Γιατί δεν χάρηκαν όλοι με την απόφαση του Ζούκερμπεργκ να δωρίσει το 99% του μεριδίου του στο Facebook;

Η απόφαση του ιδρυτή του Facebook Mark Zuckerberg και της συζύγου του Priscilla Chan να γιορτάσουν την έλευση της κόρης τους Max, πρίν από 3 μέρες, με τη δέσμευση να δωρίζουν εφ' όρου ζωής το 99% των μετοχών του κοιν. δικτύου που κατέχουν, ήτοι 45 δισ. δολάρια με σημερινά δεδομένα, ενώπιον 1,5 δισεκατομμυρίου χρηστών του Facebook, δημιούργησε ποικίλες αντιδράσεις.

Αναμενόμενα, η πλειοψηφία του κόσμου εξεπλάγη θετικά και αντέδρασε με θαυμασμό και συγκίνηση τόσο ως προς το 2.200 λέξεων συναισθηματικό και σε κοινή θέα "γράμμα προς την κόρη του" που περιελάμβανε όλα τα παιδιά του κόσμου εκθέτοντας τα μελλοντικά σχέδιά τους και έναν αξιακό άξονα, όσο και ως προς την μεγάλης σημασίας χειρονομία.

Παρόλα αυτά, μια δέσμευση τέτοιου βεληνεκούς, διανθισμένη με την επίκληση πανανθρώπινων αξιών ("ισότητα") και ιδανικών ("πρόοδος και εξέλιξη της ανθρωπότητας") όπως ήταν φυσικό χώρισε το κοινό του Internet σε διαφορετικά 'στρατόπεδα' σκεπτικισμού που το Business Insider τα εντοπίζει στα:

"Σε έπιασα! Αυτό δεν είναι πραγματικό φιλανθρωπικό έργο"

Η απόφαση του Zuckerberg και της Chan να ιδρύσουν την Chan Zuckerberg Initiative, η οποία δεν αποτελεί καθαρά μη-κερδοσκοπικό οργανισμό, αλλά μια LLC (δηλαδή «Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης» από τα αρχικά των λέξεων 'Limited Liability Company') έκανε αρκετούς να αμφιβάλλουν για τους αγαθούς σκοπούς του ζεύγους. Τόσο από άποψη δομής, αφού μια LLC επιτρέπει άλλου είδους διαχείριση που δεν εμπίπτει σε δεσμέυσεις ποσοστών και δίνει την δυνατότητα ιδιωτικών επενδύσεων προς ίδιον όφελος, όσο και από άποψη φορολογίας, αφού με βάση το αμερικάνικό νομικό πλαίσιο οι LLC έχουν ευνοϊκότερη φορολογική μεταχείριση. 

Facebook Twitter

Σε εκτενές άρθρο τους επι του θέματος, oi New York Times αναφέρουν ότι η ίδρυση οργανισμών σε μορφή LLC, με σκοπό τη διαχείριση φιλανθρωπικών πόρων, αποτελεί ένα νέο trend ανάμεσα στους αναδυόμενους πολυ-δισεκατομμυριούχους της Silicon Valley, αφού προσφέρει δομικές κι επενδυτικές ευελιξίες και διευκολύνει χειρισμούς που δεν αφήνουν οι "παραδοσιακές" nonprofits. Όπως το Bill and Melinda Gates foundation, του ιδρυτή της Microsoft, που αποτελεί πασιφανές role-model του Ζούκερμπεργκ, αλλά επίλεξε να αφήσει πίσω του

"Ο Zuck είναι μαλάκας"

Από τις πρώτες ώρες μετά την ιστορική ανάρτηση των νεαρών γονιών, το Gawker αφού αποκάλεσε την κίνηση "δημοσιοσχετίστικο ελιγμό", επισήμανε ότι τα πράγματα που θέλει να προάγει ο Zuckerberg, δεν είναι απαραίτητο να συμβαδίζουν με τις πραγματικές επιδιώξεις της ανθρωπότητας.

Ο αρθρογράφος του Gawker, με αφορμή την επιθυμία του Ζuckerberg να "βιώνουμε τις 100πλάσιες εμπειρίες απ' όσες σήμερα και να είμαστε συνεχώς συνδεδεμένοι με κάθε ιδέα και άτομο στον κόσμο" αποκάλεσε τον ίδιο 'τεχνοκράτη' και το όραμά του 'καταχθόνιο', ενώ πολλά ακόμη δημοσιεύματα μίλησαν ότι χρησιμοποίησε την γέννηση της κόρης του ως επικοινωνιακό όχημα για την εκπόνηση ενός μακροπρόθεσμου business plan.

"Ακόμα και το υπόλοιπο 1% που μένει στα χέρια του Zuckerberg μεταφράζεται σε 450 εκατομμύρια", έγραφε κάποιος μαθηματικός αστήρ και αρθρογράφος στην ηλεκτρονική έκδοση μεγάλης διεθνούς εφημερίδας, 

Facebook Twitter

"Οι κροίσοι δεν ξέρουν που παν' τα τέσσερα"

Πολλοί κράτησαν μια επικριτική στάση, απέναντι στην απόφαση του Zuckerberg να μην αρχίσει να γράφει τσεκ δεξιά-αριστερά κάνοντας δωρεές δισεκατομμυρίων σε εδραιωμένους οργανισμούς ακόμα και του δημοσίου, προκειμένου να αφήσει τη δουλειά σε όσους και όσες κατέχουν το αντικείμενο των φιλανθρωπιών καλύτερα από κάποιον με μια απαιτητική δουλειά γραφείου.

Άλλοι πάλι, εξέφρασαν ανησυχίες σχετικά με τον χρόνο που θα καταναλώνει το αφεντικό του Facebook στις φιλανθρωπίες, το οποίο, μάλιστα, προβλέπουν ότι "θα έχει αυξητικές τάσεις από 5 σε 10 τοις εκατό, τα επόμενα χρόνια", όπως αναφέρει σε κάποιο σημείο σχετικού δημοσιεύματός του το Mashable.

Κάποιοι σκεπτικιστές, όπως ο αρθρογράφος του Guardian Devon Maloney, εντόπισαν ίχνη του λεγόμενου "λευκού καπιταλισμού" στην κίνηση Zuckerberg-Chan, αναφέροντας πως ποτέ άλλοτε το "σύνδρομο του λευκού σωτήρα" δεν ήταν τόσο διάχυτο στην παγκόσμια κουλτούρα.

Οι καλές προθέσεις αρκούν;

Το σίγουρο πάντως είναι πως ο Zuckerberg και η σύζυγός του, έχοντας έμπρακτα κι αποδεδειγμένα ακολουθήσει τα βήματα του Bill και της Melinda Gates, έχουν ήδη διαθέσει σε αγαθοεργίες πάνω από 1 δισεκατομμύριο δολάρια, ακόμα και μέσω ενισχύσης με άφθονα εκατομμύρια του κρατικού budget για την ενίσχυση των μεθόδων μάθησης στα Αμερικανικά σχολεία.

H νέα προσέγγιση που επέλεξαν να ακολουθήσουν ο 31 ετών Zuckerberg και η 30χρονη σύζυγός του, υποδηλώνει ότι μέσω του εταιρικού σχήματος που επέλεξαν να ιδρύσουν, θέλουν να εκμεταλλευτούν τον νόμο και την ευελιξία του συστήματος στο έπακρο συνδυάζοντας την φιλανθρωπία με τις μπίζνες.

Χαρακτηριστικό (και λίγο κυνικό) είναι το Tweet του αρθρογράφου των New York Times:

Zuckerberg set up an LLC, not a foundation. It's an investment vehicle with great PR. Nobody said he wasn't a genius.

— Jesse Eisinger (@eisingerj) December 2, 2015

Αντίστοιχα, ο καθηγητής φιλανθρωπικών σπουδών του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης και σύμβουλος μη κερδοσκοπικών οργανισμών, Michael Evers, εξήρε το γεγονός ότι "το μοντέλο του Zuckerberg δεν περιορίζεται από τους συμβατικούς κανόνες της φιλανθρωπίας, προτείνοντας μια σειρά από πρόσθετες δράσεις κι ενέργειες, κι αυτό είναι αξιοθαύμαστο".

Ένα είναι το σίγουρο. Ο Ζούκερμπεργκ αναρριχήθηκε στη λίστα των πλουσιότερων και ισχυρότερων ανθρώπων του κόσμου, με στόχο να συνδέσει όλη την ανθρωπότητα και όχημα το Facebook. Ένα προϊόν που έχτισε νόμιμα και οι χρήστες του το χρησιμοποιούν οικειοθελώς. Γεγονός που του αποφέρει χρήματα. Πολλά χρήματα. Τα οποία έχει δικαίωμα να κάνει ό,τι θέλει. Σε μια εποχή που άλλοι δεν δίνουν του αγγέλου τους νερό και αρνούνται να δώσουν το 1% της περιουσίας τους.

Ακόμα κι αν έχει ίδιον όφελος, ακόμα κι αν τη χρησιμοποιεί ως επικοινωνιακό όχημα, η πράξη του δείχνει ότι ο Zuckerberg αναγνωρίζει αρκετά από τα πράγματα που πάνε στραβά στον κόσμο και ότι -μέσω ενός πρίσματος πανανθρώπινων αξιών- προτίθεται να τα διορθώσει. Όχι δωρίζοντας χρήμα. Αλλά "επενδύοντας έξυπνα". Κι αυτό -από μόνο του- είναι κάτι που είτε το θαυμάζεις, είτε το δέχεσαι, είτε το ζηλεύεις είτε το φθονείς.

Τίποτα δεν μπορεί να αντικρούσει το γεγονός ότι η απόφαση του Zuckerberg και της συζύγου του, δύο γονέων που κοιτούν το μέλλον με αισιοδοξία, είναι μια πράξη γενναιοδωρίας.

Όπως το θέτει ο αρθρογράφος του Business Insider, Matt Rosoff, απευθυνόμενος στους -πάντα ψιλιασμένους- δημοσιογράφους που καλύπτουν το επιχειρηματικό/οικονομικό/τεχνολογικό ρεπορτάζ και το εθισμένο στις θεωρίες συνωμοσίας κοινό, "αν κάποιος θεωρεί την απόφαση του Zuckerberg ένα επικοινωνιακό τρικ για να μας αποσπάσει την προσοχή από τα "κακά" του Facebook, καλύτερα να σβήσει τον υπολογιστή και να κάνει μια βόλτα". Όλα είναι υπό έλεγχο!

It takes a lot for the Internet to surprise me, but the general reaction to Zuck's letter did it.

— Sam Altman (@sama) December 2, 2015

Πάντως, πριν από λίγο ο Zuckerberg, αποδεικνύοντας πως διαθέτει άριστα αντανακλαστικά και καλούς crisis managers, ανάρτησε ένα post μέσω του οποίου εξηγεί τον τρόπο λειτουργίας του ιδρύματος Chan Zuckerberg Initiative ώστε να ξεδιαλύνει κάθε πiθανή αμφιβολία: