Ελάχιστοι διαφωνούν με τούτες τις κοινότοπες διαπιστώσεις: το μεταναστευτικό-προσφυγικό αποτελεί ένα από τα μείζονα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα· τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου έχουν επωμιστεί το μεγαλύτερο βάρος της φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών· οι κάτοικοι αυτών των νησιών δικαίως δυσανασχετούν και αντιδρούν, βλέποντας ότι οι περισσότερες τοπικές κοινωνίες στην ηπειρωτική Ελλάδα αρνούνται να σηκώσουν μέρος του βάρους του δυσεπίλυτου αυτού προβλήματος.
Υπ’ αυτές τις συνθήκες, είναι κατανοητές οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι αρχές της περιφέρειας Βορείου Αιγαίου στη διαχείριση αυτού του προβλήματος. Κατανοητές, βεβαίως, έως ένα σημείο. Με ψήφισμα στην έκτακτη συνεδρίαση του περιφερειακού συμβουλίου στις 11.02.2020, η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου διέκοψε κάθε συνεργασία με την κυβέρνηση, μέχρι να ανακληθεί η πράξη νομοθετικού περιεχομένου με την οποία επιτάσσονται εκτάσεις στα νησιά, προκειμένου να δημιουργηθούν δομές φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών. Τέτοιες «ηρωικές» πράξεις και οι πολεμικές ιαχές που τις συνοδεύουν, όχι μόνο δεν βοηθούν να προχωρήσουν τα πράγματα, αλλά τα περιπλέκουν επικίνδυνα.
Πάντως, αν κάτι πρέπει εξαρχής να καταδικαστεί απερίφραστα είναι οι απόψεις του περιφερειάρχη Βορείου Αιγαίου, Κώστα Μουτζούρη, ο οποίος μέρα με τη μέρα καθίσταται μέρος του προβλήματος, παρά της λύσης του.
Το 2011 ο Γάλλος Ρενώ Καμύ δημοσίευσε το βιβλίο του «Η Μεγάλη Αντικατάσταση», στο οποίο αναπτύσσει μια θεωρία ότι δήθεν υπάρχει σχέδιο αντικατάστασης του χριστιανικού πληθυσμού στην Ευρώπη από μουσουλμάνους. Ο όρος είναι δικός του, η ιδέα απλούστατη και καθόλου νέα... Η πληθυσμιακή αντικατάσταση θα πραγματοποιηθεί με την εισβολή ξένων (μουσουλμάνων) στη χώρα, τη μεγάλη τεκνοποιία τους, και την αλλοίωση της φυσιογνωμίας των γηγενών.
Μιλώντας στην πολυπληθή συγκέντρωση της Μυτιλήνης στις 22.01.2020, ο κ. Μουτζούρης ανέφερε ότι το 2000 εκπονήθηκε μελέτη στον ΟΗΕ, η οποία κατέληξε σε σχέδιο μεταφοράς 250 εκατομμυρίων νέων κατοίκων στην Ευρώπη. Όντως υπάρχει η μελέτη, αλλά ο πρώην καθηγητής και πρύτανης στο ΕΜΠ την κάνει σημαία του στο μπαλκόνι με αβάσταχτη ελαφρότητα για επιστήμονα. Αυτή και κάθε μελέτη «μετανάστευσης αντικατάστασης» λογίζονται θεωρητικές ασκήσεις, ούτε προβλέψεις ούτε πολύ περισσότερο υποδείξεις για πολιτική δράση. Πέραν τούτου, από τη δημοσίευσή της μέχρι σήμερα, η μελέτη του ΟΗΕ έχει υποβληθεί σε εξαντλητική κριτική, λόγου χάριν, χαρακτηρίστηκε απαξιωτικά τυπικό παράδειγμα «δημογραφισμού» από τον Ντέιβιντ Κόλεμαν του πανεπιστημίου της Οξφόρδης· επιστημονικές δε δημοσιεύσεις του 2016 και 2019 θεωρούν αναξιόπιστους τους υπερβολικά υψηλούς αριθμούς της.
Το πιο εξοργιστικό είναι ότι, με βάση αυτή τη μελέτη, ο περιφερειάρχης μίλησε για «σχέδιο υποκατάστασης πληθυσμού», ανέφερε τον Τζορτζ Σόρος και τον ρόλο του στο σχέδιο αυτό, και κατονόμασε τους στόχους του, με ακραία πολιτική ανευθυνότητα: «Θέλουν να μας επιβάλλουν άλλο τρόπο ζωής, άλλη θρησκεία».
Ο πρώην πρύτανης πουθενά στην ομιλία του δεν αναφέρθηκε στη θεωρία της Μεγάλης Αντικατάστασης, και είναι μάλιστα άγνωστο αν τη γνωρίζει. Ωστόσο, όλα τα δομικά στοιχεία αυτής της θεωρίας, που υιοθετήθηκε διεθνώς από την ακροδεξιά, βρίσκονται μέσα στα λεγόμενά του: ρατσισμός, συνωμοσιολογία, ξενοφοβία, ισλαμοφοβία.
Το 2011 ο Γάλλος Ρενώ Καμύ δημοσίευσε το βιβλίο του Η Μεγάλη Αντικατάσταση, στο οποίο αναπτύσσει μια θεωρία ότι δήθεν υπάρχει σχέδιο αντικατάστασης του χριστιανικού πληθυσμού στην Ευρώπη από μουσουλμάνους. Ο όρος είναι δικός του, η ιδέα απλούστατη και καθόλου νέα.
Υπάρχει ένας λαός («εμείς»), και μονομιάς σε μια γενιά, στη θέση του βρίσκεται ένας ή περισσότεροι λαοί («άλλοι»). «Εμείς» είναι πάντα οι λευκοί, χριστιανοί γηγενείς, που αποτελούν τον κορμό της χώρας. Οι «άλλοι» αλλάζουν ανάλογα με τη συγκυρία. Στις αρχές του 20ου ήταν οι Αρμένιοι, μετά οι Εβραίοι, αργότερα κάτοικοι του Μαγκρέμπ. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η θεωρία επέζησε σε περιθωριακές νεοναζιστικές ομάδες, και άρχισε να ανθεί με την άνοδο των ακροδεξιών κομμάτων στην Ευρώπη ― ιδίως μετά τις επιθέσεις στους Δίδυμους Πύργους και την άνοδο της ισλαμικής τρομοκρατίας ― τα οποία καλλιέργησαν συστηματικά την ισλαμοφοβία. Έγινε μάλιστα σύνθημα («You will not replace us») ρατσιστικών, φιλοναζιστικών ομάδων στις ΗΠΑ.
Η πληθυσμιακή αντικατάσταση θα πραγματοποιηθεί με την εισβολή ξένων (μουσουλμάνων) στη χώρα, τη μεγάλη τεκνοποιία τους, και την αλλοίωση της φυσιογνωμίας των γηγενών. Ο Ζαν-Μαρί Λεπέν είχε χαρακτηρίσει «πολιτισμική γενοκτονία» τη μελέτη του ΟΗΕ.
Δεν υστερεί ο κ. Μουτζούρης. Αφού έκανε λόγο στη συγκέντρωση της Μυτιλήνης για την επιβολή «άλλου τρόπου ζωής, άλλης θρησκείας», σε τηλεοπτική εμφάνιση την ίδια μέρα υπήρξε ξεκάθαρος: «Μπορεί στις ευρωπαϊκές χώρες να υπάρχουν μεγάλοι αριθμοί αλλοδαπών, όμως αυτές οι περισσότερες ήταν αποικιοκρατικές. Στην πάροδο των ετών, επί εκατοντάδες χρόνια, είχαν μεταφερθεί άνθρωποι από τις αποικίες τους. Δεν είναι το ίδιο εδώ πέρα. Μία βίαιη… Δεν θέλω να μιλήσω για τα έθιμα και τα ήθη αυτών των ανθρώπων, που σώνει και καλά θέλουν να τα διατηρήσουν, δεν θέλουν να προσαρμοστούν, και θέλουν και εμάς να μας μετατρέψουν στα δικά τους ήθη και έθιμα». Και για να μη μείνει η παραμικρή αμφιβολία, στην έκτακτη συνεδρίαση του ΠΕΣΥ Βορείου Αιγαίου στις 11.02.2020, δεν δίστασε να μιλήσει για «εξισλαμισμό της περιοχής».
Η θεωρία του Ρενώ Καμύ αρθρώνεται γύρω από βασικά μοτίβα των συνωμοσιολογικών θεωριών: υπάρχει συγκεκριμένο σχέδιο, ένας μεγάλος, μυστικός προγραμματισμός, που έχουν εκπονήσει αόρατες και πανίσχυρες ομάδες (οι λεγόμενοι «remplacistes»). Τα πρόσωπα αυτά είναι «απάτριδες», «διεθνιστές», «κοσμοπολίτες», «πλουτοκράτες», με άλλα λόγια το αντίθετο των αγνών ανθρώπων που αποτελούν τον κορμό του έθνους. Δεν είναι καθόλου περίεργο που τα ίδια χαρακτηριστικά είχαν αποδώσει στους Εβραίους οι αντισημίτες του πρώτου μισού του 20ου αιώνα. Ο περιφερειάρχης μάλιστα γνωρίζει έναν από αυτούς, τον Τζορτζ Σόρος, ο οποίος κουμπώνει άριστα με όσα υποστηρίζει: είναι κοσμοπολίτης, φιλελεύθερος, πάμπλουτος, και προπαντός Εβραίος.
Το μεταναστευτικό-προσφυγικό είναι δυσεπίλυτο πρόβλημα. Όποιος διατείνεται ότι έχει το μαγικό ραβδάκι για την αντιμετώπισή του είτε δεν έχει συναίσθηση των δυσκολιών είτε εξαπατά ενσυνειδήτως. Στις πολιτικές που θα προταθούν πρέπει να εξασφαλιστούν λεπτές ισορροπίες: «[Τ]α έθνη έχουν το δικαίωμα να υπερασπίζονται και την ασφάλειά τους και την εθνική πολιτική κουλτούρα τους. Αυτό δεν σημαίνει ένα δικαίωμα να υιοθετούνται φοβικές πολιτικές αποκλεισμού που δεν δικαιολογούνται από εμπειρικά στοιχεία...» (MarthaNussbaum, The Cosmopolitan Tradition: A Noble but Flawed Ideal, Harvard University Press, 2019). Σίγουρα, πάντως, δεν βοηθάει ο έξαλλος υπερπατριωτισμός και η ανευθυνότητα του περιφερειάρχη Βορείου Αιγαίου που νομίζει ότι βρήκε τη λύση: «Η πατρίς κινδυνεύει, δεν με ενδιαφέρουν τι λένε οι συνθήκες. Η πατρίς κινδυνεύει. Θέλουμε αποτροπή».
Το μεταναστευτικό-προσφυγικό είναι επίσης πολιτικά λίαν εμπρηστικό, τόσο στη χώρα μας όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το πέρασμα από τα λόγια στη φυσική βία δεν είναι εξωπραγματικό. Τη θεωρία της Μεγάλης Αντικατάστασηςεπικαλέστηκε για να δικαιολογήσει τις δολοφονίες 50 ατόμων σε μουσουλμανικό τέμενος ο μακελάρης της Νέας Ζηλανδίας, Μπρέντον Τάραντ. Προφανώς, δεν ισχυρίζομαι ότι ο κ. Μουτζούρης προτρέπει σε ρατσιστική βία. Αλλά ουδείς, ούτε αυτός ο ίδιος, μπορεί να διασφαλίσει πώς θα εισπράξουν τα λεγόμενά του αρρωστημένα μυαλά.
σχόλια