«Η Τουρκία διαδηλώνει ενωμένη σε έναν πολύχρωμο συνασπισμό οργής κατά του Ερντογάν», γράφει ο ανταποκριτής του Guardian

Το ρεπορτάζ της Guardian ξεκινάει με την διαπίστωση οτι η Τουρκία διαδηλώνει ενωμένη σε ένα πολύχρωμο συνασπισμό οργής κατά του Ερντογάν. Είτε πρόκειται για καθηγητές ή για πλανόδιους πωλητές, Τούρκους εθνικιστές ή Κούρδους αυτονομιστές, οι διαδηλώσεις της πλατείας Ταξίμ έφεραν μαζί διαφορετικές οργανώσεις της Κωνσταντινούπολης... αλλά για πόσο καιρό;

Καθισμένη στο γρασίδι του Πάρκου Gezi, στην πλατεία Ταξίμ, η καθηγήτρια Πανεπιστημίου Serem Ramau βοηθά μερικούς από τους φοιτητέςς της, στις εργασίες τους. Εχουν περάσει λιγότερες από 24 ώρες, από μερικές από τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις ενάντια στην τουρκική κυβέρνηση εδώ και χρόνια και το πάρκο έχει μετατραπεί, τουλάχιστον προς το παρόν. Το μόνο αποδεικτικό στοιχείο της σύγκρουσης του Σαββατοκύριακου είναι τα πανό και οι αφίσες στους φράχτες, στους τοίχους και στα δέντρα.

Η Ramau εξηγεί γιατί και οι φοιτητές της συμμετείχαν στις διαδηλώσεις. «Οι άνθρωποι θέλουν απλά να μπορούν να εκφραστούν, αλλά ο Ερντογάν θέλει ένα αυταρχικό καθεστώς. Εμείς το απορρίπτουμε αυτό και γι 'αυτό είμαστε εδώ».

Ενώ ξεκουράζεται κάτω από την σκιά ενός δέντρου δίπλα σε ένα περίπτερο που διαχειρίζονται ακτιβιστές LGBT της Lambda Istanbul, ο 29χρονος Aygünes Onur,  σύμβουλος, μας  είπε ότι για πρώτη φορά, ένιωθε σαν να υπήρχε πραγματική ώθηση πίσω από ένα μεγαλύτερο πολιτικό κίνημα: «Οι φίλοι μου και εγώ, νιώθουμε όλο και πιο καταπιεσμένοι στην Τουρκία, αλλά αυτό τώρα είναι πολύ ενθαρρυντικό. Οι περισσότεροι από τους ανθρώπους εδώ, δεν ήταν πολιτικά ενεργοί».

Ο Aygünes, ο οποίος έχει συμμετάσχει σε κινητοποιήσεις όπως το Istanbul Gay Pride ή στις κινητοποιήσεις της Πρωτομαγιάς, πιστεύει ότι η υπερβολική αστυνομική βία που χρησιμοποιείται στην πλατεία είναι αντιπαραγωγική, φέρνοντας όλο και περισσότερους ανθρώπους στους δρόμους, αντί να τους αποθαρρύνει. «Έχω δεχθεί δακρυγόνα, για πρώτη φορά εδώ και το μόνο που μου  έκανε ήταν να με κάνει πιο αποφασιστικό».

Μια μεγάλη ομάδα φοιτητών αποτίουν φόρο τιμής στον ιδρυτή της σύγχρονης Τουρκίας, φωνάζοντας «Είμαστε στρατιώτες του Μουσταφά Κεμάλ»καθώς προσπερνούν μια χειρόγραφη πινακίδα, η οποία γράφει «Εμείς δεν θα σκοτώσουμε, ούτε θα σκοτωθούμε, δεν είμαστε στρατιώτες κανενός» - το σύνθημα του αντι-μιλιταριστικού κινήματος της Τουρκίας. Σημαίες του κινήματος για το περιβάλλον, πανό με το ουράνιο τόξο. σημαίες του Ατατούρκ, του Τσε Γκεβάρα, από διαφορετικές συνδικαλιστικές οργανώσεις, κοσμούν όλο το πάρκο. Δέντρα φέρουν τα ονόματα των πρόσφατων θυμάτων από την επίθεση παγιδευμένων αυτοκινήτων στο Reyhanli και από τους 35 άμαχους που σκοτώθηκαν σε μια τουρκική αεροπορική επιδρομή στο σύνορα με το Ιράκ το 2011.

«Δεν είμαστε ούτε αντι-ισλαμιστές ούτε αντι-κοσμικοί», λέει ο Aygünes. «Όλες οι κατηγορίες της κοινωνίας είναι εδώ, αυτή είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο, είμαι τόσο ενθουσιασμένος!».

Ενώ η μεσαία αστική τάξη της Κωνσταντινούπολης κρατάει σε μεγάλο βαθμό το κίνημα διαμαρτυρίας και άλλοι στο πάρκο Gezi είναι επίσης δυσαρεστημένοι. Καθώς χειρίζεται ένα καρότσι με καρπούζια, ο Κούρδος πωλητής φρούτων Hüseyin Avci βγάζει τα παράπονά του: «Η zabita [Δημοτική Αστυνομία] δεν μου αφήνει σχεδόν κανένα περιθώριο να βγάλω χρήματα πλέον.Το καρότσι μου είναι μόνη πηγή εισοδήματος. Το ΑΚΡ βάζει τέλος στις πλανόδιους πωλητές, αλλά δεν προσφέρει εναλλακτικές λύσεις», είπε, αναφερόμενος στο κυβερνών κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του πρωθυπουργού.

Ο Alihan Kirac, 27 ετών, εξέφρασε παρόμοια παράπονα: "Όλη η οικογένεια μου είναι στον τομέα του λιανικού εμπορίου.Ο  Ερντογάν θέλει να χτίσει εμπορικά κέντρα παντού, ακόμη και στο κέντρο της πόλης Πώς υποτίθεται ότι θα βγάλουμε κάποια χρήματα;».

Όπως και πολλοί διαδηλωτές, ο Kirac αντιτίθεται έντονα στην εικαζόμενη αυθαιρεσία του Ερντογάν. «Αυτός δεν ακούει κανέναν. Γίνεται πλουσιότερος κάθε μέρα και ο ίδιος δεν ενδιαφέρεται για μας.» Αφού υποστήριξε το ΑΚΡ στο παρελθόν, πρόσθεσε: «Σίγουρα δεν θα το ξαναψηφίσω».

Λίγοι εθελοντές διανέμουν φαγητό, νερό, ρούχα, ομπρέλες και ιατρικές προμήθειες σε ένα τραπέζι που στήθηκε από τους ακτιβιστές. Μια χειρόγραφη πινακίδα ζητά δωρεές για κουβέρτες, σκηνές, αδιάβροχα.

«Οι άνθρωποι δωρίζουν όλα αυτά τα πράγματα», λέει ο 20χρονος φοιτητής οικονομικών Doruk Keskin. «Και εμείς τα διανέμουμε δωρεάν σε όποιον το ζητήσει».

Ο Keskin δεν είναι σίγουροι για το ποσοι εθελοντές εργάζονται στο σταθμό εφοδιασμού: «Οργανώνουμε τα πάντα εμείς και λειτουργεί πολύ καλά Αυτό δεν είναι πια μόνο το κίνημα του πάρκου Gezi. Αυτό είναι ένα λαικό κίνημα».

Σαν να ήθελε να τον δικαιώσει , μια γυναίκα στα 50 της έφτασε με μια πλαστική σακούλα γεμάτη από φρέσκο ψωμί, ενώ σε ένα γειτονικό περίπτερο, ένας ηλικιωμένος άνδρας ζητάει τσάι.

Μόλις λίγα μέτρα κάτω από το δρόμο, υπάρχει μια ομάδα γυναικών με κομψό ντύσιμο γραφείου, οι οποίες κρατούν  σημαίες που φέρουν το πορτρέτο του Ατατούρκ, του σεβαστού ιδρυτή της δημοκρατίας. «Δεν θα πάω στη δουλειά σήμερα», λέει μια από αυτές, γελώντας. «Το αφεντικό μας υποστηρίζει αυτή την διαδήλωση».

«Είμαστε εδώ επειδή έχουμε βαρεθεί με αυτή την κυβέρνηση που προσπαθεί να περιορίσει την ελευθερία μας. Φτάνει πια», δήλωσε η Ebru Yilmaz, 37 ετών. «Είμαστε τα παιδιά του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, του μεγαλύτερου ηγέτη όλων των εποχών!».

Ωστόσο, ορισμένοι διαδηλωτές ανησυχούν για τον ολοένα και πιο εθνικιστικό τόνο των διαδηλώσεων που ξεκίνησε ως μια ειρηνική καθιστική διαμαρτυρία εναντίον της ανάπλασης ενός μικρού πάρκου σε ένα κιτς εμπορικό κέντρο οθωμανικού στιλ και ενός ξενοδοχειακού συγκροτήματος.

«Για μερικούς ανθρώπους εδώ είναι εντελώς φυσικό να κυματίζουν τουρκικές σημαίες και να επικαλούνται τον Ατατούρκ στα συνθήματα τους», μας λέει σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ,  Elmas Bingöl. «Αλλά για μένα, ως Κούρδος, αυτά είναι σύμβολα που συνδέονται με προβλήματα που δεν έχουν λυθεί ακόμα στην Τουρκία Μερικοί άνθρωποι φωνάζουν: «Πόσο ευτυχισμένος είναι αυτός που λέει 'είμαι Τούρκος', αλλά αυτό εμάς μας αποκλείει».

Ο Aygünes εκφράζει τη λύπη του για την απουσία του φιλοκουρδικού κόμματος Ειρήνης και Δημοκρατίας (BDP) στις διαδηλώσεις: «Τους υποστήριζα πάντα, και υποθέτω ότι είναι πολιτική η απόφαση να παραμείνουν στο περιθώριο για τώρα».

Ο συμπρόεδρος του BDP, Σελαχατίν Ντεμιρτάς, δήλωσε το Σάββατο ότι το κόμμα του υποστήριξε τις διαδηλώσεις κατά των πολιτικών καταστολής της κυβέρνησης, αλλά προειδοποίησε τις εθνικιστικές οργανώσεις να μην προσπαθήσουν να σαμποτάρουν τις συνεχιζόμενες ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) και της Τουρκικής κυβέρνησης: «Δεν θα επιτρέψουμε τα γεγονότα στο πάρκο Gezi να στραφούν εναντίον της ειρηνευτικής διαδικασίας. Η βάση του κόμματός μας δεν συμμετέχει σε διαδηλώσεις ρατσιστών και φασιστών».

Την Κυριακή το βράδυ, ορισμένοι εθνικιστές συγκρούστηκαν για λίγο με Κούρδους ακτιβιστές που κρατούσαν σημαίες του φυλακισμένου ηγέτη του ΡΚΚ Αμπντουλάχ Οτσαλάν στην πλατεία Ταξίμ.
«Ο σαφέστερος διαχωρισμός μεταξύ των εθνικιστικών κεμαλιστών της δυτικής ακτής και των φιλελεύθερων αριστερών περνάει από την στάση τους απέναντι στο κουρδικό ζήτημα», λέει ο Onur Aygünes. «Και μέχρι στιγμής, δεν έχει υπάρξει πολύς διάλογος για το θέμα».

Νομίζει ότι αυτό μπορεί να αλλάξει με το χρόνο. «Το πρώτο βήμα είναι να φωνάξουμε μαζί συνθήματα διαμαρτυρίας και το δεύτερο βήμα θα είναι να αρχίσουμε να μιλάμε».