Τέλος Απρίλη, αρχές Μάη, ζώντας στην Ελλάδα, το κινητό μου με καλεί με ringtone " Tο καλοκαίρι το μορτάκι", των σπουδαίων Δασκαλόπουλου- Κουγιουμτζή- Σμοκοβίτη.
Αρχές Αυγούστου, μελαγxολώ. Πάντοτε το πάθαινα. Στα 33 μου, μάνα μιας κόρης που ετοιμάζεται ν' αντιμετωπίσει το «θεριό» της Ε' τάξης του Δημοτικού, η μελαγχολία μου τέτοιον καιρό διπλασιάζεται, τουλάχιστον.
Άραγε με σαμποτάρω, ευχόμενη να μην ήξερα τίποτα για τις πνοές των μελτεμιών του Αυγούστου, το ολόγιομο φεγγάρι, τα πανηγύρια της Παναγιάς τον Δεκαπενταύγουστο;
Η Φυσική, τα Θρησκευτικά, η Γεωγραφία, η Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή, η Γλώσσα, τα Μαθηματικά, έρχονται σαν φίδια, τυλίγονται γύρω απ' το λαιμό μου και πνίγουν τον τελευταίο ημερολογιακά μήνα του καλοκαιριού και τις μαγικές νύχτες του. Κι όταν πιστέψω ότι έφυγε ο κόμπος απ' τον ουρανίσκο μου, έρχεται η Ελισσώ με αγωνία να με ρωτήσει: « Μαμά, πόσος χρόνος έμεινε μέχρι να ξανανοίξουν τα σχολεία;».
Πώς να καθησυχάσω μια μικρή δεσποινίδα, ότι έχουμε ακόμη έναν περίπου μήνα; Σαν να ήταν χθες, που με πέντε – έξι ακόμη « ευσυνείδητες» μανούλες, βάφαμε τους τοίχους των αιθουσών, για να ξαναμπούν μέσα το Φθινόπωρο τα παιδιά για μάθημα. Όχι από επιλογή, εξ' ανάγκης με μπογιές που είχαν περισσέψει απ' την προηγούμενη φορά. Κι όχι, τίποτα δεν πάθαμε, αλλά αυτή η δημόσια, δωρεάν παιδεία, μ' έκανε να βάφω πιο γρήγορα και νευρικά για να επιστρέψω σύντομα στη δουλειά μου.
Μην περιμένεις Ελισσώ να μπει κάποιος στην τάξη σου να σε ρωτήσει αν είσαι καλά, αν είσαι κουρασμένη, αν βρίσκεσαι εκεί που θα ήθελες, τι μπορεί να κάνει για να σε βοηθήσει. Σε ναό μπήκες; Ή μήπως περνάς τη μισή σου ζωή στο σχολείο; Λιγοστοί οι δάσκαλοι της καρδιάς κι ελάχιστους θα συναντήσεις. Επανειλημμένα κι ανηλεώς, θα σου ζητούν τους αδύνατους τύπους της προσωπικής αντωνυμίας, όχι όμως την προσωπική σου άποψη. Άλλωστε στα δέκα σου είσαι σχεδόν ανύπαρκτη, μικρή και χρειάζεσαι καθοδήγηση απ' τους πεφωτισμένους του υπουργείου Παιδείας.
Πώς θα της ανακοινώσω ότι η δεύτερη ξένη γλώσσα που θα διδάσκεται είναι τα γερμανικά κι όχι τα γαλλικά που επιθυμεί, μιας και τα περισσότερα παιδιά ή οι γονείς τους το επέλεξαν;
Πώς να την πείσω ότι είναι εξαιρετικά βλαπτική κι ανώφελη η «παπαγαλία», ατέλειωτων σελίδων και γραμματικών κανόνων, χωρίς εφαρμογή απ' τη θεωρία στην πράξη και την εξάσκηση;
Εύρηκα! Θα μιλήσω στους δασκάλους και στις δασκάλες της... Σ'αυτούς που ωρύονται όταν ξεχνούν η ίδια και οι συμμαθητές της, το κόμμα, τον αόριστο του «μένω», ν' αφήσουν κενό στην αρχή της παραγράφου...Σε ανθρώπους που στην πλειονότητά τους, με το δικό τους χαρακτήρα, τις δικές τους εμμονές, τα δικά τους προβλήματα κι ανησυχίες, θίγεται η αυθεντία και η μακρόχρονη επιτυχημένη καριέρα τους, αν κάποιος δε γνωρίζει την πρωτεύουσα της Κεφαλλονιάς. Έγνοια ,για το αν αυτά τα παιδιά, θα γνωρίσουν και θα ζήσουν ποτέ το φυσικό κάλλος του νησιού,αν θα συνδιαλλαγούν με τους ανθρώπους του, καμμιά. Αν είναι «μάγκες» μπορεί και να το κάνουν. Η ατομική ευθύνη, σβήνει μέσα στη συλλογική «καραμέλα» της κρίσης.
Κακή, χείριστη η ιδέα μου να αποτανθώ σε πενηντάχρονους ανθρώπους που, όχι άδικα, οι περισσότεροι, στανικώς ξυπνάνε για να εργαστούν. Ποιος να ξέρει τι σκέφτονται κι εκείνοι, κάτω από ποιες συνθήκες επέλεξαν το επάγγελμά τους, ποια τα προσωπικά τους βιώματα, πόσες μάχες δίνουν καθημερινά, όταν η πόρτα κλειδώνει στα διαμερίσματά τους....
Αυτό είναι! Να μιλήσω στη συγκέντρωση του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων, για τον τεράστιο όγκο μαθημάτων και την υψηλή μαθησιακή στάθμη που απαιτείται από δεκάχρονα παιδιά. Για τα σχεδόν καθημερινά προαναγγελθέντα διαγωνίσματα και τα ψυχοφθόρα απροειδοποίητα tests.
Ναι, αυτή θα ήτο μια κάποια λύσις. Κάπου εκεί, ανάμεσα σε εμφαντικές διαβεβαιώσεις ότι οι σχέσεις μας με το Δήμο βρίσκονται σε καλό δρόμο εδώ και τέσσερα χρόνια, για την απελευθέρωση κονδυλίων του υπουργείου, με σκοπό την εύρυθμη λειτουργία του σχολείου και την απελπισμένη έκκληση της Διεύθυνσης να συγκεντρωθούν απ' τους γονείς- για πεντηκοστή φορά- τα απαραίτητα χρήματα για την εξασφάλιση των αναλώσιμων ειδών που χρειάζονται τα παιδιά μας, να πεταχτώ κι εγώ να θέσω το θεματάκι μου. Όταν ηρωικά κι ανήσυχα με καθησυχάζουν ότι θα τα καταφέρουμε κι εφέτος, θα ήταν φρονιμότερο να μάθω αν έφτασε η σειρά μου, να καθαρίσω τουαλέτες κι αυλές στο σχολείο. Αυτές τις γενικές αντιρρησούλες και τις αναζητήσεις για τη σκοπιμότητα των μαθημάτων «Θεατρική Αγωγή», «Εικαστικά», «Μουσική Παιδεία», να τις αφήσω στην άκρη. Κι ας ουρλιάζει στο στήθος μου ο μέγας Χατζιδάκις ότι «η τέχνη δεν επιβάλλεται, ανακαλύπτεται».
Την ώρα που τα τηλεοπτικά Μ.Μ.Ε. (Θου Κύριε...), θα προβάλλουν μανιωδώς και σαδιστικά τις εξαγγελίες του κάθε «θέλω να γίνω χαλίφης στη θέση του χαλίφη» στη Δ.Ε.Θ., οι stars δήμαρχοι θα παραπονούνται μέσω οθόνης για τη μικρή απορρόφηση χρημάτων του ΕΣΠΑ, γυρεύοντας ψήφους, μαχόμενοι για τους δημότες τους και οι μανούλες, καρικατούρες, φτηνές απομιμήσεις αμίμητων τηλεπαρουσιαστριών, θα ετοιμάζονται να κάνουν εμφάνιση στον Αγιασμό για τη νέα σχολική χρονιά, ένας ακόμη προθάλαμος δυστυχισμένων, ως επί το πλείστον, ανθρώπων, το σχολείο, θα είναι έτοιμο να μας υποδεχτεί. Ας σπεύσουμε λοιπόν!
Μπα, δε διακατέχομαι από καμμιά παρελθοντολαγνεία. Μόνο που έπεσα σ' ένα κενό. Πως έγινε κι από την απόλυτη συνοχή της συντεταγμένης οικογένειας του Μίμη και της Άννας, - νοσταλγία της μάνας μου, «αυτά ήταν βιβλία, τα δικά μας!»-, να περάσουμε σε Ινστιτούτα Εκπαιδευτικής Πολιτικής τα οποία καθορίζουν, με ποια κριτήρια άραγε, τη διδακτέα ύλη, δεν το πολυκαταλάβαμε. Ήμαστε απασχολημένοι με τα διακοποδάνεια, το κεραμίδι που θέλαμε να βάλουμε πάνω απ' το κεφάλι μας και τελικά έσκασε πάνω σ' αυτό; Και τώρα;
Τώρα, τρέχουμε. Φροντιστήρια για την εκμάθηση ξένων γλωσσών- αλήθεια, γιατί δεν κάνουμε δίγλωσσα τα παιδιά, ευθύς εξαρχής;-. Αθλήματα, εκμάθηση μουσικών οργάνων, παραδοσιακών ή σύγχρονων χορών, στο βάθος Α.Ε.Ι. κι όλα καλά. Να ξανακοιτάξουμε λίγο τη Φυσική; Πόσες ώρες έχει τελικά το εικοσιτετράωρο;
Μην περιμένεις Ελισσώ να μπει κάποιος στην τάξη σου να σε ρωτήσει αν είσαι καλά, αν είσαι κουρασμένη, αν βρίσκεσαι εκεί που θα ήθελες, τι μπορεί να κάνει για να σε βοηθήσει. Σε ναό μπήκες; Ή μήπως περνάς τη μισή σου ζωή στο σχολείο; Λιγοστοί οι δάσκαλοι της καρδιάς κι ελάχιστους θα συναντήσεις. Επανειλημμένα κι ανηλεώς, θα σου ζητούν τους αδύνατους τύπους της προσωπικής αντωνυμίας, όχι όμως την προσωπική σου άποψη. Άλλωστε στα δέκα σου είσαι σχεδόν ανύπαρκτη, μικρή και χρειάζεσαι καθοδήγηση απ' τους πεφωτισμένους του υπουργείου Παιδείας.
Σε φοβούνται. Γνωρίζουν ότι έχεις συμπυκνωμένη τη σοφία μέσα σου. Ξέρεις ποιος σε πλησιάζει ανιδιοτελώς, ποιος υστερόβουλα και γιατί. Και πάλι η ξεχωριστή, ατομική ευθύνη κι ευαισθησία θα βουλιάξει στη μιζέρια της Ελλάδας του 2016...Α! Πρόσεχε τα λόγια σου! Πρέπει να είσαι ευγνώμων που έχεις την ευκαιρία να μορφωθείς, την ώρα που συνομίληκοί σου ούτε διανοούνται τέτοιες πολυτέλειες. Ή να παραμορφωθείς...
Πάμπολλες φορές έλαβα συγχαρητήρια για τις επιδόσεις σου στα μαθήματα και για το ήθος σου. Όχι, όχι, τίποτα μεμπτό όταν ακούγεται. Η δεύτερη ανάγνωση των επαίνων είναι ανησυχητική. Δείχνει ότι οι ευσεβείς τους πόθοι να είσαι απόλυτα εναρμονισμένη και προσαρμοσμένη στις απαιτήσεις τους, επιτεύχθηκαν. Κάνουν λάθος. Είμαι ήσυχη. Κόντρα στις συμβουλές των επιστημόνων της ψυχικής υγείας και τις διακηρύξεις τους περί σταθερού περιβάλλοντος, όπου πρέπει να αναπτύσσεται το παιδί, εσύ ζεις με μοναδική σιγουριά ότι το μόνο βέβαιο, είναι το αβέβαιο, το απρόσμενο, η ανατροπή, το απροσδόκητο. Σταματώ να διορθώνω γραπτά, να σ' ακούσω που σιγοτραγουδάς:
Κι αν τα γόνατα ματώνουν,
τα παιχνίδια δεν τελειώνουν,
στους γκρεμούς θα παίζει
πάντα η καρδιά.
Κρυφογελάω όταν σιγομουρμουράς κάνοντας ποδήλατο:
Αυτό που μοιάζει φυλακή
είναι το πέταγμά σου,
που' χει φτερά, μα δεν μπορεί
να κόψει τα δεσμά σου.
Μακάρι να συνεχίσεις να γελάς αγγελικά. Έμαθες πολύ νωρίς ότι άκοπα κι ανέξοδα δε θα σου δοθεί τίποτα. Να δίνεις αίμα, για να λάβεις πνεύμα. Κανείς δεν θα πυροβολήσει τα πόδια σου. «Στο μυαλό είναι ο στόχος». Κι εγώ χαίρομαι που δεν κάνεις σε κανέναν τη χάρη να φαντασιώνεσαι τη ζωή κι όχι να τη ζεις .Στη γωνία δεν σε περιμένουν κατ' ανάγκη ούτε ο Πλάτωνας να φιλοσοφήσετε, ούτε ο Clapton να σερφάρετε πάνω στις χορδές της κιθάρας. Αν θες, θα τους βρεις. Είμαι σίγουρη ότι στη γωνία σε περιμένει ο Τάσος, που όταν μιλάτε, τα μάτια σας πετούν σπίθες.
Δεν έχω συμβουλές να σου δώσω. Ούτε άλλο εκπαιδευτικό σύστημα να σου τάξω. Έχω μόνο να σου υποσχεθώ ότι οι φόβοι και οι αναστολές μου, να μη στοχοποιηθείς, δεν θα κρατήσουν πια το στόμα μου κλειστό και την ψυχή μου μαρμαρωμένη. Γιατί τότε η ευθύνη θα είναι αποκλειστικά δική μου. Και η αισχύνη, επίσης.
Τούτον τον Αύγουστο όμως, όπως συμφωνήσαμε, θα γίνουμε ξωτικά και θα χορέψουμε κάτω απ' τ' αστέρια, πάνω στο κύμα γνωρίζοντας πως «Η πιο όμορφη θάλασσα είναι αυτή που δεν έχουμε ακόμα ταξιδέψει». Και μην ανησυχείς. Όταν φτάσει η ώρα, θα στο πει ο ποιητής:
Ένας μικρός Σεπτέμβρης βάζει τα κλάματα
που στο σχολειό τον πάνε να μάθει γράμματα.
Θέλει να παίξει ακόμα με τ' άστρα τ' ουρανού
πριν έρθουν πρωτοβρόχια και συννεφιές στο νου.
Πρωτάκι, σχολιαρούδι, του κλέβουν το τραγούδι..............
...φυσάει ο απηλιώτης κι ο ζέφυρος της νιότης...............
ΕΛΙΣΣΩ, ΤΖΙΒΑΕΡΙ ΜΟΥ, ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΗ.
σχόλια