Παρότι ο όρος "bromance" εισήχθη σχετικά πρόσφατα στην καθομιλουμένη της νυν lingua franca, η ιδέα της αδερφικής φιλίας μεταξύ ανδρών έχει υμνηθεί από αρχαιοτάτων χρόνων. Μεταξύ των καλλιτεχνών, όπως συμβαίνει και μεταξύ ανδρών με άλλες ασχολίες πιθανά, οι φιλίες αυτές έχουν μια επιπρόσθετη διάσταση συνεργασίας ή καθοδήγησης, με τον θαυμασμό και τον ανταγωνισμό να εναλλάσσονται. Ακολουθούν εννέα τέτοια ζεύγη καλλιτεχνών που έζησαν εντός τριών διαφορετικών αιώνων και έδειξαν σε όλους τι σημαίνει αδερφική φιλία, αποδεικνύοντας ταυτόχρονα πως ο βίος του καλλιτέχνη δεν είναι απαραίτητα μοναχικός.
Andy Warhol και Jean-Michel Basquiat
Ο Basquiat είχε τον Warhol, ο οποίος ήταν 30 χρόνια μεγαλύτερος του, ως ίνδαλμα. Οι δύο καλλιτέχνες γνωρίστηκαν μέσω του εμπόρου έργων τέχνης Bruno Bischofberger, έγιναν φίλοι και την δεκαετία του 1980 συνεργάστηκαν σε έργα όπως το Άτιτλο (1984–85). Στο εν λόγω έργο ο Basquiat συνεισέφερε μία καρτουνίστική απεικόνιση ενός κατακόκκινου ανθρώπινου στομάχου δίπλα στη νεκροκεφαλή με οστά του Warhol, που θυμίζει την σειρά έργων μεταξοτυπίας και ζωγραφικής με τίλτο "Skulls", που είχε ξεκινήσει το 1976.
Η σχέση των Warhol και Basquiat μπορεί να περιγραφεί ως συμβιωτική: ο Basquiat βασιζόταν στον Warhol τόσο για να αποκομίσει δημοσιότητα όσο και για να τον βοηθήσει να διαχειριστεί την καινοφανή διασημότητα του, ενώ από την πλευρά του ο Warhol κεφαλαιοποιούσε την νεανική ενέργεια του Basquiat, προκειμένου να αναζωογονήσει την εικόνα του ως επαναστάτη του κόσμου της τέχνης.
Salvador Dalí και Man Ray
Σε ένα ενσταντανέ του 1934 από τον φωτογράφο Carl Van Vechten, ο Dalí με τον Ray κοιτάζουν τολμηρά τον θεατή με ορθάνοιχτα μάτια. Η εικόνα είναι παιγνιώδης μεν, διαποτισμένη δε από τον αλλόκοτο χαρακτήρα που επιδίωκαν να αποτυπώσουν στα έργα τους οι δύο καλλιτέχνες. Ο Ray,ήταν Αμερικανός που μετανάστευσε από τη Νέα Υόρκη στο Παρίσι εν έτει 1921 κι ενσωματώθηκε στην ακμάζουσα σκηνή των ντανταϊστών και των υπερρεαλιστών της πόλης. Πέντε χρόνια αργότερα ο Dalí επισκέπτεται την γαλλική πρωτεύουσα για πρώτη φορά. Επισήμως ενσωματώθηκε στους Υπερρεαλιστές το 1929.
Οι δυο τους συνεργάστηκαν σε έργα τέχνης όπως το γλυπτό Portrait of Joella (1933–34). Ο Ray φωτογράφισε επίσης τον Dalí και το έργο του. Το έργο του Salvador Dalí, Mannequin (1938), για παράδειγμα απεικονίζει ένα μανεκέν που δημιούργησε ο Dalí, καθιστώντας την απόκοσμή δημιουργία του ακόμα πιο παράξενη μέσω του κάδρου και το αλλόκοτο παιχνίδι με τις σκιές του Ray.
Dash Snow και Dan Colen
Ο Snow ήταν ένας καλλιτέχνης του γκράφιτι στην Νέα Υόρκη της δεκαετίας του 1990, ο οποίος αργότερα δημιούργηε άτυπα έργα τα οποία κυμαίνονταν από αυτοβιογραφικές Polaroid σε κολάζ στα οποία ενσωμάτωνε το σπέρμα του. Ο Colen δημιουργεί αντικείμενα και πίνακες χρησιμοποιώντας εικόνες, τσίχλα, σκουπίδια και μπογιά που συσσωρεύει ώστε να θυμίζει κουτσουλιές πουλιών. Μέλη μιας αντισυμβατικής καλλιτεχνικής σκηνής στην οποία ανήκε και ο Ryan McGinley, οι Snow και Colen είχαν μια στενή φιλία που χαρακτηρίσθηκε από την ίδια ακριβώς απελευθερωτική ασέβεια που χαρακτηρίζει την καλλιτεχνική πρακτική του καθενός τους.
Η άγρια κατάχρηση ουσιών οδήγησε σε μία αρραγή χαοτική καλλιτεχνική συνεργασία: υπό την επήρεια αλκοόλ και ναρκωτικών διέλυσαν πολλά δωμάτια ξενοδοχείων, δημιουργώντας "φωλιές τρωκτικών" με το να σκίζουν τηλεφωνικούς καταλόγους και να κυλιούνται, παίζοντας - κάποιες φορές γυμνοί - μέσα στα κατεστραμμένα αντικείμενα. Όταν πέθανε ο Snow από υπερβολική δόση το 2009, ο Colen αποτοξινώθηκε σύντομα. Δημιούργησε μια έκθεση αφιερωμένη στον φίλο του το 2014.
Lucian Freud και Francis Bacon
Το 2013, το τρίπτυχο πορτραίτο του Bacon "Τρεις Σπουδές του Lucian Freud" (1969) πουλήθηκε από τον οίκο δημοπρασιών Christie's στην τιμή των 142,4 εκ. δολαρίων, αποφέροντας το υψηλότερο ως τότε τιμήμα σε δημοπρασία, υπογραμμίζοντας έτσι περαιτέρω την αξία του δεσμού των δύο καλλιτεχνών.
Επαγγελματικά ανταγωνιστές, αλλά και φίλοι, ο Bacon και ο Freud έγιναν διάσημοι, επιμένοντας στην παραστατική ζωγραφική ενώ κυριαρχούσε η αφαιρετική τέχνη. Οι γεμάτες, παραμορφωμένες φιγούρες του Bacon λειτουργούσαν ως αντίστιξη στα λεπτομερή, οικεία πορτραίτα του Freud, κάποια εκ των οποίων απεικονίζουν τον Bacon. Παρά την ηλικιακή διαφορά των 13 ετών, οι καλλιτέχνες συναντιούνταν σχεδόν καθημερινά επί περίπου 25 χρόνια. Δυστυχώς, η φιλία τους παρήκμασε, εξαιτίας της αμοιβαίας απέχθειας που ένιωθαν αμφότεροι για τα ύστερα έργα τους.
Chris Ofili και Peter Doig
Οι Βρετανοί ζωγράφοι Ofili και Doig συναντήθηκαν στην σχολή καλών τεχνών και ανέπτυξαν μια στενή φιλία. Το 2000 ο Ofili ταξίδεψε στο Τρινιδάδ για να συμμετάσχει σε ένα εργαστήριο ζωγραφικής και έπεισε τους υπεύθυνους του προγράμματος να φιλοξενήσουν και τον Doig. Μέσα στα επόμενα χρόνια, οι δύο καλλιτέχνες επέστρεψαν αρκετές φορές στο νησιωτικό αυτό κράτος και τελικά μετακόμισαν εκεί μόνιμα. Αμφότεροι οι Ofili και Doig βιώσαν την καλλιτεχνική αναζωογόνηση που προήλθε από την ριζική αλλαγή περιβάλλοντος, αντιλαμβανόμενοι πλήρως όμως πως είναι ξένοι προς το νησί αυτό της Καραϊβικής.
Διατηρώντας την στενή τους φιλία μέσα στα χρόνια, ο Doig πάλεψε ώστε να αποφύγει την απεικόνιση του ντόπιου πληθυσμού με όρους γραφικότητας και εξωτικισμού, ενώ ο Ofili προσπάθησε να κινηθεί καλλιτεχνικά μέσα σε μία κουλτούρα που προσδίδει βαθύτερα νοήματα στις εικόνες, τόσο τις γηγενείς όσο και τις ένες. Παρότι οι δύο καλλιτέχνες συμμερίζονται τις καλλιτεχνικές του ανησυχίες, επιμένουν ωστόσο πως η πρακτική του ενός δεν επηρεάζεται από του άλλου.
Marcel Duchamp και Francis Picabia
Το 1911, ο εικοσιπεντάχρονος Duchamp συνάντησε τον Picabia στο Πάρισι. Σύντομα απέκτησαν στενή φιλική σχέση μεταξύ τους και με τον ποιητή και κριτικό τέχνης Guillaume Apollinaire. Οι τρεις τους βίωσαν μαζί εμπειρίες όπως μια νύχτα στο θέατρο που επηρέασε πολύ την καλλιτεχνική δημιουργία του Duchamp, ή ένα μακρύ οδικό ταξίδι για να παραλάβουν την σύζυγο του Picabia από την ανατολική οροσειρά του Ιούρα. Αντάλλασαν επίσης ιδές περί τέχνης με χλευασμό και λεπτή ειρωνία που υπήρξε προάγγελος των έξυπνων λογοπαίγνιων του Ντανταϊσμού. Όταν ο Duchamp και ο Picabia μετακόμισαν στη Νέα Υόρκη εκείνη την δεκαετία, υπήρξαν πρωτοπόροι του κινήματος αβανγκάρντ και συναναστράφηκαν τον Man Ray, προωθώντας τους αντι-καλλιτεχνικούς σκοπούς του Νταντά.
Isamu Noguchi και R. Buckminster Fuller
Ο Noguchi κι ο Fuller συναντήθηκαν στο Greenwich Village της Νέας Υόρκης το 1929, και διατήρησαν μια στενή φιλία που διήρκησε πάνω από μισό αιώνα. Ο Noguchi θαύμαζε τον Fuller τόσο πολύ ώστε ανακαίνισε το δικό του στούντιο ώστε να θυμίζει ένα σχέδιο δημοφιλούς ταβέρνας του Fuller, και μάλιστα φιλοτέχνησε και μια προτομή του, την οποία δημιούργησε σε μια σειρά επτά συνεδριών με τον αρχιτέκτονα.
Ενώ ο Noguchi υιοθέτησε τις αρχιτεκτονικές αρχές του Fuller προς χρήση στο έργο του ως γλύπτης, οι δυο τους συνεργάστηκαν επίσης σε ιδέες όπως το όχημα Dymaxion (1932), το οποίο προέκυψε από την επιθυμία τους να δημιουργήσουν ένα ιπτάμενο αυτοκίνητο, και ένα θέατρο για την χορογράφο Martha Graham, το οποίο ουδέποτε υλοποιήθηκε.
Vincent van Gogh και Émile Bernard
Παρότι ο van Gogh και ο Bernard είχαν μια διαφορά ηλικίας 15 ετών, έγιναν φίλοι όταν συναντήθηκαν σε ένα μάθημα ζωγραφικής στο Παρίσι. Ο Ολλανδός υπήρξε μέντορας του νεότερου Γάλλου καλλιτέχνη και συγγραφέα. Στα τέλη της δεκαετίας του 1880, οπότε και ο van Gogh μετακόμισε στην επαρχία του Νότου για να ξεφύγει από τον ανταγωνιστικό κόσμο της Παρισινής τέχνης, οι δύο φίλοι επικοινωνούσαν με αλληλογραφία. Στις επιστολές του ο van Gogh επικρίνει την ζωγραφική και την ποίηση του Bernard και αποκαλύπτει σχέδια για τα δικά του μελλοντικά έργα. Παρά τις καλλιτεχνικές διαφωνίες που οδήγησαν στην διακοπή της αλληλογραφίας τους, ο Bernard υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής του van Gogh μετά τον θάνατο του, δημοσιοποιώντας μάλιστα τις επιστολές του van Gogh.
Robert Rauschenberg και Jean Tinguely
Ο καταλύτης για την φιλία των Rauschenberg και Tinguely ήταν ένα γιγαντιαίο, αυτοκαταστρεφόμενο έργο τέχνης με τίτλο "Homage to New York" (1960). Όταν ο Ελβετός καλλιτέχνης Tinguely επισκέφθηκε την Νέα Υόρκη το 1960 για να δημιουργήσει το κινητικό γλυπτό για το MoMA συνάντησε τον Rauschenberg—ο οποίος δημιούργησε μία φρυγανιέρα που εκτίνασσε χρήματα ως μέρος του εν λόγω έργου.
Ο Rauschenberg, ο οποίος είχε αρχίσει να δημιουργεί τα ζωγραφιστά συναρμολογούμενα γνωστά ως "combines" στα μέσα των 1950s, είχε μαγευτεί από την χρήση της τεχνολογίας από τον Tinguely για την δημιουργία έργων τέχνης που παρέμεναν σε κίνηση, και σύντομα εισήγαγε στις δικές του δημιουργίες στοιχεία όπως φώτα που ενεργοποιούνταν με τον ήχο. Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 οι δύο καλλιτέχνες συνεργάστηκαν σε πολυμεσικές παραστάσεις σε πόλεις όπως το Λος Άντζελες και η Στοκχόλμη.
Τα στοιχεία από το artsy.net
σχόλια