Το φεστιβάλ Βερολίνου αντέδρασε γρήγορα σε δυο πολύ πρόσφατες, σημαντικές απώλειες και τίμησε με ειδικές προβολές τον Μικλός Γιαντσό και τον Φίλιπ Σίμορ Χόφμαν- είχα κάνει συνέντευξη με τον Αμερικανό ηθοποιό εδώ, στο Ritz Carlton, για το Καπότε, πριν από 10 χρόνια. Στο μεταξύ, έφυγε από τη ζωή η Σίρλεϊ Τεμπλ, το πρώτο παιδί θαύμα, που ευτυχώς για εκείνην, αποσύρθηκε στα 21 της, πριν καεί από το σύστημα, καθώς και ο Γκάμπριελ Άξελ, ο Δανός σκηνοθέτης ο οποίος, ό,τι κι αν έκανε στην καριέρα του, όλοι θα τον μνημονεύουμε για το αριστούργημα του, το Δείπνο της Μπαμπέτ, ένα μοναδικό πάντρεμα αυστηρού Ντράγιερ με γαλλικό σινεμά, και την μεγάλη σεκάνς της προετοιμασίας και των διαφορετικών αντιδράσεων των συνδαιτημόνων σε ένα φεστιβάλ γεύσης και απελευθέρωσης των αισθήσεων.
Στα δικά μας, ο Γιάννης Οικονομίδης, με την στήριξη του Χρήστου Κωνσταντακόπουλου και της γερμανικής Match Factory στην παραγωγή, ξεδιπλώνει για μια ακόμη φορά τον τσαντισμένο προβληματισμό του για τη βαθιά σήψη της ελληνικής κοινωνίας, επιμένοντας στη μανιέρα των ηρώων του: επανάληψη των προφορικών μοτίβων, ακατάσχετη λεκτική βία, καταιγιστική κακοποίηση και αυθαίρετη, σκληρή άσκηση εξουσίας, με θύμα τον πρωταγωνιστή. Όπως παλιότερα τα άκουγε αδιαμαρτύρητα ο Ερρίκος Λίτσης, τώρα όλοι "πυροβολούν" τον εκτελεστή Στράτο (Βαγγέλης Μουρίκης), ο οποίος, μετά τη μεγάλη ποινή που εξέτισε στη φυλακή για τα μάτια μιας κοπέλας, τώρα δουλεύει σε φουρνάρικο, αλλά μαζεύει και χρήματα με φονικές παραγγελιές. Ο Στράτος είναι στο επίκεντρο της σύγχρονης ελληνικής σχιζοφρένειας. Ανήκει στον υπόκοσμο, οι κακοποιοί εξακολουθούν να τον φλερτάρουν επίμονα γιατί τον θεωρούν δικό τους άνθρωπο και άξιο παιδί, αλλά δουλεύει για έναν ψωρομισθό και συμπαθεί τους γείτονες του, έναν ανάπηρο με την όμορφη αδελφή του που αναγκαστικά εκπορνεύεται. Πλήρης απουσία ιδανικών και προοπτικής σε ένα ερημωμένο τοπίο, γνώριμο σε μας και αντικειμενικά αντιπαθές, με χαρακτήρες από τα λαϊκά στρώματα, εγκλωβισμένους σε έναν καταστροφικό χουλιγκανισμό ή σε έναν συμφεροντολογικό μηδενισμό. Η κοπρολαλία στις ταινίες του Οικονομίδη ανέκαθεν μπορεί να βγάζει γέλιο μέσα στην απωθητικότητα της (καθώς συγκρούεται μετωπικά και ποιητικά με την λανθασμένη εντύπωση μιας παθητικής λακωνικότητας που πιστεύουμε πως έχουν οι "αθόρυβοι" Έλληνες), αλλά εδώ μένει μετέωρη λόγω της επαναληπτικότητας και της αδικαιολόγητα μεγάλης διάρκειας της ταινίας.
Ο Μουρίκης είναι θαυμάσιος ως Στράτος, ένα ηλεκτροφόρο καλώδιο σε διαρκή αναμονή, και οι υπόλοιποι, γνωστοί ηθοποιοί αλλά και ερασιτέχνες από άλλους χώρους, όπως η Πόπη Τσαπανίδου, ενώνονται αρμονικά κάτω από την ομοιογενή, σφιχτή διεύθυνση του Οικονομίδη. Η συμμετοχή στο διαγωνιστικό της Berlinale σημαίνει πως το συνολικό έργο και το καλλιτεχνικό σύμπαν του Γιάννη Οικονομίδη αναγνωρίζεται επίσημα από ένα μεγάλο φεστιβάλ. Παράλληλα, με αυτήν την ταινία, το ελληνικό σινεμά δείχνει την ποικιλία του, αφού το στιλ και η θεματική του Οικονομίδη απέχει αισθητά από τον παλιότερο Αγγελοπουλισμό ή τον πρόσφατο Λανθιμισμό. Το Μικρό Ψάρι, μια υπόγεια αλληγορία με γκανγκστερικά στοιχεία και θορυβώδεις αντιήρωες, επιβεβαιώνει την προσήλωση ενός auteur σε μια σειρά αγέλαστων, βλοσυρών "ψαριών" σε μια θάλασσα απόγνωσης και ζόφου, χωρίς χάδια και χαμόγελα. Όπως και στις άλλες ταινίες του, ο Γιάννης μας προκαλεί να αντέξουμε τα αγαπημένα του τέρατα, που δεν είναι άλλοι από τους διπλανούς μας.
σχόλια