κάνινγξ" - τώρα πώς βγάλανε από το Κάνινγκ το "Κάνιγγος" άλλο θέμα), Σατωβριάνδος. Πάντως ο καλύτερος απ'όλους ήταν ο Γεώργιος Πλήθων Γεμιστός που μόνος του (αρχαιο)ελληνοποίησε το το "γεμιστός" σε "πλήθων".

Yπερβολικο το αρθρο.Οπως εγραψαν και αλλοι,καθε λαος προσπαρμοζει ξενικες ονομασιες στη γλωσσα του λογω αδυναμιας ορθης προφορας.Μιλωντας για μουσικα συγκροτηματα,πριν μερικα χρονια σε ταξιδι με τρενο στη κεντρικη ευρωπη,ειχαμε πιασει κουβεντα με μια παρεα ιταλων με αφορμη το μπλουζακι 'motorhead' που φορουσε ενας εξ'αυτων.Μιλωντας για συγκροτηματα σπαζαμε το κεφαλι μας να καταλαβουμε ποιο ηταν το συγκροτημα 'ου ντουε' με το οποιο εδειχνε ενθουσιασμενη μια κοπελα της ιταλοπαερας. χεχεχεχε

Ειμαι σιγουρη οτι εσεις ολοι ακουτε Δημητριο Χενδρικο, Καρολο Αηγιαννηδη και τα συναφη αποβρασματα. Ουαι...

Καλα οι Γάλλοι να δεις τι "οικειοποίηση" και μεταφορά στη δική τους γλώσσα κάνουν. Έπαθα πλάκα οταν έμαθα οτι τους U2 δεν τους λενε Γιου Του αλλα Ου Ντε. Άντε να καταλάβεις εσυ τώρα...και να ταν μονο το συγκεκριμένο που στην τελική ειναι ενα συγκρότημα....

Εσύ δεν έκανες και σαν τρελός μια φορά που κάποιος/κάποια είχε «της Μαντόνας»; Πω πω! Καταστροφή! Δυστυχώς παραβλέπεις ότι η γλώσσα είναι όλων και όσο γελοίο θα ήταν να έγραφες άρθρο απαιτώντας να λέμε το πιάνο κλειδοκύμβαλο τόσο γελοίο είναι αυτό που μας λες να λέμε τον Δαρβίνο Ντάργουιν. Και για να γίνω ξεκάθαρος, είναι γελοίο διότι από μέσα σου μπορεί να γελάς με έναν άνθρωπο που λέει «Δαρβίνος», το οποίο ακούει από την στιγμή που γεννήθηκε μέχρι αυτή που θα πεθάνει. Κρίνεις κάτι για το οποίο κανείς δεν μπορεί να κριθεί. Και ηρέμησε, κανείς δεν λέει Εγχέσπαλος. Όλοι όμως λένε Δαρβίνος και Νεύτωνας και δεν είσαι τίποτα παρά ένας δοκησίσοφος γράφοντας ότι δεν πρέπει να το λένε.

Και με το Hermann Hesse τί γίνεται που - χάριν ευηχίας - πάντα του τρώνε το "Χ" στην Ελλάδα;(ton charlton heston etsi ki allios)

Πολύ καλό, ειδικά αυτό το Εγχέσπαλος μου θύμισε ένα αστείο που κάναμε με την παρέα μου, μεταφράζοντας κατά λέξη τίτλους ξένων κομματιών, όπως "Σιδηρά Παρθένος - Άσοι Ψηλά", "Ανδραςτουπολέμου - Σκότωσε με Δύναμη" και "Αγόρια του Κατστήματος Μικρών Ζώων - Είναι Αμαρτία". (Ακούγεται ηλίθιο αλλα άμα το ξεκινήσεις είναι κάψιμο)Κατά τα άλλα, μπορεί όλοι οι λαοί να κακοποιούν την προφορά των ξένων ονομάτων (δε φταίμε, κάθε λαός έχει περιορισμένο αριθμό φθόγγων που καταλαβαίνει και αναπαράγει εύκολα) αλλά πολύ λίγοι παραποίησαν σε τέτοιο βαθμό τον τρόπο γραφής τους, με τη προσθήκη καταλήξεων κλπ., για να φτιάξουν εκτρώματα όπως "Έγελος".Το κάναμε σε μεγάλο βαθμό και στις πόλεις, η διαφορά τουλάχιστον είναι ότι αυτότο έκαναν όντως όλοι οι λαοί, και το διατηρούμε, γιατί πλέον θα ακουγόταν το λιγότερο ψωνάρα κάποιος που θα έλεγε ότι ταξίδεψε "στο Λόντον, τη Μαδρίδ, το Παρί, το Μιούνιχ και το Πέτρογκραντ".Πλέον πάντως ξέρουμε να προφέρουμε ψιλοσωστά τα ξένα ονόματα. Έχετε ακούσει τους Ισπανούς να μιλάνε για το σπουδαίο συγκρότημα "Λος Βίτλες" ή τους Γάλλους για τη διάσημη ηθοποιό "Ζυλί Ρομπέρ"; Δε βγάζεις συνεννόηση λέμε!

"Η Τραγωδία του Ζαμπονέλλου, Πρίγκιπος της Δανιμαρκίας" υπό Γουλιέλμου Εγχεσπάλου. (Και γιατί όχι "Αχλαδοπάλου", εδώ που τα λέμε).Βέβαια το κακό είχε ξεκινήσει από την εποχή του Σαρδαναπάλου (= Ασσουρμπανιπάλ).Πάντως ο εξελληνισμένος Σόλσμπερι (Marquess of Salisbury, πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας) λεγόταν Σαλισβουρής.Σαλισβουρή, τουρκόσπορε, όπου για μας φρενιάζειςκαι όλο το φαρμάκι σου επάνω μας το βγάζειςΣαλισβουρή, Σαλισβουρή, γιατί μας κάνεις τον βαρύ;(Υπό Γεωργίου Σουρή, via sarantakos.wordpress.com)

Άλλα ξένα ονόματα έχουν πια καθιερωθεί,όπως π.χ. Σατωβριάνδος- οδός Σατωβριάνδου,άλλα όχι.Ένα πολύ αστείο που υπήρχε ήταν όταν προσπάθησαν κάποιοι να εξελληνίσουν το όνομα τού Ρίτσαρντ Νίξον και να το κάνουν...Ριχάρδος Ούχιος !!