ΚΑΤΑΠΤΥΣΤΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΕΙΣ
Μέσα στο σαββατοκύριακο, διάβασα ένα απερινόητης (πολιτικής) ασυναρτησίας άρθρο γνωστού συγγραφέα, ένα απεχθές εμφυλιοπολεμικό παραλήρημα που ξεχειλίζει από απύθμενο μίσος εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ («είναι η Χρυσή Αυγή αλλά στην νιοστή δύναμη»).
Κατόπιν, είδα το πρωτοσέλιδο της «Αυγής», μια εξίσου κατάπτυστη, αλλά 100-πλασιας βαρύτητας, επίθεση εναντίον δύο πρωθυπουργών, του Αν. Σαμαρά και του Κυρ. Μητσοτάκη, που δυναμιτίζει το πολιτικό κλίμα με μόνο και πασιφανές κίνητρο να διασφαλίσει την εσωτερική συνοχή του ΣΥΡΙΖΑ.
Τέλος, βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας ανάρτησε στο Facebook μια εικόνα της ίδιας λογικής και εξίσου βδελυρή με το πρωτοσέλιδο της «Αυγής».
Είχαν προηγηθεί διαμάχες για τις αλλαγές στον ποινικό κώδικα, και είχαν ανασυρθεί εκατέρωθεν παλιές δηλώσεις στελεχών της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ.
Ενολίγοις, συνέβη ένα μείζον, ιστορικό γεγονός — η καταδίκη της Χρυσής Αυγής ως εγκληματικής οργάνωσης — και δεν καταφέραμε ούτε καν μία μέρα να τη γιορτάσουμε. Δεν μπορέσαμε να κρατήσουμε («να σφυρηλατήσουμε» θα ήταν πολύ φιλόδοξη απαίτηση) αλώβητο το μέτωπο κατά του νεοναζισμού και του φασισμού. Αμέσως βουτηχτήκαμε στη μιζέρια των μικροκομματικών αντιπαραθέσεων, της εχθροπάθειας, και της οπαδικής χυδαιολογίας.
Το αστείο μάλιστα είναι ότι όλοι αυτοί σπεύδουν να δηλώσουν πως θέλει πολλή δουλειά για να ξεριζωθεί ο φασισμός από τον τόπο. Αν, όμως, όλοι είναι «φασίστες», πώς θα διαφοροποιηθεί ο πραγματικός φασιστικός κίνδυνος προκειμένου να αντιμετωπιστεί;
Δεν χρειάζεται να θυμηθούμε ότι η Χρυσή Αυγή ανέβασε τα ποσοστά της και επειδή είχε καταρρακωθεί το κύρος των πολιτικών κομμάτων. Ούτε απαιτείται μεγάλη διορατικότητα ότι κάποιοι, οι οποίοι δεν θα απέχουν πολύ από τους χρυσαυγίτες, θα επιχειρήσουν να επωφεληθούν από έναν τέτοιο εκφυλισμό. Τα προβλήματα, εντός και εκτός Ελλάδας, μόνο ασήμαντα δεν είναι, για να επιτρέψουμε στους εαυτούς μας την αυταπάτη ότι ο δρόμος προς το μέλλον είναι στρωμένος με ροδοπέταλα.
• • •
Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΙΜ ΓΙΟΝΓΚ ΟΥΝ
Ο Κιμ Γιονγκ Ουν, που πέθανε πάλι προσφάτως, αναστήθηκε χθες και παρέστη στη γιγαντιαία στρατιωτική παρέλαση στην Πιονγκγιάνγκ.
Αναμένεται να ξαναπεθάνει σύντομα, σύμφωνα με νοτιοκορεάτη διπλωμάτη, καλό γνώστη της Βόρειας Κορέας. Για την αδελφή του δεν ξέρει ακόμη αν θα τον αντικαταστήσει εκ νέου.
• • •
ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΜΕΝΟΣ Ο ΤΡΑΜΠ
Ο Τραμπ είναι εξοργισμένος με τη βορειοκορεατική παρέλαση των βαλλιστικών πυραύλων. Εξέφρασε μάλιστα την απογοήτευσή του για τον Κιμ Γιονγκ Ουν σε αξιωματούχους του Λευκού Οίκου.
Πώς να μην είναι. Ο ίδιος είχε πει ότι αντάλλασσε επιστολές αγάπης με τον βορειοκορεάτη δικτάτορα. Και τώρα ο Κιμ τον εκθέτει παραμονές εκλογές. Όχι μόνον δεν προχώρησε σε αφοπλισμό, αλλά αύξησε τόσο την πυρηνική όσο και τη βαλλιστική ικανότητα των πυραύλων του στη διάρκεια της θητείας του Τραμπ.
Το επόμενο βίντεο συγκρίνει τους παλιούς με τους νέους πυραύλους.
North Korea's new ICBM is much larger than the Hwasong-15 ICBM (~2 m in diameter). Here are two stills from the parade that help illustrate the difference. pic.twitter.com/dTNZkji72x
— Jeffrey Lewis (@ArmsControlWonk) October 10, 2020
• • •
Η ΚΑΚΟΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΛΕΞΗΣ «ΦΑΣΙΣΤΑΣ»
Ο φασισμός υπήρξε πολιτικό κίνημα με ιδεολογία και πολιτικό πρόγραμμα στον μεσοπόλεμο, και εξακολουθεί να υπάρχει. Ωστόσο, είναι άκρως ενδιαφέρουσα η μετάλλαξη της έννοιας στην καθημερινή χρήση, καθώς και η ταχύτητα με την οποία συντελέστηκε, όπως παρατήρησε έγκαιρα ο Τζωρτζ Όργουελ («Τι είναι ο Φασισμός», Tribune, 1944):
«... Οι άνθρωποι που πετούν τη λέξη 'φασίστας' προς πάσα κατεύθυνση, της προσδίδουν οπωσδήποτε συναισθηματική σημασία. Με το 'φασισμός' εννοούν, χοντρικά, κάτι βάναυσο, αδίστακτο, αλαζονικό, σκοταδιστικό, αντι-φιλελεύθερο και αντεργατικό. Εξαιρώντας τους λίγους συμπαθούντες τον φασισμό, σχεδόν κάθε Άγγλος θα δεχόταν τη λέξη 'τραμπούκος' ως συνώνυμο του 'φασίστα'. Αυτός είναι ο πλησιέστερος ορισμός στο πώς κατέληξε να χρησιμοποιείται αυτή η κακομεταχειρισμένη λέξη.»
Έκτοτε, η κακομεταχείριση αυτή αυξήθηκε ακόμη παραπάνω. Σήμερα, η λέξη έχει αναγορευτεί στο πασπαρτού οριστικό επιχείρημα στα διαδικτυακά μαλλιοτραβήγματα: αν δεν συμφωνεί κάποιος με τον συνομιλητή του σε κάτι, το χαρακτηρίζει «φασιστικό», κι αν υπάρξει ακόμη μεγαλύτερη ένταση, τότε χαρακτηρίζει «φασίστα» τον συνομιλητή του. Είναι σαν να έχει επικρατήσει ο νόμος του Godwin δίχως περιορισμούς.
• • •
ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΦΩΤΟΡΕΠΟΡΤΕΡ ΚΑΡΣΤΕΝ ΘΙΕΛΚΕΡ
Ο Γερμανός φωτορεπόρτερ Κάρστεν Θίελκερ πέθανε σε ηλικία 54 ετών από καρκίνο του οισοφάγου.
Ο Θίελκερ βρέθηκε σε πολλές συγκρούσεις και πολέμους ανά τον κόσμο (Βοσνία, Τσετσενία, κ.ά.), υπήρξε δε μέλος της ομάδας που κέρδισε το βραβείο Πούλιτζερ (1995) για τη φωτογραφική κάλυψη των βιαιοτήτων στη Ρουάντα.
• • •
ΜΠΟΥΧΑΡΙΝ ΚΑΙ ΜΑΙΚΛ ΠΟΛΑΝΥΙ
Ανήμερα της ανακοίνωσης του Νόμπελ Φυσικής 2019, ο ένας εκ των τριών βραβευμένων, Τζέιμς Πιμπλς, δήλωσε σε συνέντευξή του: «Η συμβουλή μου στους νέους που ξεκινούν μια επιστήμη: πρέπει να το κάνεις για την αγάπη της επιστήμης... Πρέπει να ξεκινάς την επιστήμη, επειδή σε έχει συνεπάρει».
Όταν το διάβασα, θυμήθηκα ένα περιστατικό που διηγήθηκε ο Μάικλ Πολάνυι ('Background and Prospect', in Science, Faith and Society, University of Chicago Press, 1964).
Σε συνάντησή του με τον Νικολάι Μπουχάριν το 1935, ο Πολάνυι ρώτησε ποιο ήταν το μέλλον της καθαρής επιστήμης [ως αντίθετο της εφαρμοσμένης] στην ΕΣΣΔ. Ο Μπουχάριν του εξήγησε ότι η καθαρή επιστήμη ήταν αποτέλεσμα της ταξικής κοινωνίας· «και μολονότι οι επιστήμονες ελεύθερα ακολουθούν τα ενδιαφέροντά τους, λόγω της εσωτερικής αρμονίας της σοσιαλιστικής κοινωνίας θα οδηγούνται αναπόφευκτα σε ερευνητικές κατευθύνσεις που θα ωφελούν το τρέχον Πενταετές Πλάνο». Ο πλήρης κοινωνικός προγραμματισμός όλης της έρευνας, κατά τον Μπουχάριν, ήταν απλώς επιβεβαίωση της «προϋπάρχουσας αρμονίας μεταξύ επιστημονικών και κοινωνικών σκοπών».
Παθιασμένος υπέρμαχος της επιστημονικής ελευθερίας, ο Πολάνυι θεώρησε αυτήν την άποψη άθλια. Βλέπετε, ήταν από αυτούς για τους οποίους μίλησε ο Πιμπλς.
• • •
ΤΟ ΡΗΤΟ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
«Είναι μόνον εξαιτίας της ανοησίας τους που είναι ικανοί να είναι τόσο σίγουροι για τον εαυτό τους».
― Φραντς Κάφκα, Η Δίκη
