Έως τα τέλη Ιουλίου του 2026, όλες οι μεγάλες, εισηγμένες στα χρηματιστήρια εταιρείες της ΕΕ θα πρέπει να λάβουν μέτρα για να αυξηθεί η παρουσία των γυναικών στα ανώτατα κλιμάκιά τους.
Η οδηγία για τις γυναίκες στα διοικητικά συμβούλια εγκρίθηκε την Τρίτη, δέκα χρόνια μετά την υποβολή των πρώτων σχετικών προτάσεων. Στόχος της οδηγίας είναι να καθιερωθούν διαφανείς διαδικασίες πρόσληψης στις εταιρείες, έτσι ώστε τουλάχιστον το 40% των θέσεων μη εκτελεστικών διοικητικών στελεχών ή το 33% του συνόλου των θέσεων διοικητικών στελεχών να καλύπτονται από το υποεκπροσωπούμενο φύλο έως τα τέλη Ιουνίου του 2026.
Τα ατομικά προσόντα θα πρέπει να παραμείνουν το βασικό κριτήριο στις διαδικασίες επιλογής, οι οποίες θα πρέπει να είναι διαφανείς, σύμφωνα με τους νέους κανόνες. Μία φορά τον χρόνο οι εισηγμένες εταιρείες θα πρέπει να παρέχουν στις αρμόδιες αρχές πληροφορίες σχετικά με την εκπροσώπηση των φύλων στα διοικητικά τους συμβούλια. Εάν δεν έχουν επιτευχθεί οι στόχοι, θα πρέπει να ενημερώνουν για τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζουν να τους επιτύχουν. Οι πληροφορίες αυτές θα δημοσιεύονται στον ιστότοπο κάθε εταιρείας με τρόπο εύκολα προσβάσιμο.
Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που απασχολούν λιγότερους από 250 εργαζομένους εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας.
Κυρώσεις
Για τις εταιρείες που δεν συμμορφώνονται και δεν εφαρμόζουν ανοικτές και διαφανείς διαδικασίες πρόσληψης τα κράτη μέλη πρέπει να θεσπίσουν κανόνες για την επιβολή αποτελεσματικών, αποτρεπτικών και αναλογικών κυρώσεων, όπως πρόστιμα. Οι δικαστικές αρχές θα μπορούν επίσης να ακυρώνουν τη σύσταση ενός διοικητικού συμβουλίου, εάν η σύνθεσή του αυτή παραβιάζει τις αρχές της οδηγίας.
Η συνεισηγήτρια Evelyn Regner (Σοσιαλιστές, Αυστρία) δήλωσε: «Η έγκριση της οδηγίας δέκα χρόνια μετά την αρχική νομοθετική πρόταση της Επιτροπής αποτελεί σημαντικό βήμα προόδου για την ισότητα των φύλων. Δίνουμε επιτέλους στις γυναίκες μια δίκαιη ευκαιρία να βρεθούν σε κορυφαίες εταιρικές θέσεις και να βελτιώσουν την εταιρική διακυβέρνηση. Οι γυναίκες είναι καινοτόμες, έξυπνες, δυνατές και ικανές για σπουδαία πράγματα. Σήμερα εξαλείφουμε ένα από τα κύρια εμπόδια που συναντούν στην προσπάθεια να ανελιχθούν στις κορυφαίες θέσεις εργασίας: τις ανεπίσημες ανδροκρατούμενες δομές. Από τώρα και στο εξής, η ικανότητα θα μετράει περισσότερο σε μια διαδικασία επιλογής από ποτέ άλλοτε, όπως και η διαφάνεια.»
Η συνεισηγήτρια Lara Wolters (Σοσιαλιστές, Ολλανδία) σχολίασε: «Στα δέκα χρόνια που η οδηγία αυτή έμεινε στο συρτάρι, οι αίθουσες συνεδριάσεων των εταιρειών παρέμειναν κατά κύριο λόγο ανδροκρατούμενες. Αλλά στις χώρες όπου εισήχθησαν δεσμευτικές ποσοστώσεις, διορίστηκαν σημαντικά περισσότερες γυναίκες. Με αυτόν τον νόμο, οι χώρες αυτές δεν θα αποτελούν πλέον εξαίρεση και η ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων στα διοικητικά συμβούλια των εισηγμένων εταιρειών θα καταστεί ο κανόνας σε ολόκληρη την ΕΕ.»
Επόμενα βήματα
Αφού πλέον το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έχουν εγκρίνει επίσημα τη συμφωνία, η οδηγία θα τεθεί σε ισχύ 20 ημέρες μετά τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ. Τα κράτη μέλη έχουν στη διάθεσή τους δύο χρόνια για να εφαρμόσουν την οδηγία.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε την πρώτη της πρόταση το 2012 και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη διαπραγματευτική του θέση ήδη από το 2013. Ο φάκελος παρέμεινε σε εκκρεμότητα στο Συμβούλιο για σχεδόν μία δεκαετία, έως ότου οι υπουργοί Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων κατέληξαν τελικά σε συμφωνία σχετικά με τη δική τους θέση τον Μάρτιο του 2022. Οι διαπραγματευτικές ομάδες του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου κατέληξαν σε συμφωνία τον Ιούνιο.
Το 2021 μόνο το 30,6% των μελών των διοικητικών συμβουλίων στις μεγαλύτερες εισηγμένες εταιρείες της ΕΕ είναι γυναίκες. Το ποσοστό αυτό διαφέρει σημαντικά από χώρα σε χώρα, καθώς κυμαίνεται από 45,3% στη Γαλλία έως 8,5% στην Κύπρο. Παρά την αύξηση που σημειώνεται στην εκπροσώπηση των γυναικών στα διοικητικά συμβούλια, το 2022 λιγότερο από το 10% των μεγαλύτερων εισηγμένων εταιρειών στις χώρες της ΕΕ έχουν γυναίκα πρόεδρο ή διευθύνουσα σύμβουλο.
