Γεμάτο εκδηλώσεις, δράσεις και σημαντικές πρωτοβουλίες είναι το πρόγραμμα που πλαισιώνει το Επετειακό Έτος Θερμοπύλες - Σαλαμίνα 2020.
Το πρόγραμμα ανακοινώθηκε σε συνέντευξη Τύπου στο Μουσείο Ακρόπολης, από την πρόεδρο της τιμητικής κομητείας του επετειακού έτους, Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη, την υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη και τον υπουργό Εσωτερικών, Παναγιώτη Θεοδωρικάκο. Οι εκδηλώσεις του επετειακού έτους τελούν υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλου και σε αυτές συμμετέχουν οι αρχαιολογικές υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ, μουσεία, το Εθνικό Θέατρο, η ΕΛΣ και το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.
«Είναι τιμή μου να είμαι μέλος μιας επιτροπής από προσωπικότητες διεθνούς κύρους, διαπρεπείς Έλληνες επιστήμονες, καθηγητές, καλλιτέχνες και εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης», δήλωσε η κ. Βαρδινογιάννη για την τιμητική κομητεία του επετειακού έτους, που συστάθηκε ύστερα από προτάσεις του ΥΠΠΟΑ, του υπουργείου Εσωτερικών και του Ιδρύματος Μ. Βαρδινογιάννη.
Στην κομητεία περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, προσωπικότητες όπως η Αντρή Αναστασιάδη, σύζυγος του Κύπριου Προέδρου, η Audrey Azoulay, γενική διευθύντρια της UNESCO, η Kerry Kennedy, πρόεδρος του R.F. Kennedy Human Rights, ο Ζαν Μισέλ Ζαρ, συνθέτης και πρέσβης καλής θελήσεως της UNESCO, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο συνθέτης Δημήτρης Παπαδημητρίου, o Wole Soyinka, νομπελίστας συγγραφέας από τη Νιγηρία, η Ελένη Αρβελέρ, πρύτανης και πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών, η Άννα Ψαρούδα Μπενάκη, πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών 2020, ο Zahi Hawass, αρχαιολόγος και πρώην υπουργός Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου, και πολλοί ακόμα επιστήμονες, καθηγητές και πολιτικοί, καθώς και οι δήμαρχοι Αθηναίων, Μαραθώνα, Λαμιέων, Αίγινας, Σπάρτης, Πειραιά, Θηβαίων, Αλιάρτου-Θεσπιέων και οι περιφερειάρχες Πελοποννήσου, Αττικής και Στερεάς Ελλάδας.
Οι εκδηλώσεις του ΥΠΠΟΑ
Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων που προγραμματίζονται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και τους εποπτευόμενους φορείς του για τον εορτασμό της επετείου της Ναυμαχίας της Σαλαμίνας και της Μάχης των Θερμοπυλών, ανακοίνωσε η υπουργός κ. Λίνα Μενδώνη.
"Πρόθεση μας είναι, είπε η κ. Μενδώνη, να μείνουν σημαντικά έργα υποδομής στους τόπους που αναφέρονται στην επέτειο. Θα ξεκινήσουν τώρα αμέσως. Μερικά θα ολοκληρωθούν λίγο μετά από το πέρας των εορτασμών. Για τον λόγο αυτό, προγραμματίζονται συγκεκριμένες παρεμβάσεις.
Αυτές είναι:
Η ανακατασκευή του Αρχαιολογικού Μουσείου Σπάρτης, με τη συμβολή του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.
Εργασίες συντήρησης και ανακατασκευής στα κτήρια που χρησιμοποιούνταν ως οχυρά στην Κυνόσουρα της Σαλαμίνας, καθώς και στο Μουσείο της Σαλαμίνας.
Βελτιωτικές παρεμβάσεις ήπιας ανάπλασης στον αρχαιολογικό χώρο των Θερμοπυλών. Συγκεκριμένα στον χώρο του αγάλματος του Λεωνίδα, στο μνημείο των Θεσπιέων και στο τείχος των Φωκέων, Επίσης, θα αναβαθμιστεί ο χώρος με περίπτερο του ΤΑΠΑ και θα σημανθεί ο χώρος του πεδίου μάχης, ώστε να είναι σαφή τα όρια του πεδίου της μάχης, που με το πέρασμα του χρόνου έχει αλλοιωθεί από τις προσχώσεις. Σχεδιάζεται ακόμη ο εμπλουτισμός των πληροφοριών που παρέχονται στους επισκέπτες από το Κέντρο Πολιτισμού και Πληροφόρησης, με βίντεο animation.
Σχεδιάζεται επίσης, η διαχρονική πολιτιστική διαδρομή Θερμοπύλες-Σπερχειός-Αλαμάνα.
Στις εκδηλώσεις για τον εορτασμό της επετείου, συμμετέχουν οι αρχαιολογικές υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, μουσεία, και οι εποπτευόμενοι φορείς το Εθνικό Θέατρο, η Εθνική Λυρική Σκηνή και το Δημοτικό Θέατρο Πειραιώς. Οι εκδηλώσεις που ανακοινώθηκαν από την υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού είναι οι εξής:
- Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο διοργανώνει έκθεση αφιερωμένη στην ιδέα της «Νίκης» στους αγώνες των θνητών με την υποστήριξη των θεών. Η έκθεση επικεντρώνεται στην περίοδο 490-479 π.Χ. και στον άξονα Μαραθώνας- Θερμοπύλες
-Πλατειές -Αρτεμίσιο -Σαλαμίνα, καθώς και στην Αθήνα και την καταστροφή της από τους Πέρσες.
- Η Διεύθυνση Μουσείων επικεντρώνεται σε σπονδυλωτή έκθεση, που αφορά στα γεγονότα της δεκαετίας των περσικών πολέμων: Το Επιγραφικό Μουσείο, το Νομισματικό Μουσείο, η ΕΦΑ της πόλης των Αθηνών, η ΕΦΑ Πειραιώς και Νήσων, καθώς και η ΕΦΑ Ανατολικής Αττικής με δικές τους επί μέρους εκθέσεις.
- Η ΕΦΑ Λακωνίας σχεδιάζει έκθεση αφιερωμένη σε τομείς του βίου των Λακεδαιμονίων, με κεντρικό έκθεμα το άγαλμα του οπλίτη-Λεωνίδα. Πρόκειται για την πρώτη περιοδική έκθεση που πραγματοποιείται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης.
- Η ΕΦΑ Φθιώτιδος θα πραγματοποιήσει έκθεση αρχειακού υλικού για την ανασκαφή του Σπυρίδωνος Μαρινάτου στις Θερμοπύλες. Παράλληλα προγραμματίζεται ημερίδα για τη σημασία της θέσης των Θερμοπυλών διαχρονικά, έως το 1943.
- Η Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς θα πραγματοποιήσει δράσεις για το πώς πέρασε η μάχη των Θερμοπυλών και η Ναυμαχία της Σαλαμίνας στην προφορική παράδοση, αλλά και στη μουσική και στο θέατρο Σκιών. Παράλληλα, θα σχεδιάσει δράσεις με άξονα τις έννοιες της Αρετής, της Ανδρείας, της Ελευθερίας και της Θυσίας.
- Η ΕΦΑ Πειραιώς και Νήσων δίνει έμφαση στην εκπαιδευτική διάσταση, προγραμματίζοντας:
Έναν παιδικό οδηγό για το Μουσείο Σαλαμίνας
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τη Σαλαμίνα
Ημερίδα που θα απευθύνεται στου εκπαιδευτικούς
- Σε συνεργασία με το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά θα πραγματοποιηθούν «ξεναγήσεις εν πλω» στον φυσικό χώρο της ναυμαχίας, όπου θα παρουσιάζονται αποσπάσματα από το κείμενο του Αισχύλου, καθώς και ένα τρίμηνο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τα σχολεία της Αθήνας και του Πειραιά. Θέμα του προγράμματος είναι η «Γνωριμία με τους "Πέρσες"». Το πρόγραμμα θα πραγματοποιηθεί σε αρχαιολογικούς χώρους του Πειραιά και των νησιών του Αργοσαρωνικού.
- Το Μουσείο της Ακρόπολης επικεντρώνεται στις εξής εκθεσιακές ενότητες:
Στην καταστροφή της Ακρόπολης από τους Πέρσες (αρχαϊκή Ακρόπολη)
Στην προσωπικότητα του Θεμιστοκλή
Στους «Δύο Κόσμους», των Ελλήνων και των Περσών.
- Το Εθνικό Θέατρο θα παρουσιάσει τους «Πέρσες» του Αισχύλου στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, καθώς και στη Σαλαμίνα. Επίσης, θα παρουσιάσει Θεατρικό Αναλόγιο στο Λατομείο της Σαλαμίνας με κείμενα των «Περσών» και του Ηροδότου.
- Η Εθνική Λυρική Σκηνή θα παρουσιάσει την όπερα του Παύλου Καρρέρ «Μαραθών-Σαλαμίς» στον Μαραθώνα. Επίσης, σε άλλη εκδήλωση θα παρουσιάσει το «Άξιον Εστί» του Μίκη Θεοδωράκη.
- Το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά θα παρουσιάσει το δικό του ανέβασμα των «Περσών» στη Σαλαμίνα. Παράλληλα, θα πραγματοποιήσει σειρά άλλων εκδηλώσεων. Μεταξύ αυτών, ανοιχτή συνάντηση με μέλη της ιρανικής κοινότητας και θέμα «Οι Πέρσες στην πόλη σου», ελληνο-ιρανική έκθεση γελοιογραφίας με θέμα «Acropolis-Persepolis» και εικαστική έκθεση σε συνεργασία με το Ναυτικό Μουσείο Πειραιά.
- Η θεατρική ομάδα Dramaticus θα παρουσιάσει την παράσταση «Ηρόδοτος Δραματικός» στη Σαλαμίνα, στις Θερμοπύλες, στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και στον κήπο του Αρχαιολογικού Μουσείου Σπάρτης. Πρόκειται για μία σύνθεση δραματοποιημένων κειμένων των, Ηροδότου, Αισχύλου, Καβάφη και άλλων συγγραφέων.
- Ο συνθέτης Δημήτρης Παπαδημητρίου δημιουργεί ένα νέο μουσικό έργο σε λιμπρέτο από τα «Ακριτικά», από την ιστορία του Ηροδότου, τα ποιήματα του Καβάφη και τα διηγήματα του Άγγελου Βλάχου.
- Σε ειδική εκδήλωση θα παρουσιαστούν παραδοσιακοί πολεμικοί χοροί και μοιρολόγια.
- Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού απευθύνει επίσης ανοιχτή πρόσκληση στους εποπτευόμενους φορείς του για συνεργασίες με νέους καλλιτέχνες, με θέμα «Ίτε: 11 χρόνια που διαμόρφωσαν την Ιστορία. Από τον παιάνα στη Σαλαμίνα».
Επέκταση του κέντρου Υγείας Σαλαμίνας - Τακτοποιείται το χρέος στην ΕΥΔΑΠ
Από πλευράς ιδρύματος Μ. Βαρδινογιάννη, οι πρωτοβουλίες που ανακοινώθηκαν αφορούν το εκπαιδευτικό, το επιστημονικό, το ανθρωπιστικό και το πολιτιστικό πεδίο, με εξέχουσα την ανακαίνιση και επέκταση του Κέντρου Υγείας της Σαλαμίνας σε ένα μεγάλο ιατρικό κέντρο που θα διαθέτει και ασθενοφόρα.
Ανακοινώθηκε επίσης η πρωτοβουλία του υπουργείου Εσωτερικών, που συνεργαζόμενο με τον Δήμο Σαλαμίνας -ο οποίος «αντιμετωπίζει τεράστια οικονομικά προβλήματα»-, φρόντισε να εντάξει τον Δήμο «σε ένα ειδικό πρόγραμμα 40 εκατ. ευρώ το οποίο νομοθετήθηκε πριν από 4 μέρες», σύμφωνα με τον κ. Θεοδωρικάκο. Το χρέος του Δήμου Σαλαμίνας έχει σχέση με την ΕΥΔΑΠ και είναι ύψους περίπου 2,4 εκατ. ευρώ. «Υπήρξε ρύθμιση και διακανονισμός αυτού του χρέους και στήριξη, από πλευράς του υπουργείου Εσωτερικών, του Δήμου Σαλαμίνας, για να ξεφύγει από αυτή την κατάσταση και να είναι σε θέσει να κάνει αυτοτελώς τους προγραμματισμούς του», τόνισε ο κ. Θεοδωρικάκος.
Τρεις σημαντικές επιστημονικές εκδηλώσεις
Ως προς τον προγραμματισμό των εκδηλώσεων, από πλευράς Ιδρύματος Μ. Βαρδινογιάννη θα διοργανωθούν τρεις σημαντικές επιστημονικές εκδηλώσεις.
Η επιστημονική ημερίδα με θέμα «Θερμοπύλες και Σαλαμίνα, αποτιμώντας τη σημασία τους» θα διεξαχθεί τη Δευτέρα 20 Ιανουαρίου 2020 στο ΚΠΙΣΝ, με την παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας και τη συμμετοχή έξι σπουδαίων καθηγητών: των Ρόντερικ Μπήτον, ομότιμου καθηγητή, έδρα Κοραή Νεοελληνικής και Βυζαντινής Ιστορίας, Γλώσσας και Λογοτεχνίας στο King's College του Λονδίνου, Πολ Κάρτλεντζ, καθηγητή Ελληνικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, Αθανάσιου Πλατιά, καθηγητή Στρατηγικής στο Πανεπιστήμιο του Πειραιά, Γεώργιου Πρεβελάκη, ομότιμου καθηγητή Γεωπολιτικής στο Πανεπιστήμιο Σορβόννης (Paris 1), Άγγελου Χανιώτη, καθηγητή Αρχαίας Ιστορίας και Κλασικών Σπουδών στο Institute of Advanced Study του Πανεπιστημίου Princeton και Λουκά Τσούκαλη, ομότιμου καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) και προέδρου του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ).
Στις 22 Ιανουαρίου 2020 θα διοργανωθεί εκδήλωση με θέμα «Οι πολλοί και οι λίγοι», σε συνεργασία με το ΕΚΠΑ, στην αίθουσα τελετών (κεντρικό κτίριο, Πανεπιστημίου 30), με την επιμέλεια και κεντρική ομιλία του καθηγητή Κων/νου Μπουραζέλη, ομότιμου καθηγητή ιστορίας στο ΕΚΠΑ, και τη συμμετοχή αρχηγών κρατών που θα μιλήσουν «για τη σημασία συνύπαρξης των λαών και της προσφοράς χωρών μικρών αλλά με μεγάλο πολιτιστικό βάρος στην ιστορία της ανθρωπότητας», όπως επισήμανε η κ. Βαρδινογιάννη.
Ειδικά πάνελ με αντίστοιχα θέματα θα διοργανωθούν από το ίδρυμα στο Οικονομικό Φόρουμ Δελφών (6 Μαρτίου 2020) και στο Athens Democracy Forum (30 Σεπτεμβρίου 2020), ενώ τον Νοέμβριο θα διοργανωθεί επιστημονική εκδήλωση στο Μέγαρο Μουσικής με την επιμέλεια της Ελένης Αρβελέρ και τη συμμετοχή καθηγητών, όπως ο Κ. Μπουραζέλης, ο Θ. Βερέμης και ο Γ. Λώλος.
Η κορύφωση των εκδηλώσεων έχει οριστεί για τις 22 Ιουλίου 2020 στη Σαλαμίνα, με τη συμμετοχή του Πολεμικού Ναυτικού και τη συνεργασία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας. «Μια εκδήλωση που θα τιμηθεί από διεθνείς προσωπικότητες και θα περιλαμβάνει και επιστημονική ξενάγησή τους από τον καθηγητή Γ. Λώλο», για την οποία θα γίνει ξεχωριστή ανακοίνωση και συνέντευξη Τύπου.
Εκπαιδευτικές δράσεις
Ως προς τις εκπαιδευτικές δράσεις του ιδρύματος, σκοπό τους είναι «η ιστορία αυτών των μαχών και η σημασία τους να γίνει κτήμα της νέα γενιάς», όπως δήλωσε η κ. Βαρδινογιάννη.
Πρόκειται, μεταξύ άλλων, για έναν πανελλήνιο διαγωνισμό δοκιμίου για μαθητές και μαθήτριες Γ' Γυμνασίου, Α & Β' Λυκείου με θέμα «Ναυμαχία Σαλαμίνας-Μάχη Θερμοπυλών. 2.500 χρόνια μετά», που θα ξεκινήσει τον Ιανουάριο και θα διαρκέσει ως τον Μάρτιο. Πρόεδρος της κριτικής επιτροπής θα είναι ο Γ. Μπαμπινιώτης, ομότιμος καθηγητής Γλωσσολογίας του ΕΚΠΑ, ενώ τα έπαθλα για τους τρεις πρώτους μαθητές αφορούν εκπαιδευτικά ταξίδια στο Λούβρο, στη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας και στο Βρετανικό Μουσείο.
Επίσης, θα διεξαχθεί πανελλήνιος διαγωνισμός ζωγραφικής για μαθητές του Δημοτικού, με θέμα η Μάχη των Θερμοπυλών και η Ναυμαχία της Σαλαμίνας. Από την πλευρά του υπουργείου Εσωτερικών, έχει δημιουργηθεί μια ομάδα διαχείρισης έργου με τη συμμετοχή των περιφερειών και των δημάρχων οι οποίοι συμμετέχουν στην τιμητική κομητεία. Ο προγραμματισμός του υπουργείου θα ανακοινωθεί ολοκληρωμένα στα τέλη Ιανουαρίου.
