Πώς μπορείςνα κάνεις τέχνη όταν έξω καίγεται ηΑθήνα; Επίκαιρα... αναρωτιέται σε έναe-mail πουέλαβα μία των ημερών η ομάδα «underconstruction», μια παρέακαλλιτεχνών που έχουν καταλάβει μεκοινή συναίνεση, βέβαια, και επισήμωςτο χώρο living roomπου έχει δημιουργήσει ο επιμελητήςΣωτήρης Μπαχτσετζής για συζητήσεις καιεκθέσεις off thefringe! Και απαντούν εύλογαβέβαια και από την πρώτη κιόλας σειράστο ανάλογο blog τους «Όπωςπάντα με καρδιά από φλόγα και μυαλό απόπάγο...».
Γι' αυτούςθα συζητήσουμε στο μέλλον, όταν θα έχουνολοκληρώσει ένα κομμάτι της «κατοίκησής»τους στον εκθεσιακό χώρο, όπου τώραδιαδραματίζονται μια σειρά απόενδιαφέρουσες συζητήσεις ανοικτές στοκοινό. Όμως, ο συγκεκριμένος, σχεδόναυτόματος, προβληματισμός τους (περίπλοκαπράγματα που μας απασχολούν όλους αυτότο διάστημα) και η καίρια απάντησή τουςτροφοδοτεί σκέψεις για την τέχνη καιτους καλλιτέχνες σε σχέση με τηνperformative και άκρωςδικαιολογημένη οργή της νεολαίας ενείδει βίαιου πάρτι - η οποία βέβαια, εάνδεν μετουσιωθεί εγκαίρως σε μια πιοεγκεφαλική και στοχευμένη δράση, θαακυρώσει την ίδια της την ύπαρξη. Πιοεστιασμένα, τροφοδοτεί σκέψεις για τηνέκθεση του νέου και εξαιρετικά ανερχόμενουΓερμανού καλλιτέχνη Andre Butzer, στην XippasGallery, για την οποία είχασκοπό να γράψω, ανεξαρτήτως του ξεσηκωμού.
«Απόφοιτος»μιας αναρχικής κολεκτίβας του Αμβούργου(Akademie Isotrop), ο Butzer έπεσεγια πρώτη φορά στην αντίληψή μου πριντρία χρόνια, όταν στον «καθεστωτικό»χώρο του Frieze ArtFair ο γκαλερίστας GuidoBaudach με φώναξε στο boothτου να μου δείξει αυτόν το φοβερό«αναρχικό» καλλιτέχνη που κατάφερνεμέσω της ζωγραφικής, και μάλιστα -σεπρώτη όψη- μέσω μιας πεπατημένης εκδοχήςτης αφαιρετικής εξπρεσιονιστικήςέκφρασης να σχολιάζει την κοινωνία καιτα εξουσιαστικά συστήματα γύρω απόαυτήν, τη μαζική κουλτούρα και ψυχαγωγία,την πολιτική! Τότε ο Butzerήταν στην αρχή, και πραγματικά τα έργατου από εκείνη την πρώτη φορά, για μένατουλάχιστον, εξέπεμψαν δονήσεις στιςοποίες δεν χρειαζόταν να προσθέσεικανείς ούτε προπαγανδιστικά μηνύματαούτε «επαναστατικά» σύμβολα για να τιςκάνει αισθητές... Ό,τι έπρεπε είναι εκεί,όπως και στην πιο τελευταία του δουλειά(αποσπάσματα της οποίας βλέπουμε στηνXippas Gallery,)προκειμένου να αναμοχλεύσει συνειδήσειςμε τον ανερμήνευτο τρόπο που μπορεί ναξεσηκώσει η «καλή τέχνη», ακόμη και μέσαστα πιο «λαμπερά» σαλόνια, στα οποίασήμερα βρίσκονται πολλοί από αυτούςτους πίνακες. Στα λίγα χρόνια πουμεσολάβησαν ο Butzer γνώρισεμεγάλη εμπορική και όχι μόνο επιτυχία,με αποτέλεσμα να τον εκπροσωπούν καμιάδεκαριά γκαλερί ανά τον κόσμο και είναιμέρος αυτήν τη στιγμή των μεγαλύτερωνσυλλογών της σύγχρονης τέχνης. Χωρίςόμως να χάσει τον έλεγχο!
Φυσικόςαπόγονος των Γερμανών NeuWilde και άλλων μεγάλωνιστορικών μορφών της γερμανικήςεικαστικής κουλτούρας, oButzer διαχειρίζεται«εξπρεσιονιστικά» το υλικό της ζωγραφικής,εμπλουτίζοντάς το με προσωπικά ιδιώματα,τα οποία καίρια ανήκουν στην εποχή του.Όπως σχολιάζεται εύλογα στο δελτίοΤύπου της έκθεσης, «η δομική αναρχίαπου αντικρίζει ο θεατής καταρχήν στηδουλειά του με φιγούρες που μοιάζουνβγαλμένες από καρτούν και γεωμετρικάμοτίβα να στριμώχνονται μέσα σε έναπανδαιμόνιο εκτυφλωτικών χρωμάτωνσταδιακά υποχωρεί, και η υποψία ενόςπολύ προσωπικού στυλ έρχεται στηνεπιφάνεια». Πράγματι, τόσο τα αφηρημένασχήματα και οι έντονες -σχεδόν σανχαρακιές- γραμμές στα έργα του όσο καιοι καρτουνίστικες φιγούρες του με μαύρεςτρύπες για μάτια, ή το απόλυτα γκρι φόντοτο οποίο συχνά επαναλαμβάνεται καιμοιάζει να παραπέμπει σε μια -σχεδόνφωτογραφική -μεταφορά του απόλυτουχάους μαρτυρούν μια κοινωνία που δενμοιάζει να είναι τόσο μακριά από ό,τιβιώνουμε καθημερινά. Μιλούν για έναμέρος, στο οποίο το φανταστικό μπλέκειμε το πραγματικό, η αφέλεια με τον τρόμο,η βία με την τρυφερότητα, η προσδοκίαμε τη ματαίωση, το πάθος με τη συναίνεση...Κάπου, όπου τόσο ο WaltDisney όσο και ο Munch,τόσο η επιστημονική φαντασία όσο και ηεπίσημη ιστορία, τόσο η μαζική κουλτούραόσο και η σύγχρονη πολιτική έχουνδιαμορφώσει τη δημόσια συνείδηση...Ώριμος και ίσως καθισμένος στον καναπέτου πια, (σε αντίθεση με το κλίμα τωνημερών) ο Butzer δημιουργείτη δική του «ήπια» στοχευμενη επανάσταση...μέσα από τις συμβάσεις! Ευχής έργο, γιανα κλείσω με την επικαιρότητα, η αλόγιστηορμή μιας δικαιολογημένης νεολαίας πουζει μέσα στην καθόλα παρηκμασμένηκοινωνία να μετουσιώνεται τελικά σεσχολιασμό αντί να κινδυνεύει να καταλήξεισε αυτό που αντιστέκεται: κι άλλη παρακμή.
