Σφοδρές αντιδράσεις στην Ελλάδα, αλλά και ολόκληρο τον κόσμο έχει προκαλέσει από χθες η απόφαση με ειδικό ιστορικό βάρος του Τούρκου προέδρου περί μετατροπής της Αγίας Σοφίας, ενός οικουμενικού μνημείου, σε τζαμί.
Η απόφασή του βρήκε νομικό έρεισμα στην ακύρωση από το Συμβούλιο της Επικρατείας, το κορυφαίο διοικητικό δικαστήριο της χώρας, της απόφασης του 1934, με την οποία η τότε τουρκική κυβέρνηση είχε μετατρέψει την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης σε μουσείο.
Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης, το καθεστώς της Αγίας Σοφίας, η οποία είναι ιδιοκτησία του Ιδρύματος Μωάμεθ Πορθητή έχει διατηρηθεί και διασφαλίζεται «από τη νομική μας τάξη» και η Αγία Σοφία έχει παραχωρηθεί στο κοινό για να χρησιμοποιηθεί ως τζαμί κατ'απαίτηση του ιδρύματος.
Κατά το διάγγελμά του, το βράδυ της Παρασκευής, ο Τούρκος πρόεδρος διεμήνυσε πως η χώρα του ασκεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα με την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί και προαναγγέλλοντας την πρώτη μουσουλμανική προσευχή στις 24 Ιουλίου.
Έντονες αντιδράσεις
Η εξέλιξη αυτή πυροδότησε άμεσες και έντονες αντιδράσεις τόσο στο εσωτερικό, όσο και το εξωτερικό της χώρας μας.
«Η απόφαση της Τουρκίας να μετατρέψει σε τζαμί την Αγία Σοφία προκαλεί ευθέως την ιστορική μας μνήμη», δήλωσε η πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, προσθέτοντας πως «υπονομεύει ανεπανόρθωτα τις αξίες της ανεκτικότητας και του διαλόγου των θρησκειών και επιφέρει σοβαρό πλήγμα στις σχέσεις της με την Ελλάδα, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη διεθνή κοινότητα».
Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης καταδίκασε την απόφαση, σημειώνοντας ότι προσβάλλει τον οικουμενικό χαρακτήρα της Αγίας Σοφίας αλλά και όσους την αναγνωρίζουν ως μνημείο παγκόσμιου πολιτισμού και προειδοποιώντας πως η απόφαση Ερντογάν επηρεάζει τις σχέσεις των δύο χωρών.
«Το χειρότερο παράδειγμα θρησκευτικού φανατισμού»
Άμεση ήταν η απάντηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των ΗΠΑ και πολλών άλλων κυβερνήσεων απέναντι στην απόφαση Ερντογάν.
«Λυπηρή» χαρακτήρισε την απόφαση για μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, ο Ύπατος Εκπρόσωπος Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ. Ενώ ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν και Επίτροπος για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής, Μαργαρίτης Σχοινάς, όνισε ότι «η Αγία Σοφία είναι σύμβολο διαθρησκειακού και διαπολιτισμικού διαλόγου. Είναι μέρος της παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, είναι μουσείο, είναι σύμβολο. Είναι επίσης σύμβολο μιας πόλης, η οποία από μόνη της συμβολίζει τις αξίες που θα θέλαμε να επικρατούν στον σημερινό κόσμο».
Την απογοήτευση των ΗΠΑ για την απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί εξέφρασε η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μόργκαν Ορτέιγκους.
Απαντώντας σε ερώτηση των Ελλήνων ανταποκριτών στην Ουάσιγκτον, η Ορτέιγκους κάλεσε την τουρκική κυβέρνηση να διατηρήσει την προσβασιμότητα σε όλους τους επισκέπτες. «Κατανοούμε ότι η τουρκική κυβέρνηση παραμένει προσηλωμένη στη διατήρηση της πρόσβασης στην Αγία Σοφία για όλους τους επισκέπτες και ανυπομονούμε να ακούσουμε τα σχέδιά της για να διασφαλίσει ότι θα παραμείνει προσβάσιμη χωρίς εμπόδια σε όλους», τόνισε χαρακτηριστικά.
«Η ακεραιότητα αυτού του θρησκευτικού, αρχιτεκτονικού και ιστορικού κοσμήματος, συμβόλου της ανεξιθρησκίας, της ανεκτικότητας και της ποικιλομορφίας, το οποίο έχει περιληφθεί στον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, πρέπει να προφυλαχθεί», ανέφερε, μεταξύ άλλων, σε ανακοίνωσή του ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Ζαν-Ιβ Λεντριάν.
«Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί αποτελεί το χειρότερο παράδειγμα θρησκευτικού φανατισμού», τόνισε μέσω Twitter o Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος προσθέτοντας πως «τα συνταρακτικά νέα σχετικά με την Αγία Σοφία ελπίζουμε να μην σηματοδοτούν την επιδείνωση της πολιτικής της Τουρκικής κυβέρνησης έναντι του Οικουμενικού Πατριαρχείου και των άλλων χριστιανικών μειονοτήτων της Τουρκίας, δηλαδή την προσβολή της θρησκευτικής ελευθερίας», προσέθεσε.
Tα συνταρακτικά νέα σχετικά με την Αγία Σοφία ελπίζουμε να μην σηματοδοτούν την επιδείνωση της πολιτικής της Τουρκικής κυβέρνησης έναντι του Οικουμενικού Πατριαρχείου και των άλλων χριστιανικών μειονοτήτων της Τουρκίας, δηλαδή την προσβολή της θρησκευτικής ελευθερίας.
— Elpidophoros (@Elpidophoros) July 10, 2020
σχόλια