Για την επικράτηση της ομαλότητας και της ευημερίας σε ένα κράτος πέρα από ικανή εσωτερική πολιτική είναι αναγκαία και η ικανή εξωτερική πολιτική. Κάτι τέτοιο φαίνεται να μην ισχύει σε μεγάλο βαθμό όσον αφορά στις ελληνικές κυβερνήσεις μιας και δεν έχουν να επιδείξουν σημαντικές εξωτερικές επιτυχίες. Ας δούμε κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα που η ελληνική διπλωματία και διαπραγματευτική τακτική βάλτωσε.
Μακεδονικό ζήτημα
Ένα ζήτημα στο οποίο η ελληνική διπλωματία θα λέγαμε πως απέτυχε είναι το μακεδονικό. Αν και το μακεδονικό ζήτημα ήταν (και είναι) πολύ περίπλοκο ως προς τη λύση του υπήρξαν κάποιες στιγμές που μπορούσε να βρεθεί μια λύση. Η λύση αυτή απαιτούσε υποχωρήσεις και από τις δύο πλευρές και θα μπορούσε να δοθεί το 1992 αν δεν αρνούνταν κατά πλειοψηφία η ελληνική Βουλή. Η λύση που θα μπορούσε να δοθεί τότε ήταν μια ονομασία που θα περιείχε τη λέξη «Μακεδονία» αλλά όχι μόνη της, π.χ. (Νέα Μακεδονία). Παρά την αποτυχία αυτή υπήρξε άλλη μια ευκαιρία να δοθεί τέλος στο ζήτημα αυτό αλλά την κατάπνιξε ο Αντώνης Σαμαράς ο οποίος άσκησε πίεση στην κυβέρνηση Μητσοτάκη η οποία εν τέλει αρνήθηκε τη λύση. Αφού, λοιπόν, δεν βρέθηκε κάποια συμβιβαστική λύση η κατάσταση έμεινε στάσιμη και ευνόησε τη ΠΓΔΜ η οποία κέρδισε την εύνοια των Δυτικών πάνω στο θέμα της ονομασίας. Έτσι, φτάσαμε τώρα σε σημείο η συντριπτική πλειοψηφία των χωρών του κόσμου να αποκαλεί τη ΠΓΔΜ «Μακεδονία» ενώ θα μπορούσε το ζήτημα αυτό να διευθετηθεί τότε με αμοιβαίο συμβιβασμό.
Οικονομικές διαπραγματεύσεις
Η αστοχία των Ελλήνων διπλωματών είναι φανερή σε μεγάλο βαθμό και στα οικονομικά θέματα. Σχετικά με την κρίση των τελευταίων χρόνων οι προσπάθειες των ελληνικών κυβερνήσεων να συνάψουν καλές συμφωνίες με τους δανειστές δεν ήταν ικανοποιητικές. Η μεγάλη διαπραγμάτευση του 2010 έφερε μια μέτρια συμφωνία, οι συνεχείς διαπραγματεύσεις έως το 2014 έφερναν μόνο επώδυνα μέτρα και καμία προοπτική στον ορίζοντα και τα οικονομικά επιτελεία του Αλέξη Τσίπρα (τόσο εκείνο υπό τον Βαρουφάκη όσο και αυτό υπό τον Τσακαλώτο) αποδείχθηκαν καταστροφικά για την ελληνική οικονομία. Μπορεί η ελληνική οικονομία να βρισκόταν σε δεινή θέση αλλά όλοι οι παραπάνω δεν κατόρθωσαν να αλλάξουν την εικόνα της στο ελάχιστο.
Προσφυγικό
Όταν το 2015 κατέφθαναν χιλιάδες πρόσφυγες καθημερινά η Ελλάδα βρέθηκε σε πραγματικά δύσκολη θέση. Η θέση αυτή επιδεινώθηκε όταν τα ευρωπαϊκά κράτη έκλεισαν τα σύνορά τους και σχεδόν 50,000 πρόσφυγες εγκλωβίστηκαν στην Ελλάδα. Τελικά, μόλις τον Μάρτιο του 2016 υπογράφηκε μια συμφωνία μεταξύ ΕΕ-Τουρκίας σύμφωνα με την οποία όσοι πρόσφυγες και παράτυποι μετανάστες περνούσαν στην Ελλάδα θα επιστρέφονταν στην Τουρκία. Βέβαια, η συμφωνία δεν εφαρμόστηκε ακριβώς καθώς η επιστροφή προσφύγων και μεταναστών ήταν πολύ αργή έως και ανύπαρκτη με την ελληνική πλευρά να μην αντιδράει σε αυτή την εξέλιξη. Έτσι, η Ελλάδα κράτησε τους πρόσφυγες που εγκλωβίστηκαν δίχως να διαπραγματευτεί για μια καλύτερη λύση η οποία θα ήταν καλύτερη τόσο για τους πρόσφυγες αλλά και την ίδια.
Συμπερασματικά, βλέπουμε πως οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων σε πολλές σημαντικές περιστάσεις, όπως οι παραπάνω. Και μπορεί σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις οι συνθήκες για την Ελλάδα να ήταν πραγματικά δύσκολες αλλά αυτό δεν δικαιολογεί την αδράνεια των κυβερνητικών οργάνων. Στο μακεδονικό, για παράδειγμα, η ΠΓΔΜ βρισκόταν σε αντίστοιχη θέση με την Ελλάδα, ωστόσο, ο πρόεδρός της με το να είναι αρχικά θετικός στο ενδεχόμενο συμφωνίας με διπλή ονομασία κατάφερε και κέρδισε την εύνοια του δυτικού κόσμου. Αντίθετα, ο Παπανδρέου άσκησε εμπάργκο στα Σκόπια με αποτέλεσμα οι Δυτικοί να ασχοληθούν με την σκληρή στάση της Ελλάδας και όχι να δουν πως θα πρέπει να ονομαστεί η ΠΓΔΜ.
*Όσον αφορά στη στάση της ελληνικής πλευράς στο μακεδονικό αυτή αποτιμάται ως αρνητική και αποτυχημένη σύμφωνα με τον ιστορικό Θάνο Βερέμη στο βιβλίο του «Βαλκάνια: Δόμηση και αποδόμηση»
σχόλια