Τι ήταν αυτό που σας έκανε να ασχοληθείτε με τη μουσική; Ήταν αυτό που θέλατε να κάνετε;
Όταν ήμουν νέος, πίστευα ότι δεν θα μπορούσα ποτέ να εργάζομαι ως δημόσιος υπάλληλος, με ωράριο. Δεν μπορούσα να φανταστώ ότι θα σηκώνομαι από τις 6 το πρωί να πάω στη δουλειά μου, όπως έκανε ο πατέρας μου. Επίσης, δεν μπορούσα να φανταστώ ότι θα εργάζομαι στην ίδια υπηρεσία για 30 χρόνια. Οπότε, οι επιλογές μου ήταν ή να γίνω ζωγράφος ή συγγραφέας ή ηθοποιός ή συνθέτης. Επειδή από όλα αυτά τις καλύτερες επιδόσεις τις είχα στη μουσική, έγινα συνθέτης.
Τελικά είναι πολύ διαφορετική η ζωή σας από του πατέρα σας;
Βεβαίως.
Τι αλλάζει στη ζωή ενός καλλιτέχνη όταν αναγνωρίζεται σε παγκόσμιο επίπεδο;
Αρχίζει και συρρικνώνεται πάρα πολύ η ιδιωτική σου ζωή και ο κόσμος στον οποίο ζεις. Ο δικός σου κόσμος.
Είχε κάποιο τίμημα για σας η επιτυχία;
Βεβαίως, κάθε επιτυχία έχει και το τίμημά της. Για μένα είχε ότι έχει τελειώσει πια η έννοια της ανωνυμίας. Να είμαι ένας απλός ιδιώτης.
Σας έχει αλλάξει η επιτυχία;
Προσπαθώ να περνάω από δίπλα της, όπως σε όλα όσα μου συμβαίνουν. Αυτό που με έχει αλλάξει είναι ο χρόνος, όπως αλλάζει κάθε άνθρωπο.
Ποια είναι η εικόνα που έχετε κρατήσει από την προηγούμενη επίσκεψή σας στην Ελλάδα;
Πάντα μου μένει μια πολύ ωραία εικόνα από την Ελλάδα. Κυρίως έχω δύο εικόνες στο μυαλό μου: η μία είναι η κλασική, της αρχαιότητας, μέσα από τη λογοτεχνία, μια εικόνα που ξαναβρίσκω στην Ακρόπολη, στο Ηρώδειο, στην Πλάκα και στους ιστορικούς χώρους. Ή σε μικρά χωριουδάκια ορεινά, όπου η ζωή σταμάτησε πριν από πολλά χρόνια. Κι η δεύτερη εικόνα, που δεν μπορώ να την κατανοήσω, είναι της σημερινής Αθήνας, που μοιάζει κατεστραμμένη, με άσχημη αρχιτεκτονική, που δεν μπορώ να καταλάβω γιατί έγινε έτσι.
Αντιλαμβάνεστε τη διαφορά στην ατμόσφαιρα λόγω της κρίσης;
Όχι, αυτό δεν το καταλαβαίνω καθόλου. Είναι σαν να μην υπάρχει η κρίση, είναι σαν κατασκευασμένο φαινόμενο από τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν βλέπω να έχει αλλάξει τίποτα από την προηγούμενη φορά που ήμουν εδώ. Η κρίση είναι στα χαρτιά και δεν τη θεωρώ σοβαρή.
Ο κόσμος αισθάνεται πανικό.
Αυτό που επικρατεί νομίζω ότι είναι κάτι κατασκευασμένο. Η κρίση είναι κάτι σαν μόδα. Έχω ζήσει αληθινή οικονομική κρίση στην Πολωνία της δεκαετίας του '80, τότε που τα μαγαζιά ήταν άδεια και τα μέτρα που είχαν ληφθεί ήταν πραγματικά σκληρά. Εύχομαι να μη βιώσετε τέτοιες καταστάσεις.
Ασχολείστε ακόμα με τη φιλοσοφία και την ιστορία;
Όχι. Οι γνώσεις αυτές φυσικά βοηθούν στην αντίληψη της τέχνης, σε μια σφαιρική αντίληψη του γύρω κόσμου, κυρίως βοηθούν στο θεωρητικό επίπεδο αυτές οι σπουδές μου.
Το πιο μεγάλο σας όφελος από την ασχολία σας με τη μουσική ποιο είναι;
Το ότι συναντάω πολύ ωραίους κι ενδιαφέροντες ανθρώπους, συνεργάτες αλλά και το κοινό, το ότι επισκέπτομαι πολλά ενδιαφέροντα μέρη. Κάποτε, όταν ήμουν σε νεαρή ηλικία, προσπαθούσα να μαζέψω λεφτά να αγοράσω έναν δίσκο των Pink Floyd, το «Dark Side Of The Moon» και τώρα ως καλλιτέχνης είχα την ευτυχία να συνεργαστώ μαζί τους, να γράψω μουσική γι' αυτούς. Σε γενικές γραμμές θα μπορούσα να πω ότι έχω εκπληρώσει το όνειρό μου.
Μπορεί η τέχνη να σε κάνει καλύτερο άνθρωπο;
Δεν ξέρω και δεν είμαι σίγουρος αν μέσω τέχνης μπορούμε να κρίνουμε κάποιον άνθρωπο. Το ότι ασχολείται κάποιος με την τέχνη δεν σημαίνει τίποτα. Ακόμα κι αν βλέπεις ή ακούς ένα σπουδαίο έργο, δεν σημαίνει ότι καθρεφτίζεται εκεί ο ίδιος ο καλλιτέχνης. Πολλές φορές μπορούμε να βγάλουμε λανθασμένα συμπεράσματα. Το αν ο άνθρωπος είναι καλός ή όχι δεν εξαρτάται από την τέχνη του.
Τι θα αλλάζατε αν μπορούσατε να γυρίσετε πίσω το χρόνο;
Μάλλον λίγα πράγματα. Δεν ασχολούμαι ποτέ με την ανάλυση του υποθετικού. Θεωρώ ως δεδομένα αυτά που μου συμβαίνουν και προχωράω παραπέρα. Δεν είναι δυνατό να αλλάξεις το παρελθόν, εξάλλου, το μόνο που μπορείς να επηρεάσεις είναι το μέλλον σου.
Ο μεγαλύτερος φόβος σας ποιος είναι;
Οι πτήσεις με αεροπλάνο. Κάθε φορά που μπαίνω σε αεροπλάνο λέω ότι είναι η τελευταία, αλλά ποτέ δεν τηρώ την υπόσχεσή μου.
Είχα διαβάσει μια δήλωσή σας για την τεχνολογία, για την οποία λέγατε ότι δεν έχει ψυχή...
Την τεχνολογία τη χρειαζόμαστε στη ζωή μας, εφόσον μπορούμε να τη διαχειριστούμε, δηλαδή να μην υπακούμε εμείς σ' αυτή. Όταν συμβαίνει το αντίθετο, αρχίζει ο εφιάλτης. Αυτό που συμβαίνει στην παγκόσμια ιστορία αυτήν τη στιγμή είναι πρωτοφανές: η τεχνολογία προηγείται της φιλοσοφικής σκέψης. Γι' αυτό κι αυτός ο κόσμος της τεχνολογίας, όπως τον ονομάζω, δεν έχει οριστεί, δεν έχει περιγραφεί. Είναι σαν να πετάει ένα αεροπλάνο με ανθρώπους και να το χειρίζεται ένας αυτόματος πιλότος, κανείς όμως από όσους πετάνε μαζί του δεν είναι σε θέση να το χειριστεί, με αποτέλεσμα να πετάει συνεχώς και κανείς να μην μπορεί να το προσγειώσει.
Τι είναι αυτό που κάνει την ερμηνεία ενός έργου σπουδαία;
Χιλιάδες πράγματα, πέραν του έργου. Η ορχήστρα, οι σολίστες, το κοινό. Σημαντικό ρόλο παίζει κι ο χώρος που παίζεται το έργο.
Κάποιος που παίζει με ηλεκτρονικό όργανο δεν θα μπορούσε να κάνει μια σπουδαία ερμηνεία;
Ναι, εννοείται, με την προϋπόθεση ότι το έργο είναι γραμμένο για το συγκεκριμένο όργανο. Αν παίζεις ένα έργο με αυτό το όργανο επειδή απλώς υπάρχει, τότε δεν είναι καλό το αποτέλεσμα. Στην Ελλάδα υπάρχει ο Βαγγέλης Παπαθανασίου, ένα πολύ καλό παράδειγμα, ο οποίος χρησιμοποίησε ηλεκτρονική μουσική αντί της ορχήστρας και η σύνθεση είναι δομημένη γι' αυτού του είδους τη μουσική. Γι' αυτό και ήταν πετυχημένη. Δεν αντικατέστησε την ορχήστρα, η μουσική του ήταν πρωτογενώς γραμμένη με αυτό τον τρόπο.
Υπάρχει κάτι συγκεκριμένο που σας εμπνέει για να γράψετε μουσική;
Όταν γράφω μουσική για ταινία η έμπνευση είναι η ταινία. Όταν γράφω για ανεξάρτητα έργα πρέπει να έχω κάτι να πω. Αυτό γίνεται με βάση κάποια εικόνα που έχω δει, διαβάζοντας ένα βιβλίο, οτιδήποτε μπορεί να μου γεννήσει κάποιες σκέψεις.
Νοσταλγείτε κάτι όταν κοιτάζετε πίσω στο παρελθόν;
Τίποτα. Δεν ήταν και πολύ ευτυχισμένα τα παιδικά μου χρόνια, δεν θα ήθελα να ξαναγυρίσει τίποτα από το παρελθόν.
Έχετε κάποια συμβουλή να δώσετε σε κάποιον που διαβάζει αυτήν τη συνέντευξη;
Δεν είμαι κατάλληλος άνθρωπος να δίνει συμβουλές. Αυτό που θα μπορούσα να πω στον καθένα θα ήταν να ζήσει τη ζωή του με τον τρόπο που θέλει και να προσπαθήσει να είναι ευτυχισμένος.
σχόλια