Σε κάθε εποχή, διαφορετικές κατηγορίες ανθρώπων βρίσκονται για διάφορους λόγους στο επίκεντρο της προσοχής και κερδίζουν τα δικά τους λεπτά δημοσιότητας ή διασημότητας, αν προτιμάτε. Στην παρούσα συγκυρία στην παραπάνω περιγραφή ανταποκρίνονται (και) οι σχολιαστές της οικονομίας. Αν κάποιος παρακολουθεί τις διάφορες προτάσεις για επίλυση των προβλημάτων της Ευρωζώνης που διατυπώνει αυτή η ετερόκλητη και με ιδιαίτερα αποκλίνουσες απόψεις ομάδα κατά καιρούς, ίσως έχει προσέξει ότι μια από αυτές είναι και η υιοθέτηση επεκτατικής πολιτικής από τις χώρες του πυρήνα (core) της Ευρωζώνης. Η λογική εκείνων που προτείνουν την υιοθέτηση μιας τέτοιας πολιτικής είναι ότι αυτό θα οδηγήσει σε τόνωση της ζήτησης για τα προϊόντα/υπηρεσίες των περιφερειακών (peripherals) χωρών της Ευρωζώνης μετριάζοντας (ή εξαφανίζοντας) τις επιπτώσεις της ύφεσης.
Σκοπός αυτού του κειμένου δεν είναι να σχολιάσει ποιες είναι οι πιθανότητες να υιοθετηθεί μια τέτοια πολιτική από τις χώρες του πυρήνα ούτε κατά πόσον μια τέτοια επιλογή είναι δίκαια ή όχι. Σκοπός Είείναι να παραθέσει ορισμένα στατιστικά στοιχεία και να προσεγγίσει τις πιθανότητες που έχει αυτή η πολιτική να επιτύχει τον δηλωμένο στόχο της.
Ο τρόπος που θα μεταδοθούν τα δυνητικά οφέλη από την εφαρμογή μιας τέτοιας πολιτικής στις χώρες του πυρήνα είναι το εμπορικό κανάλι (trade channel).
Έχει ιδιαίτερα μεγάλη σημασία λοιπόν η προέλευση των εισαγωγών των χωρών του πυρήνα της Ευρωζώνης. Αν κάποιος ρίξει μια ματιά στο ποσοστό των εισαγωγών των χωρών αυτών που προέρχονται από τις χώρες του ευρω-μπλόκ θα διαπιστώσει ότι στις δύο μεγαλύτερες αυτών, το ποσοστό αυτό ήταν χαμηλότερο του 40%.
πηγή: Eurostat, υπολογισμοί συγγραφέα
πηγή: Eurostat
Μια τέτοια πολιτική λοιπόν, όπως γίνεται φανερό, θα ευνοήσει πρωτίστως τους, εκτός Ευρωζώνης, εμπορικούς εταίρους των χωρών του πυρήνα.
Η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος είναι που καταλήγουν οι εξαγωγές των περιφερειακών χωρών.
πηγή: Eurostat, υπολογισμοί συγγραφέα
Το ποσοστό των εξαγωγών που κατευθύνονται εντός Ευρωζώνης διαφέρει σημαντικά μεταξύ των περιφερειακών χωρών, με το χαμηλότερο αυτών να συναντάται στην Ελλάδα. Πέραν του στενά ελληνικού συμφέροντος (αφού θεωρητικά η Ελλάδα θα ήταν η λιγότερο ευνοημένη από μια τέτοια πολιτική), πρέπει κάποιος να αναρωτηθεί εάν μια πολιτική όπου τα οφέλη θα διαμοιράζονται τόσο ασύμμετρα μεταξύ των χωρών, εκτός από αποτυχημένη είναι κ επιθυμητή.
Επεκτείνοντας το προηγούμενο σημείο, το γεγονός ότι η επιτυχία της συγκεκριμένης πρότασης θα στηρίζεται, μεταξύ άλλων, στην ικανότητα του εξωτερικού τομέα της κάθε περιφερειακής χώρας να ανταποκριθεί και να κερδίσει μερίδιο από την αυξημένη ζήτηση αποτελεί ακόμα μια πηγή ασυμμετρίας.
πηγή: Eurostat, υπολογισμοί συγγραφέα
Κυριότερη εστία ασυμμετρίας στην συγκεκριμένη περίπτωση είναι η Ελλάδα, οι εξαγωγές της οποίας έχουν μειωθεί (σε σταθερές τιμές του 2005) σε σχέση με το 2010, ενώ οι επιδόσεις των εξωτερικών τομέων των υπολοίπων χωρών είναι σαφώς καλύτερες.
Εν κατακλείδι, η συγκεκριμένη πρόταση παρουσιάζει κάποιες χτυπητές αδυναμίες. Οι «διαρροές» από τυχόν εφαρμογή της θα είναι μάλλον απαγορευτικές και τα οφέλη που θα αποκομίσουν οι χώρες που στοχεύει να βοηθήσει, ασύμμετρα. Ένα επιπλέον αρνητικό σημείο είναι το γεγονός ότι ακόμα και αν υπάρξουν μετρήσιμα οφέλη δεν είναι βέβαιο πως θα οδηγήσουν σε τόνωση των παραγωγικών επενδύσεων στις χώρες της περιφέρειας αλλά στην καλύτερη περίπτωση, μια πρόσκαιρη (και άγνωστου μεγέθους) ανακούφιση. ‘Ένα πρόγραμμα που θα στόχευε συγκεκριμένα στις επενδύσεις, με οποιονδήποτε τρόπο θα συλλάμβαναν οι δημιουργοί του, θα είχε μάλλον περισσότερες πιθανότητες να αλλάξει τα θεμελιώδη μεγέθη των περιφερειακών οικονομιών και να παράξει διατηρήσιμα οφέλη, υποβοηθώντας την διαδικασία του re-balancing.
Υ.Γ.1. Αλήθεια μπορεί κάποιος να προβλέψει που θα κατευθυνθεί η «καινούρια» ιδιωτική ζήτηση που θα δημιουργηθεί από τυχόν επεκτατική πολιτική;
Υ.Γ.2. Συγχωρείστε μου που οι τίτλοι των γραφημάτων είναι στα αγγλικά, γίνεται για να αποκλείσω ότι θα υπάρξει κάποια σύγχυση σχετικά με αυτούς. Αν κάτι δεν γίνει κατανοητό απλά ρωτήστε με στα comments.
Υ.Γ.3. Ευχαριστώ τον Public Enemy για την βοήθειά του.
Υ.Γ.4. Άλλα κείμενά μου (στα αγγλικά αυτή την φορά) μπορείτε να βρείτε στο http://macrotragedy.blogspot.gr/
σχόλια