Δεκάδες φωτεινές οθόνες κινητών τηλεφώνων είναι στραμμένες πάνω στη Αγιά Σοφιά ταυτόχρονα. Άνδρες όλων των ηλικιών, κάποιοι –ελάχιστοι όμως– με μάσκες, δεν κρύβουν τον ενθουσιασμό τους. Κάνουν την κίνηση rabia, με τα τέσσερα δάχτυλα ανοιχτά και τον αντίχειρα κλεισμένο, που σημαίνει «ελευθερία», μετά την Αραβική Άνοιξη. «Ελευθερία από ποιους;» ρωτάω. «Από τους άπιστους» μου λέει ενοχλημένος στα τουρκικά ένας νεαρός που δίνει συνέντευξη σε Τούρκο δημοσιογράφο. Είναι η πρώτη μέρα (προχτές) που απαγορεύτηκε η είσοδος στην Αγιά Σοφιά, προκειμένου να ξεκινήσουν οι εργασίες που απαιτούνται, ώστε στις 24 του μήνα να λειτουργήσει ως τζαμί για το ισλαμικό namaz.
Το πλήθος περιμένει τη φωνή του ιμάμη. Αίφνης ξεχύνεται στεντόρεια από τα μεγάφωνα του χαρακτηρισμένου από την UNESCO ως μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς. Εγχώρια και ξένα κανάλια με βαριά μακιγιαρισμένες δημοσιογράφους έχουν στημένες τις κάμερές τους και καταγράφουν την έντονη κινητικότητα παίρνοντας συνεντεύξεις από ενθουσιασμένους με το νέο καθεστώς του ναού-μουσείου άνδρες, που δηλώνουν πως κάθε μέρα σκοπεύουν να βρίσκονται στο ίδιο μέρος.
Η εικόνα και χτες το σούρουπο, στη μεγάλη πλατεία που ενώνει την Αγιά Σοφιά με το Μπλε Τζαμί, στο Sultanahmet, θύμιζε το Woodstock του ισλαμικού κόσμου. Τα πάντα γίνονταν χωρίς κανόνα, αυθόρμητα, αλλά με πολλή χαρά για όλους όσοι είχαν προσέλθει, μόλις προσέρχονταν εκείνη την ώρα ή αποχωρούσαν, μόνοι ή με παρέα. Οικογένειες ξαπλωμένες ανάμεσα στα λουλούδια, με βγαλμένα τα παπούτσια, κάνανε για ώρα χαλαρά, πάνω απ' το γκαζόν, πικ νικ με τα μικρά παιδιά τους, ηλικιωμένα ζευγάρια κάθονταν στωικά στα παγκάκια και χάζευαν τα διαρκή πέρα-δώθε του κόσμου, άλλοι στέκονταν και φωτογράφιζαν την Αγιά Σοφιά ξανά και ξανά ή τραβούσαν selfies μπροστά της. Πολλά ήταν και τα πηγαδάκια με όσους συζητούσαν χειρονομώντας.
Η αντιπολίτευση, εκτιμούν ελληνικές διπλωματικές πηγές, δεν θα κάνει ούτε τις προσεχείς ημέρες επιθετική δήλωση για το τελικό, κραυγαλέο στάδιο αποκεμαλοποίησης της χώρας, αντιφάσκοντας στον ίδιο τον πολιτικό πυρήνα της. Αν το αποτολμήσει, θα κατηγορηθεί και το πολιτικό κόστος θα είναι μεγάλο. «Θα τους πουν άπιστους. Δεν το ρισκάρουν» μου λένε τηλεφωνικώς. Οι χλιαρές, μετρημένες δηλώσεις του Ιμάμογλου το αποδεικνύουν.
Ο κύριος Μοχάμεντ, που είχε έρθει με τους δυο γιους του, οι οποίοι προσπαθούν να κάνουν τον μεταφραστή σε κάκιστα αγγλικά, μιλάει για ένα δίκαιο όνειρο ζωής, που χάρη στον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγιπ Ερντογάν γίνεται πραγματικότητα. Σκοπεύει να ξαναέρθει στην Αγιά Σοφιά τις επόμενες μέρες, και πολύ συγκεκριμένα στις 24, ημέρα για την οποία ήδη πολλοί αναρωτιούνται ποιους θα συμπεριλάβει η κυβέρνηση στη λίστα των προσκεκλημένων. «Θα σταλεί πρόσκληση στον ηγέτη της αντιπολίτευσης Κιλιντζάρογλου; Αυτός θα τη δεχτεί, την ώρα που ο Ερντογάν στην ομιλία του σχεδόν κατηγόρησε τον Ατατούρκ για προδοσία;» αναρωτιούνται.
Η Μουγκέ, με τη γαλάζια μαντίλα, ξέρει αγγλικά και μου εξηγεί ότι όλη η τουρκική κοινωνία σήμερα είναι ευτυχής, γιατί «η Αγιά Σοφιά θα γίνει η νέα Μέκκα».
Γεγονός είναι ότι οι μόνοι που αντέδρασαν μέχρι στιγμής, από όλο το τουρκικό πολιτικό φάσμα, στη μετατροπή του ναού-μουσείου σε τέμενος είναι το φιλοκουρδικό HDP και το αριστερό Sol Parti, του μόλις 0,1%. Με καθυστέρηση τριών ημερών και ο Εκρέμ Ιμάμογλου, ο μειλίχιος δήμαρχος της Πόλης, μίλησε στην αντιπολιτευτική Cumhuryet για την Αγιά Σοφιά αποφεύγοντας τη ρήξη με την τουρκική κυβέρνηση. «Στο μυαλό μου και στη συνείδησή μου είναι τζαμί από το 1453» είπε, προς αποφυγή παρεξηγήσεων, απευθυνόμενος κυρίως προς το πολιτικό ακροατήριο των κεμαλιστών, προσθέτοντας: «Γίνονταν μουσουλμανικές προσευχές και namaz πάντα, οπότε αυτή η βδομάδα δεν είναι η πρώτη. Αν αυτή η απόφαση φέρει πνευματικό και υλικό πλούτο στη χώρα και βοηθήσει τα εκατομμύρια ανέργων (...), θα είμαι μαζί της. Το έθνος μας διαθέτει κοινή λογική και θα την κρίνει».
Χλιαρό, άκρως συγκρατημένο σχόλιο, που ήρθε ετεροχρονισμένα, μετά από πολλή διαβούλευση στο επιτελείο του, σχολιάζουν Τούρκοι δημοσιογράφιοι, καθώς «εκκωφαντική» παρέμενε η... βουβή στάση που επέλεξαν να κρατήσουν γενικώς εξαρχής οι κεμαλιστές. Η αντιπολίτευση, εκτιμούν ελληνικές διπλωματικές πηγές, δεν θα κάνει ούτε τις προσεχείς ημέρες επιθετική δήλωση για το τελικό, κραυγαλέο στάδιο αποκεμαλοποίησης της χώρας, αντιφάσκοντας στον ίδιο τον πολιτικό πυρήνα της. Αν το αποτολμήσει, θα κατηγορηθεί και το πολιτικό κόστος θα είναι μεγάλο. «Θα τους πουν άπιστους. Δεν το ρισκάρουν» μου λένε τηλεφωνικώς. Οι χλιαρές, μετρημένες δηλώσεις του Ιμάμογλου το αποδεικνύουν.
Ο Κιλιτζάρογλου παραμένει παντελώς ανύπαρκτος απ' τις μεγάλες εξελίξεις, καθώς δεν έχει αρθρώσει ακόμα λέξη. Οι Αλί Μπαμπατζάν και Αχμέτ Νταβούτογλου, οι «αντάρτες» του κυβερνητικού AKP, δεν έχουν ξεστομίσει κάτι διαφορετικό, επιδοκιμάζοντας έτσι εμμέσως την απόφαση της κυβέρνησης.
Υπάρχουν τηλεοπτικά πλάνα, μου θυμίζει Τούρκος συνάδελφος, που εμφανίζουν όλους τους πολιτικούς άνδρες όρθιους να χειροκροτούν την απόφαση για την Αγιά Σοφιά, στην τουρκική Εθνοσυνέλευση, την οποία στηρίζει κι ο Καραμολάογλου του ισλαμικού Saadet, αλλά και ο δήμαρχος της Άγκυρας Μανσούρ Γιαβάς, που υποστηρίχθηκε απ' τους κεμαλιστές και θεωρείται πιθανό φαβορί στις προεδρικές του 2023, απέναντι στον Ερντογάν.
«Ο Ερντογάν το έχει στήσει τόσο καλά, από πολιτικής άποψης, το παιχνίδι της Αγιάς Σοφιάς που τους έχει βραχυκυκλώσει όλους» σχολιάζουν στη LiFO οι διπλωματικές πηγές. Το ίδιο ισχύει και με τον τουρκικό Τύπο, όπου η μοναδική ένσταση που εκφράζεται είναι ότι η Αγιά Σοφιά αποπροσανατολίζει την κοινή γνώμη από τα μείζονα προβλήματα, συσπειρώνοντας τους ψηφοφόρους για να μη φυλλορρόησουν προς το ακροδεξιό Iyi Parti της σκληροτράχηλης Ακσενέρ.
Ο ιδιαιτέρως μετρημένος και μέχρι χθες σιωπηλός Ιμάμογλου, ωστόσο, πιθανότατα με την πρόθεση του αντιπερισπασμού, εν μέσω της δημόσιας αντιπαράθεσης για την Αγιά Σοφιά, έβγαλε ως άσο απ' το μανίκι, χωρίς όμως αντίκτυπο, την ανακοίνωση για τον πίνακα του Πορθητή, που ο δήμος Κωνσταντινούπολης αγόρασε πριν από μερικές εβδομάδες από διεθνή δημοπρασία, έναντι 600 χιλιάδων στερλινών. «Αυτός ο πίνακας θα είναι το σύμβολο της πόλης και της ιστορίας μας» σχολίασε ο δημοφιλής δήμαρχος.
Η συζήτηση που κάναμε με το δεξί του χέρι κατέστησε ακόμη πιο σαφές το ότι η σιωπή είναι πολιτική απόφαση: «Το CHP δήλωσε στο κυβερνών ΑΚP "κάντε αυτό που θέλετε, είστε η κυρίαρχη δύναμη". Και το AKP έπραξε κατά το δοκούν. Προφανώς δεν πρόκειται να αντιδράσει πραγματικά κανείς από το CHP» μου τόνισε, χωρίς περιστροφές, ο σύνδεσμός μου με τον Ιμάμογλου από τον πρώτο γύρο των δημοτικών εκλογών στην Κων/πολη, τον Μάρτιο του 2019.
Ο Γκιουνγκέρ είναι ιδιοκτήτης ενός μικρού καφενείου στο Tζιχάνγκιρ κι άνθρωπος της πιάτσας. Μου φέρνει στη ζούλα μπίρα και με κερνάει με το ζόρι, παρότι το μαγαζί του δεν έχει άδεια για αλκοόλ. Έχει εκτίσει ποινή 10 ετών στη φυλακή (την οποία περιγράφει ως κολαστήριο, όταν τον ρωτάω πώς ήταν), για ανθρωποκτονία, την οποία ο ίδιος αποκαλεί «ατύχημα αυτοάμυνας». Με ξαφνιάζει όταν θέλει να μετάσχει στη συζήτηση που έχω ξεκινήσει με την Τουρκάλα συνάδελφο Μεράλ για την Αγιά Σοφιά, λέγοντάς μας πως τον αφορά. «Όλα γίνονται για να ξεχάσουμε την κρίση και τον Covid» υποστηρίζει. «Είναι λάθος».
Ο Τζαν Γιουκσέλ, μέλος του CHP, με τατουάζ την υπογραφή του Κεμάλ Ατατούρκ στον καρπό, θεωρεί ότι επειδή το ΑΚP κι ο Ερντογάν «ένιωσαν ότι είναι πολύ κοντά στο τέλος, θέλοντας να καλύψουν και την οικονομική κρίση, κάνουν τρελά πράγματα». Με έναν στόχο: «την προσέλκυση και συσπείρωση των ψηφοφόρων τους κατά του κοσμικού στρατοπέδου. Ο Ερντογάν θέλει να βγάλει τους υποστηρικτές του CHP στους δρόμους για να πει κατόπιν "δείτε τους, είναι κατά του Ισλάμ, είναι γιοι του Βυζαντίου!". Υπάρχει σχέδιο».
Η ιδέα που έχει για τη χρήση της Αγιάς Σοφιάς με ξαφνιάζει. «Στο Ραμαζάνι ας γίνεται τζαμί και τα Χριστούγεννα εκκλησία. Και το υπόλοιπο διάστημα ας παραμένει μουσείο».
Το κορίτσι με το σορτς, τα πολύχρωμα μαλλιά και τα ακουστικά που γνώρισα σε ένα καφέ στο κέντρο της Πόλης, στις προεδρικές εκλογές του '18, η Αζελία, είναι πλέον τριτοετής φοιτήτρια. Κι αυτή με αιφνιδιάζει που παρακολουθεί τις εξελίξεις στενά, μέσα από τα social media, και αποκαλεί το πρόβλημα της Αγιάς Σοφιάς «σοβαρό». «Είναι μια μοναδική πολιτιστική κληρονομιά, είμαστε τυχεροί που ανήκει στην επικράτειά μας. Ο Ερντογάν επιχειρεί να κρατήσει τους ψηφοφόρους του χαρούμενους και συσπειρωμένους στο AKP επειδή είναι δυστυχισμένοι με την καθίζηση της τουρκικής οικονομίας».
Ο κοσμοπολίτης Τζεμ, ψηφοφόρος του φιλοκουρδικού HDP, που πλέον, μετά από μια περίοδο στη Νέα Υόρκη και στο Σεράγεβο, είναι εγκαταστημένος στην Άγκυρα, δεν θεωρεί, σε αντίθεση με τη δημοσιογράφο Μεράλ, ότι το θέμα της Αγιάς Σοφιάς αποτελεί debate στη χώρα. Κι αυτό παρότι «οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν ότι έγινε το σωστό, συμπεριλαμβανομένων και μη ψηφοφόρων του Ερντογάν. Η κοινή γνώμη είναι με το μέρος του Ερντογάν». Εντούτοις, προσθέτει, πολύ σημαντικός αριθμός κόσμου εκτιμά ότι ο Τούρκος πρόεδρος έκανε ό,τι έκανε «για να επισκιάσει την οικονομική κρίση, που προσεχώς βαθαίνει. Αυτό που δεν ξέρει πολύς κόσμος είναι ότι η Αγιά Σοφιά ήταν ήδη τζαμί πολύ καιρό πρωτύτερα, κι ότι η απόφαση της κυβέρνησης είναι πολιτική, σε επίπεδο συμβόλων, και δεν αλλάζει κάτι πρακτικά».
«Πολιτικό κι όχι θρησκευτικό», μου χαρακτηρίζει με μήνυμα στο WhatsApp το ζήτημα της Αγιάς Σοφιάς και ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης Αλίμ Γιλμάζ, το οποίο έβγαλε αναπάντεχα ανακοίνωση υπέρ της αλλαγής του status quo της. «Το καθεστώς της τροποποιείται νομικά, αλλά στην πράξη δεν αλλάζει κάτι. Γίνεται πολλή φασαρία για το τίποτα» συνοψίζει.
Τα δεκάδες, αν όχι εκατοντάδες, εκατομμύρια που θα χαθούν από τους τουρίστες της ετησίως δεν είναι αναντικατάστατα, σύμφωνα με Ρωμιό της Πόλης που θέλει να διατηρήσει την ανωνυμία του, καθώς, όπως προσθέτει, «ο Ερντογάν μπορεί να τα αποκτήσει με μια δωρεά από το Κατάρ ή τους Σαουδάραβες». Στη σύντομη κουβέντα μας έξω από το Πατριαρχείο ομολογεί ότι η υπόθεση της Αγιάς Σοφιάς είναι «καθαρά εσωτερική, των Τούρκων, και δεν μας πέφτει λόγος».
Την ώρα που ξεκινούσε στην ιστορικότερη και πιο βεβαρημένη από συμβολισμούς γωνιά της Πόλης η ημερήσια γιορτή του Ισλάμ, που αποτελεί το πρώτο θέμα και στην τουρκική ειδησεογραφία, υποσκελίζοντας την πανδημία που ακόμα θερίζει στη χώρα, παρόλα τα ψευδή νούμερα που επιμένει να δίνει η κυβέρνηση στη δημοσιότητα, τα οποία αμφισβητεί κάθε εχέφρων, ολοκληρωνόταν ο εσπερινός στον Πατριαρχικό Ναό, χοροστατούντος του Σεβ. Μητροπολίτη Ίμβρου και Τενέδου, αλλά και του ίδιου του Οικουμενικού Πατριάρχη, ο οποίος δέχτηκε να με συναντήσει αμέσως μετά.
Αποδείχθηκε παντελώς λανθασμένη η σκέψη μου ότι, από τη στιγμή που θα περνούσα από τον αστυνομικό έλεγχο στην είσοδο του Πατριαρχείου, θα συναντούσα πολυπληθές ποίμνιο. Η απόφαση του Ανώτατου Τουρκικού Δικαστηρίου για την Αγιά Σοφιά δεν είχε τη δύναμη να κινητοποιήσει αντίρροπες δυνάμεις. Ένα ζευγάρι με μάσκες, μια μάνα με τον γιο της, με τις μάσκες κατεβασμένες στο λαιμό, ένας μεσήλικας και ένας ηλικιωμένος ήταν όλοι κι όλοι οι λαϊκοί παρόντες, στο μικρό ήρεμο σύμπαν του Πατριαρχείου. Μετά τις ηχηρές και σαφώς γενναίες δηλώσεις που έκανε ο πάντα μετριοπαθής Πατριάρχης, προτού βγει η απόφαση για την Αγιά Σοφιά, σύμφωνα με εγκυρότατες πηγές, δεν προτίθεται να προβεί σε νέες ανακοινώσεις. Το συμβάν θεωρείται λήξαν.
Για τον Νίκο Χριστοφή, αναπληρωτή καθηγητή Τουρκικής Ιστορίας και Πολιτικής στο Κέντρο Τουρκικών Σπουδών και στη Σχολή Ιστορίας και Πολιτισμών του Πανεπιστημίου Σιανζί (Shaanxi) Νόρμαλ της πόλης Σιάν στην Κίνα, τα κίνητρα του Ερντογάν κινούνται «τόσο σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής όσο και σε εσωτερικής».
«Αφενός μία τέτοια κίνηση έρχεται ως απάντηση στις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και απευθύνεται, πιστεύω, πρωτίστως στην Ελλάδα και τη Ρωσία (βλ. ακύρωση επίσημης επίσκεψης ρωσικής αντιπροσωπείας στην Τουρκία για να συζητήσουν το θέμα της Συρίας και της Λιβύης), εμπίπτοντας στο όραμα της "νέας" Τουρκίας ως σημαντικής περιφερειακής δύναμης. Αφετέρου είναι θέμα πολιτικής επιβίωσης του ίδιου του Ερντογάν».
Όσον αφορά το δεύτερο σημείο, η μείωση της εκλογικής δύναμης του ΑΚΡ είναι εμφανής, σχολιάζει. «Εξαιτίας αυτού στηρίζεται ολοένα και σε πιο ριζοσπαστικές ομάδες. Μάλιστα, φαίνεται να δέχεται πιέσεις ακύρωσης της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης (İstanbul Sözleşmesi), την οποία κάποιες σέκτες, όπως για παράδειγμα, η İsmailağa, απαίτησαν ανοιχτά να ακυρωθεί. Δεν αποκλείεται αυτή να είναι η επόμενη κίνησή του» προβλέπει ο Χριστοφής, ο οποίος πιστεύει ότι η Αγία Σοφία θα συνεχίσει να λειτουργεί και ως μουσείο και ως τόπος προσευχής για τους μουσουλμάνους.
«Δεν θα με παραξένευε μάλιστα, αν ο Ερντογάν προχωρούσε σε μια "κίνηση ματ" και επέτρεπε την εκπαίδευση στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης για να ανακουφίσει τις αυξανόμενες πιέσεις από το εξωτερικό λόγω της Αγίας Σοφίας, παρότι είναι πολύ τραβηγμένη για να προχωρήσει σε αυτή».
«Η κίνηση του Ερντογάν απευθύνεται κυρίως στο εσωτερικό ακροατήριο, στα θρησκευόμενα χαμηλά και μεσαία στρώματα των μεγάλων πόλεων και στα αγροτικά της Ανατολίας που αποσυσπειρώνονται λόγω της οικονομικής συγκυρίας» εκτιμά ο Σωτήρης Ρούσσος, αναπληρωτής καθηγητής Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, υπεύθυνος του Κέντρου Μεσογειακών, Μεσανατολικών και Ισλαμικών Σπουδών (ΚΕΜΜΙΣ).
«Δεν μπορεί να πάρει πρωτοβουλίες στο οικονομικό πεδίο και στοχεύει στο συμβολικό. Την ίδια στιγμή αυξάνει την επιρροή του στον μουσουλμανικό και γενικότερα μη δυτικό κόσμο που, κακά τα ψέματα, δεν διαθέτει ηγετικές προσωπικότητες ανάλογες με αυτές του προηγούμενου αιώνα».
Τέλος, καταλήγει ο Σ. Ρούσσος, οι μέχρι στιγμής διεθνείς αντιδράσεις είναι σχετικά ήπιες και απορροφήσιμες. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και δυνάμεις ανταγωνιστικές της Τουρκίας δεν θεωρούν την Αγια Σοφία σημαντικό πεδίο αντιπαράθεσης. Αυτό είναι κάτι που αποδεικνύει η «άσφαιρη» δήλωση του Πάπα Φραγκίσκου, στην κυριακάτικη ομιλία του στην πλατεία του Αγίου Πέτρου: «H θάλασσα πηγαίνει τη σκέψη μου πολύ μακριά, πηγαίνει στην Κωνσταντινούπολη και την Αγία Σοφία, και είμαι πολύ πονεμένος».
Στον «αστερισμό» της Αγιάς Σοφιάς έχει μπει, λοιπόν, και ζει η Κωνσταντινούπολη τις τελευταίες μέρες, δίνοντας την ψευδή αίσθηση ότι η πανδημική περίοδος έχει παρέλθει. Προχτές τα νέα καταγεγραμμένα κρούσματα του Covid-19 ήταν 1.016 και οι θάνατοι 21 – οι ιατρικές ομοσπονδίες αμφισβητούν πάντως τα νούμερα από την πρώτη μέρα. Όποιος θέλει φοράει μάσκα ακόμη και στα καταστήματα εστίασης, όπου συνήθως την έχουν σαν αξεσουάρ, βραχιολάκι περασμένο στον βραχίονα, πατέντα που βλέπεις γενικώς να επικρατεί στην πόλη.
Στο γραφικό παραθαλάσσιο Sariyer με τις ψαροταβέρνες τα γκαρσόνια φοράνε τις μάσκες τόσο καιρό, που έχουν πετάξει χνούδι σαν να τις έχεις ξάσει! Αναρωτιέται κανείς τι συμβαίνει, όταν μια χειρουργική μάσκα κοστίζει μόλις 0,13 € (1 τουρκική λίρα) κι επιπλέον όποιος κυκλοφορεί χωρίς μάσκα κινδυνεύει ανά πάσα στιγμή με «πρόστιμο 900 λιρών, αν τον σταματήσει η αστυνομία», όπως μου λέει η Μπιλγκούρ, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας, η οποία, την ώρα που μου δείχνει στο Twitter τη δήλωση του Τούρκου νομπελίστα Ορχάν Παμούκ, ότι η Τουρκία «έπαψε να είναι κοσμικό κράτος», μου διευκρινίζει απολογητικά ότι ο λόγος που δεν θέλει να κάνει δήλωση για την Αγία Σοφία είναι «το πανεπιστήμιο που διδάσκω. Είναι συντηρητικό και μπορεί να κινδυνέψει η θέση μου. Όλοι φοβούνται να μιλήσουν».
Γειτονιές όπως το κοσμικό Τζιχάνγκιρ, προπύργιο των κεμαλιστών, σχεδόν σε πείθουν ότι δεν υπάρχει κορωνοϊός στη χώρα. Μόλις σουρουπώσει, την ώρα που ευτυχείς ισλαμιστές συρρέουν στην Αγία Σοφία, νεαρόκοσμος μαζεύεται έξω από τα μπαρ με ένα ποτό στο χέρι, κλείνοντας από τον συνωστισμό πεζοδρόμια και δρόμους. Μάσκα κι εδώ δεν φοράει ποτέ κανένας.
σχόλια