Τις τελευταίες ημέρες το Ελληνικό Παρατηρητήριο Συμφωνιών του Ελσίνκι, το Athens Pride κ.α. μήνυσαν για παραβίαση του αντιρατσιστικού νόμου τον ηθοποιό Κώστα Πρέκα και τον Μητροπολίτη Πειραιώς Σεραφείμ. Πολλοί (και ρατσιστές και φιλελεύθεροι, από διαφορετική σκοπιά) διαφωνούν με την πρακτική των μηνύσεων που ακολουθείται από ακτιβιστικούς φορείς.
Ο ηθοποιός έδειξε πως δεν θα έπαιρνε και κατάκαρδα έναν ολικό αφανισμό των γκέι, δηλώνοντας πως δεν θέλει να υπάρχει στην Ελλάδα «αυτό το είδος των ανθρώπων», ο δε Μητροπολίτης είπε για άλλη μια φορά ότι δεν είναι αντιανθρώπινη η συμπεριφορά τους, ότι είναι ψυχοπαθολογική εκτροπή ότι είναι σαν κτηνοβάτες κλπ (και τσακώθηκε με την Κατερίνα Καινούργιου).
Στην πρώτη περίπτωση, του Πρέκα, η αστυνομία έγραψε στους μηνυτές: «Σας καλούμε δυνάμει του άρθρου 213 Κ.Π.Δ να προσέλθετε στην Υπηρεσία μας και καταθέσετε σχετικώς, προκειμένου να διακριβωθούν: ο χρόνος και ο τόπος τέλεσης της πράξης, καθώς και η φύση των τελουμένων αδικημάτων προκειμένου ενημερώσουμε αρμόδιο Εισαγγελέα και προβούμε στη σύλληψη στα όρια του αυτοφώρου.»
Γιατί δεν κινήθηκε το αυτόφωρο;
Οι μηνυτές κατέθεσαν, αλλά καμία σύλληψη δεν έγινε - δεν κινήθηκε η διαδικασία του αυτοφώρου. Στην περίπτωση του Σεραφείμ έγινε κάτι παρόμοιο. Αντιγράφω από προχτεσινή ανάρτηση του ΕΠΣΕ: «03/02/2017: Μήνυση για ομοερωτοφοβία και αντισημιτισμό κατά Μητροπολίτη Σεραφείμ – πάλι δεν εφαρμόστηκε η αυτόφωρη διαδικασία. Από την απάντηση του Τμήματος Αντιμετώπισης Ρατσιστικής Βίας της ΓΑΔΑ, συνάγεται πως και τη φορά αυτή το Τμήμα Αντιμετώπισης Ρατσιστικής Βίας της ΓΑΔΑ προχώρησε σε εφαρμογή της αυτόφωρης διαδικασίας, την οποία είχε ενεργοποιήσει στην ανάλογη μήνυση κατά του Κώστα Πέρκα (η οποία είχε τότε αγνοηθεί από την ηγεσία της ΕΛ.ΑΣ. και τον προϊστάμενο Υπουργό οι οποίοι για την παράλειψη αυτή μηνύθηκαν).» Υποστηρίζεται λοιπόν πως ενώ έχει γίνει μήνυση και κατάθεση, κι ενώ σε τέτοιες περιπτώσεις εφαρμόζεται η αυτόφωρη διαδικασία, η Αστυνομία δεν προσπάθησε να αναζητήσει τον κ. Πρέκα και τον Σεραφείμ, πράγμα που προκαλεί έκπληξη.
Γιατί η μήνυση εναντίον της Στεφανίδου -και μάλιστα μήνυση απ' τον Λαγό, τον υπόδικο για εγκληματική οργάνωση και μέλος κόμματος με φασιστικές απόψεις- είχε ως άμεσο αποτέλεσμα την αναζήτησή της και στάλθηκαν περιπολικά στο σπίτι της αλλά και στον τηλεοπτικό σταθμό που εργάζεται για να τη συλλάβουν, ενώ εδώ όχι; Εξάλλου κι ο Πρέκας και ο Σεραφείμ μηνύθηκαν για κάτι που είπαν στην τηλεόραση, ακριβώς όπως και η κα Στεφανίδου.
Δεν μπορώ να πιστέψω ότι η Αστυνομία έχει προτιμήσεις και επιλέγει ποια αυτόφωρα θα εφαρμόσει. Το ότι χρειάστηκε οι μηνυτές του Πρέκα και του Σεραφείμ να μηνύσουν και τον Υπουργό και την ηγεσία της ΕΛΑΣ επειδή δεν εφαρμόστηκε το αυτόφωρο γεννά ακόμα περισσότερα ερωτήματα. (Δηλαδή αν μου κάνει εμένα ο Πρέκας μήνυση θα έρθουν να με συλλάβουν, ενώ αν κάνω εγώ στον Πρέκα δε θα κινηθεί φύλλο;)
Χτες η εκπομπή "Αποκαλυπτικά" μετέδωσε ότι αναζητείται τελικά σήμερα από την Ασφάλεια στο πλαίσιο του αυτοφώρου, ο Μητροπολίτης Πειραιώς για παράβαση του Νόμου 927-79. Ακούγεται λίγο περίεργο αυτό, αν είναι σωστοί οι υπολογισμοί μου είχε παρέλθει το 24ωρο απ' τη μήνυση που έγινε την Παρασκευή. Σύντομα μάλιστα κάποια δημοσιεύματα διέψευσαν την αναζήτηση, κάποια άλλα λανθασμένα υποστήριξαν ότι οι αστυνομικοί δεν είχαν κατορθώσει να βρει τους μηνυτές, ενώ άλλα ότι δεν είχε κατατεθεί καν μήνυση, πράγμα επίσης ανακριβές, όπως φαίνεται και στη σελίδα του ΕΠΣΕ. Δεν γνωρίζω σε τι φάση βρίσκεται η υπόθεση μιας και οι πληροφορίες είναι αντικρουόμενες.
Θα έπρεπε να συλληφθεί ο Σεραφείμ;
Μια απάντηση είναι, ναι, όσο θα έπρεπε να συλληφθεί οποιοσδήποτε τρώει μήνυση και εμπίπτει στη διαδικασία του αυτοφώρου. Θα ήταν φυσικά σοκαριστικό ως εικόνα. Ένας υψηλόβαθμος ιερέας να συλλαμβάνεται για ρητορική μίσους βάσει του αντιρατσιστικού νόμου - δε έχει ξαναγίνει και ο συμβολισμός θα ήταν τεράστιος. Πολλοί πιστεύουν πως τόσο καιρό που τα κηρύγματα μίσους και ο διχαστικός λόγος ακούγονταν ανενόχλητα, δημιουργήθηκε μια επικίνδυνη ανοχή.
Είναι αλήθεια πως πράγματα που λένε χωρίς δεύτερη σκέψη κάποιοι θρησκευτικοί ηγέτες προκαλούν πόνο και ενοχές σε πολλούς γκέι και δίνουν το ΟΚ στους ομοϊδεάτες των παπάδων και των ακροδεξιών να αντιμετωπίζουν συνανθρώπους τους με τρόπους που ξεκινούν απ' την απόρριψη και φτάνουν ως το bullying και τη βιαιοπραγία. Πρόσφατα υποστήριξα πως δεν είναι ακίνδυνα τα λόγια των παπάδων: «Δεν επηρεάζουν μόνο τις 80χρονες γιαγιάδες δυστυχώς. Επηρεάζουν κόμματα - μας κυβερνά ένα ή μάλλον δύο απ' αυτα, ενώ η Χρυσή Αυγή που βασίζεται στη ρητορική της Εκκλησίας κάνει θραύση στη νεολαία. Πιο πολύ όμως επηρεάζουν τα θύματα. Και να μην πέσεις θύμα bullying, γιατί πχ. κανείς δεν το ξέρει ότι είσαι γκέι ή λεσβία, πώς νιώθεις -ειδικά αν πιστεύεις στο Θεό- ακούγοντας τον αρχηγό της εκκλησίας σου να σε θεωρεί βδέλυγμα και "λάθος άνθρωπο"; Αν είσαι έφηβος, ευαίσθητος και ευεπηρέαστος, στην καλύτερη περίπτωση αποκτάς σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα -και στην πορεία αν καταπιεστείς γίνεσαι ομοφοβικός που μισείς τον εαυτό σου και τους άλλους- στη χειρότερη δε θέλω να πω αλλά όλοι καταλαβαίνουμε.»
Υπάρχει λοιπόν η άποψη πως οι μηνύσεις θα βάλουν φρένο στο δημόσιο bullying και στα ρατσιστικά ξεσπάσματα, υπάρχει η αντίθετη (ότι δεν πρέπει να γίνονται μηνύσεις εναντίον ομοφοβικών ή ρατσιστών επειδή «καλά τα λένε», άποψη που την αφήνω απέξω) και υπάρχει και μια τρίτη. Ο Πρόδρομος Πύρρος, επιστημονικός συνεργάτης ΚΕ.Φί.Μ (κέντρου φιλελεύθερου μελετών) μου την παρουσίασε με λίγα λόγια:
«Δεν γνωρίζω αν με βάση τον ισχύοντα νόμο ορθώς διώκεται ή όχι ο συγκεκριμένος, δεν είμαι και νομικός άλλωστε» μου λέει. «Αλλά διαφωνώ και επί της αρχής με τον αντιρατσιστικό λόγω του περιορισμού της ελευθερίας της έκφρασης.
»Οι κατηγορούμενοι εμφανίζουν τους εαυτούς ως θύματα, ενισχύοντας έτσι τη θέση τους στο κοινό το οποίο απευθύνονται. Επίσης όταν επιχειρούμε να απαγορεύσουμε κάποιες μορφές λόγου ανοίγουμε άθελα μας το κουτί της Πανδώρας αφού στο μέλλον θα μπορούν να απαγορευτούν και άλλες μορφές οι οποίες δεν εμπίπτουν στις κατηγορίες που έχουμε κατά νου (ομοφοβικό, ξενοφοβικό λόγο κλπ) -ανάλογα με τους εκλογικούς συσχετισμού ή και τον τρόπο που μπορεί να ερμηνευθεί ένας νόμος από τα δικαστήρια.
»Είναι πολύ πιο αποτελεσματικό να εκτίθενται περιπτώσεις όπως του Σεραφείμ με τον δημόσιο λόγο τους. Όσο περισσότερο μιλάει ο συγκεκριμένος τόσο περισσότερο συμπαθείς γίνονται οι ομάδες στις οποίες επιτίθεται. Επίσης δίνει την ευκαιρία και στην "άλλη πλευρά" να απαντήσει προκειμένου να αναδειχθούν όλες οι εξωφρενικές πτυχές των απόψεων που εκφράζει.»
Η
μία εκδοχή λοιπόν είναι πως πρέπει, επιτέλους, να σταματήσουμε να κλείνουμε τα μάτια (και να γυρνάμε το άλλο μάγουλο) όταν κάποιοι κηρύττουν το ρατσισμό, αλλά να αντιστεκόμαστε. Ο νόμος υπάρχει για να τηρείται, και αν όλοι οι μισάνθρωποι ξέρουν ότι οι επιθέσεις τους πληγώνουν και επιπλέον θα τους δημιουργούν προβλήματα με την αστυνομία, ίσως να το σκέφτονται λίγο καλύτερα. Ο αντιρατσιστικός νόμος φτιάχτηκε για την προστασία των στοχοποιημένων μειονοτήτων και πρέπει να εφαρμοστεί - και ο Σεραφείμ να περάσει μια νύχτα στο αυτόφωρο.
Η άλλη εκδοχή είναι πως η ελευθερία του λόγου, ό,τι κι αν έχει ειπωθεί, δεν πρέπει να αγγίζεται γιατί μετά μπορεί αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί και με τον αντίστροφο τρόπο. Δεν πετυχαίνεται κάτι πολεμώντας τους με τον αντιρατσιστικό νόμο γιατί γίνονται "ήρωες": πρέπει να υπάρξει αντιπαράθεση στο πεδίο των ιδεών ώστε να προσπαθούμε να πείσουμε περισσότερο κόσμο απ' ό,τι πείθουν αυτοί. Ο αντιρατσιστικός περιορίζει την ελευθερία της έκφρασης και δεν πρέπει να εφαρμόζεται. Με το να μπει ο Σεραφείμ οι υποστηρικτές του θα περιχαρακωθούν ακόμα περισσότερο κι ο ίδιος θα παρουσιαστεί ως θύμα.
***
Ψηφίστε, αν θέλετε, στο γκάλοπ μας, και πείτε τη γνώμη σας στα σχόλια.
