Πριν καλά καλά στεγνώσει το μελάνι στο νομοσχέδιο του Γαβρόγλου, δόθηκε στη δημοσιότητα για διαβούλευση-στη διάρκεια του εγκλεισμού μας λόγω κορωνοϊου-, από την Υπουργό Παιδείας, ένα νέο νομοσχέδιο. Παρατηρώ μια διάθεση να θέλει ο εκάστοτε υπουργός Παιδείας να συνδέσει το όνομά του με ένα νομοσχέδιο που φιλοδοξεί να σώσει την εκπαίδευση και να εξαλείψει τα κακώς κείμενα στον πολύπαθο εκπαιδευτικό χώρο. Ασκήσεις επί χάρτου. Η εμπειρία έχει αποδείξει πως τα νομοσχέδια φαίνεται να συντάσσονται ερήμην τής σχολικής πραγματικότητας, με την οποία οι εκπαιδευτικοί έρχονται αντιμέτωποι καθημερινά. Η παιδεία για να μην μείνει «μετεξεταστέα» πρέπει να έχει όραμα και στόχους και κάθε νομοσχέδιο να έχει δια-υπέρ-κομματική αντιμετώπιση, να στηρίζεται στον -και από τον- ορθό επιστημονικό λόγο και να αξιοποιεί τις κεφαλαιοποιημένες εμπειρίες και γνώσεις του παρελθόντος, ώστε κάθε κίνηση και πράξη που προσβλέπει στην βελτίωσή της να έχει και νόημα. Σε αντίθετη περίπτωση, κάθε προσπάθεια θα πέφτει στο κενό με θύματα πάντα τα παιδιά. Ο χώρος τής Εκπαίδευσης είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος. Δεν θα πρέπει να παραβλέπονται οι συνθήκες που δεν ευνοούν τις ίσες ευκαιρίες μεταξύ των μαθητών, ούτε η απουσία αναμορφωμένων βιβλίων που θα καταργούν την παπαγαλία, η οποία σήμερα επιβραβεύεται, ούτε η χαοτική ύλη, ούτε ότι από τις σχολικές μονάδες απουσιάζουν εκπαιδευτικοί, αφού διορισμοί γίνονται ελάχιστοι σε σχέση με τα κενά των σχολείων, ούτε ακόμα και η απουσία κονδυλίων για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών κάθε βαθμίδας. Κινήσεις χωρίς προγραμματισμό οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια την εκπαίδευση σε τέλμα.
Δεν θα πρέπει να παραβλέπονται οι συνθήκες που δεν ευνοούν τις ίσες ευκαιρίες μεταξύ των μαθητών, ούτε η απουσία αναμορφωμένων βιβλίων που θα καταργούν την παπαγαλία, η οποία σήμερα επιβραβεύεται, ούτε η χαοτική ύλη, ούτε ότι από τις σχολικές μονάδες απουσιάζουν εκπαιδευτικοί.
Υπό το πρίσμα αυτό, το νέο νομοσχέδιο που θα εφαρμοστεί από την σχολική χρονιά 2020-2021 εγείρει πολλά ερωτήματα και δημιουργεί επιφυλάξεις για την ορθότητά του, γιατί έχει πολλά αγκάθια. Ζητήματα όπως: η αυστηροποίηση της προαγωγής και απόλυσης των μαθητών, οι μίνι πανελλαδικές (ένα απέραντο εξεταστικό κέντρο το Σχολείο), η τράπεζα θεμάτων (με αμφισβητούμενη επιτυχία και αξιοπιστία, όπως απέδειξε στο παρελθόν η αξιοποίησή της), το άστοχο ευφυολόγημα του «κόντρα» μαθήματος(κόντρα σε τι άραγε;),η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών(με τι κριτήρια, πώς θα διασφαλίζεται η αντικειμενικότητα και πώς δεν θα γίνει αντικείμενο μικροκομματικών σκοπιμοτήτων;), τα «μπρος –πίσω» στα εξεταζόμενα πανελλαδικώς μαθήματα, οι πολυήμερες αποβολές ως μέσο νουθεσίας (που ικανοποιεί τους νοσταλγούς άλλων εποχών, για τις οποίες δεν καμαρώνουμε κιόλας...), κλονίζουν την πίστη μας σε αυτό. Επιπλέον, ούτε ένας λόγος για σχολικούς ψυχολόγους, ούτε ένας ψίθυρος για τους μαθητές που θα βιώσουν στο «πετσί» τους τις εκπαιδευτικές ανισότητες, οι οποίες με το προτεινόμενο νομοσχέδιο εντείνονται. Το σχέδιο νόμου δεν αναφέρει τίποτα για την προαγωγή της κριτικής ικανότητας των μαθητών και μετέπειτα ενηλίκων, για τα εφόδια που θα πρέπει να αποκτήσουν ώστε να διαμορφώσουν μια ολοκληρωμένη προσωπικότητα. Τον σπόρο που θα σπείρουμε τώρα θα τον θερίσουμε στο μέλλον. Η λέξη Παιδεία φέρει μεγάλο ηθικό φορτίο και γι'αυτό κάθε πράξη που την αφορά δεν θα πρέπει να γίνεται «χάριν παιδιάς».
* O Δρ Πολύβιος Ν. Πρόδρομος είναι Καθηγητής Νεοελληνικών
