Το φαινόμενο είναι βέβαια πολύ γνωστό στον κόσμο της ψηφιακής τεχνολογίας: οτιδήποτε δημιουργείται ως "αντί" για να σταθεί απέναντι σ'ένα πολύ δημοφιλές και πετυχημένο μοντέλο ή προϊόν καταφέρνει να τραβήξει το ενδιαφέρον των media αλλά κυρίως του κοινού. Η πόλωση λειτουργεί μαγικά ως επικοινωνιακή στρατηγική στο λανσάρισμα κάθε νέου προϊόντος πόσο μάλλον δε όταν το νέο προϊόν δηλώνει ότι δημιουργήθηκε για να σταθεί απέναντι στο facebook.
Ο λόγος για το δίκτυο κοινωνικής δικτύωσης Ello για το οποίο έγραψε προχθές εδώ ο Spyros VJ.
"Είμαστε anti-facebook" δηλώνουν ευθαρσώς οι δημιουργοί του αναπτύσσοντας μια ολόκληρη πολεμική κατά της διαδικτυακής διαφήμισης και βέβαια της πώλησης των δεδομένων των χρηστών. Όλα αυτά ακούγονται πολύ ωραία ειδικά μετά το τεράστιο ζήτημα που δημιουργήθηκε στις ΗΠΑ με τις ακτιβιστικές οργανώσεις ομοφυλόφιλων και τρανς όταν το facebook στο πλαίσιο της εκστρατείας που έχει ξεκινήσει για να υποχρεώσει τους χρήστες να χρησιμοποιούν τα πραγματικά τους ονόματα (κάτι που προβλέπεται στους όρους χρήσης της υπηρεσίας και έχουμε αποδεχτεί κατά την εγγραφή μας στην πλατφόρμα) αποκάλυψε την ταυτότητα τρανς ακτιβίστριας προκαλώντας της βλάβη.
Λίγο η απόφαση του facebook να επιβάλλει την εφαρμογή της επωνυμίας, λίγο η ασάφεια που επικρατεί ως πως το πώς χρησιμοποιεί στοιχεία που αφορούν τη χρήση της πλατφόρμας (πολύτιμα στοιχεία που συμβάλλουν στη μελέτη πολιτικών, καταναλωτικών και άλλων συμπεριφορών) και βέβαια η τεράστια κόντρα με τις διαφημιστικές εταιρείες για τον περίφημο αλγόριθμο που ορίζει τι βλέπουμε στο timeline μας δημιούργησε ιδανικό περιβάλλον για την ανάπτυξη της anti-facebook ρητορικής.
Υπάρχει ένα τεράστιο ζήτημα που αφορά τον τρόπο που το facebook και κάθε πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης χρησιμοποιεί τις γνώσεις που συσσωρεύει για τις ανθρώπινες συμπεριφορές, κυρίως τις καταναλωτικές.
Κάθε φορά που εμφανίζεται φέρελπις δημιουργός κοινωνικού δικτύου η κοινή γνώμη ασχολείται κυρίως με το πόσο η νέα πλατφόρμα μπορεί ν'ανταγωνιστεί το facebook, κάτι που είναι αναμενόμενο ως ένα βαθμό. Στην πραγματικότητα όμως επανέρχονται από την αρχή ζητήματα που έχουν να κάνουν με την ίδια τη φιλοσοφία των δικτύων. Δίκτυο σημαίνει πολύ περισσότερα πράγματα από "διασύνδεση ατόμων". Τα δίκτυα είναι πολύτιμα γιατί δημιουργούν κρίσιμες μάζες ατόμων οι οποίες αν μελετηθούν ως προς τις συμπεριφορές που επιδεικνύουν εντός του δικτύου, μπορούν να παράγουν συμπεράσματα για πολλά σημαντικά θέματα όπως από τον τρόπο που θα εξελιχθεί μια επιδημία μέχρι τον τρόπο που καταναλώνουμε ορισμένα προϊόντα αλλά και την πολιτική μας συμπεριφορά.
Τα κοινωνικά δίκτυα είναι μεν κανάλια που διαχέονται πληροφορίες αλλά κυρίως είναι τα καλύτερα παρατηρητήρια της ανθρώπινης συμπεριφοράς.
Η κριτική που γίνεται για τη διαφήμιση εντός του facebook και την αναπαράγουν και οι δημιουργοί του Ello είναι επιεικώς παιδαριώδης κι αυτό γιατί είναι κοινό μυστικό (δεν είναι καν μυστικό, δηλαδή) ότι στις μέρες μας, κλάδοι της επικοινωνίας όπως οι δημόσιες σχέσεις και η διαχείριση προσωπικής εικόνας (image making) συστήνουν τη χρήση των κοινωνικών δικτύων για τη δημιουργία του προσωπικού brand, δηλαδή ενός ιδιότυπου "προϊόντος" που ξεπερνάει την απλή κατανάλωση και η αξία του αν κεφαλαιοποιηθεί είναι πραγματικά απροσδιόριστα μεγάλη και κομίζει τεράστια οφέλη στο άτομο που θα καταφέρει να το αναπτύξει σωστά. Ρωτήστε κάποια γνωστή facebook περσόνα να σας πει πώς έχει κεφαλαιοποιήσει την παρουσία της στο facebook και θα εκπλαγείτε. Αυτό λοιπόν κάνει τη συζήτηση για το διαφημιστικό μπανεράκι εντελώς παραπλανητική για να μην πω γελοία.
Υπάρχει ένα τεράστιο ζήτημα που αφορά τον τρόπο που το facebook και κάθε πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης χρησιμοποιεί αυτές τις γνώσεις που συσσωρεύει για τις ανθρώπινες συμπεριφορές, κυρίως τις καταναλωτικές αλλά είναι επίσης γνωστό ότι ακόμα και το ίδιο το facebook δεν έχει καταφέρει ακόμα να τις αξιοποιήσει πλήρως. Μέχρι λοιπόν να συμβεί αυτό, η χρήση των δεδομένων θα παραμένει στη γκρίζα ζώνη με τους χρήστες και τις οργανώσεις δικαιωμάτων να πιέζουν και πολύ σωστά για μεγαλύτερη διαφάνεια.
Όσον αφορά το Ello; Μακάρι να πετύχει. Όμως από την εμπειρία μου είμαι πολύ σκεπτικίστρια απέναντι σ'αυτούς που δεν είναι ειλικρινείς στις προθέσεις τους και κρύβουν τα πραγματικά τους κίνητρα πίσω από προπετάσματα θολής ηθικολογίας κι αυτό όχι γιατί είναι ανήθικο να το κάνουν αλλά επειδή όσοι δεν είναι ειλικρινείς δεν είναι σε θέση να δημιουργήσουν ένα ανταγωνιστικό brand. Ο λόγος που τα επισημαίνω όλα αυτά είναι γιατί από τις σελίδες του Ello απουσιάζει η σημαντικότερη πληροφορία: οι χρηματοδότες των δημιουργών της πλατφόρμας που αυτολανσάρεται ως εναλλακτική είναι ένα καναδικό venture capital. Τα VC δεν δίνουν χρήματα αν δεν έχουν βρει ένα τρόπο να τα πάρουν πίσω. Τι έχουν υποσχεθεί λοιπόν ως αντάλλαγμα οι δημιουργοί του Ello όταν δηλώνουν ότι η εγγραφή σ'αυτό θα είναι δωρεάν και δεν θα υπάρχει διαφήμιση; Θα το δούμε. Αν βέβαια όλο αυτό διαρκέσει γιατί στ'αλήθεια θυμάται κανείς το θόρυβο που είχε προκαλέσει το Diaspora; Αν και βαρύς χρήστης social media η ίδια προσπαθούσα επί μία ολόκληρη μέρα να θυμηθώ το όνομα του κοινωνικού δικτύου που πριν από μερικά χρόνια είχε λανσαριστεί με ορμή ως antifacebook για να μου το θυμίσουν τελικά άλλοι χρήστες στο... facebook.
σχόλια